Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIX, Number 17, 26 April 1901 — Page 4

Page PDF (1.53 MB)

This text was transcribed by:  Arnold Hori
This work is dedicated to:  Colleen Roth of Kahala Nui, Honolulu and Wichita, Kansas

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

4    NUPEPA KUOKOA, APERILA 26, 1901.

 

(Mai ka aoao 3 mai.)

kakou a @ loaa ai i ka kakou Akua ka m@ ana mai ia kakou ka lan@ emi aw@i @a ma ka make i keia mau la?

  No n@ mea e pili ana no ko @ aina aloha ua haawiia aku no ia @ ko o na lima o na kanaka e mea @ ku ai ke kumakaia a ke Akua i na @ e me na makaainana i hoohiki h@ @u@i i ke Akua aneane he 72 makah@ haia a@ a hiki i ka 1893 aku @ ka manawa i hoike a maka mai @ k@ Akua i kona linia kakauha a hiki mai no i keia ia a kakou e kaniuhu @i.

  Nolaila, e kuu lahui @ aloha e a m@ "Ka Nupepa K@ ke @ia nao loa nei au aia no h@ heluna mahua hua loa o na poe lo@ a n@auao i ke baibala i hiki ke w@ hou mai i keia ninau a i ole @ e apono lokahi mai ana no lakou.

  Ano e kuu makua @ au i anoi nui e lilo keia wanana ana a'u i kumu paio aka, e like no me ka@ kapa ia ana aku o na kaula a me ka keiki a ke Akua he pupule a pela wa@ aku a pela no au e manaolo n@ oia lei ilima like ana no ke maka@ mai ana i ko oukou pokii nei a@a.

  He olelo h@na no nae ka ka Haku Iesu i kak@ @ai ai la'u a ina poe no a pau lo@ manaoio ana e ka'ika'i i ko lakou k@a a hahai iaia oia keia.

  AKAHI o ka mea e hoike aku i ko'u inoa @ na kanaka pela no hoi au e hoi@ @ia imua o ko'u makua.

  E@ Pomaikai ke kanaka i hoino la @ ka pono no ka mea no lakou ke@ o ka lani, Amene.

  @kou e lokahi e ku like iluna a h@ @ila ke@mana@o loa nei au e pau @ @a mau hoopilikia ana he nui ma@ a'u e Hawaii Kuauli a e holomua @ ka kakou mau lawelawe hana ana no ka poao o ko kakou lahui a e loaa hoi na heluna a ke Akua i manao ai he ku@o i ko ai ka olelo a ke keiki a ke Akua ka hipa momona kina ole e kala ia ai ka hewa nui o na'lii Hawaii, Lahui Hawaii, Aina o Hawaii e nee a wiwi nei i lalo loa i ka heluna a kakou i hoihoi ole ai ola keia.

  Aole e pau keia hanauna a hiki mai ka Hopena o ke ao nei.

  Ina he mau kinaunau kekahi o keia kukulu manao ana e hoihoi mai no ka iwi a ma ka Po no ka hooumu kamau mai na kuala kaio paa o ka manaoio kani a ka wai o ka Paakai hoon@haka mihi o ka naau me ka loaa ana mai o ka palapala hookaa aie piha ana ua huikula piha mai ke Akua ka makua ke keiki a me ka Uhane Oiaio, Amene.

          Lihikai o Kou.

              JOHN M. MAHUKA

 

HE OLELO HOIKE MAI ENELANI MAI.

 

  'Ua manao au o ka laau kunu a Chamberlain ka helu ekahi ma ke ao nei no ka bronkika." wahi a Mr. William Savory. o Warinetona, Enelani. "Ua ola ka'u wahine i keia laau, mai ka ma'i bronkika mai. ka ma'i nana oia i hoonawaliwali maluna o kona wahi moe no eono makahiki. Ua oluolu loa oia i keia wa." E loaa no keia laau ma ka halekuai laau o Benson, Smith & Co., na agena no ka Teretori o Hawaii.

 

Mokuauhau Elua

O

HAWAII

 

MOKUNA XLII.

  NOHO ALII O KUMAEWAALII O PUAKAMEA KE ALII HOOULU LAHUI, O KAMALULANIALU KE KILOKILO.

 

  O Kunaowaalii ke alii eono mahope iho o ka lukuia ana o keia lahui kanaka e na Holaniku, ua ike ia o Puakamea ke kahuna hooulu lahui oiaio eono.

  Aia hei, ua laulima pu mai la na lahui nuku o ka mokupuni o Hawaii Kuauli. ma na Hana miki ala i ka lahui ma ka Hooulu ana i ke kanaka no na Aina a puni keia mau paemoku me ke akahele loa.

  I ke au o Puakamea e hooulu ana i ke kanaka no ka Aina ua ike pono na alii me na alii kahuna i ka makaukau o Puakamea ke kanaka i a'o ponoia e Puamea kona makuakane ponoi me ka holo pono o ka oihana hoouu lahui.

  Eia o Puakamea ke lolii nei i kana oihana kuiaianaha. i ike ole ia e na mea a pau o Puakamea ke alii mana nui ma na hana hooulu lahui, ua hoala like ae la na kahuna a pau a puni ka Aina mai o a o.

  Ua olelo ae la o Puakamea i ka lahui hooulu kanaka e hana ia na pono kino o ke ala ana o ka lahui ka mahi ai lawai'a, me na pono a pau e pono ai na alii me ka ohana. me ke ka'uka'ulua ole iho, na Makaainana o keia leo alii

  Ua uleu ae la na mea a pau no na Hana Pakahi a kela mea keia mea i hai ia ae la e Puakamae ke alii kahuna opio hooulu lahui eia ka pae aloalo laau maka P@e ke a'o ia mai nei he wai anau ia no ia poe keiki koa nui wale, na wahine no hoi @ela lakou ke liuliu nei no ka lakou hara i kupono i na wahine.

  Pela no ka poe kalai waa kukulu Hale, me na poe kahiolona ua makaukau lakou na no hoehana ana ua eleu like lakou aole wahi hemahema iki o ka lahui kamaka ua hoolohe loa na makaainana i ka leo o Puakamea, ke kahuna hoeulu lahui. me ke ohohia o na mea a pau.

  E nana ae kakou i na kilokilo e hoopaapaa nei ma ka lakou mau ike pakahi iho, o Kalupe he kilokilo maoli i like me Kamalualii o Opae me Hakukalani Kawehialii o lakou na kilokilo mawaho mai o na kilokilo nui elua o Kamaluaili me Kalupe. na kanuna i ka aio aili.

  O ka lakou kumu hoopaapaa no ka malamaiilalo ka Hoku hakaka me ka la ka mahina. o keia Hoku o Kamadamailalo oia no ka Hoku ikaika hoike no na lahui o ka Honua i ka pouii o ka mahina, a i ole ia o ka la. olelo al kela mau kahuna i pouii ka la me ka mahina i ka hakaka me ka malamailalo.

  Olelo o Kalupe me Kamalualii Puakamea na kahuna oiaio. i ka alo alii o na hoike a na kaula nui. ua pololei no ia ike he Hoku Hakaka i'o no o Kamalamailalo ke Hewa ka mahina me ka la. He oiaio o ka la me ka mahina he mana ikaika ko laua.

  E nana ae hoi kakou e like me na Moolelo ikaika o na Hoku e paonioni ana me ka la ka mahina e like me ka poe kilokilo lani e ike nei, ua olelo no na kilokilo Hoku o ka Hoku ka mea oi mamua o ka la me ka mahina ua loaa ka pouli o ka la me ka mahina.

  He oiaio no wahi a Puakamea o ka ia @ ka mahina na mea e palo ana i na H@ku. he enemi @o l@a k@ m@ ka mahina no na Hoku ikaika loa. o Kamalama@laio me Kaholo@au ka H@ nana i pani ka maka o ka ia @ kakou i kekahi mau kau o po@ii ana ka ia m@ ka mahina.

  E ninau kakou e ke au hou. o ke ao naanao o Kamalamailalo ke alii, o Kah@l@au kona hope o Kukalani me Kauiuwehi o k@la na hoa paio o ka la me ka mahina mahope mai o ke koi a ke Hinaaiamalama me Kah@n@ @a ia mau lahui kanaka i malama keia mau hoik@ike a hiki mai n@ ia kakou nei i ka lahui hope loa.

  Oia na mea kupaianaha a Kane me Kanaloa me Kepookapuhu@aik@aou@i na Akua Hooulu lahui oiaio o keia lahui kanaka o na pae moku ma ka honua ua ikeia na kaula me ka kahuna hooulu lahui ke poo kela oi ae ma kahi a na Kaula e ku nei.

  Ua pohapoha mai la na Pohaku Hekili me na alelo manamana o ka Uila e lalama hele ana ma na Paia lani ke uanei ka ua koko. ku ka Punohu ula. e like me @a mea mau i ka lahui. e ike ia ana e na Akua mana. Kane Kanaloa me ke alii kiekie Kepookapuhunaikeaouli na Akua Hooulu lahui.

  Ua oili mai la o Meamea ke lii Kahuna nui Hooulu lahui, mai kona makuahine alii mai Namakaokeahikaiakea. o ka iwakalua kumamaiwa o ka laua mau hapuu alii. me Puakamea kana alii kane Kaikunane no, ua oili mai la no hoi o Kalaunuiohua ka eueu hookalakupua o na la hooili kana e ike aku ana no kakou i kana mau hana hookahe koko mamua aku.

  Ua puka inai la o Kalanuiehua mailoko mai o kona makuahine alii Kinohinohiula.  o ka iwakalua kumamawalu o ka laua kamaalii me Kumaewaalii ke alii mana maluna o Kuauli Hawaii. me kona mau alii kumu o ke ao nei.

  Ua lilo aku la ka hanai ana o na alii i ka lahui alii. na ka lahui alii i hanai na alii opio o Meamea K@l@nuiohua. ua hanai o Kauluwehialii ke alii i kana mau alii elua, me ke kanalua ole o Kau luwehialii ua lawe koke aku la ola i ka maluhia me ke kapu Akua.

  Ua lawe ae na kahuna i ka mana kulana paa o ka lakou oihana haipule ia Kane me Kanaloa ke alii Pookapuhunaikeaouli ke alii o laio mai na mana lani mai. a hiki i ko kakou mau puna aku a loaa mai ko kakou mau kupuna a hiki mai i na makua o kakou.

  Ua ike maka loa na kaula me na kilokilo no ke akamai lua ole o Puakamea ma ka papa kilokilo lani ua hilinai loa aku na kahuna i ko lakou alii kahuna hooulu lahui olelo no o Pukamea i na papa kahuna a pau e a'o ia ka ike i ka lakou mau keiki kane. i pono ai ka noho ana o lakou mahope aku. ma na mea maikai wale no mai a'o i na mea ino o poino ka lahui emi hou ua maikai keia olelo a'o a ke alii kahuna hooulu lahui.                     o

               (Aole @ pau.)

 

Olelo Hoomaikai.

 

  O makou o ka Ekalesia o Keanae ma o ko makou Komite ala. Ke haawi nei makou i na hoomaikai ana i na makamaka a me na hoaloha i kokua mai ia makou, no ka pono o ka Luakini o ke Akua. A ke hui pu nei makou me oukou iloko o na puili lima o ke aloha paa loa. A Nana no e aiaka. ia oukou ma na ala maikai no kona Inoa. A nana nohoi e hoomoe iho ia oukou ma na Aina Uliuli. He oiaio, e hahai mau ana ia oukou ka pono ame ke aloha. i na la a pau o ko oukou ola ana. A maloko o ka Hale o Iehova oukou e noho mau loa aku ai.

                     S. K. KAAILUA.

                                Komite.

  Eia iho ka papa inoa o na makamaka a me na hoaloha.

AHAHUI LUNAKAHIKO.

  E noho ana ka Ahahui Lunakahiko o Maui a me Molokai. Ma Keanae Koolau, Maui, ma ka la 1 o May.

  Oia ka Poakolu mua. Hora 10 a. m. Nolaila. Ke konola aku nei na lala a pau o keia Aha e hiki ae malaila i ka hora ame ka manawa i hoikeikeia maluna ae.

                        S. K. KALAINA.

                                 Kakauolelo.

 

  KA LAAU HELU EKAHI NO KA RUMATIKA--PAU KOKE KA EHA.

 

  Na poe a pau i hoao i ka Laau Hoopau Eha o ka Rumatika a Chamberlain ua hauoli i ka pau koke o ka eha. Ua olelo ae o Mr. D. N. Sinks. o Troy, Ohio. e pili ana i keia laau penei: "I kekahi wa i hala ae nei ua loaa au i ka rumatika iloko o ka lima a me ka poohiwi. Hoao au i na laau like ole a aole i loaa ka oluolu a hiki i ko'u kukuhiia ana mai e Messrs. Geo. F. Parsons & Co., he halekuai laau o keia kulanakauhale. e hoao i ka Laau Hoopau Eha a Chamberlain. No ka nui o ka lakou mahalo i keia iaau ua kuai au i omole. Aohe i emo pau ka eha. Mai ia manawa mai ua hoolaha aku au i ko'u mau hoa'loha, a ua aelike lakou me a'u ma ka i ana o ka laau helu ekahi keia no ka rumatika iloko o ka makala." E loaa no keia laau ma ka halekuai laau o Benson, Smith & Co., na agena ma ke Teritori o Hawaii.

 

Na Moku Koleponi.

 

Na moku ku mai.

 

Mariposa--Kapalakiko . . . . . . . Apr. 13.

Miowara--Victoria . . . . . . . . . . Apr. 13.

Hongkong--Maru . . . . . . . . . . . Apr. 16.

Nippon Maru--Yokohama . . . .  Apr. 19.

Ventura--Kapalakiko . . . . . . . .  Apr 23

Sierra--Kikane . . . . . . . . . . . . .  Apr. 23.

Kina--Kapaiakiko-- . . . . . . . . .  Apr. 24.

Doric--Kapalakiko .  . . . . . . . .  May   2.

Mariposa--Kapalakiko . . . . . . . May   4.

Coptic--Yokohama . . . . . . . . . . May   4.

Moana--Kikane . . . . . . . . . . . . . May   8.

Nippon Maru--Kapalakiko . . . .  May 10.

Aorangi--Victoria . . . . . . . . . . .  May 11.

Sierra--Kapalakiko . . . . . . . . . .  May 14.

Sonoma--Kikane . . . . . . . . . . .   May 14.

American Maru--Yokohama . .   May 14.

Peru--Kapalakiko . . . . . . . . . . .  May 18.

City of Peking--Yokohama . . . . May 21.

 

  Ke ano nui loa mai nei na kuee mawaena o Rukia a me Iapana.

  Ke haawiia nei kekahi o na Hana Aupuni ano nui ma @aniia ina Filipino i hoike mai i ko lakou ano naauao, a holomua.

 

  He nui @a Oiai ikaika i ikeia ma Europa.

 

  Ua lohe ia mai e hoemi ia mai anala  ka nui o na koa ma Manila.

 

KA AHAOLELO.

 

  Ka bila i noonoo nui loa ia ika Senate oia no ka h@a@ ana e ho @h@ i ka bila a ke Kiaaina i hoole ai a@ie e kukau i@oa e pili ana i ke Kanawai O. Ua hoao ikaika na Home Rula e hooholo ia keia bila aka aole i hiki ia lakou ke hoohuli i ka manao o na Repupalika. I ka manawa i ninau ia ai ua koho na Home Rula a pau ma ka aoao e olelo ana e kooholo ia ka bila a ua koho no hoi na Repupalika a pau ma ka aoao e hoole ana aole e holo keia kanawai a e kakoo ana hoi lakou i ka manao o ke Kiaaina

  Pau ka noonoo ia ana o keia bila ua noonoo ia kekahi bila iho no i hoole ia e ke Kiaaina aole e kakau inoa oia hoi ka blia e pili ana i ka auhau o na ilio. Ua manao na Senatoa uahaule keia bila i ka Hale a nolaila aole i hoao na Home Rula e hooholo. Aka ua koi hou ia keia bila e noonoo hou ia ma ka Hale a ua hooholo ia.

  He nui na mea i olelo ia no ka hoole o na Home Rula i ka ae ana i na luna aupuni i kohoia e Peresidena Dole. Ua maopopo loa e ae ia ana no o E. P. Dole a me A. M. Brown e noho no ma ko laua wahi.

  I ka pau ana o ka heluhelu ana a ke kakauolelo i ka hana o ka la i hala ua heluhelu ia mai ka leka mai ka Hale mai penei:

  1.-Ua kue ka Hale i na hoololi a ke Senate bila helu 44. Ua noi mai o S@natoa Balaunu e koho hou ia i mau komite no ka nana pono ana a hui me na komite o ka Hale no na mea e pili ana i keia mea.

  2.--Ua hiki ole i ka Hale ke loaa ka elua hapa-kolu i makemake ia no ka hooholo ana i ka bila kanawai e pili ana i ka auhau o na ilio. e like me ka mea i makemake la i hiki ai ia lakou ke hoole i ka ke Kiaaina.

  Ua hoike mai o Senatoa Balaunu no ke komite hoonaauao e noi mai ana e hoole ia ke noi a na makua o Kohala no ke kukulu ana i hale kula ma Honoipu a me Haena.

  Ua heluhelu mai o Senatoa Keokeo he palapala noi mai Wailuku mai penei I ka Ahaolelo o ka Teretori o Hawaii:

  O makou na poe nona na inoa malalo iho ke noi aku nei makou i ko oukou oluolu: E hoomau ia no ka malama ana ia o ka puali koa N. G. H. ma Wailuku nei.

  2.--Ua piha ka aina i na kanaka hana o na lahui like ole. he mea maikai paha no ka aina aka he mea inoino loa no makou a me ka makou mau keiki.

  3.--I mea e hiki ai ke hoomau ia keia mau koa ke noi aku nei makou i ko oukou oluolu e hookaawale ia i haawina dala no ia hana.

  Ua loaa mai ka lono mai ka hale mai e hoike mai ana ua loaa ka elua hapa kolu no ka hooholo ana i ka bila kanawai O. ma ka noonoo hou ia ana.

  Hoike mai o Senatoa C. Achi e lawe mai ana oia he bila kanawai no ka hooponopono ana i ka kuai ana o na waiona ma, Hawaii nei.

NA HANA O KA HALE.

  Ua hoike mai ke komite ua lawe ia aku keia mau bila imua o ke Kiaaina no kona kakau inoa ana mai: 1:--Ka bila helu 41 a me 43 e pili ana i ka kau ana i helu a me ka kapa ana i inoa no na alanui a pau o keia kulanakauhale. a me ka bila helu 26 a me 36 o ka Senate.

  Ua noonoo ia ka bila a Hoogs e pili ana i ka hoomoe ana o na uea uila malalo o ka honua a ua hooholo ia ma ka heluhelu ekolu.

  He nui na hoopaapaa ana aka aole he manawa no ia mau hoopaapaa eia na mea i hana ia:

  Heluhelu ia ka hoole kakau inoa a ke Kiaaina a kue nui ia. Ua hooholo ka Hale e hooholo ia no keia mau bila. He 24 ma ka aoao e ae ana a he 5 ma ka aoao e kakoo ana i ke Kiaaina.

  Noi mai ke komite e hooholo ia ka bila kanawai no ka papa loa ana i ke komo ana mai o ka poe i loaa i ka ma'i hookaawale ohana a me ka ma'i ake pau.

  Noi mai ke komite o na hana aupuni e hooholo ia ka bila e ae ana i ka Hui Hana Ea Aila e hoohana i ka lakou hana ma Hawaii nei.

  Holo ma ka heluhelu ekolu ana ka bila no ka hoomoe ana i na uea uila malalo o ka honua.

  Ua lawe mai ke komite i ka bila kalana me ka lakou mau hoololiloii  noi mai e hooholo ia me na hoololi liilii a lakou.

  Ua hoao ia e kue ka manao o ke Kiaaina e pili ana i ka bila kanawai O aka aole i hiki.

  Ua haawiia i ke komite o na Hana Aupuni keia mau bila:

  1:--No ka hoomoe ana i mau alahao ma Kohala.

  2:--No ka hooponopono ana i ke kuai ana o na waiona.

  3:--No ka malama ana i na omole.

 

  Ua piha ka hale o na Senatoa i na poe makaikai i ka Poalima i hala no ka manao ia oia ka la e noonoo ia ai na luna oihana Aupuni. Aka i ka manawa i ninau ia ai no ka noonoo ana o keia mau bila ua haule Hoopanee ia ka noonoo ana a ka la kupono ma keia mua aku. Hoike mai o Palika no ke komite e pili ana i ke alanui ma Kaohe,Olaa, penei:

  Ma ka huli pono ana o kou Komite ua maopopo loa ua komo no kela mau itamu iloko o na noi alanui a ka Luna nui o na Hana Aupuni. Ua noi ia mai no $5,000 ma ka palapala noi helu 15 no ka hana ana i ka alanui ma ka 15 mile ma Olaa a hiki i ka alanui Luapele. Ke noi nei makou e ae la i $2,000 no keia alanui. Ua noi ia mai no $26,000 no ke alanui ma ka pou 22 mile ma ke alan@i pele a hui me ka ala@ui Pale hou. Ke manao nei ko oukou komite ua nui loa keia noi oiai he nui na hana e manao ia nei nolaila manao makou e ae ia i $5,000 no keia hana.

  Heluhelu mai o Senatoa Achi he olelo hooholo penei:

  Olelo hooholo hooholoia. e hookaawale ia i $10,000 ma ka bila Haawina a i ole ma ka bila Aie no ka hoomoe ana i na paipu wai mauka o ke Alanui Moi a e moe kokoke aia i ke alanui o Kalihi. Heluhelu mai mai o Senatoa Pa @ he ekolu mau palapala noi mai Kau, Kona Akau a me Kona Hema mai, e noi, mai ana e ae ia ka hoomoe ana i alahao ma keia mau wahi.

  Hoike mai o Kikila Balaunu e hookomo mai ana oia i kanawai no ka hooponopono ana i ka kukulu ana a me ka hoomaemae hou ana i na hale kahiko, ma na wahi i komo iloko o kakulanakauhale.

  Noi mai o Senatoa Kaaka e noonoo ka hale holookoa i ka bila hoaie dala o ke Aupuni. Hoole ia.

  Hoio ma ka heluhelu ekolu ka bila hel@ 77 me ka nui @le o na hoopaapaa ana.

  Hoopanee ia ka heluhelu ekolu ana o ka bila helu 27 a ka Poakahi. Holo ma ka heluhe @u elua ka bila no ka hoolaha ana o na kanawai.

  Holo ma ka heluh@lu elua ka bila e pili ana i ka ko o ana i mau hope no na Lunakanawai i ko lakou wa e mai ai a hele paha.

  Holo ma ka heluhelu ekolu ka bila no ka hooponopono ana i ka hana a na keia lole. He 11 i ae a he 2 hoole.

  Haawi ia i ke komite ka bila e pili ana i ka malama ana o na Hotele a me ka bila e pili ana i na kaa a me na kalaiwa.

  Holo ma ka heluhelu elua ka bila helu 74 e pili ana i ka awa, me na hoololi liilii. Noi mai o Kaaka i $500 no Honoluul, $200 no Hilo Wailuku a me Lahahaina $100 no na wani e ae. Aeia.

NA HANA O KA HALE.

  He nui na hana i waiho ia imua o ka Hale no keia la, he kanaha bila no ka helu helu elua a me ka heluhelu ekolu.

  Hoike mai ke komite no ka olelo hooholo a Beckley me na hoololi liilii. Hooholo ia e like me na hoololi a ke komite he 20 ae he 5 hoole.

  Ua hoike mai ke komite e pili ana i ke alanui Pali o Nuuanu e a'o ana hoi i na Luna Aupuni aole e uahuha wale i ke dala a ke Aupuni e like me ka nui o na dala i hoolilo ia no kela alanui.

  Na Hana i Hanaia:--Holo ka bila e p@li ana i ka lawe ana i na aina no na hana aupuni.

  Waihoia ka noonoo ana i ka@ bila no ka hookaawale ana i $3,500 no @a hoikeike nui ma Buffalo a ki Poaono.

  Holo e ukuia elua pakeneka o na loaa no ka auhau o na loaa.

  Holo ka bila e pili ana i ke komo ana mai o na ma'i Lepera a me ka ma'i Ake pau ma Hawaii nei.

  Holo ma ka heluhelu elua ka bila e pili ana i ka laikini o na kauka.

  Noonoo ia ka bila Kalana me na hoololi a hooholo ia ma ka heluhelu elua ana a waiho ia ka heluhelu ekolu no ka Poaono.

 

  O ka noonoo ana i ka hoike a na komite ka hana nui o keia la. He nui ka manawa i lilo i ka hoopaapa ana i ka olelo hooholo a Beckley no na aina aupuni a me ka huakai aku nei a J. F. Brown i Wakinetona. Ua noonoo ia ka hoike a ke komite o na hoolilo aupuni. nui ka hoopaapaa ia o keia ninau a ua ku mai o Senatoa Kanuha a me Palika a olelo mai i na e nui loa ka hoopaapaa e haalole ana laua i ke komite. I ka wehe ana o ka Senate ua loaa mai he mau leka mai ka Hale mai e hoike mai ana i na mea i hanaia e lakou. Noonoo ia na bila helu 52  80, 83  a hooholoia ma ka heluhelu ekahi, a e heluhelu elua ia i ka Poakahi Haawiia i ke komite hooolokolo ka olelo hooholo a Beckley e noonoo a hoike mai i ka maikai a me ka maikai ole oia bila. Waiho ia ma ke pakaukau ka olelo hooholo o na Hale a i elua no ka kokoke loa i ka manawa He olelo hooholo keia no ka hooponopono ana i kekahi mau rula a lakou.

  Heluhelu ia ka leka a ke kakauolelo o ka Teretori e hoike mai ana ua kaka uinoa ke Kiaaina i ka bila helu 5 e papa ana i ke kau ana ia o na lipine o ka hui G. A. R. e ka poe i komo ole i ka hui.

  Noi mai o Senatoa Kaaka e hooholo ia keia mau bila:--Bila helu 95, no ka auhau ana $25 no ka laikini o ka poe hana kamaa ma keia Teretori. Bila helu96, no ka auhau ana i $50 no Honolulu a i $25 no na wahi e ae e kuai ana a e kuai aku ana paha i na holoholona. Bila helu 93 no ka ae ana i na Hui i Kaupalenaia e lawelawe i ka oihana malama waiwai a luna hoopono pono waiwai paha.

  Noi mai o Senatoa Palika no ke komite e hooholo ia ka bila helu 97 e pili ana i na huila o na kaa.

  Nui na hoopaapaa no ka nui o ka lilo o ka senate i ke pai ana i na bila kanawai a me ka unuhi ana. Ua kaki mai kekahi mau hale pai nupepa he $2.00 dala no ka aoao hookahi a mahope o ka hoole ana o na senatoa i keia ua emi mai a i ke 75. keneka no ia hana hookahi no. Ua makemake ia e huli pono la na bila kikoo a pau no keia mau hana a o na bila i nui ino loa a kupono ole na koi e hoole ia aole e uku.

NA HANA O KA HALE.

  Noonoo ia ka bila Kaauna o hooholo ia ma ka heluhelu ekolu. He 23 i koho ma ka aoao ae a he 2 ma ka aoao hoole.

  Holo ma ka heluhelu ekolu ka bila e hookaawale ana he $39,000 no ka hoikeiki nui ma Baffalo. He 21 ae--4 Hoole.

  Hoopanee ia ka noonoo ana o ka bila e pili ana i ka laikini o na kauka a ka Poakahi.

  He mau hoike kekahi a na komite i waihoia ka noonoo ana no ka Poakahi Kekahi kumu i uuku ai na mea i hana ia ma keia la oia no ka nui o ka manawa i lilo i ka heluhelu ana o na hana o ka la i hala a me ka nui o ka manawa i lilo i ka heluhelu ana o ka bila kalana kekahi o na bila loihi loa o keia kau.

  Ua nui na olelo e pili ana no ka hooloihi ia aku o keia kau ahaolelo he kanakolu la hou aku i koe. Ua olelo ae kekahi mau Lunamakaainana o ka aoao Home Rula e hoao ana lakou e noi i ke Kiaaina e hooloihi hou aku i keia kau i kanakolu la hou i koe i pau pono ai na hana ano nui i makemake ia e hana. Aka ua maopopo loa e hoole ana ke Kiaaina i  keia noi oiai ina aole i hiki i keia poe ke hana i ka lakou hana iloko o kanaono la pehea la e pau ai i loko o kanakolu wale no la. He mau hana hoonui lilo wale aku no ia. a o ka mea pono loa oia no ka hoole ana i ko lakou makemake i a'o ia ai lakou a i na e koho hou ia ma keia hope aku aohe e hoopau manawa wale ma na mea ano ole.

  Heluhelu mai ke Kakauolelo ua holo i ka Hale ka bila auhau o na Loaa. Oiai aohe he mau kope o keia bila i lawe ia mai i ke Senate ua noi mai o Senatoa Balaunu e heluhelu ia ma ke poo a waiho ia ka noonoo ana no ka Poakolu.

  Malalo o ke kapae ana o na rula ua heluhelu mai o Kaiue, ka Peresidena o ke Senate i ka olelo hooholo a na makaainana o Wailuku e noi mai ana e hoolilo ia o Wailuku ka Noho Kalana o ka mokupuni o Molokai, Lanai a me Maui, a aole o Lahaina e like me ka mea i olelo ia m@ ka @na kalana e ku nei i kela manawa. Na C. L. Kookoo a me S. E. Kal@kau @ lawe mai keia olelo hooholo imua o ka Ahaao@o Ua haawiia i ke k mi@e e noonoo i ka manao o kila olelo hooh@.

  Hook@ mai o Senat@ Keokeo e heok@ mai ana oia h@ h@ ka@ n@ k@ ko@ ana i @ k@ka@ hana o ka aha. Heluhelu ia ma ke poe a haawiia i ke komite.

  Hoike mai o Senatoa Keokeo no ka bila helu @. 11. 1@. a ua kau@ha@ e pa i ia keia mau bila.

  Hoike pu mai o Senatoa Balauina no ka bila helu $2 a me ka bila helu 62 o noi mai ana oia e hoomoe ia keia mau bila ma ke pakaukau.

        (E nana ma ka aoao 5)

 

Inoino ke Koko.

 

Ola mai ka Ma'i Akepau ame ka

Ma'i Puuwai.

 

  UA HEWA NA NOONOO ANA--I KA MAIKAI ANA O KE KOKO UA NALOWALE NA HOAILONA O KA MA'I.

 

  Mahope o ka noho ana iloko o   ka ehaeha no kekahi mau makahiki loihi. ua, loaa ia Miss Gertrude Gilbert. o ke Alanui Dauphin. ma Piledelepia.  Pa., helu 2201: ka oluolu a ua ikaika hou kona kino. a i keia la ua hiki ke ike ia ka ula o kona mau papalina. a oia kekahi o na kaikamahine ola kino maikai loa ma kona wahi. Ua hoike ae oia i kekahi kanaka kakau nupepa i ke kumu i loaa ai iaia ka oluolu penei:

  "Ua loihi ko'u moe ana i ka wahi moe. a hele mai kekahi hooloha o'u a olelo mai e hoao au e ai i ka Huaale Akala a Kauka Williams NO KA POE HAIKEA. Mamua o kona hoike ana mai i keia mea, ua lapaau ia au e ekolu kauka. a ua olelo like mai lakou he ma'i ko'u aia i ka puuwai, a ua loaa iki no hoi au i ka ma'i Ake-Pau. a ua haawi mai lakou i na laau no keia mau ma'i. Aole he wahi pomaikai i loaa mai ia'u mai keia mau laau mai. Ua oi loa mai ko'u ma'i. Aneane e nele ko'u kino i ke koko. O ko'u pilikia nui oia no ka nawaliwali maoli o ke kino. a i ko'u wa e hoao ai e pii i ka lumi i a i ko'u wa e hoao ai e pii i ka lumi i luna, ua aneane au o maule. a me he mea la e make iho ana.

  "No ka uuku loa o ke koko i koa iloko o ko'u kino ua aneane e hiki ke ikeia ma kekahi aoao o ko'u popoiao, a ua haikea ko'u helehelena ke nana mai. a like ke keokeo me ka halii-moe. Aole hiki ia'u ke hai aku i ko'u ano la manawa, aka. mahope o ko'u ike ana i ka waiwai @ka@ ole o keia poe kauka ua ano pau ko'u wahi manaolana.

  "I keia manawa i ha'i ia mai ai ia'u ka Huaale Akala a Kauka Williams. a kuai koke au i hookahi pahu. Mamua o ka pau ana o keia pahu ua ike au i ko'u ano maikai mai. Ua loaa iki ae la ia'u kahi manaolana. a hoomaka koke au e kuai i mau pahu hou. a ai mau i kela huaale e like me ke kuhikuhi I ka pau ana o ehiku. a i ole ewalu paha pahu ua pau ko'u ano paupauaho a ua maikai a ikaika kupono ko'u koko a pau pu me ka hele wikiwiki ana o ko'u puuwai, oiai o keia ko'u mau ma'i nana i hoonawaliwali. Hoomaka mai e ono ka'u ai, a ua hiki ia'u ke hana i ka'u hana me ka hauoli. he mea na'u i ike ole mamua. He malama mau au. i mea e hoopakele mai ai. hookahi pahu o ka Huaale Akala a Kauka Williams iloko o ko'u lumi. Ua pololei na mea a pau e olelo ia nei no ka maikai o keia huaale. a na lakou. a na lakou wale no i hoihoi hou mai ko'u ola kino maikai.

  (Kakau Inoa ia)       G. GILBERT.

  E loaa keia laau ma na Hale kuai laau a pau, a i ole e kakau ia Dr. Williams Medicine Co., Schenectady, N. Y. He 50 keneka o ka pahu hookahi a he eono pahu no ka $2.50."

 

HOOLAHA HOOKAPU AINA.

 

  Owau o Naholowaa, (k) ke papa a ke Hookapu loa aku nei au i kuu aina i kapaia ka inoa o Kamahiili e waiho ala ma Waimanalo Koolaupoko Mokupuni Oahu. Aole e ae ia kekahi kanaka. a mau kanaka paha e hele maluna o keia aina, me ke kuleana ole. O ka mea e hele tnt me ke kuleana ole, a hana i kekahi mau hana e hoopii ia no ma ke kanawai no ke komo hewa.

  Ke hookohu aku nei au ia Kaleikini (k) i Hope no'u ma ke kanawai.

  Owau iho no me ka Oiaio,

                NAHOLOWAA (K)

  Aperila 26, May 3, 10, 17, 24.

 

UA PAU KA WELI I KA NOHO

HUKI NIHO.

 

  HE HIKI KE HUKI A HOOPIHAIA NA NIHO POPO ME KA EHA OLE malalo o na paahana ana o keia au naauao e kapiliia ai i ka io o ka papa niho. Aohe hanaia i ka laau hoohiamoe.

  O keia wale no kahi huki a hana niho ma Honolulu nei i loaa na PAAHANA I HOOPAAIA me na mea e ae e hiki ai ke huki, hoopiha a hoopaa i poo gula a puna paha e hiki ole ai ke ikeia ke ano e mai ka niho maoli ae, a e paa no ia no umi makahiki malalo o ka hoopaa ana, me ka LOAA OLE O KEKAHI HUNAHUNA O KA EHA. He POE WALE NO I HOONAAUAO A HOOKUU MAIKAI IA na poe lawelawe, he poe i lawelawe mua ma kela oihana mai ka 12 a i ka 20 makahiki, a he loea ma ke poo o na mahele like ole o keia oihana. E kipa mai io makou nei, a e ike no auanei oukou i ka oiaio o ka makou e hoolaha nei. E hoike mua aku no makou ia oukou i ka nui o ko oukou lilo i ka wa e NANA MUA AI ME KA UKU OLE.

  PAA NIHO KU'I . . . . . . . . . . .$5.00

  NIHO GULA . . . . . . . . . . . . . . 5.00

  HOOPIHO LA ANA ME KE

     GULA . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.00

  HOOPIHA IA ANA ME KE

     DALA . . . . . . . . . . . . . . . . . .   .50

  Ua lawa ko makou inoa i ka hooia ana i ka maikai o na hana a pau.

  NEW YORK DENTAL PARLORS.

                 Room 4, Elite Building,

                      Alanui Hotele.

  HE MAU WAHINE NO KAHI NO KA WAHINE.

  3 a. m.                 @ m.

 

HOOLAHA KUMAU.

 

Ka Hui Alahao ame Aina o Oahu

Mahope aku o Ianuari 1, 1901.

Manawa Holo

WAHI  HOO

 LULU.

Mai Honolulu aku.)

 

Waianae, kaa huikau na la apau koe ko Sabati.

Waialua, kaa ohua, na la apau

Waianae, kaa ohua ua la apau

Wili o Ewa

                        A.M     P.M.    P M     P.M

Honolulu . . .  7:1        3:10     3:10     3:10

Hanana . . . .   8-0        3:43    3:@0   3-30

Wili o Ewa .   8.  7      4:08    6:@0   6:10

Waaiana          9:@     4:43    ...         . . . .

Waia'ua                .      12:00      ...      . . . .

WAHI HOOLULU.

Mai waho mai

ai Honolulu.)

Wili o Ewa, kaa ohua, koo ke Sabati

Waialua, kaa ohua, na la apau.

@a@a @a huikau na la a p@ koe ke Sabati

Waialua kaa ohua ae la a pau

Wili o Ewa kuo ohua

                        A M.    A M     A.M.    P.M.

Waialua . . .      @       6 12     . . . .     2:39     . . . .

Waianae . . .    . . . .     7:12     10:09   3:55     . . . .

Wili o Ewa      5:50     7:47     10:59   4:52     2:40

@ana . . . .       6.15     8:07     @.@    @        1:@0

@lulu . . .        6-30     8-40     @        @        1  45

@ @NISON,

            Luna,    F. O. SMITH

             Luna Kuai Palapala Ho

 

Metropolitan Meat Co

(Hui Kuai Pipi Metropolitan.)

G. J. WALLER. (Waia)   -  Luna Nui

108 Alanui Moi.

Poe Kuai a Hoolako i na Moku

ME

na Io Pipi, Hipa a pela'ku.

E loaa mau ana na Manu ame na

Kamano i 'hoohu'ihu'iia iloko e

ka Hau.

  Makepono ke Kuai i na I'o Pipi maanei.

               o

TELEPONA HELU   -    -   4@

2786-tf

 

Ola Nawaliwali

MAMULI O KE

KOKO INO.

 

E heluhelu iho i ka mea i hanaia e ka Ayer Laau Sarasaparila no ka Rev. Z. P. Wilds. he misionari kamaaina l@a maloko o ke kulanakauhale o Nu Ioka a hoahanau nohoi o Lunakanawai Wilds i make. he kanaka kauiana:

  "No na makahiki lehulehu he luaki au na ka ma'i pa-palahu ame na ma'i aai e ae, i puka noloko mai o ke koke ino. Ono ole mai la ka'u ai, a nawaliwali mai ko'u nui kino apau. Mamuli o ko'u ike ana i ke ola ana o kekahi poe e ae no ko lakou inu ana i ka Laau Sarasaparila a Ayer, ua hoomaka iho la au e inu i ua laau la. A ua

ONO AE LA KA'U AI

mai ko'u inu mua loa ana mai no i ua laau la; alaila. hoomaka mai la ka maikai o ko'u ola. He haneri pa-kene-ta ka oi o ko'u ikaika ae i keia wa, a ua loa mai keia mai ka LAAU SARASAPARILA MAI A AYER. ka laau hoi a'u e hoike aku nei me ka oiaio, ola ke pookela loa o na laau hoomaemae koko i ikeia."

  No na ma'i apan i loaa noloko mai o ke koko ino e lawe i

Ka Ayer Laau

           Sarsapailla.

 

KA AYER HUAALE

Ka Laau Hoola n@ ka M@ :-: Awaawahia o ke Opu.

 

  Ke pookela o na laau no ka malam@ ana, ka hooulu ana me l@a hoenani ana i ka lauoho, oia ka.

  Ayer Laau

  Hooulu Lauoho.

  Aole e kepia ke poo, ola na ma'i puupuu, aole hoi helelei ka lauoho In@ maloohaha mai ka lauoho. hinawenawe a ano hina mai, aiaila, na kei@ laau e ho'iho'i hou ae a kona ano mua, a hooulu lupalupa ae la i ka lauoh@ Ma na wahi apau, o keia Laau Hooulu Lauoho a Ayer ke pookela, a ua lil@ ia i punahele a i hoapili no na l@ ame na keonimana.

Ayer's Hair Vigor

1 homakaukauia e

DR. J. C. AYER, Lowell, Mass., U.S.A.

 

Na Medala Gula mai na Moikeike Mai o he A@

 

Hollister Drug Co. Lt.

Na Agena ma ka Paaeaina Hawaii.