Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIX, Number 36, 30 August 1901 — NA WAHINE WILIKINA Kanaha Makahiki maloko o ka Paia Paa. Ka Lakou mau Hana Maikai i Hanaia me ke Kaniuhu Ole no na Mahahiki he Lehulehu. [ARTICLE]

NA WAHINE WILIKINA

Kanaha Makahiki maloko o ka Paia Paa.

Ka Lakou mau Hana Maikai i Hanaia me ke Kaniuhu Ole no na Mahahiki he Lehulehu.

Aia nialoko o na paia paa o ka pa Ka kolika ma aianui Papu a hiki loa aku i ke alanui Union kekahi mau waliine Wilikina i Ike oie ia waho aku, koi; wael no ka iakou mau wahi i hiki ke ike mai na puka aniani mai o kekahi o keia mau hale, ame na wahi kakaikahi a lakou e ike ai oiai iakou e hele ana no kekahi hana ano nui. Aia mawaena o lakou kekahi mau wahine i noho maloko o keia mau paia no kanaha kumamalua makahiki me ka ike oie ia waho, a. maloko o keia mau paia lakou e noho ai e hana i ka hana a lakou i koho ai a hiki i ko iakou hoi ana aku kela ao.

Ke noonab ae, aole loa e hiki ia kakou ke noho maloko o keia mau paia ini; ka. ike ia Avaho, ma ke ike ole i k- ia ao ame kona mau lealea, na wahi nnni ame kekahi oia mau ano, aka ia 'lakou ua nana ole lakou ia mau lealea pau \vale. Ua lieie mai lakou i Hawaii nei e kokua i ka hoonaauao ana ae i na Hawaii a me ka haawi ana i ko lakou mau kokua ma na mea hiki ia lakou a oja ka iakou e hana nei. I?a nana oie lakou i na lealea pau wale o keia ao, ua nana ole lakou i na mea e hanaia nei ma keia ao, o ka lakou wale e ka hana i ka lakou mau hana elike me ka ike ame ka, ikaika i ioaa. ia lakou. Aole o lakou heluhelu i na nupepa a he kakaikahi loa na buke a lakou e heluhelu nei, a ua a'o aku iakou i na kaikamahine i komo mai ma keia kula, a hiki i ko lakou hemo ana a piha hou mai ko lakou wahi i kekahi mau kaikamahiine hou. Aole lakou i imi ina ano hou e ke a*o ana e ao ia mai nei i keia mau la aka e like no mo ko lakou a'o ia ana i na makahiki i hala a pela no lakou e ao nei i keia mau kaikamahine i komo mai malalo o ka lakou a'o ana.

O lee komo ana mai o keia ma.u kaikfimahine e hoonaauao ia ma keia kula oia waie no ko lakou hauoli. O keia mau Wilikina ka makuahin<s o kekahi mau makuahine lehulehu e noho nei ma

keia kulanakauhaie, a o lakou no hoi ka mea nana e hoonaauao nei kekahi mau pulapula iehulehu i keia manawa. |Ua hiki mai ka mua loa o iakou i Ha- ■ wail nei iloko o ka makahiki 1559. he i42 makahiki i hala ae nei. He umi la.kou i hele mai, Paiani mai, o ka mea . kahiko loa o lakou he 40 makahiki, a ,'o ka mea opiopio loa he 1S makahiki. Mai keia manawa mai a hiki i keia ia .he kakaikahi loa ko iakou puka mawa,ho mai o na paia o keia pa. Ma kn iboike mai a ka poe i ike o ka manawa ! wale nō e puka ai keia poe i waho oia .ka- manawii e hele ai lakou i ka hoolepva o kekahi o īakou. Ua olelo ia mai ,no'hoi aoie no i.puka iki kekahi o iakou j mai kona komo ana iloko o keia mau paia a hiki i keia manawa. Ua hiki : mai iakou i ka manaAva e ike ia ana na mauu l.ehuiehu ma keia kularyikau hale a i keia manawa ua hiki ole loihoohalike ia ke ano o ke kulanakauhale Ime ko ia manawa. Hookahi o lakou j i hikl aku na makahiki i ke |Iu a' oi, he nawaliwali kona kino ke I nana aku aka oia mau no kona ikaika jma lea hoonaauao ana i na pulapula ka;ikamaliine i komo aku malalo o ka lako\i a'o ana. Ma hooikaika ana o a'o t mai ana lakou i na kalkamahine lie nui | ma na hana maikai i hiki ia lakou j hana oiai lakou o ola ana ina lakmi e : hooikaika;

| He eono o keiu mau waliine i hiki mua I loa mai i hala aku ma kela. aoao a ua . lawe ia aku ko lakou mau kino a hoo- ' moe ia ma ka Ilina Kakolika. He eha o lakou e hooikaika nei 110 i ka hana. Iloko mai .o ka makahiki 1864 ua hiki hou mai kekahi mau wnhine, a i loko mai o IS7O i liiki hou mai ai kekfihi. He nui no na wahine no keia hana e komo mau mai nei i kela ame keia makahiki, a he nui no hoi i liele aku ma kela aoao 'o ka muliwai o ka niake. Maloko o keia mau paia e hana ai keia mau wahine i haaAvi i ko lakou ola ame ko lakou ikaika no ka. pono ame ka inaikai. O ka make wale no. ka mea nana lakou c kaili aku mal keia mau paia ipal.

i I keia manawa. ke kukulu ia nei i hale hou ma .keia kahua a ua hikl ole ,ia lakou ke pee ma na paia o keia pa. . I ko lakou manawa nae.e hele ai'e hana i ka lakou'., hana ua hoao iho lakou e huna 1 ko lakou maii helehelena a liau jka lakou hana. Ua hull aku lakou i •na lumi mahope loa o kā.hale i ole ai la kou e kulikuli i ka naleeke mai ria kamana mai. He manawp. hoomaha keia no ke kula a ua meiiāmeha ko iakou noho ana. Ke manao nei makou e 'komo pu mai ana, nie makou, na makuahlne lehujlehu i hoonaauao ma keiā* kula ma ika haawi ana i ke aloha āme ka pūle ana e malama ia. mal ko lakou ola no ina makahiki loihi e hiki mai ana. I J