Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIX, Number 42, 11 October 1901 — Page 6

Page PDF (1.72 MB)

This text was transcribed by:  Charlene Moran
This work is dedicated to:  Linda Kawai'ono Delaney

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Okatoba 11, 1901

 

Lawe Aihue iu ke ahi kaikamahine

Ke huli nui ia nei Kona wahi a huna ia nei Aole Loaaa.

He Missionari oia mai Amerika mai...

O Miss Stone kona inoa.

 

            O kekahi mea nui loa e kamailio ia nei ma na aupuni naauao i keia manawa ola ka lawe aihue ia ana aku o kekahi kaikmhine Misionari e kekahi mau kanaka o Tureke.  Oiai keia kaikamahine e hele ana me kekahi o kona mau hoa Miwanele a i ko lakou kokoke ana i kekahi ululaau ua ike ia akia k apuka ana mei o kekahi puali kanaka me ko lakou mau helehelena i uhi ia, a kauoha mai la ia lakou nei i haawi aku i ka lakou mau kala apau loa.  Ua hiki ole ia lakou nei ke hoole aku i keia a hooko ia ko lakou makemake.  Ua lawe ia na kala gula wale no a hoihoi hou ia mai na kala keokeo.

            Ua pepehi ia kekahi o na kanaka o ko lakou nei hui o ka hele ana aku a ia manawa i hookuu ia mai ai na kane e hoi a lawe ia aku la keia mau wahine elua. O Miss Selen Stone, he kaikamahine Amerika ame Madama Tsilka, he wahine no Balageria.

            He elua leka i loaa mai keia kaikamahine mai mai ko laua lawe malu ia ana aku a hiki i keia manawa, a iloko o keia mau leka e noi mai ana ola i kona mau hoa'loha ole e huli aku i keia mau powa oiai i kela mae keia manawa e huli ia ai lakou e lawe ia ana oia ma o a maanei a i kona manawa e maloeloe aia a heki pono ole ke hele ua huki hele ia oia ma o a maanei.

            Ua loaa kekahi leka mai keia mau powa mai e kauoha mai ana i ka poe i makemake e hoihoi oia ia mai keia kaikamahine e lawe aku a waiho ma kekahi wahi a lakou i hoike ai ma keia leda i $110,000 mamua o ka la ewale o keia mahina, a ina aole e hooko ia ko lakou makemake alaila aole loa lakou e ae mai ana e hoike i kei kaikamahine.  Ke huli mau ia nei ka wahi o keia mau kanaka powa e noho nei aka aole i loaa a hiki wale no i keia manawa.

            Ua kauoha aku ke Kanikela Amerika ma Tureke i ke aupuni o Tureke e huli i keia kaikamahine a ina aole e loaa ana e koi poho aku ana o Amerika, oiai ua manao ia ke kokua nei ke aupuni o Tureke i ka hana a keia poe powa.

 

Paele k@ulana ma Amerika.

Kahea ia o Booker T. Wakinetona e ka Peresidena.

Ka Moolelo Pokole o Kona Pii ana a lilo i kanaka nui iloko o ka Aina

 

            I ka la 29 o ka mahina i hala ua kahea ia aku o Booker T. Wakinetona e ka Peresidena Roosevelt e hele mai i mua ona, a ua noho oia me ka Peresidena no kekahi mau hora e kamailio no ka hana maikai loa e hana ai, no na panalaau o ka hema ma Amerika. Ua hoike aku keia Paele naauao ua manao oia he hookahi wale no hana pono e hana ai, oia ka hoopau ana i na luna aupuni ma ka hema e hoao nei e hoohana i ko lakou mau wahi i mau kanaka i koho ia e na kanaka e noho a@a ma ka hema, me ka nana ola ie ko lakou aoao kalaiaina, in a no he Demokarata ua hiki no.  Oiai he nui ka naauao o kela paele a ua kamaaina hoi oia i ke ano o ka noho ana o na haole ame na paele ma ka hema ua manao wale ia no e hooko ana ka Peresidena i kona manao ma keia.

            I mea e maopopo iki ai i ka lehulehu ka moolelo o keia Paele he mea maikai loa paha e hoike aku ko oukou mea kakau i kekahi hapa uuku o kona moolelo mai kona hanau ana a hiki wale no i keia manawa.

            Ua hanau ia oia i ka manawa e paa ia ana no na paele ma ke ano he mau kauwa kuapaa ma Amerika. Ua maopopo loa ka ilihune ame ka nele maoli o na paele ia manawa, aole loa hookahi mea i hiki ia lakou ke kapa iho na lakou ponoi.  I kona nui ana ae ua makemake oia e hele i ke kula a Limaikaika ma Hampton, aka aole i lawa kana kala no ka hele ana aku mai kona wahi e noho ana a hiki i keia hale kula. Ua pau ae ko lakou noho kauwa kuapaa ana i kela manawa, a ua hiki hoi ia lakou ke hele ma na wahi a lakou i makemake ai. Ua hele wawae ia eia no kekahi mau mile mamao a aole i hiki aku i keia kula pau e kana kala. Noho hana oia me kekahi kanaka a malalo o ka uapo e moe ai i ka po no kekahi mau ia. I ka loaa ana o kekahi mau wahi kala kupono ua hoomau aku oia i kana huakai. Ua loihi ke aia aka aole oia i haawi pio a  hiki i keia kula. I ka hiki ana aku ua ike ia mai ia ka lepo o kona aahu ame ke ano molowa o kona nanaina.

            Oiai o na keiki wale no i manao ia e hooikaika ana ma ka hana kei ae ia e komo aku i keia kula aole i maopopo loa kona ae ia. Ua hoao ia oia no kekahi mau ia a i ka ike ana ia okona hana i kane hana me ka maikai ame ka hooikaika ua ae ia oia e komo i keia kula. Iloko @ na lumi kula i ike ia ai kona hooikaika a hiki i kona kau ana ma ke poo o kona papa. I kona pu ka ana ua noho kumu kula oia no keia kuia no kekahi manawa, a i ka makemake ia ana e hoomaka i kekahi kuia hanai aui ma ka Hema ua koho ia oia e lawelawe i ka hana. I koua hiki ana aku aole he hale maikai i hoomakaukau ia, he uuku loa na haumana, a he kulu wale no ka hale kula i ka manawa ua. I loko o keia @ula oia i hooikaika ai a a'o i kona @ahui, a mai ka uuku @muli e kona hooikaika me ka hoo@ @ ua pii ae keia kula a hiki wale ne i ka @ ana o kela @ula kekahi o na kuia nui ioa ma Amerika i keia manawa.

            Ma ka wahi o ka hale kuia kahiko ke ku nei kekahi mau hale kuia nani loa, ma ka wahi o elua wale no kumu kula ua kanaha a oi a@ kumu kula malalo o kana hoomalu ana i keia manawa a ma ka wahi o na haumana kakaikahi ana i hiki mua aku ai, ua hiki aku i na haneri lehulehu na haumana i keia manawa.

            Ma ka haiolelo ua olelo ia o keia kekahi kanaka akamai loa ma Amerika. I kekahi haiolelo ana ana mamua o kona ike ana ia he akamai ua hoolaha ia e e hiolelo na oia, a ua heie aku kekahi poe me ke makemake e hoohenehene aku i kana mau olelo. I kona ku ana mai me kona kuiana hiehie a hai mai i na olelo naauao, ua kaili aku oia i ka manao mahalo o na kanaka a i ka pau ana o kana haiolelo ua olelo like ae na kanaka, mai na haole a na paele o keia kekahi o na haiolelo akamai loa a lakou i ike ai mai ko lakou hanau ia ana mai. Ma ka hooikaika ame ka imi nui na ua loaa iaia keia inoa kiekie loa. Ua haawi ia iaia kekahi inoa hanohano, oia hoi he loea ma ka olelo Beretania e ke kula kiekie loa o Harvard, a ua olelo ia oia hookahi ka paele i loaa keia hoohanohano.

            He haipule oiaio oia, a he alakai hoi no na paele. O kana mea e olelo ai, he mana ia mawaena o kona mau hoakanaka. No ka ike o Peresidena Roosevelt i keia akamai ame kona aloha ia e na kanaka o ka hema ua kono ia aku oia e hele mai e kuka me ka Peresidena no na mea e pili i ko ka hema mau hemahema, a pilikia paha.

            He hanohano nui loa keia i loaa i kekahi kanaka, a ma ke kahea ana hoi iaia, ua hoike ae o Peresidena Roosevelt i kona hoowahawaha ole i ka ili eleele, aka ua like no a like iaia. O ke ano o ke kanaka kana e nana nei a aole o ka ili.  He mea kela e aloha ai a e huli nui ai hoi na Paele a kokua iaia, a he mea nohoi na ke ao holookoa e mahalo aku ai.

 

Pau ka Haunaele ma Kapalakiko.

Ae hou na Poe Hoohaunaele e hoi hou e hana.

E Hoomau ia ana no ko LakouUku Mua no Hookahi Makahiki me ka Loli Ole.

 

            I ka Poakolu o ka pule i hala, ka la 2 o keia mahina, i pau ai kela haunaele nui ma Kapalakiko. No umi-kumamakahi pule, aneane ekolu mahina ka hoohaunaele ana o kekahi mau kanaka ha na no ka ae ole ia o ka lakou noi e hoopii ia ae ko lakou uku a e hoopau ia hoi na kanaka i komo ole mai iloko o ka lakou hui, a mamuli o ka lakou mau hana hoohaunaele he nui na kanaka i pepehi ia a eha a he nui ke poho i loaa i na moku mamuli o ka loaaole ana o na kanaka hana e lawelawe i ka lakou mau ukana a e hoopiha hoi i ka moku me ka lanahu. Kau ke weli o na kanaka hana ma na uapo i k eia poe hoohaunaele a hele aku kekahi mau kanaka waiwai e hana i ka hana a keia mau kanaka i haalele ai.

            Ua manao ia aole loa lakou e haawi pio ana i ko lakou mau haku hana oiai ua loihi ioa keia paa ana o lakou no ka ae ole e haawi pio a hiki i ke ko ana o ko lakou mau makemake.  Ua ku lakou a hiki i ka ike ana ua aneane e pau ko lakou waihona, akahi no lakou a ae aku e kakau i kekahi palapala ae like me ko lakou mau haku no ka ae ana e hoi hou i ka hana a lakou i haalele ai. O keia malalo iho kekahi o na manao nui o keia aelike:

            Ua ae ko lakou mau haku hana e hoi hou aku lakou e hana i ka hana a lakou i haalele mai ai.

            O ko lakou uku mamua o ko lakou hoohaunaele ana ame na hora hana ia manawa, e hoomau ia no hookahi makahiki.

            Ua ae na haku hana aole e kokua i ka poe i komo ole me keia poe hoohaunaele me ka kokua like ole ia lakou.

            Ua ae na kanaka i komo iloko o keia hui hoohaunaele e hana pu me na poe i komo ole iloko o ka lakou hui, a aole e hoohaunaele i ka hana a ka poe i komo ole me lakou, a aole hoi e hana hou i kekahi mau hana kue i na haku hana.

            E kokua keia poe i ka hoopua loa ana i keia hoohaunaele a lakou.

            E hoomaka ana ko lakou hoi hou ana i ka hana i ka la 3 o keia mahina, a o ka poe e makemake ana e hoi hou ina hana a lakou mamua o ko lakou hoohaunaele ana e loaa hou no ia mau wahi.

            Mamuli o keia aaelike ua hoopau ia ka noho ana o na makai ma na wahi a keia poe i hoohaunaele ai, a hoopau ia hoi na makai kuikawa i ohi ia no ka malama ana i ka maluhia. Nui ka hau oli o na haku hana i ka pau ana o keia hana nana i kaili ae kekahi mau kala he nui mai ko lakou pakeke mai.

 

HOALOHALOHA!!!

 

            Ia Mrs. P. Waiamau na Keiki, a me na moopuna Walohia wale!!

            Ma ka hiki ana mai o ka nu hou kaumaha, ua hala`ku ka uhane o kau kane i aloha nui ia ka Rev. J. Waiamau i noho Kahu Ekaleeia no Kailua ame Helani.

            Ua ili iho maluna o oukou ka haawe kaumaha o ke kanikau, nolaila.

            -O makou iho o ke Kula Sabati o Helani ma o ko makou Komite la, kahi a olua i noho a`o ai, ke komo pu aku nei makou e uwe pu me oukou iloko o ke kanikau.

            2- Ke pule nui nei makou i ke Akua Kahi kolu e hoomama mai i ko oukou luuluu me ke kaumaha, oiai "O ke kanaka i hanaula e ka wahine, he hapa ko lakou mau ia, ua piha i na popilikia, a ke waiho ia no he wahi maha no ko ke Akua poe kanaka."

           

            O makou iho e au keiki. Kula Sabati o ka malu nui o Helani.

            WILLIAM KALAIWAA.

            H.P.K. MALULANI.

            D.H. NAHUA.

            W.K. KALAIWAA.

            JACK KAWAWEHI.

 

Ka Loke Keokeo

"Ka Hoapaio o ke Loke Ulaua."

'KA HAKU OPIO O KASEDILE, KA IPO HOOHENO A NA ROSE."

 

            Ina paha i ike keia Haku Opio he mau olelo hoopunipuni wale no keia na keia Lola, a o ka oiaio maoli aole i lilo mua keia Loke Keokeo, aka, ke kali nei oia o ka hoike aku o kana mea i aloha ai i na hoailona o ke aloha, me nei ua hauoli kona noho ana a loaa ole iaia na pilikia mamua aku o keia manawa, aka ua pouli o mua mamuli o na hana maalea a keia diabalo. Ua hiki mai o Dolores i keia ahaaina me ka manao e hui hou ana oia me kana mea i aloha ai, a ua hooholo hoi oia e hoike aku iaia i kona aloha, a ina ua komo ia haawina hookahi iloko o ka puuwai o keia Haku Opio alaila e pakele ana oia mai ka mare ana i ka Haku Rusawela, ka mea hoi i kupono i makuakane nona, aka aole laua i hui aku ua paa e aku ia ka Haku Opio i na olelo maalea a Lola, he mau olelo hoi e hoehaeha ana i ka puuwai o ka Haku Opio a e kailli ana hoi i ka manaolana o ka Loke Keokeo. Ua nana aku la ka Haku Kasedile i keia Loke Keokeo e ku mai ana me kona nani nui, a puana hou ae la oia i keia mau mapuna olelo:

            "Pehea ia i hiki ai i keia kaikamahine u'i, keia Moiwahine o ka nani, keia opuu Loke nani me kona aia e hoopuni ana iaia, ke ae e kuai aku i kona kino no na wahi kala uuku a keia kanaka. He manu ke kala, he mea paa ole, a ina mahope o ko laua mare ana loaa i keia kanaka aoo kekahi mau pilikia a pau kana kala, pehea ana ia ko laua noho ana? A, pehea no la hoi keia kanaka i hoao ai e kuai aku i keia kino nani elike me ke kuai ana i na holoholona? A, ua like oia me na kanaka lapuwale e hoowalewale ana i na keiki me ke lakou kala a i ke ko ana o ko lakou makemake, kani ka aka a ka lapuwale."

            Ua nanea loa oia i ka noonoo o ke nana pono mai nei hoi o Lola iaia me ka imi ana aku i na olelo maikai e kaili mai ai i na manao maikai o ka Haku Opio.

            "Ua oi loa aku ka maikai e lilo i milimili na kekahi kanaka aoo mamua o ka lilo ana i kauwa na kekahi kanaka opiopio, a oia ko Dolores mea e makemake nei e mare i ka Haku Rusawela. Ua oi loa aku ka maikai o ka noho ana iloko o ke Kakela nani o ka Haku Rusawela, mamua o ka noho ana iloko o ko laua hale kahiko i kokoke e haule mai na paia. Ua ninau aku wau iaia heaha la kona mea i mare ole ai i ka mea ana i aloha ai, a o ka pane, "O ka mea nui o ke kala oia ka'u mea i aloha ai." Ua manao wau iaia he kaikamahine oia i piha i na manao aloha, piha i ka nani ame na mea maikai, aka, i kona olelo ana mai ia'u keia mau olelo, ua ike iho la wau he puni kala kona ano me ka nana ole ae i na mea maikai o keia ola ana," wahi hou a Lola. Ua hooholo keia Loke Ulaula iloko iho ona he hookahi wale no hana maikai o ka imi aku i na mea e hoowahawaha ai ka Haku Opio Kasedile i keia Loke keokeo, oiai ma kana nana aku ua hoohihi loa aoia i ka nani o kela pua, a nolaila ua hoike aku oia i na olelo hoopunipuni hou a kakou i ike ae la.

            Ua like keia mau olelo hou a Lola i pane aku ai, me kekahi mau kui e houhou ana i kona puuwai. Ua komo koke mai ia na manao hoowahawaha iloko ona no Dolores, ka Loke Keokeo hoi ana i iini nui ai, ke mea mua loa hoi nana i kaili kona puuwai.  Ua manao oia he kaikamahine maikai hoi keia eia ke he maikai wale no ma ka helehelena, a  he puni kala ma ka puuwai.

            I keia manawa ua nee mai ia o Dolores imua me ka makemake e hui me ka Haku Opio e nana aku ana iaia, a i kona nee ana mai imua ua ike iho la o Lola eia ae kona enemi, a he manawa keia no ka paio ikaika'ana.

            "Ua ike no oe i kuu kii hou i pa'i iho nei, e ka Haku Kasedile?" wahi a Lola.

            "Aole oe i hoike mai ia'u a pehea e hiki ai ia'u ke ike?" wahi a ka Haku Opio me ka hoao pu ana iho e minho aka.

            "Ina pela e hoike koke aku no wau ia oe, e hele mai me a'u i keia manawa. Come, Come with me." Ua hopu koke mai ia oia i ka lima o ka Haku Opio a hoomaka aku ia e hele imua.

            O ka makemake nui o Lola o ka hoohoka aku ia Dolores e hookokoke mai ana. "Komo mai nei oia i kona lole nani me ka manao e hiki ana iaia ke kaili aku i ka'u ipo. E hoike aku no wau ia oe ua oi ae ka ike o ka Loke Ula ula ma keia hana mamua ou e kena Loke Keokeo. Mamua o ke kapoo ana o keia ia, e hoowahwaha loa ana ka Haku Gasedile ia oe, a pilli mai me ka nani o ka Loke Ulaula." wahi a Lola i loko iho ona.

            Mamua o ka hiki ana i ka Haku Opio ke pane mai, ua huki ia aku ia kona lima e keia Loke Ulaula a he ho@ahi wale no aua hana hiki o ka ahai aku mahope.

            Ua ike mai ia o Dolores i keia, a o ka mea mua loa i komo mai iloko o kona noonoo ua hoowahawaha ia oia, a ua lilo loa aku hoi keia Haku Opio i ka Loke Ulaula. I ko laua ike ana mai iaia e hele aku ana ua hoomaka koke laua e hookaawale aku mai keia wahi aku.

            Ua haikea ae la ka helehelena o Dolores, aaki iho ia oia i kona niho, huli koke aku ia oia i waho a nana aku ia ia na mauna. Nana aku ia oia i ke kakela nani o ka Haku Kasedile a ku mai ana he mau anana wale no mai keia hale aku, nana aku ia oia mao a maanei, a iloko o kona inaina no keia hoohoka ana mai o keia Haku Opio iaia a uhai aku mahope o keia Loke Ulaula, ua hooholo iho ia oia e mare aku ia Haku Rusawela, aohe ana hana e ae i koe e hana aku ai. Ua kokoke loa mai i ka manawa e pau ai ko laua moraki. ua kokoke loa i ka manawa e kii ia mai ai ka laua mau waiwai apau a kaili ia aku ua kokoke loa mai ka manawa e hele aku ai ke kino nawaliwali o kona makua aloha mailoko aku a ka hale ana i noho ai mai kona hanau ia ana a hiki i kona mau la poohina, a he hookahi wale no ala e pakele ai o ke mare aku i keia Haku Rusawela.

            Ua imi aku wau ia oe e ke aloha, a nou no wau i haalele nai ia, a ke mare nei wau i kekahi kanaka a'u i aloha oie ai, aole no @ana kala ame ko'u makee i kona waiwai, aka no ka pono ame ka oluolu o kuu makuakane aloha. Goodbye, goodbye oe e ka mea a kuu puuwai i aloha ai. Me oe mau kuu puuwai a hiki i kuu hoi ana i ka Home o ka Maha. O kuu aloha nou he mea huna ia na kuu puuwai, a aole loa uhane oia e ike i ka ehaeha au i haawai mai ia'u i keia la."

            O kela ae la na olelo o ka ehaeha, na olelo nana i hookaawale ia iaua no kekahi manawa. Ua wikiwiki loa no paha oia, aka, pehea hoi e ole ai ka huhu ame ka lili i ka hoohuli ia mai o ke kua a holo aku oiai e hele aku ana e hui me laua.

            No ka Haku Opio aole oia i hele mamuli o kona makemake iho aka, ua hele oia mamuli o ka hiki oie iaia ke hookaawale mai mai keia Lola. Ua ike ae nei kakou ua huki ia aku kona lima, a mamua o kona maopopo ana i kana mea e hana ai, ua huli ae ia oia a e hele ana me keia Lola. Aole oia i manao o keia hele ana aku ana ka mea nana e hoehaeha mai ana ia laua ma keia mua aku, aole oia i manao mua i hele mai ka mea a kona puuwai e iini nui nei e hui aloha me ia a e hoike mai hoi iaia i kona aloha. Ah! Ina i hiki ia kakou ke ike i na mea ia a e hoike mai hoi iaia i kona aloha. Ah! Ina i hiki ia kakou ke ike i na mea a kakou e hana nei me ka maopopo ole, e waiho ia ana me ka hana ole ia. Aka ua paa ia aku ia ike mai ia kakou aku, a o ka ike powehiwehi, a ike koho wale no kei ia haawi ia mai ia kakou.

            Oiai ua ano pamalo mai la ka ahaaina i keia manawa, ua huli koke mai ia ka Lede Filedina, ka meanana ka ahaaina mua i hui mua ai o Dolores me ka Haku Opio, ia Dolores a loaa. Ua lohe mua oia i ka leo maikai o Dolores i ka himeni a ua makemake hoi oia e lohe hou i kona leo.

            "Dolores, e oluolu hoi oe e himeni mai ia kakou i keia manawa. Aolei poina la'u kou leo maikai mai kou himeni ana ma kou hale a hiki i keia manawa, a ina oe e ae mai ana e himeni e hookani no wau i ka pila no kau himeni ana."

            "E kala mai oe ia'u e ka Lede Filedina. oiai aole he maikai loa o ko'u leo i keia po, a aole no hoi he wahi himeni paa naau ia'u," wahi a Dolores me ka mino aka pu ana aku.

            "O, e oluolu hoi oe e himeni mai. Ua hele kakou a molowa maoli i keia manawa. Ua hele aku nei hoi o Lola me ka Haku Kasedile a aohe mea nana kakou e hoolealea mai. Ua maopopoloa ai'u ua paa no ia oe kekahi mau himeni maikai," wahi hou a ke Lede Filedina i hoomalimali mai ai.

            I keia manawa ua ike aku ia o Dolores i ka Haku Opio me Lola e ku mai ana ma ka puka o ka lumi o Lola e nana ana hoi i ke kii hou o Lola. I kona, ike ana aku i ka Haku Opio, a hoomanao ae ia i kana i hooholo ai e mare aku me ka Haku Rusawela, ua komo koke mai ia ka manao aloha iloko ona, a hooholo iho ia oia e ae aku i keia noi e hele e himeni, a o kana mele e mele aku ai, Good-bye, e haawi aku oia i kona aloha hope loa i ka mea ana i aloha ai mamua o kona lilo ana aku i ka Haku Rusawela.

            "Ina ua paakiki loa oe, alaila e hoao aku wau e himeni i hookahi wale no himeni, hookahi wale no. E ae mai oe e pau kou koi ana mai ia'u e himeni ina wau e himeni, alaila wau ae aku e himeni," wahi a Dolores.

            "Ua makemake wau e himeni mai oe a oi aku mamua o hookahi manawa, ada, ina he hookahi wale no kou makemake ke haawi aku nei wau i ko'u ae aole loa wau e noi hou aku ia oe e himeni hou mahope, o kena mele au e mele mai ai," wahi a ka Lede Filedina.

            Ua hele koke aku ia keia Lede a ma ka wahi o ka piano e ku mai ana a i ka hiki ana aku o Dolores ua hookani mai ia oia i ka piano i maopopo ai ke kiekie o ka leo e puana ae ai i kana himeni. Ua piha ka lumi i na kanaka, he poe opiopio no nae ka hapanui, a oiai lakou e nanea ana, a e nana pono mai ana hoi i keia kaikamahine u'i e ku aku nei i mua o lakou, ua lohe ia aku ia ka leo nahenahe maikai o Dolores.

            O kana mele i mele mai ai, he mele na kekahi kaikamahine i mele i kana aloha mamua o kona haalele ana mai a hele aku no kekahi huakai loihi. He mele e helu aku ana i na wahi a laua i pili aloha ai, na olelo aloha i puka mai ka waha mai o kana aloha, ame kana pule e hui hou laua ma keia ao, mamua o ke kii ana mai o ka lepo i ka lepo. Ua piha keia mele i ka huaolelo Good-bye, a he ku maoli no i ke aloha ke hoolohe mai i na olelo o kana mere e mele ana.

            I ka wawalo ana aku o kona leo a hiki ma ka wahi a ka Haku Opio e ku ana ua waiho koke aku ia oia i keia kii ilalo a hoolohe mai la i keia leo nahenahe e kani aku ana. O na olelo ana e lohe mai ana he mau olelo aloha, e haawi ana hoi i ke aloha hope loa i kekahi ipo i pili aloha ia, a o kana e ninau ana iloko iho ona, owai la keia ipo a keia Moiwahine o ka nani e mele mai nei? Ina paha oia i ike aole keia he mea okoa aku aka oia no, me nei ua holo koke aku oia a puili aloha mai iaia, a noi aku e hoihoi hou aku i keia mau olelo oiai ua aloha oia iaia, aka , ua hiki ole iaia ke ike, a manao aku la oia he ipo okoa aku no ka keia kaikamahine e mele nei, a e haawi ana hoi i kona aloha hope loa mamua o kona mare ana aku i ka Haku Rusawela. I keia manawa oia i hoomaopopo loa ae ai, ua oiaio na mea apau a Lola i hoike aku ai iaia, a ua lilo lo no keia Loke aaia i keia Elemakule.

            Ke kamailio mai nei o Lola iaia, aka, aole ona lohe aku i kana mea e kamailio mai ana, oiai ua lilo loa kona pepeiao i ka hoolohe i na olelo o keia mele maikai e mele ia mai nei. I ka pau ana o ka mele ana mai a Dolores i keia mele, akahi no a huli ae ke Haku Opio a nana aku ia Lola.

            "Haikeea maoli ko u helehelena e ka Haku Kasedile, heaha hoi keia ou? O keia mele anei ka mea nana i kaili ae i ka ula o kou papalina, a i ole o ka ikiiki paha o kela iumi?" wahi a Lola i ninau mai ai.

            "No ka ikiiki maoli o keia la. E hele kaua iwaho, iloko o ka mala pua e holoholo ai, ua makemake au e hanu aku i na ea oluolu," wahi a ka Haku Opio i pane aku ai. Ua manao oia e hoike aku i ka mea oiaio o keia mele ka mea nana i kaili ae i ka ula o kona helehelena aka ua noonoo hou ae ia oia he hana maikai oie ia ka hoike ana aku i kekahi mea na aloha oia i keia kaikamahine oiai ua lilo mea oia i ka mea okoa.

            Ua ae kokemai ia e Lola i kona makemake a he mau minute mahope e keia ua ike ia aku ia laua e holoholo ana iloko o ka maia pua. Ua huli aku ia o Lola i kekahi pua Loke Ulaula a omau aku ia ma ke kuka o ka mea ana i aloha ai.

            Mahope o ke laua holoholo ana no kekahi manawa ua kahea mai ia ka makuahine o Lola e hoi aku laua e ike i na hoaloha e hoi ana, oiai ua pau ae ia no ka la hauoli, a ke uhi mai nei hoi ka malu o ka po.

            Mawaena o na poe i makaukau no ka hoi ana ua ikeia aku ia o Dolores ua kau kona papale a ua komo hoi i kona mikilima, a e ku mai ana kona kaa e kali o kona hoi aku. I ka ike hou ana aku o ka Haku Kasedile iaia iloko o kona nani ua aneane oia e kukuli aku ma kona mau wawae a noi aku e haalelel aku i kela kanaka i kupono i makuakane nona a e haawi mai hoi i kona puuwai iaia, ka mea i aloha iaia me ko na naau apau, aka, ua like oia me kekahi kanaka hohewale ua maka'u oia i ka hoike aku i ka lehulehu e ku mai ana i kona aloha, ame kona kaumaha.

            "E ae mai la'u e haawi aku i na mahalo he nui no keia ia hauoli e Miss Lola De Feras, a ina aole ke ahiahi loa ame ke kali loa mai o ka Haku Rusawela ia'u me nei ua noho iki hou aku kakou," wahi a Dolores.

            "Kai no hoi e moe ana kaua ianei i keia po? Heaha hoi kou mea e wikiwiki nei i ka hoi? E hulahula aku ana makou i keia po a ina he hiki ia oe ke noho mai, ua hiki loa ia'u ke hooia aku ia oe e hauoli ana oe no kou noho ana mai," wahi a Lola.

            "Aole anei e hiki ia oe ke noho mai a hulahula me a'u i hookahi hula?" wahi a ka Haku Opio.

            (Aole i pau.)

 

            I KA POE KULI:-Ua haawi ae kekahi lede waiwai i hoola ia mai kona kuli ameka halululu iloko o ke poo mamuli o ka pahu hooloohe hanalima a Dr. Nicholson he, $25,000 i kana kule kokua kuli i hiki ai ke loaa keia pomaikai i na poe kuli me ka lilo ole. E kakau mai. THE NICHOLSON INSTITUTE, 780, Eighth Avenue, New York. 1564.

            1 Makahiki mai Iulai 1.

 

Moolelo o ka Ahahui Euanelio o ka Mokupuni o Oahu.

(Mai ka aoao 4 mai.)

 

ana no keia kumuhana. Noi mai oi e hoi aku na Elele a me na kahu e hooikaika i ka Ekalesia, e lulu i Waihona no keia Oihana i ka Papa Hawaii. Hoo holoia Hapai ka Aha i ke kumuhana o. Hooponopono Ekalesia.

            Hooakaka mai o J. M. Ezera, no ka hiki ole mai o H. H. Parker Kahu o Kawaiahao a me kana mau hana imua o keia Aaha, a ua manao oia, he hooponopono Ekalesia ia. Nana no e waihoia keia hana iloko o ka lima o kekahi Komite e hui pu aku ai me Paleka. Koho ka Aha ia E. S. Timoteo he olelo Hooholo.

            Olelo Hooholo: Hooholoia, Mamuli o ka loa aana mai a heluhelu ka pane a ke kahu o ka Ekalesia o Kaumakapili i kahea ai, oia hoi o Rev. W. N. Lono nolaila, e kohoia a hoomanaia kekahi Komite na na e hoonoho ia W. N. Lono i kahu no ka Ekalesia o Kaumakapili i ka manawa e hiki mai ai.  Ma ke noi ua aponoia ke olelo hooholo. Koho ka Lunahoomalu i ke Komite.

            Komite Hoonoho: Rev. O. P. Emerson, O. H. Gulick, E. S. Timoteo, J. M. Ezera, H. H. Parker ame Wm. K. Poai.

            Hapai ka Aha i ka noono ana i kahi a me ka manawa e nono hou ai keia Aha.

            Noi mai o S. H. Oni ka elele hanohano o ke Ekalesia Makua o Kaumakapuli aia a hoopaneeia keia Aha, e noho hou oia ma ka Poakolu mua o Aperila, M. H. 1902, Hora 10a.m. kakahiaka ma ka Luakini o Kaumakapili.

            Hookuuia me na olelo hooikaika a ka Lunahoomalu me na leo mele o Ziona a me ka Leo Hoomaikai a ka Makua Rev. O. P. Emerson.

            WM. K. POAI,           Kakauolelo

 

LOAA I KA MAI @@@@

 

            O Henderson Grimett, kekahi o na kanaka o kela kulanakauhale i loaa i ka ma'i lolo a hiki hou ole iaia kehoohana i kekahi lima me hookahi aoaoa. Mahope o ka lapaau ana ia e kekahi kauka akmai no kekahi manawa me ka loaa ole o ka oluolu ua noi aku ka'u wahine iaia e hoao i ka laau Hamo no na eha a Chamberlain, a mahope o ka lawe ana he elua omole o keia laau ua loaa iai k oluolu, George R. M. McDonald, Man, Logan Co., W. Va., U. S. A.  He nui aku na kanaka i oluolu mai keia laau mai mai k ma'i lolo mai. Ua kamaaina keia laau no ka hoola ana i ka rumatika, eha okupe, ame ka ili maihi ia. E loaa no keia laau ma ka Hale Kuai Laau o BENSON SMITH & CO., na Agena no Hawaii nei.

 

HOOLAHA

 

            Ma keia ke hookohu aku nei maua, na mea no laua na inoa malalo iho ia Hoolapa Kaakau i hope no maua, a oia ke kuleana ohi i na uku hoolimalima a hoolimalima aku paha i na aina elike meka na i ike ai he pono.

            HANAIALII KAAWIHI (w)

            MAKUAOLE (k)

 

KA AHAHUI KULA SABATI O MAUI

MOLOKAI AME LANAI.

 

            E halawai ana keia Aha maloko o ka Luakini Kaahumanu. ma Wailuku ma ka Poalima oia ka ia 1 o Novemaba 1901 ma ka hora 10 A.M. e like me ka hoololi ana a ke Komite Hooko oia Aha.

            Nolaila, e akoakoa ae na Hoa oia Aha ma ka manawa i olelo ia maluna.

            M.P. WIAWAIOLE

            Kakauolelo

            Wailuku, Sept. 28, 1901.

 

            Oiai aole i uku mai kekahi poe i ka uku makahiki o ka pepa e pa@ ia ana ka lakou pepa a hiki i ka loaa ana mai o ka lakou mau kala.  Nolaila o ka poe aolei uku mai, mai haohao no ka loaa ole aku o ka oukou nupepa.

 

            Ua pii ia ka pa kiekie o Keoneula e kekahi wahi keiki pukiki a lele oia mawaho i ka Poakahi a keia pule.  Aole oia i loaa hou a hiki wale no i keia manawa.

 

THE HAWAIIAN REALTY AND

MATURITY CO., LTD.

 

McINTYRE HALEKIHI O ALANUI

MOI ME PAPU RUMI HRI @ 3&4

 

            Na Lunanui: L. K. Kenewia - Peresidena, W. J. Robinson - Hope-Peresdidena, L. Ahio - Puuku, P.H. Burnette - Kakauolelo.

            Ke haawai aku nei ka Hawaiian Realty & Maturity Co., Ltd. i ka lehulehu i kekahi hana maikai loa no ka malama ana a hoululu ana hoi i na wahi kenikeni i keia ame keia mahina. E kukulu no makou i hale nou a hoopuka i @ ma kou inoa, a haawi aku makou ia oukou i 75 mahina e uku mai ai i keia mau dala, me ka loaa pu aku o kekahi mau pepa, no lakou ka waiwai pakahi he $50, ua like ia me 19 mahine e uku ia ai o ka pepa hookahi, alaila kaa keia mau dala. He elua wale no au dala e uku ai i keia ame keia mahina a i ka pau ana o 75 mahina ua uku ia e oe he $150, oiai no nae, he $200 i loaa aku ia oe.

            He 45 apana aina i kupono no ka kukulu hale a makou i keia manawa.

            No na mea aku i koe e hele ae i ko makou keena.

            THE HAWAIIAN REALTY & MATURITY COMPANY LIMITED

            Maluna ae o Kakela ame Kuke.

            Alanui Moi.

            Aia kekahi Keena o makou ma Hilo.

            O. M. E. Silva ko makou Agena

 

UA PAU KA WELI I KA NOHO HUKI NIHO

 

            HE HIKI KE HUKI A HOOPIHAIA NA NIHO POPO ME KA EHA OLE malalo o na paahana ana o keia au naauao e kapiilia ai i ka io o ka papa niho.  Aohe hanaia i ka laau hoohiamoe.

            O keia wale no kahi huki a hana niho ma Honolulu nei i loaa na PAAHANA I HOOPAAIA me na mea @ ae e hiki ai ke huki, hoopiha a hoopaa i poo gula a puna paha a hiki ole ai ke ikeia ke ano e mai ka niho maoli ae, a e paa no ia no umi makahiki malalo o ka hoopaa ana, me ka LOAA OLE O KEKAHI HUNAHUNA O KA EHA. He POEWALE NO I HOONAAUAO A HOOKUU MAIKAI IA na poe lawelawe, he poe i lawelawe mua ma keia @ihana mai ka 12 a i ka 20 makahiki, a he loaa ma ke poo o na mahele like ole o keia @ihana. E kipa mai io makou nei a e ike no auanei oukou i ka oiaio @ ka makou e h@olaha nei. E hoike mua aku no makou ia oukou i ka nui o ko oukou lilo i ka w@ e NANA MUA AI ME KA UKU OLE.

            PAA NIHO KU'I       $5.00

            NIHO GULA             $5.00

            HOOPIHA IA ANA ME KE GULA            $1.00

            HOOPIHA IA ANA ME KE DALA               .50

            Ua lawa ko makou inoa i ka heola ana i ka maikai o na hana a pau.

            NEW YORK DENTAL PARLORS,

                        Room 4, Elite Building, Alanui Hotele

            HE MAU WAHINE NO KAHI NO KA WAHINE.

8 a. m.             .m

 

He Mau Olelo no ka

PAIN KILLER

            (Laau Penikila)

 

            Wahi a Rev. James H. Dixon, kekahi ona kahunapule kaulana o Montreal, a kahuna pule hoi o ka St. Judes, a me Hon. Canon o ka halepuleo Christ Church Cathedral: "@ ae mai i'au e kaena iki aku i ka laauheola eha a Perry Davis, No kanakoiu kumamalima makahiki ko'u hoao ana i keia laau He laau i kupono e hoapia e na poe a pau o'.

            PENIKILA

            Laau hooia Eha ka Puu, Kunu, Anuanu, Eha ka Opu, a peia aku.

            Elua ano 25 keneia a me @0 keneia

Hookahi wale o laau maikai, ka PERRY DAVIS.

 

HOOLAHA UKU AUHAU.

 

            Ke hoolaha ia aku nei, o ka manawa keia e uku ia ai na auhau waiwai paa o ka makahiki 1901 i ma hope luna auhau apau o keia ame keia apana a ma ka wahi ame ka manawa i hoike ia ma na pepa hoolaha i kau ia ma na wahi like ole e ike ia ai, o keia ame keia apana.

            Mokuna 23, o ke kanawai 51, o na kanawai o 1896 - "Ina e uku ole ia kekahi auhau o na waiwai paa mahope aku o ka ia 15 o Novemaba o keia ame keia makahiki, e pakui ia aku no he umi pakeneka o ka huina o keia mau auhau i keia ia a e lilo keia uku pakui i auhau a e uku pu ia me ka auhau o keia mau waiwai."

            O na waiwai paa e uke ole ia ana mahope mai o ka la 15 o Novemaba e ilio ana i auhau uku ole ia.

            E pai ia ana ka papa inoa o na auhau i hookaa ole ia mahope o ka ia ekahi o Dekemaba, 1901.

                        JAMES W. PRATT

            Luna Auhau Nui, apana ekahi, Mokupuni o Oahu.

            Sepatemaba, 1, 1901

            (Sept. 27-Oct. 4-11)

 

HOOLAHA INA AGENA HAAWI LAIKINI

 

            Ke hoolaha ia aku neio na Komikina o na Agena Haawi Laikini Mare3 i hoopuka ia mamua aku o ka la 14 o Iune, 1900, e pau ana ko lakou mana, a me ko lakou kuleana haawi laikini, i ka la 15 o Novemaba, 1901.

            O keia ame keia e makemake ana e loaa hou ko lakou mana haawi Laikini mare e kakau ae i ka Luna Nui o na Hana Hoonaauao.

                        WM. H. WRIGHT

            Puuku o ka Teritori o Hawaii. Ke@na @ ka Puuku,

            Honolulu, Okakoba 3, 1901.

            (Oct. 4-12-11)