Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIX, Number 23, 6 December 1901 — No ka Uwea Telenalapa Mo'no Manao ia e Hiki Loa Mai ana i Hawaii nei i Poko o sepatemaba Ke Hoomaka ia nei ka hana ana o na Uwea ma Enelani a i ka makaukau ana e hoomaka ai e hoomoe mai no Hawaii Nei. [ARTICLE]

No ka Uwea Telenalapa Mo'no

Manao ia e Hiki Loa Mai ana i Hawaii nei i Poko o sepatemaba

Ke Hoomaka ia nei ka hana ana o na Uwea ma Enelani a i ka makaukau ana e hoomaka ai e hoomoe mai no Hawaii Nei.

t7a maopopo ioa e hiki mai ana ka Uwea Telegarapa i Hawaii nei i keia makahiki ae. a ma lea hoike a John W. Mackay, kekahi o na luna nui o ka hui i lilo ai ka hoomoe ana mai, ua manao loa oia e hiki ana ka uwea telegarapa i Hawaii nei iloko o ka mahina o Sepatemaba o keia makahiki ae. He pomaikai nui loa keia no kakou ma ka lohe ana i na mea hou o ke ao nei iloko o kekahl mau hora a mau minute pokole paha mahope o ka hana ia ana ola hana Ina e kaua o Eneiani me Parani i keia la, iloko no o na minute pokole ua lohe kakou. Aole auanei kela he pomaikai?

"Aohe a makou hana i koe," wahi a John Maekay, "a hiki i ka makaukau ana mai o na uwea. Ua haawi aku makou i ka hana ana o keia mau uwea i ka Hui o Gray Silvertown. kokoke i Ladana, Enelani. Ma ka makou aelike e uku ana makou ia lakou <\e $3,000,000 no ka hana ana 1 uwea, ka hoomoe ana, ame ke Kukulu ana i na hale hana o keia mau uwea. O Ka mamao mai ka wahi e hoomaka aku ai a hiki I ka wahi e kau mua ai i ka aina ua llke me 2,180 mile ma ka lalna pololei aka e haawi ia ana he 120 mile hou aku no ka pii ana ame ka iho ana i ka papaku o ka moana, ua like ia me 2,300 mile ka loa oka uwea mua a hiki i Hawaii nei. Ua haawi ia ia lakou he hooknhi makahiki no ka hana ana i keia hana, a he elua mahina e liio ana i ka lawe ana mai i keia uwea malalo o Kepahone, a koe aku he umi wale no mahina no ka hoomoe ana.

"I ka pau ana o ka makou hoomX)e a na 1 ka uwea telegarapa no Hawaii, e hoomau loa aku ana makou no Manila. l?a makemake loa makou e hiki loa aku ilaila iloko o elua makahiki me ka hapa 0 ka loa e hlki ana i ka 5.600 miie a ma ko'u manao <» lilo ana o Kapalakiko i Kiko Waenu ao ke telegarapa moana o ke ao holookoa tna keia mua aku. Aole 1 loaa mai ia makou kekahi mau kokua ana mai ke Aupuni mai, a na makou ponoi na kala e hooliio ia nei no keia hana, me ko makou haawi pu ana aku i ke Aupun& he mau pono, oia hoi ka uku hapa #āle no no ke telegarapa holookoa malalo o ke Aupunl."

l?a hikl loa ke ike ia aole keia he mau lono makanl wa!e no a kakou e lohe nei e piU ana l keia mau uwea telegarapa inoana aka he oiaio a ua kokoke loa ka manana e ike maka la aku ai- E nui ana na kala komo mai i Hawaii nei, a e kual nui &na hol lakou ofai he kala ia na kakou, a ma ia ano e nui ana na kala komo mal I Hawaii nel B lohe ia ana na mea hou o keia la a puni ke a» i keia la no, a aole e kall aku he hookahi pule a be mau mahina mamua o ka lohe ia ana. E nui ana ka poe e lohe i na mea hou o Hawaii nel i kela ame keia la a e lilo ana la i mea e huki mai al I na kanaka punl makaikai I Hawaii nel e luai I ka lakou mau kala.

Uahiki loa la k&kou ke Ike i keia manawa ke hoolilo mai ne! o Amerika ia ka kou nel i awa hoolulu no kona mau moku kaua e hoioholo ana ma ka Moana Paklpika. I ka paa a&a mai o ka uwea ie)esarapa e hikl ana i na moku he lehulehu ke noho la nei oiai ua hikl loa ke hoouna ia mai na kauoha Uoko o na hora pokole loa no ka hele ana ma na wahi ! makemake ia. I kela manawa aole ana e hiki ke nui loa namoku kaua ma Hawaii nei oiai aole i ike ia ka ma&awa e makemake ia ae al aole e loaa koke no hookahi pule holookoa loa a hala loa paha ka manawa i makemake ia ai.

Ma ka hoike a kekahi o na iuna nul o kekahi o na Hokele aul ma Kapalaki-

ko he nai loa na kanaka i makema.ke e ? hoio mai i Hoaulula nei a e makaikai ia! Ha%viiū nel i a* oie e hēle- mai na ko | t<rljearapa ole oial ua m&kemake !ak>u f e fke a e lohe mau f ke ano <> ke »>!a •> r ko lakou ohana oial e mamao ana ma | keia mau aina liilii o ke k»i. Ke ma-1 nao kekahi mau kanaka waiwai | Kapaiakīko <e emi mai ana ka uku mo- i kuahi mai Kapalakiko a hiki I Hawaii | nei ma keia hope aku. oiai ke nui loa[ mai nei na moku a me ka uwea telegarapa e nui ana ka poe makemake e ho-. lo mai ina eemi kupono ana na kaki ■ ana. Ina he $75 no ka ohua kapena no j ka hei<e ana «. hoi mat, mai\ao makou j nui na kanaka Hawaii e holo makaikai: utui i Kapahikīko a hoi mai. !