Ka Nupepa Kuokoa, Volume XL, Number 7, 14 February 1902 — O Hogana me Kalanianaole MAKEMAKE KA PAELE E HAKAKA ME KE KEIKIALII-KOMO UWAO NA MAKAI. [ARTICLE]

O Hogana me Kalanianaole

MAKEMAKE KA PAELE E HAKAKA ME KE KEI-KIALII-KOMO UWAO NA MAKAI.

Hoike ae Oia Aole Oiā e Haaleie Mai Ana ia Honolulu Nei a Hiki i ka Mihi Ana Aku o ke Keiki Alii lai&. a i ole a Hiki i ko Laua Hoao Ana i ka Mea Ikaika o Laua. OKEKAHI o na mea hou ano nui loa o keia pule oia "fta hoopaapaa mawaena o ke Keiki Kalanianaole ame ka Paeie Hanā Hogan ma ka Poalima nei ma ke Keeiia 0 Kapiolani Estate. Ma kela hoopaapaa ana ua hoopuka aku ke keiki Alii 1 kekahi mau olelo ikaika, wahi a ka Paele keaka, a mai hoolei puupuu laua ina aole i hiki koke mai na makai e hookaawale ia laua. Mahope mai o ko laua hookaawale ana ia ua hoi mai la ka Paele keaka me kona mau hoa'loha, a mahope o ke kuka kamailio ana no na mea e pili ana i keia pilikia ua hooholo iho la lakou e kakau aku i kekahi palapala noi hakaka i ke kelkl alli Kalanianaole elike me ka mea maa ma na aupuni o Europa, a ina aole ke keiki aljl Kalanianaole e mihi mai ana a ae mai paha e hakaka laua, alaila, ua hiki loa oia ke kapa ia aku he hoohewale. Oia iho la ka manao o kana leka i ieakau aku ai. O ka rula mau ma na aupuni nui, i ka manawa e loaa aku ai o na palapala kono hakaka elike me keia, e hooholo ia' ke ano o ka laua hakaka ana, ina ma ke kaka pahi, a i ole ma ke ki pu paha, a i ole hoolei puupuu wale no paha. I ka manawa e holo ai koho laua i ko laua mau hope ame ka laua %vahi i makemake ai e hakaka a ia manawa e hoomaka ai e hakaka. Ua maa hoi ma keia ano hakaka, o ka make a i ole o ka hiki hou ole i kou hoa hakaka ke paio mai oia ka palena O kela iho la ke ano o ka leka a Hogan i palapala aku nei l ke keiki alli. 0 ke kumu o ka hoomaka ana o keia pilikia, oia ke dala uku o Hogan ame kona mau hoa keaka i hana iho nei ma Honolulu nei. I kekahi mau helu i hala aku nel ua hoike aku makou i ko lakou pilikia ame ka lawe ana aku o Hog-an i ko lakou pilikia imua o kekahi mau loio o keia kulanakauhaie. O ka lua iho la keia o na nianawa o ka hiki ana mai, o Hogan i Honolulu nei a elua no mknawa o ka loaa ana iaia o na pilikia o keia ano. Mamuli 0 kekahl olelo aelike, ua hiki aku la o Hogan me Ringold, kekahi o na wahine keaka, i ke keena o Kapiolani Estate e hooponopono no ko laua uku moku ame ke koena hoi o ko lakou uku. Ma keia hooponopono ana aoie i like me ka mea a ka Paele keaka i manao ai, a ua hoomaka aku la oia e hoopaapaa no ko lakou pono. Pela ka hana ana a hiki i ka nui loa ana, a ia manawa i komo mai ai ke Keiki Alii a noi mai la paha ia Hogan e hele iwaho. Aole i hooko la kana noi a ia manawa i hoopuka mai ai ke keiki alil 1 kekahi mau olelo ikaika a huhu loa o Hog:an. Ma kana hoike, ina aole kona minamina i ke keiki alii, ame ka hfkf koke ana mal hol o na makal me nei ua hoolei puupuu koke laua me ke keiki alii ma ia wahi- Aole i ae o Hogan e hookaawale mai keia wahi aku a hiki mai ka elua o na makai a akahi no oia a ae e hookaawale. 1 ka hoi ana i ka hale ua kakau koke iho la kekahi o kona mau hoa'ioha, malalo o ka Hogan kauoha i keia leka malaio ihe:

Koiki Alil J. K. Ivalanianaole Honolulu, T. H. Aloha oe:—Ke noi aku nel o Mr. Ernest Hogan Ja oe, e ae mai e lawe l kana mau hoonmikai ana no na hana maikai au i hana mai ai iaia oiai oiu ma keia kulanakauhale i keia hol hope ana mai nei ame ka hele mua ana mai, a no kau mau hana maikai n<» iaia ma na manawa apau. Ke minamina nei oia no na hana ame na olel<» paha i puka aku mai kona waha l kumu o hoonaukiuki aku i Kekahi keonimana o kou kuiana, ma ke Keena <> Kapiulani Estate i keia auw ina la. Aka, ua puka mai kekahi mau oieio ma keia halawai ana, a Mr. Hogan, ma kona ano he keonilnana, e makemake ole nei e hookuu wale ia me ka hoike mua s ole aku ia oe. Oia mau olelo, oia no na olelo 1 puka mai mai kou waha mai e hoino ana ia Hogai> a e hoohaahaa ana hoi i kona kulaoa keonimanst I ka manawa e puka mai ai o kekahl olelo oia ano mai korf mai, kekahl o na alii e paa ana i ke koko o na Kdftiflh#mehfl, ua oi )oa aku ia mamua o ka mea pono, a he mea kupono hoi e pane oe no la hana au. O kekahi kumu i inoino loa ai, ua hoopuka mai oe i keia mau olelo imua 0 kekahi o na kanaka koikoi o kou aina nei, a ua makemake Jioi oe e kau ia mai kekahi mau lima ikalka maluna ona, a ua kahea aku i na makai e huki aku iaia iwaho, (he haha nae i hana ole ia e na makai.) Mamuli o kona noonoo i na lede 1 hiki ae malaila, ame kona nana hoi 1 kqu kulana, he alii no aole e hoonaukiuki aku i kekahi kanaka o kou kulana, ua paa mai oia i koeia manao huhu mai ka hoohakaka ana aku ia oe ma na alanOi, oiai no nip-e ua kono ikaika ia mai oia e hana aku ia oe 'pela. A no keia mau kumu, me ke kaumaha, ke noi aku nei oia ia oe e hoouna mai i kau kauwa a i ole i kou hope a e hoike. mai i ke ano au i makemake ai e hooko i keia nol. Oiai h«» kanaka oe ua kaulana i ka ikaika ma kou aina nel ame ke ao hoiookoa, k<noi aku nei oia I keia noi e hoike i;< ko olua ikaika, aole nae oia e' hoao aku ana e noi ia oe e huii mai ma ia ano wale no, aka, e hoike mai i kau ano i makemake ai. O kona makemake 1 ke kakau ana i keia leka ia oe oia kou ae tnai hui olua no ka paio ana no ke<a mau olelo e hoino ana kekahi keonimana i kekahi, a i ole e mihi mai oe no kei;t hanaUa makemake o Mr. Hogaji e hoike aku ia oe e holo ana oia maluna o Sonoma, aka, ua ae oia e noh« iho e hooko i keia hana e iike me kau <■ pane mai ai, a ke hooki nei oia, kau kauwa haahaa. JOHN WALKER. Hoa'loha o Mr. Hogan. Aole 1 loaa mai ka pane a ke keiki alii no keia leka. Ina e loaa mai ana e ae mai ana oia e hoike i na Ikaika o laua alaila e ike ia ana kekahi paio kaulana loa ma Hawaii nei. Aole i maopopo ia makou na oleio a ke Keiki Alii 1 olelo ai, aka, ua huhu loa o H<>gan no keia mau olelo, a ke niakemake nei hoi oia paio ia no ka ponn o kona inoa maikai. 0 ka makou e ike nei ua hoi aku nfl 0 Hogan maiuna o ka moku-ahi Sonoma no Amerika a aole hoi i noh'» iho nei e hooko i ke noi hakaka ana 1 waiho aku ai imua o ke keiki alii. 1 ka ninau ana ia aku o ke Keiki Alii m> keia palapala kono hakaka ua hoike mai la oia aole ona nana ia ano konn hupo. Ua hala loa iho ia malalo o k<>na kulan?. a aole loa oia e nana ana ia mea. 1 keia manawa aia o Hogan ke paiaiewa ia ala e na aie hanupanupa o ka moana, a aole paha oia e ike hou iH ana ma keia kulanakauhale ma keia mua aku. I ka hoio ana o ka moku he nui a lehuiehu ka poe i kele aku e ike i ko lakou hoi ana, aka, aMe i lik*

ke ohohla o na kanaka iala e llke me kona hele mua ana mai a hoi ai. E wehe ana lakou i kekahl hui keaka i ko lakou manawa e hlkl aku al i Amerika. XJa makemake lakou ia Cohen o ka Ofiuma e holo pu aku me lakou ma ke ano he alakai nul no lakou, aka mamuli o ka ike ana iho nei o keia keonimana i ke ano o ka lakou hana, ame ka nui o na pilikia, ua maka'u oia 1 ka hoopaa aku iaia me lakou. t