Ka Nupepa Kuokoa, Volume XL, Number 32, 8 August 1902 — Page 3

Page PDF (1.55 MB)

This text was transcribed by:  Carrie
This work is dedicated to:  Sam & Hildy Kakehashi

                                       NUPEPA KUOKOA, AUGATE 8, 1902                                      8

 

HOOLAHA KUMAU

 

Ka Hui alahao ame Aina o Oahu

MANAWA HOLO

 

Mahope aku o Ianuari 1, 1902

 

MAI HONOLULU AKU

 

HALE

HOOLULU

   Na la apau koe ke Sabati    Na la apau    Na la apu koe ke Sabati     Na la apau    Na la apau

                    a.m.                     a.m                    a.m.                             p.m                      p.m.

Honolulu…7:10                     9:15            11:05                                    3:15                     5:10

Manana…  8:03                     9:48                 11:40                           3:45                     5:30

Eva Mill… 8:02                    10:08                12:00                          4:05                     6:30

Waianae…..…..                    10:50                 …..                               4:45                     ……

Wailua…………                   11:55                ……                             5:40                     …….

Kahuku…..…….                  12:32                …….                             6:15                     …….

 

MAI WAHO MAI

 

 

HALE

HOOLULU

     Na la apau koe ke Sabati        Na la apu koe ke Sabati          Na la apau            Na la apau   

Kahuku ….   …..                           5:35                                      ….                        2:08 

Wailua…..    ….                           6:10                                      .…                         2:50

Waianae….    …..                          7:10                                      ….                        3:05

Ewa Mill…    5:50                        7:45                                      1:05                     4:32

Manana….     6:15                        8:08                                      1:30                     4:52

Honolulu…    8:50                        8:35                                      2:05                     5:28

 

 

G.P. Dennison                                                                         F.C. Smith

Luna Nui                                                                            Luna Kuai Kikiki

 

Kakela me Kuke

(KAUPALENAIA)

 

Poe Kalepa ma ke Komisina

 

A HE

 

POE LAWELAWE KOPAA

 

POE AGENA NO NA MAHIKO LEHULEHU.

 

UA MAALAHI I KEIA WA

 

            HE HIKI KE HUKI A HOOPIHAIA NA NIHO POPO ME KA EHA OLE

malalo o na paahana ana o keia au naauao e kapillia ai i ka io o ka papa @ho. Aohe hanaia i ka laau hoohiamoe.

            O keia wale no kahi kuki a hana niho ma Honolulu nei I loaa na PAAHANA I HOOPAAIA me na mea e ae e hiki ai ke huki, hoopiha a hoopaa i poo gula a nana paha e hiki ole ai ke ikeia ke ano e mai ka niho maoli ae, a e paa no @ no umi makahiki malalo o ka hoo@@ ana, me ka IOAA OLE O KEKAHI HUNAHUNA O KA EHA. He POE WALE NO I HOONAAUAO A HOOKUU MAIKAI IA  na poe lawelawe, he me i lawelawe mua ma keia oihana nui ka 12 a i ka 20 makahiki, a he @aa ma ke poo o na mahele like ole keia oihana. E kipa mai io makou @ a e ike no auanei oukou i ka oiaio @ka makou e hoolaha nei. E hoike @@a aku no makou ia oukou i ka nui @@ oukou lilo i ka wa e NANA MUA @@ ME KA UKU OLE.

 

Poo Niho Kui ----------------$5.00

Niho Gula ----------------------5.00

Hoopiha ana me ke Gula   -- 1.00

Hoopiha ana me ke Dala   --   .50

 

New York Dental Parlors.

Room 4. Elite Building,

                  Alaniu Hotele.

 

            @@mau kokuawahine no kekahi no na wahine.

 

HE HUAALE MAIKAI

_-he like o na

"Huaale a Ayers"

@@na huaale e ae no ka mea he mau @@@@le kekua keia i ka hana a na @@@@a he laau hoomaha maikai loa @@. Ina he paa kou hanalepo o na

"Huaale a Ayers"

 

            @@@ e hemo maikai ai, a e hemo @@@@@ mau ana hoi mahope aku @@@manawa.

            @@@loa he hiki i kekahi kanaka ke @@@@ ae he maikai kona oia kino @@ aole he hemo o kona hanalepo @@ @@@kahi manawa o ka la, a oi aku @@@. Ina i maopopo keia kanawai o @@ @@@ i na kanaka apau, aole loa @@@@@ @@ nui o ka poe mai me ka @@ e ike ia nei i keia mau la.

            @@ @@@@ ka owaho me ke kopaa he maikai loa ka lawe ana.

            @@@@ mau Huaale i oi ae ka maikai mamua o na

"Huaale a Ayers"

 @ @@kaukau ia e Kauka J. C. Ayers & Company. Lowell, Mass, U.S.A. @ @@ no keia mau Huaale ma ka Hale Kuai Laau o Hollister, alanui Papu.

 

@@@ @@ i hui pu ia me ka kekili ame @@ @@@ ko ke kakahiaka Poakahi nei, @@@@@ 4. He ukiuki paha i ka hana @@@@@@ kepunia.

 

HE

LEI DAIMANA

MA KONA AI.

 

            "Inehinei iho la no au i hiki mai ai. Nou no kou kumu o ka holo ana mai, a he olaio no hol aole no i liullu kau hele huli ana mai a o kou ike koke no la ia oe ma ka pukaaniani, oiai, ua ninau hele mai au i ka hale o Sa Ralapa Kotene. Ua ano makau oe i ka wa i ike mai ai iau, a no ia mea ua hele holoholo aku au maloko o ka Paka o oukou no kekahi mau minute mamua o kou hele ana mai e ninau nou."

            "Aka, pehea i maopopo ai la oe eia au ianei kahi i noho ai?"

            " O, ua lohe au ma o ka wahine lawelawe a kekahi  lede i hiki ae i Parisa. Ma kana olelo mai he ui ka oe iloko o kahi ponaha uuku a aole ka i puka aku kou ui iwaho i ke akea."

            He mau wahi ninau hou ae no kekahi a Blanche i ninau aku ai ia Loke alaila, hookuu aku la oia lala e hoi.

            " He mea pono e awiwi au i lilo koke mai o Sa Ralapa iau," wahi a Blanche i namunamu iho ai. "O kona wa keia e hiki ai i ka hale nei. Malia ua hoi mai nei ola a aia paha loko o ke keena buke. Ke ano hopohopo no Loke i keia manawa, a ke mare ae au ia Sa Ralapa, e hooi aku no au i ka uku ana iaia i mea nona e hunakele loa ai i kau mea huna. Ke paulele nei no au maluna o kou ike a akamai pelo, a ke manao paa nei au mamuli o kau mau olelo waipahe e kokoke ana oia e hoopalau maua iloko o ka manawa kowa o hookahi hora. E hoomaka aku ana au e lawelawe i ka hana kuio i keia manawa."

            Ua noho iki iho la oia e hoomalielie i kona manao i hookupikipikio ia, a i ke ano akakuu ana, ku ae la oia a iho aku la ilalo no ke keena buke, a loaa aku la o Sa Ralapa e heluhelu buke ana.

            "E ae ia ana anei au e komo aku?" wahi ana i ku aku ai ma ka puka a kamailio aku la ia Sa Ralapa ma ke ano paani.

            Me ka eleu nui ua ku ae la o sa Ralapa iluna no ka hookipa ana aku iaia me ka pane pu ana:

            "Ua ae ia oe e komo mai ma na ano a pau. E komo mai, ua makemake au e hoikeike aku ia oe i kekahi o kau mau buke hou o ke kuai ana mai nei."

            Me ke kunou ana a me na minaka, ua komo aku la o Blanche a noho iho la ma kekahi noho e pili Kokoke ana i ko Sa Ralaph noho.

 

MOKUNA XXXVIII.

 

HOEA ANA AKU I KA WA KU

PONO.

 

            "Haikea hoi kou nanaina, e Blance, a ke ole au e kuhihewa, ua maluhiluhi pu aku la no paha me kou kino." wahi a Sa Ralapa. "Ma kau hoomaopopo iko ke manao nei au ua loaa ia oe i ka mai. No na hora loihi anei o ke aia ana i ka po ke kumu i ioaa ai kena ano ia oe, a i ole, ua loaa maoli no anei oe i ka mai?"

            "Aole, aole no au i loaa i ka mai. Ua loaa kela ano iau mamuli o ka--"

            Ua hooki pu iho la o Blanche i ke kamailio ana maanei.

            "No keaha ke kumu? Ua loaa anei keia ano ia oe mamuli o ka maikai ole o kou noonoo?"

            Ua pii koke ae la ka uia ma kona mau papalina a aole hoi i pane aku, a o kona mau maka aia ilalo o ka papahele kahi i nana ai.

            No keia mau hana a Blanche ua hoomaopepo koke iho ia o Sa Ralapa aia io  no he mea nui iloko o ko Blanche noonoo ana nana i hoopuka aku la oia I na manao hoomalielie a me na manaolana pu ana e loaa ka palekana a me ka hoomamaia iloko o ka wa pokole.

            Ma ka Sa Ralapa mau olelo a pau ua hoike aku oia i kona manao maikai a manao kokua hoi, a noni aku la oia ia Blance e hoike mai i kona haawe kaumaha a luuluu a pau iaia.

            "Aole he hiki iau! O, aole lea he hiki iau!" wahi a Blance me ka palulu ana ae i kona mau maka me ka lima.

"No keaha hoi ka hiki ole, e Blanche?" wahi a Sa Ralapa. "E paulele mai maluna ou elike la me ke kaikuahine e hilinai ana i kona kaikunane. Pehea, he pilikia pili lala anei keia ou?"

            "Ua luliluli ae la ke poo o Blance."

            "No ko kunane anei?"

            Ua luliluli hou ae la no o Blanche i kona poo.

            Ma keia wahi i noonoo pono hou iho ai o Sa Ralapa. Lawe mai la oia i ko Blanche nanina haikea, kana kamailio ano huikau, ka ula e o ana ma kona mau papalina i kekahi sekona a i kekahi sekona ua nalohia hou aku la lakou, a hoomanao iho la malia he ipo a he aloha paha kekahi a Blanche, a no keia mea, aole oia i hoao e ninau hou aku iaia.

            "O mai ninau hou mai oe lau." wahi a Blanche i pane aku ai i keia wa a Sa Ralapa e nalu nei. "Mai ninau hou mai oe iau, no ka mea, o oe ka mea hope loa a loko o kou naau e manao ai e hai aku. O, heaha ia au i kamailio ae la? Ua hoohuwale anei au i kau mea huna imua ou?"

            I ko Ralapa wa i ano mahui ai i ke kaona oiaio maoli o ko Blanche manao ua pii koke ae la ka ula ma kona mau papalina. He mea hiki ole iaia ke manao iho he kaona okoa ke kaona o ka manao i hoopukaia.

            "O ua maopopo aku la ia oe ke kaona o kou manao," wahi a Blanche, me kona noonoo pu ana ina ua maikai kana kamailio ana i kona manao huna ia Sa Ralapa e Ralapa, e Ralapa aloha! Mai pulama i na manao kanaka nou nei."

            He kakaikahi loa ka poe o ka aoao kane i like ke  kulana me ko Ralapa i nele ole me na manao hoomahie a lia hoi o loko no na oleio i like iho la me keia ke ano i puka mai ka wana mai o kekahi lede opio ui i like ke ano me ko. Blanche, aka no Ralapa hoi, he oia mau no ka pana ana o kona mau aakoko, a he oia mau no hoi ka pii a me ka emi ana o kona hanu. O kona manao I kela minute he manao ia i awiliwili ia o ke kaumaha, minamina a hoihoi ole.  Iloko o kona mau noonoo kaulike, ana hoi i kaupaona like ai      hiki i kona wa i hapai ae ai ia Blanche a a kau ma ke anuu kiekie ma kona noonoo ana, i keia wa hoi, ua like ko Blanche kulana iaia me he wahine lawelawe la, aole no kona hoike ana i kona manao aloha nona me ka ui mua ole ia aku, aka, no kona hoike ana i ua manao aloha la ma ke ano a ma ke kulana i ku ole i ka lede a malalo hoi o na rula.

            Aole loa no hoi i komo iloko o kona manao ohaoha a kanaka makua ka mahui ana, o keia mau hana a Blanche he mau hana hoopunipuni ia, a o na hoike like ole hoi i hoikeia ma kona mau helehelena ana i ike ai, he hoomeamea wale iho no ia.

            "Ke manao nei au me ka manaolana ana ua kuhihewa kau koho ana i ke kaona o kou manao, e Blance," wahi a Sa Ralapa.

            O keia mau olelo i pane ia aku ai e Sa Ralapa he mau olelo ia nana i hoohoka aku i ko Blanche manao, a oiai ua paa kona manao e lilo o Ralapa i kane nana ina no ka maikai a maikai ole paha, nolaila, ua manao iho la oia ma o na olelo mali a me ka hoouweuwe ana e hiki ai iaia ke alako mai i ko Ralapa manao e ae no ko laua hoopalau.

            "Aole loa oe i kuhihewa ma na ano a pau, e kuu Ralapa," wahi a Blanche me ka leo malie. "O kau i koho ai oia iho la no ke kaona o kou manao. Pehea la hoi e hiki ai iau ke noho pu malalo o ka malumalu hale hookahi me oe a nele hoi kou hoomaopopo ana i kou maikai a me kou hanahano? Pehea hoi--"

            Aole he hiki ia Blanche ke hoopau pono aku i ka hoopuka ana i kona manao hakina maluna ae, no ka mea, he leo uwe hauhau kana i hoopuka ae ai ma ia wahi.

            Ua hiki ole ia Ralapa ke noho pono iho maluna a ka noho i kona wa i lohe ai i keia leo hauhau a Blanche, a aole wale no o keia kona kulana i keia waaka, ua komo pu iho la no hoi ka hilahila nui iloko ona, a i kulike ai me kona kulana keonimana, pela oia i pane aku ai:

            "I keia manawa, e Blanche, aole loa he hiki iau ke olelo ae ua kuhihewa au i ke koho ana i ke kaona oiaio o kou manao. Ma ka hai pololei ana aku ia oe eia imua ou i na manawa a pau he aka-ku o kou hoaloha, o Miss Vale, a ina eia no oia ke ku hookahi nei a aole hoi i lilo kona puuwai ia hai, ina ua haawi aku au i kou puuwai a me kou mau lima nana ma ka mare. Iloko o ka pokole o ka manawa au i launa ai me ia ma ke kamailio ana, e hoike aku au ua komo ke aloha oiaio o keia puuwai nona. A oiai ua hoike mai oe ua lilo oia he wahine hoopalau na kekahi mea okoa aku, nolaila, ua haule wale kou mau manaolana ana no kona lilo i wahine mare nau. Malia he mea ia nou e hauoli ai ke lohe oe ano, ua hoohokaia kou mau manaolana ana nora."

            "O, ina no hoi paha he hiki iau ke hoomama aku i kou mau manaolana poho wale," wahi a Blanche.

            "E hai mai me ka pololei a me ka oiaio," wahi a Ralapa i ninau aku ai, "ina o kau hana a pau, kau mau ia welawe ana, kau mau olelo imua ou, ua hana anei au, ua lawelawe paha, a i ole, ua hoopukaia paha na olelo ma ke ano a ma ke kulana e hiki ai ia oe ke manao iho he mau hana ia au o ke ano ipo? E hai mai i kou manao oiaio maoli, a mai kanalua hoi i ka hooopuka ana mai imua ou."

            Ma keia ninau hou pololei a Ralapa ua maopopo no ia Blanche aole loa ma kekahi ano i hana a hoao hoi o Ralapa e lawelawe a hoopuka hoi i na olelo ku i ke aloha, a oki loa aku hoi na hana hoonuanua elike me ka mea i maa mau mawaena o na mea hooipo a elua, a no kona manao nui loa e lilo o Ralapa i kane nana, nolaila, ua kapae loa aku la oia i ke alanui o ka pololei a me ka oiaio a me ka hilahila pu a me ke kulana ihiihi o ke ano lede, a pane aku la:

            "Ua---ua manao au ua aloha la oe iau, e Ralapa. Ua manao wale iho no au e lawe ae ana oe iau i wahine nau ma ka mare ana, a no ia iloko ou nou."

            I ko Ralapa wa i lohe ai i keia mau olelo a Blanche ua hoike koke ae kona nanaina i ke ano maoli o kona manao, a me na helelelena kuoo o ke ano huhu, ua pane aku la oia:

            "Ina me keia iho la ke ano, a ina ua aloko kau mau hana, lawelawe, a kamailio paha i kou manao a upu ana e aloha mai iau, alaila, e---"

            Ua hooki koke iho la o Ralapa i ke kamailio ana maanei. No Blanche hoi, ua kaukolo aku la oia no ke ake ana e lohe i kahi mamala olelo "Ua aloha au ia oe" e puka mai ana mai ka waha o Ralapa a i hoopuka ole ia mai hoi.

            A i keia manawa no hoi ua koele mai la he kikeke hoi a ka luaui barona, Sa John Kotene.

            Aole nai i lohe ia ke koele o ke kikeke e Ralapa a me Blanche.

            No ka mea, o ko Ralapa mau manao i keia manawa aia no ia maluna o Amber ma o Miss Vale la, a no Blanche hoi, aia kona manao a me kona haka pono ana maluna o Ralapa me ka nana a noonoo ole hoi no kekahi mea okoa ae.

            I keia manawa no hoi aia o Lopikana, ke kauwa nana e wehe ka puka i ka wa e kikeke ia ai, ua wehe aku la oia i ka puka i ka wa a Sa John Kotene i kikeke mai ai, ka haku a ona ponoi o ka hale. He Kauwa hou keia Lopikana a nolaila, iaia i wehe aku ai i ka puka, ua ike iho ia oia he helehelena kona ua malihini loa i kona ike ana mamua, a ua hoomaopopo iho la nae oia he kulana kona o ke ano o ka poe kiekie a hanohano, a me ia hoomaopopo ana ona o ka wa no ia i ninau aku ai o Sa John:

            "Eia no anei i kauhale nei o Mr. Kotene?"

            "Eia no i kauhale nei o Sa Ralapa," wahi a Lopikana me ke ano piena no ka hoohaahaaia o ke kulana o kona haku opio. "E hoomanao oe he inoa kulana kona a o ua inoa la oia no o Sa! Aka, e oluolu oe e noho kali iloko o ke keena hookipa a e kii ae au iaia."

            Me keia mau olelo ua wehe ae la oia i ka puka o ke keena hookipa.

            Nana aku la o Sa John ia loko a ike iho la aohe he poe oloko.

            "Mai hooluhi wale no oe ia oe iho, e hai mai nae oe i ke keena ona e noho nei i keia manawa."

            No keia mau olelo a ka barona ua hooi loa ia ae la ka hoolauwiliia o ko Lopikana noonoo. No ka mea, o keia keonimana ana i pahola aku ai i ka hale, ke keonimana hoi nona na helehelena aole loa oia i ike iloko o ka manawa o hookahi makahiki o kona noho nana ana no ka Hale o kotene, ua hoopuka mai oia i na olelo imua o kona alo ma ke ano me he mea la oia kekahi lala o ka ohana a he mea ua kamaaina paha hoi i na keena a pau o ka hale. He mau olelo no hoi keia i hoopukaia ma ke ano mahaoi a ku ole i ke ano keonimana, no ia mea, ua upu ae la ka manao iloko ona e pane pakike aku aka nae, ua kaohiia ia manao ona mamuli o ke kulana ihiihi o ua keonimana la, a me ke ano hookeikei ua pane aku la:

            "Aia o Sa Ralapa iloko o ke keena buke i keia manawa. He malihini kana. Aia o Miss Lonale, kana kaikamahine hanai, me ia."

            Ua pahola koke ae la he nanaina huhu ma na helehelena haikea o ka barona i kona wa i lohe ai i keia mau olelo, a hoomaka aku la oia e hele no ke keena buke.

            I keia wa a ka barona i hoomaka aku ai e hele no ke keena buke, oia no ka wa i hele aku ai O Lopikana a kaa mamua o ka barona me ka manao e akeakea mai i ke alahele o ke keonimana mahaoi niu wale, ka mea hoi aole i maopopo iaia  owai la oia a aole no hoi i hoike aku i kona inoa i kulike ai me ka mea i maa ia, aka, me ke ani ana o ka lima o ka barona ma ke ano e olelo aku ana iaia e hoi hou mai i hope. O keia ani ana a ka barone ua like ia ma ka Lopikana hoomaopopo iho me he mea la ioa maoli ka haku oiaiio o ka hale, nolaila, ku iho la oia a hookuu aku la i ka barona e hele no ke keena buke.

            I ko ka barona hiki ponoi ana aku ma ka ipuka ku iho la oia, a me na lima a elua puili ae la i kona puuwai e pana kapalili ana.

            Aole ana leo a halulu hoi i lohe aku e puai mai ana mailoko mai o ke keena.

            Me ka houluulu ana i kona ikaika a pau i koe lalau aku la oia i ka puka a wehe aku la, a koma aku la me ka malie.

            Maloko koke iho o ka puka ua ku iho la oia, kahi hoi o ka malamalama mai kekahi pukaaniani i haule pa pono mai maluna ona, puili ae la i na lima ma ka umauma, a nana pono aku lia ia Ralapa.

 

MOKUNA XXXIX.

 

"HE WAHINE KENA UA MARE MUA I KE KANE."

 

            Iloko o ka malie a me ka  n@akeke uuku o kia komo ana aku o ka barona, ua lawa nae ia no ko Ralapa a me ko Blanche lohe ana, a huli ino mai la laua e nana i keia mea i aa e komo aku iloko o ke keena me ka hoike mua ole ia aku o ka lohe.

            O ko Blanche manao mua hoi i kona wa i ike mai ai i ka barona ua manao oia he kino wailua ka mea kino e ku aku nei imua ona, a no ia mea, ua piha loa oia i ka makau, a pupue iho la oia iluna o ka noho me ka manao a pee.

            No Ralapa hoi, ua hoopuiwa nui ia oia a me he mea la ua lawe ia ae kona hanu, a ua hiki ole iaia ke hoopuka ae he hookahi hopunaolelo.

            Ua manao paa oia ua make maoli no kona makuakane a na kona lima ponoi no i waiho kanu aku maloko o ka he ohana, a no keia mea kino e ku aku nei imua ona i like loa ke ano me kona makuakane, ua manao iho la oia o ke kino wailua no ia i hoea aku imua ona no ka hoike ana i kona manao huhu a hoapono ole no keia noi mare a Blanche i waiho aku ai imua ona, ana hoi e manao ana e ae aku, me kona manao ole ae no Amber, ka mea a kona makuakane i makemake ai oia ka wahine e mare ai.

            He manao wale no nae keia ona i pu-a ae a nalo koke aku la, no ka mea, aole i loaa he wahi no ua manao la e hoopunana iho ai iloko o kona noonoo.

            A iaia e nana haka pono nei maluna o keia mea kino e ku aku nei imua ona oia no kona wa ike aku ai i ka pahola ana ae o kekahi minoaka ohaoha maluna o na helehelena o ka makuakane, a wehe ae la oia i kona mau lima no ka puili ana aku i ke keiki.

            Ia Ralapa i ike aku ai i kaia ua lele ino ae la oia mai ka noho ae a holo aku la me ka hooho ana ae:

            "O Papa! O kuu makuakane!"

            He minute mahope iho ua paa mai la oia iloko o na puili pumehana ana a kona makuakane a he mau honi pumehana no hoi ka i hooma-u iho ma kona mau leheiehe, ana hoi i panai aku ai me ka pumehana pu i hui ia me ke aloha.

            "E kuu keiki! E kuu keiki!" wahi a ka barona. "E kuu keiki, e hoomaikaiia na Lani no kou ike hou ana ia oe!"

            "A o oe io no anei kou makuakane ponoi?" wahi a Ralapa iaia i ea ae ai i kona poo a nana ae la i ka helehelena o ka makuakane. "Ua manao paa makou ua make oe! Ua kanu aku makou i kekahi mea i like loa na helehelena me kou!"

            "He oiaio ia, e kuu keiki, a ua ike pu no hoi au. O ua kino make la a oukou i kanu ai o ke kino no ia o ko makuakane hanauna, o Uilama."

            "He keu maoli a ke ano e!" wahi a Ralapa i pane aku ai me ke alakai ana i ka makuakane me ke akahele a hoonoho iho la maluna o ka noho koki. "Ihea oe i keia mau mahina loihi, e kuu papa aloha? Pehea o@ i ae ai e manao makou ua make io no oe? Ma kau hoomaopopo iho me he mea la mai ka luakupapau oe i ala hou mai nei."

            "Pela io no, mai ka luakupapau io no au i ala hou mai nei e kaili hou ae i ka hanahano nui e kau nei maluna ou, e kuu keiki," wahi a ka makuakane.

            "O, e papa, o na Lani ka i ike iau e olelo ae nei he minute ia o ke kaumaha niu nou iau i lawe ae ai i ua mau hanohano la a papahi iho," wahi a Ralapa. "Ua oi loa ka pono ina aole i loaa mai ia mau hanohano iau mamuli ou. Aka, ua lawa na kamailio ana no keia mea, a maanei ke puana ae nei au, o na hookipa ana o ka home o umi tausani manawa, ke pahola aku nei au maluna ou!"

            "Auwe!" wahi a ka makuakane, "o ka hauoli nui au i manao ai e paholaia mai ana imua ou, ke ike nei au i keia manawa ua ano maalili a puanuanu pu, e kuu keiki. He hookahi mea, nona ka leo i punahele nui iau, i like aku kona punahele me kou, aole iho nei oia, a aole no hoi kona leo pu kekahi i hui me kou ma ka hookipa hauoli ana aku lau! Ua haalele iho au ia Amber, kuu aloha, iloko o kou malama ana, a i keia manawa ke ninau nei au ia oe aia oia ihea?"

            "Aole au i ike i kona wahi i hele ai, e papa, a he mea oiaio no hoi aole au i hoopalaleha i ka hana i waihoia mai iau ma ke ano he kahu malama. E hoakaka aku au ia oe i na mea a pau no kekahi manawa okoa aku."

            I keia manawa a ka barona i ninau aku ai ia Ralapa aia la ihea o Amber, ua ninau aku oia me ka leo nui a ano huhu, a ma keia pane ae la a ke keiki ua mao ae la kona manao huhu.

            "Aka, e hai mai, e papa, ihea oe i keia mau mahina loihi i hala ae nei? No keaha hoi kou mea i kau wahi palapala ole mai ai ia makou?"

            "No ka mea, iloko o keia mau mahina loihi i hala ae nei, iloko au o ke ana o ka poe powa kahi i hoopaa pio ia ai me ka lilo pu ana aku mai iau aku ka ike a me ka lohe aokanaka. Ma kekahi olelo ana ae, ua like keia manawa o hookahi makahiki a oi me he akaku la i maalo ae a nalo aku."

            He leo ku i ka manaonao ka Ralapa i hoopuka ae i kona wa i lohe ai i keia hapa o ka moolelo e pili ana no ka nalowale loihi ana o kona makuakane.

            Ma keia wahi i hoakaka aku ai ka barona ma ke ano niu i ke ano o kona paa ana he pio a me ke ano hoi i hoi hou ai kona ike.

            Ia blanche e hoolohe nei i na kukai kamailio ana mawaena o ka makua a me ke keiki, ua ike koke iho la oia aole keia he mea kino wailua ana e ike nei, aka, o ka barona maoli no ia, o Sa John Kotene, nolaila, i ka manawa i pau ai na wehewehe pokole ana ma ka aoao o ka barona, ua ju ae la oia a hele aku la me ka pane pu ana:

            "Alaila, o oe io no anei keia e Sa John me ke kino oia maikai? E ae mai iau e hoohui aku me ko Ralapa i kou manao hookipa ohaoha mai ia oe. O, ua hoopiha niu ia kou puuwai i ka hauoli nui i kou ike hou ana ia oe."

            Me keia mau olelo ua haawi aku la oia i kona lima no ka lulu ia mai, aka, he hunou wale ana o ke poo ka panai aloha i haawiia mai e ka barona, a aole loa oia i hoomaopopo mai i ka lima o Blanche e kau aku ana imua ona.

            Aole loa i ae kona lunaikehala i hele a kena e lulu lima me ka lima o ka mea nana i hoemu aku ia Amber mai kona malumalu kaupoku hale ponoi.

            "Auwe, e papa, "wahi a Ralapa i pane aku ai iaia i ike ai i keia ano hana hoohaahaa a hoolapuwale a ka makuakane. "Aole anei ou ike a hoomaopopo iho hoi ua makemake o Blanche e lulu lima pu me oe?"

            "Ua ike no au, e kuu keiki, a ke hoomaopopo pu nei no hoi i keia lima huluhulu i like me ko Esau e kau mai nei mamua ou. E hai mai nae, e kuu Ralapa, ua hoi mai nei anei au i ka wa kupono e hiki ai ke hoopauia ko olua hoopalau ana? Ina ua hiki mai nei au i ka wa kupono alaila, ke olelo nei au mai manao hou aku oe nona ina he mea ia nana e wawahi i kou puuwai a pau i ke okaoka! Ua lohe a hoomaopopo aku la anei oe?"

            "Ua lohe au, e papa i kau i kamailio mai nei, a ma kou aoao ke olelo aku nei, aole loa maua i paa, a e paa aku ana, malalo o ka hoopalauana! O kou aloha no Blanche ua like ia me ke aloha a ke kaikunane e haawi aku ana i kona kaikuahine. Aka, heaha ke ano o keia mau olelo au?"

            "Eia ke ano, a e lohe oe. He wahine kena ua mare mua i ke kane! Ua ike au i ke kane a ua lohe hoi i ka moolelo pololei mai iaia mai. O ka Haku Kolonavila kona inoa ponoi, a i keia manawa hoi, o Il Diavolo, ke alii kapena o ka hui powa o Italia. Ua lohe maopopo aku la anei oe?"

            I ka wa i lohe ai o Blanche i keia mau olelo o ka barona ua naka haalulu ae kona kino mailuna a iaio, puili koke ae la kona mau lima i ka maka ma ke ano huna i kona hilahila nui, a me kekahi leo wi o ka uwe emi hope hou aku la oia a noho iho la maluna o kekahi noho i loaa koke aku iaia.

            "He mau olelo oiaio anei keia au, e papa? i ninau aku ai o Ralapa iaia i hoomanao koke ae ai i ka Blanche mau olelo he manawa pokole mamua koke iho.

            "He oiaio kau i olelo aku la ma na ano a pau, e kuu Ralapa. Ua haawimai oia he wahi misiona ma kou lima e lawelawe ma kona aoao no na mea e pili ana nona a me Blanche nei, oiai eia no ke mau nei kona aloha a hoomanao ana no Blanche, a no keia wahi apana hana ana i ae ai oia e hookuu mai iau."

 

(Aole i pau.)

 

HELE MALIHINI ANA O KEKAHI KEIKI OPIO AUWANA I KEIA AO A HIKI I KELA AO.

 

            A komo aku la ia iloko, ua hoaahuia oia i na lole gula nani, e like me ko kela poe. Alaila i aku la o Kristiano. "Ua ike pono no au i ke ano o keia mea."

            "Ano," wahi a Kristiano, "e kuu ae iau e hele aku."

            I mai la ke kumuao. "Alia, a hoike aku au ia oe i kekahi mau mea e ae alaila oe hele." Alaila alakai aku la ia iloko o kekahi keena pouli loa, kahi e noho ana he kanaka iloko o ka halehao. E kulou ana ke poo o ua kanaka la, he kaumaha na maka, a he hanu kaumaha na maka, a he hanu kaumaha kona, me he mea la e ehaeha ana ma ka naau. Ninau aku la o Kristiano iaia, "Heaha oe e noho nei?" I mai la keia. "He mea wau aole e like me mamua."

            Hai aku la ke kanaka Kristiano iaia. "Heaha oe mamua?"

            Hai aku la ke kanaka iloko o ka halehao e paa ana me ka manao kaumaha. "He hoahanau ekalesia au mamua, e noho pono ana ma kou maka iho a mamua o ke Ao nei."

            (Luka 8:13. A o ka poe maluna o ka pohaku, a lohe lakou, apo lakou i ka olelo me ka olioli; aole hoi o lakou mole, manaoio no lakou i kekahi manawa, a i ka wa e hoaoiai, i haalele no lakou.)

            "Ua manaoia no au mamua he kanaka pono au no ke kulanakauhale lani, a manao iho la hoi au, e hiki ana au ilaila."

            Ninau aku la o Kristiano iaia. "Heaha ka hoi oe i neia manawa?"

            Pane mai ke kanaka poino. "He kanaka naaupoho loa wau, a ua paa no wau iloko olaila, e like me kuu kino i keia halehao. Aole e hiki iau ke puka aku, mai keia hale paa au e noho nei a aole loa au e hemo ana ke ole au e noonoo iho nou.

            Ninau hou no o Kristiano i ke kanaka naau oolea ma ka hewa. "Pehea la hoi oe i hiki ai maanei?"

            Pane hou no ke kanaka hoopauhama ka hana pono. "Ma kuu haalele ana i ke kiai ame ka makaaia ana. Ua kuu wale aku au i ke kaulawaha o kuu mau kuko. Ua hana hewa ku-e au i ka malamalama o ka olelo a i ka lokomaikai o ke Akua. Ua hoeha aku au i ka Uhane, a ua haalele mai kela iau. Ua launa au me ka diabalo, a ua hele mai kela e noho pu me au. Ua hoonaukiuki aku au i ke Akua a ua mamao aku oia iau. Ua hoopaakiki loa au i kuu naau, aole no e hiki ke mihi."

            I aku la o Kristiano i ke Kumuao. "Aohe wahi e lana ai ka manao o ke kanaka me keia? I mai la o Kumuao. E ninau hou aku oe iaia."

            Ae mai la o Kristiano, a ninau aku la, "Ei nei, pehea e lana hou ai ka manao iloko ou e ka makamaka? O ka paa wale no kou iloko o ka halehao o ka naaupoho?" Kulu iho la na waimaka o ke kanaka me ka naau ehaeha, a olelo mai ia. "Aole, aohe wahhi e lana ai ka manao."

            "No ke aha?" wahi a Kristiano. "He nui ke aloha o ke Keiki a ka Mea Mana."

            Ea ae la ke kanaka iluna oiai oia e kulou ana ilalo a nana pono mai la ia Kristiano a olelo mai la: "Ua kau hou au i ke Keiki a ka Mea Manaloa maluna o ka iaau kea."

            (Hebera 6:6. A ua haule iho no nae, aole e hiki ke hoala hou ia i ka mihi: ua kau hou aku lakou i ke Keiki a ke Akua ma ke kea no lakou iho, me ka hoomainoino aku iaia ma ke akea.)

            "Ua hoowahawaha aku au iaia."

(Luka 19:14. A ua hoowahawaha kona poe kanaka iaia, a hoouna aku la i ka luna mahope ona, i aku la. Aole o makou makemake i Alii oa maluna o makou.)

            "Ua wahawaha aku hoi au i kona pono; ua kapa aku au i kona koko he mea haumia, a ua kolohe aku wai i kona uhane lokomaikai."

            (Hebera 10:29. Heaha la i ko oukou manao ka make eha nui aku e manaoia ana he pono no ka mea, nana i hehi malalo iho o ka wawae i ke Keiki a ke Akua, me ka manao i ke koio o ka berita ana i hoolaaia ai he mea haumia, a me ka hoowahawaha aku i ka Uhane lokomaikai?)

            "Nolaila, ua paniia mai nei au maina olelo hoopomaikai mai apau, a ke koe mai nei nou na olelo hoahewa mai, na olelo hoomainoino mai, ame ke kali weliweli i ka hoopai ana, ame ka huhu wale e hoopau ai iau i ka enemi."

            Ninau aku la o Kristiano i ke kanaka i poino i na hala. "O ke aha kau i lilo ai iloko o keia poino?"

            Ku iki iho ke kanaka poino, a pane aku la. " O na kuko hewa, na lealea, ame na waiwai o keia ao." I ka hahai ana ia mau mea, manao iho la au e loaa mai ana he lealea nui loa; aka ano, ke aki mai nei kela mau mea a pau iau, a e nahu mai ana me he ilo wela la ma ka naau."

            Olelo aku la o Kristriano. "Aole e hiki ia oe ke mihi a e hoi hou i ka pono?"

            "Ae," wahi a ke kanaka, "aka, ua aua mai ke Akua i ka mihi, aole e kokua mai kana mau olelo iau e manaoio. Oiaio no, oia ka mea nana au i hoopaa iho iloko o keia halehao; aole hoi e hiki i na kanaka apau ke hoopuka iau. E! ka manawa mau loa! Ka manawa mau loa, e! Pehea la wau e hoomanawanui ai i ka ehaeha e pili mai ana iau i ka manawa mau loa?" E! iaia i manao ai e hoopuka aku i kekaha olelo, ua pa-e mai la ka leo o ke Kumuao, i mai la. "E hoomanawanui oe i ka pilikia ana o keia kanaka, a e lilo oia nei i mea e hoomakaala mau mai ai ia oe."

            I aku la o Kristiano. "He mea weliweli io kela! Na ke Akua no au e kokua mai i ke kiai, me ka makaala ame ka pule hoi, i loaa ole ai lau ke kumu o ko ianei poino ana. A pehea hoi au? Ua hiki mai paha ka manawa e hele ai au?"

            I mai la ke Kumuao. "Hookahi no mea koe nau e ike, alaila oe e hele aku."

            Lalau hou aku la keia i kona lima alakai aku la iaia iloko o kekahi keena moe, kahi e ala mai ana kekahi kanaka mai ka hiamoe mai: a i kona  ashu ana i kona kapa, haalulu nui ae la ia. Ninau aku la o Kristiano. "He mea aha keia e haalulu nei?"

            Ma keia ninau a Kristiano i ke kanaka, i mai la kela. "I ka ponei, i kuu hiamoe ana, manao iho la au ma kuu moe ana, aia hoi, he naulu eleele mai ka lani mai, a kui ke hekili, anapu ikaika mai la ka uila, a haalulu loa iho la wau me ka weliweli. Nana ae la au i luna, ike aku la au i na ao e kaa lewa wale ana no, alaila lohe ae la au i kekahi leo nui weliweli e hoonaueue ana iau, a, hea mai la. E ala e ala mai oukou e na make ma ka naau, a e hele mai oukou ma ka hookolokolo ana i ka hoomaloka. Na keia leo hoonakolokolo i wawahi na pani pohaku, a, hamama mai la na luakupapau o ka make, a hele mai la ka poe make iwaho: o kekahi poe ola hou, ua olioli loa lakau, a e nana ana iluna; aka, o kekahi poe, imi lakou i kahi e pee ai malalo o na pali. Alaila ike aku la au i ke kanaka e noho ana maluna o kekahi ao, wehe ae la ia i ka buke, a, kauoha mai la i ko ke ao nei, e neenee aku a kokoke. I ko lakou neenee ana aku a kokoke, ua anapu mai la hoi ke ahi me ka enaena imua ona, i mea e kaawale ai oia ame na kanaka; a ku nui mai la lakou me ka naka."

            (I Korineto 15:12. A ina i hai ia o Kristo; i hoala ia oia, mai ka make mai, pehea la e olelo nei kekahi poe o oukou. Aohe ala ana, mai ka make mai?)

            "Lohe aku la ka poe i puka mawaho o ka make e nana ana ma o a maanei me ka ike ole aku o kahi o keia mau leo e pa-e nei ma ko lakou mau pahukani o na pepeiano me ka hoolono ana.

            "Pa-e hou mai la kekahi leo hoopahaohao e olelo ana. No ka mea, ina aole ala ka poe make, ina aole i hoaiaia o Kristo. Puiwa ae la lakou me ka ninau aku a ninau mai ia lakou iho, he aha la ka manao o keia leo e pa-e mai nei ma o kakou nei. Olelo ae la kekahi o lakou, makehewa kakou e hoolohe i keia mau leo hoopahaohao ia kakou, no ka mea, aole huhu ke Akua i ka poe hewa: aole i pau pono keia mau olelo, ua haalulu kahi a lakou e ku nei, i kekahi leo nui i poha mai, me ka olelo ana mai penei: E ao o hoopunipuni oukou; o ka launa aku i ka hewa, ka mea e ino ai ka noho pono ana. E ala oukou i ka pono, mai hana hewa: no ka mea, ua naapo kekahi poe i ka ke Akua. Ke olelo aku nei au i keia, i mea e haalele ai oukou i ka hewa. Ku malie iho la lakou a olelo ae la kekahi o keia auna, a ninau ia lakou iho. Pehea la e hoalaia mai ai ka poe make? E hele mai iakou me ke kino hea? Anapu koke mai la kekahi ahi ano anuenue me ka leo e hoopuiwa ana i ka ninau. He kino ano lani kahi a he kino ano honua kahi; okao hoi ka nani o ke kino lani, okoa ka nani o ko ka honua."

            (1Tesaionike 15:16. No ka mea, e iho lo mai no ka Haku mai ka lani mai me ka hooko, a me ka leo o ka luna anela, a me ka pu a ke Akua; a o ka poe make iloko o Kristo ke ala e mai.)

            (Iuda 1:15. ʻE Hookolokolo mai i na mea apau, a e hoahewa mai i ka poe ai-a apau iwaena o lakou i na hewa a olelo paakiki a pau a ka poe hew i olelo ino aku ai iaia.)

(Aole i pau.)