Ka Nupepa Kuokoa, Volume XL, Number 36, 5 September 1902 — NA KULA O KAMEHAMEHA. [ARTICLE]

NA KULA O KAMEHAMEHA.

Ma ka hoike a ke kumupoo o Kamehameha i waihoia imua o ka aha hookolokolo o Honolulu ma o na lala la "o ka Papa Kahu Waiwai o Pauahi Alil e hoike ana i ka hoiomua o na kula a he mea maikai ia i ka lohe ana. Ma na palapaia llilii i hoopukaia e ke kumupoo o ke kula, Mr. C. B. Dyke, ma ka olelo haole ame olelo Hawaii e loaa ai kekahi mau ioina o ke kula e laa na hoolilo, na pono kino o na haumana e lawe pu mai ai ke komo mai 1 ke kuia, ka houlakolako ana ma ka malama daia ana iioko o ka banako 0 ke kula, na kuleana hana e ioaa ai 1 na haumana ka uku ana i ko lakou mau uku kula, haawina paikau ame hoomalu ana ame ka manawa e noho hoonaauao ai a hiki i ka manawa e hemo pono ai ka haumana. Ma ua palapala liilii ia i ikela iho ai kekahi mamaia oleio e hoike ana mailoko mai ia o ka palapala kauoha, ua kukuluia na kuia o Kmehameha no na keiki Hawaii, ma ka hoomaopopo ana no lakou ke kahua mua me ke kauole ia nae o keia kokua nui ma ke ano lahui no ka loaa aku ia waho e like me ko na Hawaii. U« loaa pu mai no hoi na ike no keia

mea hookahi ma ke kuka ana o n&. ( kahu walwai, a mai kekahi leo mal a Bihopa keka)ji no ka noonoo ana i ka mea kupono e hana ai no ke kula i ka manawa e hapa ai ke komo ana o na Hawaii, a ke loaa ke kula i kela kulana o ka ninau nui -heaha la ka hana kupono e hanaia ai no ka hoopiha ana i ke kula. Aiaiia aole e nele ke komo mai o ka noonoo a ua komo io mai no e hoopihaia ke kula ma kekahi ano. Ma ka nana ana i ke ano 0 keia hana e i mau mai ana ua kaa aku ke koikoi o ka hoopiha ana i na kula o Kamehameha me na haumana maluna o na makua ame na kumu o na kula aupuni na wahi e hoonaauaoia nei na keiki Hawaii a oia ka na kahu waiwai e paipal nui nei nolaila ke pai- t pai nei ke Kuokoa e hooko mai oe i kau hapa e ka makua ame ke kumu ma ia hana i piha mau ai na kula o Kamehameha ke kumu hoi e noonoo ole ia mai ai kela hapa o na lahui e. Aia kekahi koikoi maluna o ka haumana e komo mai ana i na kula o ka hoao ana e pale ikaika i ka ino e apahu pu ia ae ai ka manawa hoonaauao apau i kipakuia ma> ke kula aku oiai aole hiki ke malama ke kula ia ano haumana, Malia paha e olelo mai ana kekahi makua no ka ioaa ole o ka lanahu e hiki ai ke hooko aku i piha ai ke kula, ke pane nei ke Kuokoa ua' haawi mai ko kakou aiii Pauahi he kuleana e komo ai ke keiki Hawaii nona ke koko Hawaii iioko o ke kula maloko no nae o na palena kupono i hoomaopopo mua ia ma ka hana ana i na hana o ke kula kahi hoi e hookaaia ai ka uku kula. Aia ma ka hoike o na kula a ke Kuokoa e hoopuka aku nei 1 kela pule na hooiaio no ka loaa o ia mau haawina i na keiki.