Ka Nupepa Kuokoa, Volume XL, Number 43, 24 October 1902 — Repubalika ma Waikiki [ARTICLE]

Repubalika ma Waikiki

Ma kahi noho o J. M. Kanakanui, Esq. ma Waikikl, ua malama ae ka Ahahui Repubalika o na opio i ka halawai Repuhalika i noho hoomaluia e ka makua 0 ia home. Ua hoomaiamaiamaia ae ke kahua māmua iho o kona home e huli •la i ke kai, a o ka owe nehe a ke kai e poi ana i ka palekai oia na mea i loheia iwaena o na paipai lima ana i ka wa e haawiia ana na haiolelo naauao e alako ana i ka puuwai o ka poe i akoakoa ae ma ke alanui o ka naauao ame k& pololei. O ka mea nani ma keia halawai ola ka nele i na hana hoohaunaele, o ka poe apau i akoakoa ae ua nohe ftku e hoolohe 1 na haiolelo me ka makahehi maoii. O ka mea mua loa 1 hoolaunaia mai ' 4>la no ka moho Senatoa Linekona Eli(McCandlesfl). He nui kona maamaalea loa i ka olelo Hawaii a ua hai- • olfclo ae ola ma ia olelo me ka moakaka lo& o kona manao. O kekahi o kana olelo no ke Keikialii Kuhio penei no ia: "He Keiklalii o Kuhio. Hanau no iaia maanel. Aole iaia makemake lawe ka pono la oukou like pu kela poe Home Rula olelo, mahope Repuballka no lawe ka pono ia oukou. Ina kanu oukou ka alani, makemake oukou hoopili i kekahl lala kiawe aole pono loaa mai, maloo no kela kiawe; ina hoopili oukou 1 ka lala alani me ka laau alani hua mal no ka hua alani. Like pu ke Keikialii. laia hele Wakinekona like pu Repuhalika no malaila, iaia Repubalika no loaa no ia kakou ka pomaikai." Nona iho hoi me kona mau hoa holo balota ua olelo ae oia penei: "Olelo no ka Home Rula ina koho oukou i ka Repubalika lilo no ka pono koho balota Ja oukou. Pehea la hiki ia makou ke hana pela. Makou no kanaka like pu ia oukou, pehea la makou hana pela. Ina makou hana pela lilo no ka pono ia makou no ka mea makou kanaka Hawaii no like pu oukou. O Kale Aki, he kanaka no oia like pu me oukoū. Hanau no iaia ma Hawaii nei. Maanei iaia kela pono. Aole oia hana kekahi hana e poino ai oia. Pehea o Paul Isenberg? He Hawaii no oia. Hanau no oia maanei. Pehea hiki iaia hana kekahi mea hoopoino iaia? Pehea hoi wau? He 20 makahiki wau noho ma Hawaii nei. Kup?i Hawaii no. Aole anei owap he kanaka Hawaii? Maanei no' kela pono wavr,- pehea wau hana hoopoino kela pono wau? Ka mea Ho•me Rola katnā:ilio ia oukou, hoopunipunl Kela. --ea imi balota wale no. (PoloJei wahi a h anaina). Mahope : aku'ona o Senatoa W. C. Akl. nui kana haiolelo maluna o ke 'kumu kue a na Home Rula e olelo nel, aole e koho aku iaia no ka mea nana. i koho a make ka bila kanawai Ov Wahi ana na ka poe«Home Rula no i hana ia hana, oiai ua koho na Home Rula ia Kauka Lukela o Hilo a ma kana hoakaka ana i haule pu ai keia bila kanawai. | Ua. hoolaunaia mai o S. K. Ka-ne, Esq. t a ma kana haiolelo ua kalele nui ae oia maluna o na kanaka kupono e koho ai. Ua ike a ua maopopo iaia he ,£alena ko ke Keikialii, a ua talent la ka mfeaJi makemakeia. Pela no na moho Lunamakaainana o ka ao- j ao RepuDallka a he mea pono e noonoo a koho iho. 1 Mahope aku ona, ua hoolaunaia o Jonah Nakila ame S. K. Nawaa, he mau lala no ka Ahahui Repubalika o na' Opio, a mai ia laua» aku kekahi mau olelo naauao oia hōi na olelo i hoonioni i na puuwai o ko Waikiki poe e aloha aku i na hoa e noho mai la i ka aina o ka ehaeha, a e koho i ke Keikialii Jonnh Kuhio Kalanianaole i pau keia pioloke. 1