Ka Nupepa Kuokoa, Volume XL, Number 43, 24 October 1902 — HE LEO UWALO I KA LAHUI HAWAII. MAI KALAUPAPA, MOLOKAI MAI. [ARTICLE]

HE LEO UWALO I KA LAHUI HAWAII. MAI KALAUPAPA, MOLOKAI MAI.

Imua o oukou e ka Lahui Hawaii mai ka la puka ma Kumukahi a ka welo'na a ka la i Lehua. E haliu e hoōiono i keia leo uwalo imua. 0 oukou. Eia makou ko oukou mau kini e noho nei iloko o keia Panalaau a ka ehaeha i hookaawaieia mai mai a oukou mai, mamuli o na haawina 1 kau iho maluna o makou o keia ma'i weliweli I kapaia o kp, ma'i hookaawale ohana a ma'l lepera hoi. Ua ike oūkou e ka lahui mai kela ame keia pea o ka aina o ke kanaka a kākou i hilinai ai a i hookau aku ai i ka hanohano kiekie loa i ioaa iloko o Jco kakou lima oia ke koho ana iaia i Elklp Hanohano na ka lahui i ka Ahaolelo o A/nerika ua oia a panii mai ia i ke ino np ka lokomaikai a ka lahui i haawi alra ai iaia ma kona hookomo ana.aku i kekahi hila iioko o ka Ahaolelo' o Amerika e hoolilo ana i ka hoomaiu ana o keia Panalaau maialo o ke Aupuni Federala. , " O ka'liana ana o ka Elele a ka Lahui i keia mea me kona ui oie mai ia makou ka poe i komo kukonukonu iloko o ua hila la ina paha he mea pono a pono ole paha ka hookoiho ana aku ia makou malalo o na hoomalu ana 'a ke Aupuni Federala, oia kekahi hana lokoino a makona haaiele loa a kekahi hoa kānaka i hana al§u ai i kekahi hoa kanaka o ka ill hookahi. Mai manao mai oukou e ka lahui e hooi ia ae ana na pomaikai ame ko makou noho'na oluolu ana ke haawiia aku makou malalo o na hoomalu ana a ka malihini ka mea iike ole i 'ke aloha ame ka menemene no kaua e ke kanaka Hawaii, aole loa, aka, e papailua iho ana ke kaumaha ame kh, pilihua o ka noho ana o keia aina a ka ehaeha, a oi aku mamua o ka mea hiki'ia makou ke hoorrtanawanui. Ua aa piakou e lawe i na ehaeha, nk kaumaha ame na luuluu apau a makon e haawe nei, me ina-he.mea ia e hoopakele aku ai ia oukou e na ohana, na kiiii anie ka, lehuiehu e nolio mai la i ka aka o ka lawe ana ae d hookau hou niai a papalua iho na luuluu ame na kaumaha, he liana aloha ajnei ia? He oialo anel hē nui a lehulehu 0 makou io ame ko makou koko ponoi L-makemake e hooili liou rnai 1 nā kaumaha ame na inea? • Ūa ka hoike aku o R. W. Wilikoki imua o v na Komisina, "o ka hapanui o ka Lahui Hawali ua makemake lakou e hoihoi i ka hoomaiu ana ia makou malalo o Amei'ika." He oiaio anei keia? He oiaio anei aia kekahi mau Hawaii mawaho ae o Wilikoki i makemake e-'ho-o ia makou iloko o ke ahi, a i makemake hoi e hool pa-haneriaku i ko makou ehaeha anaKe manao nei makou aole. Ua mokuhia anei ke kaula kaakolu a ke aloha mawaena o ke kane ame ka' wahine? ka makua ame ke keiki, ka ohana ame ka ohana, ka hoa kanaka i ka hoa kanqika i ae ai oukou e hanaia mai keia hana aloha ole ia makou. Ke manao nei makou aole. Aole loa e hiki -ia makou ke manaoio aia he Hawaii oiaio mawaho aeo Wilikoki i.makemake e hana mai i ka hana aloha ōle ia makou. Ake hai aleu nei makou me ka oiaio loa, 0 ke kanaka Hawaii i aa e hana mai ia mau hana ia makou aole loa oia he kanaka Hawaii oiaio e iike me niakou e kapa aku nei ia R. W. Wilikoki, aole he kanaka Hawaii oiaio." . He olelo kaulana iwaena o kakou e ka lahui Hawaii, oia keia: "E ike ia kaua kanaka o kipa hewa ke aioha i ka iiio." He mea oiaio aole ke alolm'hM : iloko o ka mea, ua hoike mai oia ma kana mftu loa oia i a1oHa ; 1p -makou i kona mau hoa kanaka, Ua pa-ha koha aloha 1 i ka ilio. e ka lahui Hawaii ua hoouna aku makou i kekahi paiapala kue i na hana a Wilikoki i kakaiiinoaia e 750 inoa, he hoike no ko makou lokahi ma ke kueana ak'u i kela bila makona a Wilikoki a ke lana nei ko makou manao ke pule a ke uwalo aku nei i kela ame keia kanaka Hawail ina he aloha ko oukou ia makou, e kapae loa ae oukou i ka inoa o R. W. Wilikoki mai luna ae o ko oukou mau balota, no ka mea, ina e puka hou ana o Wllikoki aole e nele kona hooikaika hou i kela bila aloha oleana. Ke pule a ke uwalo aku nei no hoi makou i ko makou mau ohana ponoi ame na hoaloha he mau ohana 'a makamaka paha ko lakou iloko o keia Panalaau, e hoike i ko oukou aioha ia makou ma ko oukou koho ole ana ia Wilikoki i Elele no kakoiT 1 Wakinekona. 1 O makou no o na ma'i lepera e noho ana ma ka Panalaau o Molokai ma o ko makou mau komlte la mlalo iho nei: Jno. S. Wilmington, W. K. Kalua, Jno. T. Unea, D. Kaialomi, J. K. Waiamau, Kama Noupo, Chas. M. Brewster, J- Kiaipa, L. M. Painamu, James Alenuihaha, J. C. Kilioe, John K. Kahilina, J. K. Kainuwai, Kaianui, Moses Koahou, Chas. K. Manua, H. K. Awamu, A. M. Holopinai, J. Kiaaina, Thos. K. Nathaniel, J. D. Kahale, Silas Carter, Jno'. Haulani, Jas. Prosser, A. W. Bruns, P. Kiha, Joel H. Mahoe, J. P. Miau, Aehong Holuk, J. K. Kialoa, Geo. Nakookoo; Geo. J. Kanikau. Kalaupapa Molokai, Oct. 16,1902.