Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLI, Number 11, 13 March 1903 — Page 2
| This text was transcribed by: | Kate Motoyama |
| This work is dedicated to: | sister norinne yee |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
2 NUPEPA KUOKOA, MARAKI 13, 1903
KA
Nupepa Kuokoa
No ka Makahiki - - - $3.00
No Eono Mahina - - 1.00
Kuike ka Rula.
______________________________________
NA
PUKA 1 2 3 1 2 3 1
ANA. Pule Pule. Pule Mal. Mal. Mal. Mak.
_______________________________________
1 Iniha $ 1.50 $2.00 $2.50 $3.00 $5.00 $6.75 $12.00
2 Iniha 2.00 2.75 3.50 4.00 7.00 9.00 18.00
3 Iniha 2.50 3.50 4.50 5.00 9.00 12.00 24.00
4 Iniha 3.00 4.00 5.00 6.00 11.00 13.00 30.00
5 Iniha 3.50 4.75 6.00 7.00 12.00 15.00 38.00
6 Iniha 4.00 5.50 7.00 8.00 13.00 18.00 42.00
_______________________________________
O NA OLELO HOOLAHA A PAU E HOOUNAIA MAI ANA NO KA HOOLAHA MALOKO O KEIA NUPEPA, E HOOUNA PU MAI ME KA AUHAU, A I NA AOLE, AOHE NO E HOOKOMOIA.
--
O na Dala a pau o ka Pepa nei e hoouna polo
lei mai i ka HAWAIIAN GAZETTE COM
PANY.
--
HOOPUKAIA I KA
HAWAIIAN GAZETTE CO
--
Hookomoia ma ka Hale Leka o Honolulu, Pa
ualaau o Hawaii, ma ke ano mea o ka
Papa Elua.
DAVID L. A-I, Lunahooponopono.
A. W. PEARSON, Luna Nui
Honolulu, Oahu.
--
POALIMA : : : MARAKI 13, 1903
--
KE KOMISINA HOULUULU KA-
NAWAI.
--
Iwaena o na bila kanawai e noonooia nei e ka Ahaolelo o kakou o keia mau ia o ka bila pili i na komikina houluulu kanawai oia kekahi kumuhana ano nui maoli. O ka bila keia i heluhelu elua ia iloko o ka Senate i ka Poakahi i hala iho ia. O keia no hoi ke kumuhana i hoopukaia maloko o na nupepa kuloko o kakaou nei e hoohalahala ana i ka hoonui i ke dala a pela wale aku.
Ma keia mahele manao a ma kekahi olelo ana ae nalawelawe hana a hoohana ana ame na hoolilo maluna o keia komikina ua like no ka manao o ke Kuokoa me ia. Aole i'o no ia he hana naauao o ka hoonui wale aku i na lilo a kaa mawaho o na palena kupono. Aole he kanaka hiki ole ke ike iho i ka oiaio o ia manao.
Aka, o ke kanawai i hookomoia aku nei a e noonooia nei nona iho, he kanawai maikai ia.
He kanawai keia a hookohu ana i ekolu poe makaukau loa ma ke kanawai i poe komikina no ka hana houluulu kanawai ana o na kanawai o ka Teritori o Hawaii nei.
O na kanawai apau o Hawaii Paeaina a hiki wale mai ia no i keia kulana teritori, e hanaia mai ana, oia hoi ka hoolei ana i na kanawai i hoopauia ame na hemahema apau, a koe iho ka i'o o lakou na kanawai e malamaia, a ua kauohaia na komikina e pa'i buke aku ia lakou ma ke kino-buke i oi aku maluna o hookahi.
Ma keia mahele iho la i maikai ai keia kanawai oiai o ka i'o wale no ka meae koe iho ana.
Ma ka hoike i loaa mai ua ikeia ua nui ka huikau o na kanawai a ke lawelawe nei na aha hookolokolo i ka lakou mau hihia maluna o keia mau kanawai pohihihi, huikau a mauae no hoi. He pilikia nui keia e nele ole ai kakou i ka ike iho he mea pono e hooponopono hou ia a no ia kumu ke kakoo nei ke Kuokoa i keia kanawai-komikina.
Ina aia ke huakai nei keia mau kanawai alaila ua oi loa aku ka pohihihi i ka poe holona a makaukau kanawai ole. Ina pela he mea pono e hooholoia ke kanawai hookohu komikina houluulu kanawai i mea e pau ai ia mau pilikia, na hemahema, a koana iho ka i'o o na kanawai alaila o lakou ke houluuluia a pa'i buke ia, a haawiia ma ke kumukuai kupono, alaila, ke olelo nei ke Kuokoa, ua pomaikai ka lehlehu holookoa no ka mea e loaa ana ka lakou mau buke kanawai maoli kahi e kokua nui ia mai ai lakou i oi ae mamua o na la aku mamua o ka pau ana o keia houluulu kanawai ana.
E hiki ana i ka poe holona e kokua iki ia lakou iho no na pilikia mama a maalahi ma ka hoohana ana i pau ae ai ka pilikia aole hoi o ka hele i na lolo no ua wahi hana uuku la e kakiia mai ai a kanono.
O ka hooholoia o kela kanawai, oia ka maikai ae o na kanawai, a he hoopau ana hoi ia i na pohihihi hemahema o na kanawai a ma kekahi olelo ana ae ua pau ka lawelawe huikau ana o na loio maluna o na hihia a aole hoi e hoopuka huhewe na lunakanawai i ka lakou mau olelo hoohoio.
Nolaila, i ka nana ana i keia kumuhana he maikai maoli no aole o ke kaukahi aka he pili laula maoli a he mea olaio no ia no ka mea he waiwai pili laula keia.
O na lawelawe hana maloko o keia kanawai aole i lawa ia mau mea no ke kaomi ana i ka hooholoia o keia kanawai, a o ka hana maikai loa a naauao no hoi oia ka hooponopono hou ana i na ukuhana o na komikina ame na lilo e ae apau.
Ke mantovana nei makou e holopono ana keia kanawai a iloko o ka manawa kupono e hoolako ai kela ame keia home me ia mau buke i kuhikuhi a i malamalama hoi ma ko lakou alanui pakahi iho pili i keia mahele o ke oia honua ana.
He hana naauao ka makaukau i ka ike kanawai aole no ka manao e lilo i lolo aka i mea hoonaauao i ke kanaka ma ia mahele a he mea kupale no hoi nona.
--
WALA KA PUA ALII HOPE LOA O NA
KAMEHAMEHA.
--
Ma ka auwina la o ka Poalua iho @ Makahiki @, ma ka hora 1:30 i kii mai ai ka make i ke Alii Albert Kukailimoku Kunuiakea a waiho iho ia i kana alii wahine.
O Kunuiakea oia ka pua'lii hope loa o na ohanaalii o Kamehameha I ka ma'i aupuni ma ka lalani kuakahi, a o kona hala ana aku ia oia ka nalohia ana o ia lalani alii kiekie o Hawaii Paeaina.
Aole i maopopo loa ia makou kona mau ano, o kekahi kumu o ka maopopo ole ana oia no kona malama mau ana iaia iho mai ke komo ana iloko o na hana ku i kona ano alii a hanohano aka ua noho aku ma ke ano makaainana e like no me kana olelo i ka mea kakau nana i hoopuka aku i kona mookuauhau ame na mea pili iaia, aka hookahi mea i maopopo loa he alii kiekie loa oia o ka lalani alii na'i aupuni. He lalani alii kona nona na hana hookalakupua a olai e pouli ana no na kanaka i ke au kulipolipo loa ua hanaia aku he mau hana ku i ka naauao, a he mau hana no hoi ia i ku i ka pono a hoopomaikai i ka lehulehu a he alanui hoi ia i pii ai o Hawaii Paeaina iluna e like me kona kulana e u nei i keia manawa. O keia mau hana hookalakupua na ka lalani alii Kamehameha ia i hana a ke o nei ia mau hana i keia manawa a ke ola nei no hoi, a o ka nalowale ana aku la o ka mamo hope loa, ke alii Kunuiakea oia ka nalohia o ia lalani alii aka aole loa e nalohia na hana hoopomaikai hoakanaka i hookumu ia e lakou.
Aloha no ke alii a aole no ia he mea hoohewahewaia iwaena o keia lahui Hawaii i hoonohoia mai ai e ka Mea Nana i hoonoho mai ia lakou maluna o ka lepo o keia mau paemoku Pakipika, oiai, he haawina kunipaaia ia iloko o ko lakou puuwai pela no i mahele ole ai ia ano haawina mai ke Kuokoa aku, a i loaa pu aku hoi i na makaainana ia haawina hookahi.
He mea pono no e loaa ia mau hoomanao ana no ko kakou alii kiekie a ke noi nei makou i na Mana Lani e ike mai i ke alii wahine kane-make a e auamo pu mai i na haawina kaumaha e hekau nei maluna on a.
--
E PONO E KIPAKUIA.
--
Iwaena o na bila kanawai i hookomoia a heluheluia iloko o ka Hale o na Lunamakaainana o kakou nei o na bila kanawai pili i ka papa ana i ka uwe o na popoki i ka po, pili i ka laikini kuai waiona iloko o ka luakini a pili i ke kanawai hoonui i na hana haumia a haukae oia kekahi mau bila i heluheluia mai e ke kakauolelo. I ka Poaha nei ka hookomoia ana o keia mau bila, a i ka manawa i heluheluia ai lakou ua ku aku ia ka noonoo maikai o na hoa, a pihoihoi ae la ka Hale, a pau iho la ka heluhelu ana o ke kakauolelo i ua mau kanawai ia, ia manawa hookahi no, ua haawiia aku la i ka Lunahoomalu o ka Hale, a wahi ana, e hanaia aku no ia e like me na bila e ae koe wale no aia a kiolaia e ka Hale, ka mea hoi a ka Lunamakaainana Harris i kue ai, e hoike ana he nana ahaoelo hapala ino keia maluna o ka Hale o na Lunamakaainana. Iloko o keia ano pihoihoi ua hoopanee koke ia ae la ka Hale mamuli o ke noi a kekahi hoa, a i ka manawa i hookuu ae ai ka aha oia no ka manawa i muimuiaia ae ai ke pakukau o ka Lunahoomalu e na hoa no ka nana ana i ua mau bila la a ikeia iho la ka inoa o Vida ma ke ano he mea nana i hookomo mai, eia nae, ua oleloia o ke kaku ana aole ma kona lima kakau.
Ua eha ka noonoo maikai o na hoa mamuli o keia mau bila a e like me ka oiaio ia lakou pela no ka ehaeha a hilahila a he hana hoohilahila ino loa keia i kau aku maluna o ka Ahaolelo o ke Teritori o Hawaii, maluna o ke Aupuni Hawaii a maluna o na makaainana o ka aina, a he hapaia lepo hoi i ka inoa maikai o Hawaii Paeaina.
O ka haawina o ka hilahila ke hekau ana maluna o na makaainana pela no hoi e kau aku ai maluna o ka mea nana i hookomo aku, i ua mau bila la iloko o ka Hale o na Lunamakaainana, aka o ke koikoi o ka hoahewa no ua niau mea la e kau aku no ia maluna on a, a he hana kupono a pono loa ia o ke kipaku aku i ua kanaka la mai ka Hale aku.
O ka lunamakaainana nana i hookomo i ua mau bila la ke olelo nei ke Kuokoa e popo oia e kipakuia mai ka Hale aku a e holoi loa ia kona inoa hanohano lunamakaainana in a he mea hiki ke hanaia.
Me ka nana ole ae i ka aoao kalaiaina kahi ana i pili ai, a pili hoaloha paha, aka, e lawe mai i ka noonoo maikai a maluna o ia kahua e kanana ai i keia mau hana, me ka hoopilimeaai ole, me ka nana ole owai la ia, aole e nele ka loaa o ka ike i ka ino maopopo o ua mau mea la, e nele ole ai ke koi o ka noonoo iloko o ua kanaka la e haalele a e waiho oia i kona noho lunamakaainana. Pomaikai oia ke hana pela.
Malia paha, ua laweia mai ia hana ma ke ano paani e like me ka mea e loheia aku nei, alaila, ke olelo nei ke Kuokoa aole ia he wahi paani; a in a he hana paani i'o ia alaila oia aku la no ke ano o ua Hale ia.
--
KA AHA KALAIAINA KUKAMALU.
--
O ka aha kalaiaina kuka malu he aha ia i maa i ka malmala e na ehahui kalaaina, eia nae, he hookomoia no na hana kalepa iloko olaila. O ka ikaika nui no nae o na hana o keia ano halawai a aha hoi, pili no ia i na pono o ka lehulehu ma ka mahele kalaiaina.
He malama mau ia a ua maa no hoi na aoao kalaiaina apau i keia aha e like hoi me kakou e lohe nei ma ka inoa haole "caucus" a e laweiaweia nei hoi e na aoao kalaiaina like ole o kakou nei.
He aka kupono kela e malamaia, no ka mea, oia kahi e waihola mai ai na hana like ole pili kalaiaina no ka noonoo ana, kahi e waele ae ai i na opala, kani e pokepokeia mai ai na lala ulu hewa ame na hana kaomi ino no apau, e nele ole ai ke koe iho o ka io, a oia ka mea e hooko ai ma ka lawe ana iloko o ka Ahaolelo no ka hooholoia mai.
He halawai keia na na aoao kalaiaina a ua kupono io no na lakou e hana no ka mea aia lakou ma ia mahele, aka o na hana ame na pono e lawelawela ai iloko olaila e pono e pili aku lakou no ka pono pili laula aole no ka pono o ka aoao iho.
He wahi ia e kuka ai na ka aoao kalaiaina, ka agena hoi o ka lehulehu ma kekahi olelo ana ae, in a pela e hana ka agena o ka lehulehu no ka pono o kona haku oia hoi ka lahui. O ka pono e hanaia e ka aoao kalaiaina maloko o keia ano aha, he mau pono no ia no ka lehulehu, a he mau pono po no hoi ia no ua aoao kalaiaina la oiai o na lala o ua aoao la he hapa lakou no ka lehulehu.
O ka pono o ka lehulehu no ka lehulehu no ia ua pili no nae i kela ame keia mea pakahi oiai aole e loaa ka "lehulehu," ke ole ka hoohuihui a houluulu i kela ame keia mea pakahi iloko o hookahi kino nui nona hoi ka huina lehulehu pakani. A e like me ka oiaio o ia mea pela no e oiaio ai i na aoao kalaiaina.
Aka o na pono pili kahi aole ia i pili i ka lehulehu oiai aole e hiki ke hoolowaia aku ka heluna nnui me kahi mea uuku, aka, o ka hoohuihui ana i na mea uuku e hiki ai ke hoolawaia, aole nae e kaa aku ia huina hoohuihuiia i ka pilikahi aka ua pili aku i ka helu nui a lehulehu hoi.
O kekahi aha kokua nui keia i na hoa ahaolelo no ka hooholomua ana i na hana o ka ahaolelo. Ma keia aha kalaiaina kuka malu o na aoao kalaiaina e noonooia ai na kumuhana e hookomo ai iloko o ka ahaolelo, o keia no hoi kahi maikai e waele ai i na opala, a ma keia aha no hoi e hoakoakoa ai i na manao lokahi a kuikahi hana, a ma keia aha no hoi e hooponopono ai i na kekeue o na hoa, a i ka manawa e hana aku ai iloko o ka ahaolelo aole e nele ka holo o na hana imua me ka hoohakalia ole i ka manawa.
Oia ka pilikia i kekahi mau hoa o ka Hale mamuli o ka nele i keia mau makaukau. O na hoa no e ikeia aku nei i ka maikai a akahele a maiau o ka hookele hana ana aole e nele ka loaa o ka manao he poe lakou ua loaa keia mau ano makaukau.
O ka hana maikai i na hoa huhewa oia ka hooponopono ae a hoopau ia ano olo e wale, a e kau aku ma ke alanui hele kumau; a ma ka aoao o ka lehulehu, he mea pono o kilo mau aku i ko lakou ano, i loaa ai na kumu kupono e koho ai a e koho ole ai ia lakou no keia mua aku ke koho balota hou, i ka poe nae e holo hou ana.
Ma ka aoao o ke Kuokoa ua loaa keia manao e hapai aku i keia mau mea no ka hooaiai apa i ka hoakanaka i ole e palaka aka e makaala i loaa ai na makaukau no keia mau aku.
--
E KAU LEKA MA KEIA MAU INOA.
--
E hoomanao mai e na makamaka, oia hoi, i ka poe e hoouna leka mai ana ia makou pili i na hooponopono dala ame na mea pili ilaila e hoouna pololei mai ma na inoa malalo iho nei. "Keena o ka Nupepa Kuokoa a i ole "Ka Hawaiian Gazette Co., Ltd." malalo nae o keia wahi noho "61 S. Alanui Moi, Honolulu, H. T. Mai poino i keia aka e hoomanao a e hooka ma ke kakau i'o ana ae ma keia mau inoa."
O na hana apau e pili ana i ka lawelawe ana ma ke dala ame na kuka ana apau pili ilaila aole ia he hana na ka lunahooponopono, pela i pili ole ai ia mau hana iaia, pela i pili ole ai ia mau hana iaia, aka, ua pili aku ia mahele i keia mau inoa i hoike mua ia ae la. O ka hana wale no a ka lunahooponopono oia na mea e pili ana i ka hooponopono nupepa ana i na manao ame na mea hou ame na mea apau e hookomoia ana iloko o ka oukou Kilohana a mai poina ia mahele ma ka aoao o ka lunhahooponopono.
Ke homakili hou ia aku nei oukou ma keia mea, oia hoi, aole e hoouna hou ia aku ka nupepa Kuokoa ma ke ano hoomau ke ole e loaa mua mai kona ola. Ina e makemake kekahi e hoomau aku i ka lawe ana i ka nupepa e hoike koke mai ia makou mamua ae o ka manawa i loaa ai ia makou ka ike no ka makemake e hoomau aku, no ka mea, e hoopau koke ia no ka hoouna ana aku i ka nupepa i ka manawa e pau ai ka manawa i ukuia.
Ke hooikaika nui nei makou e hoomaikai ae i ka nupepa, a i mea e holopono ai ka makou hana, he mea maikai e kokua like mai kakou i ka ola o ka nupepa. I hiki no ka makou hana i ka loaa pololei mai o na kokua mai ia oukou mai, nolaila e oluolu e nana pono i keia a hoike mai ia makou. E hoomanao no hoi i ke ola he elua dala no ka makahiki a he hookahi dala no eono mahina, me ka loaa pu aku o ke kii makana i kela ame keia hapaha.
Ma ko makou aoao, ke nui aku nei makou i ko makou poe lawe pepa kumau e hoike mai i ko lakou manao, ma ke kakau leka ana, pehea la i ko lakou makemake no na kii makana e haawiia nei. He mea hoohauoli no ia ia makou. Aole o ia wale aka o na manao no pili i ke kulana o ka oukou Kilohana ma na mea no apau. Aole no hoi e luhi loa i ke kopekope iho i wahi mau lalani pokole.
--
Hoolaha Mana Hookolokolo.
--
PALAPALA KII.
--
ILOKO O KA AHA HOOKOLOKOLO
APANA O KIPAHULU, MAUI.
Meinert H. Reuter, Hope Luna Ohi o na Auhau kue ia Keawe Keaumoku, Hoopii, Dala.
I ka Makai Kiekie o ka Teritori o Hawaii, kona Hope, a i kekahi makai iloko o ka Apana o Kipahulu, Mokupuni o Maui, Aloha:
Ma keia, ke kauoha ia aku nei oe e kii aku ia Keawe Keaumoku o Kipahulu, Maui, Teritori o Hawaii in a e loaa ana oia iloko o keia apana e hele mai imua o'u ma kuu keena iloko o Kipahulu, ma ka la 16 o Feberuari, 1903, ma ka hora 11 a. m., a malaila e pane mai ai ia Meinert H. Reuter, Hope Luna Helu o na Auhau o a no ka Apana o Hana, Mahele-aina Auhau Elua o ka Teritori o Hawaii, iloko o ka hoopii kahi a ka mea Hoopii i hoike ai e olelo ana:
O ka mea Hoopiiia Keawe Keaumoku ua ale oia i keia mea hoopii, ku i ke kanawai ma kona kulana oihana i hoike mua ia ae nei i ka huina o eiwa dala ame kanaono keneta (3.00) no na auhau i heluia maluna o ka waiwai o ka mea hoopiiia i oleloia ma na buke o ka Luna Helu o na Auhau no ka Apana o Hana, Mokupuni o Maui, no ka makahiki 1897, 1898, 1899, 1900, 1901, 1903. A o ka mea hoopiiia ua haiia aku oia no keia mea a ua haule a hookuukuu wale, a ke hookuukuu wale a hoole nei i ka uku ana i na auhau la, a i kekahi papa o ua auhau la, ke kumu e koi nei ka mea hoopii no ka olelo hooholo kue i ka mea hoopiiia i oleloia no ka huina o eiwa dala ame kanaono keneta ($9.@) ame ka lilo o ka hoolaha ana i hoopiiiia mai e like me ka ke kanawai i hanaia ai o keia mea, a no na koina o ka Aha.
Ma ka ike ia ana ia Keawe Keaumoku ma kona hiki kona ole i'o ana ae ma kahi, ma ka la ame ka hora i hoikeia maluna ae, e haawiia ai ka olelo hooholo ku-e iaia no kona hiki kinoa ole i'o ana ae (ex-parte).
Malalo o ka'u haawi ana i keia la 12 o Feberuari, 1903.
J. K. PIIMANU,
Lunakanawai Apana o Kipahulu, Maui.
--
IOKO O KA AHA HOOKOLOKOLO
APANA O KIPAHULU, MAUI.
Meinert H. Reuter, Hope Luna Ohi o na Auhau kue ia Keawe Keaumoku, Hoopii Dala.
(Kauoha no ka Hoomau ame Hoolaha
ana.)
A ua hele mai ka meahoopii i hoikeia maloko nei a noi mai i ka Aha Hookolokolo no ka hihia maluna ae e mau aku ia a hiki i ka la 21 o Malaki, 1908, a iloko o ka manawa kupono, a pa'iia a hoolahaia i kope pololei o ka palapala kii hikeia maloko nei, iloko o ka nupepa Kuokoa, he nupepa i pa'iia a hoolahaia i kope pololei o ka palapala kii i hoikeia maloko nei, iloko oka nupepa Kuokoa, he nupepa i pa'iia a hoolahaia iloko o Honolulu, no ekolu manawa neepapa, o ka hoolaha hope i umi la mamaua o ka la e hooloheia ai e like me ia i hoakakaia, a o ka nupepa i oleloia he nupepa puka pule ia.
Ua hookahuaia keia noi maluna o ka moolelo o keia hihia a maluna o ka palapala hoike hoohikiia i hoopili pu ia a hanaia i hapa nona.
MEINERT H. REUTER,
Hope Luna Helu o na Aauhau.
Hanaia i Kipahulu, Feberuari 16, 1903.
2951--Feb. 27.--Mar. 6, 13.
--
PALAPALA KII.
--
ILOKO O KA AHA HOOKOLOKOLO
APANA O KIPAHULU, MAUI.
--
Meinert H. Reuter, Hope Luna Ohi o na Auhau ku-e ia J. A. Akiha. Hoopii Dala.
I ka Makai Kiekie o ka Teritori o Hawaii, kona Hope, a i kekahi makai iloko o ka Apana o Kipahulu, Mokupuni o Maui, Aloha:
Ma keia ke kauoha ia aku nei oe e kii aku ia J. A. Akina o Kipahulu, Maui, Teritori o Hawaii, in a e loaa ana oia iloko o keia Apana e hele mai imua o'u ma kuu keena iloko o Kipahulu ma ka la 16 o Feberuari, 1903, ma ka hora 11 a. m. a malaila e pane mai ai ia Meinert H. Reuter, Hope Luna Helu o na Auhua o a no ka Apana o Hana, Mahele-aina Auhau ELua o ka Teritori o Hawaii ma ka hoopii kahi a ka mea Hoopii i hoike ai e olelo ana:
O ka mea Hoopiiia J. A. Akina ua ale ola i kela mea hoopii, ku i ke kanawai ma kona kulana oihana i hoike mua ia ae nei i ka huina o Iwakaluakumamaono dala ame kanaono-kumamaha keneta ($26.64) no na Auhau i heluia ma na buke o ka Luna Helu o na Auhau no ka Apana o Hana, Mokupuni o Maui, no ka makahiki 1899, 1900, 1901, 1902. A o ka mea hoopiiia, ua ha'iia aku oia no keia mea a ua haule a hookuukuu wale a hoole mau i ka uku ana i ua auhau la a i kekahi hapa o ua auhau la, ke kumu e koi nei ka mea hoopii no ka olelo hooholo kue i ka mea hoopiiia i oleloia no ka huina o Iwakalua-kumamaono dala ame kanaono-kumamaha keneta ($26.64) i oleloia hui pu me umu pa-keneta ame ka lilo o ka hoolaha ana i hoopiliia mai e like me ka ke kanawai i hana ai no keia mea, a no na koina o ka Aha.
Ma ka ikeia ana ia J. A. Akina i oleloia no kona hiki kino ole i'o ana ae ma kahi, ma ka la ame ka hora i hoikeia mluna ae, e haawiia ai ka olelo hooholo kue iaia no kona hiki kino ole i'o ana ae (ex-parte).
Malalo o ka'u haawi ana i keia la 12 o Feberuari, 1903.
J. K. PIIMANU,
--
ILOKO O KA AHA HOOKOLOKOLO
APANA O KIPAHULU, MAUI.
--
Meinert H. Reuter, Hope Luna Ohi o na Auhau kue ia J. A. Akina. Hoopii Dala.
(Kauoha no ka Hoomau ame Hoolaha
ana.)
O ke noi a ka Mea Hoopii i koikeia maloko nei no ka hana ma ka hoolaha ana, ao keia hihia e hoomauia a hiki i ka la 21 o Malaki, 1903 e hiki mai ana no ka hoolohe ana mahope iho o ka noonoo ana i keia noi i oleloia, ame ko ka palapala hoike hoohikiia i hoopili pu ia mai a lilo i hapa no keia mea ame ka hoike a ka makai maluna o ka palapala kii i hoikeia maloko oonei, a i ikeia maloko o ka hoike i oleloia i ka loaa ole o ka mea hoopiiia i hoikeia maloko oonei, a i ikeia maloko o ka hoike i oleloia i ka loaa ole o ka mea hoopiiia i hoikeia maloko nei, iloko o ka Apana o Hana, Mahele-aina Auhau Elua, a mai ka palapala hoike hoohikiia i oleloia e olelo ana aole ka mea hoopiiia he kamaaina a mea noho paa no ka Mahele-aina Auhau i oleloia,
Ua kauohaia e pa'ila a hoolahaia, ke kope oiaio a pololei o ka palapla kii kumu iloko o ka nupepa Kuokoa, he nupepa puka pule, pa'iia a hoolahaia iloko o Honolulu, no ekolu manawa neepapa, a ka hoolaha hope i umi la mamua o ka la e hooloheia ai, a o ka hihia i oleloia e mau akuu ia a hiki i ka la 21 o Malaki, 1903.
J. K. PIIMANU,
Lunakanawai Apana o Kipahulu, Maui.
Hanaia ma Kipahulu, Feberuari 16, 1903.
2951--Feb. 27--Mar. 6. 13. 20.
--
Hoolaha Hooko Moraki
--
HOOLAHA HOOKO MORAKI.
--
MAMULI o kekahi mana kuai i hoike ia maloko o kekahi palapala moraki i hana ia mawaena o John M. Vivas o Honolulu, Oahu, o ka aoao mua, ame W. R. Castle, Malama Waiwai, o ka aoao elua, ma ka la 29 o Ianuari 1898, i kakau hkope ia ma ka buke 174, aoao 388 i lilo i ka Hui Western and Hawaiian Investment Company Limited, a mamuli o ka uhai ia ana o na kumu aelike o kela moraki, oia hoi ka uku ole ia o ka uku panee me ke kumupaa nolaila, ke hoolaha ia aku nei o ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai.
A KE hoolaha hou ia aku nei, aia mahope aku o na pule ekolu mai keia la aku, alaila, e hoolaha ia aku na aina i hoike ia ma ia moraki no ke kudala ana, ma ke keena kudala o James F. Morgan, ma Honolulu, ma ka la 4 o Aperila 1903, hora 12 o ia la, ke ole i uku ia ua moraki nei me na lilo mamua.
Aia ma kahi o W. R. KAKELA na olelo hoakaka no keia mea.
WESTERN AND HAWAIIAN IN-
VESTMENT CO., LTD.
Hope o ka Mea Moraki Mai.
Penei na aina i moraki ia:
2 53-100 eka ma Kalihi, i hoikeia ma ka moraki, na apana 1 ame 3, sila nui 3500 ma ka Kul. (L. C. A.) 3178 ia Keuwiwi.
A in a aole e lawa ia aina no ka hoihoi ana mai o na dala aie ma ka moraki me na lilo, alaila, e hoolilo aku na moraki me na noia ia Vivas i hookomo pu ia ma kela moraki i mea e hoopaa hou ia ai ka uku ana mai o ka ale penei:
Moraki a Manuel Gouveia, Ian. 25, 1898, Buke 174 aoao 383.
Moraki a Maria de I. Sousa, Ian. 25, 1898, Buke 174 aoao 384.
Moraki a Antone Freitas, Ian. 25, 1898, Buke 174, aoao 385.
Moraki a J. de Freitas, Ian. 25, 1898, Buke 174, aoao 386.
2953--Mar. 6, 13, 20, 27.--Apri. 3.
--
HOOLAHA MANAO PANIKU A KUAI
A KA MEA PAA MORAKI.
Ma keia haawi ia aku nei ka hoolaha i kulike ai me ka kanawai ame ka mana kuai i hanaia iloko o kekahi moraki i hanaia e Jose Maria ame Caroline Honan ia James Steiner, ma ka la 18 o Feberuari, 1898, i kakau kope ia ma ke Keena Kakau Kope o ke Aupuni iloko o Honolulu, iloko o ka Buke Helu 179, aoao 94 et seq., a na James Steiner i oleloia i haawi maoli aku i ka mea nona ka inoa malalo iho nei Robert W. Shingle, ma kekahi palapala i hanaia ma ka la 21 o Feberuari, 1903, ke manao nei o Robert W. Shingle i oleloia, e paniku i ka moraki i oleloia no ka uha'i ia ana o na kumu i hoikeia maloko o keia moraki, e hoike ana, no ka uku ole ia o kae kumupaa ame ka uku panee i ka wa e kuku ai.
Ke haawi hou ia aku nei ka hoolaha, o na aina apau loa i hoopaaia maloko o ka moraki i oleloia ame na hana hou apau maluna o ua mau aina la a i hoakakauia malalo iho nei, e kuai kudala ia aku ana ma ke akea e R. W. Shingle i oleloia, ma ke keena kudala o James F. Morgan, alanui Mowahine, Helu 42, iloko o Honolulu, Oahu, ma ka Poaono, ka la 28 o Malaki, 1903, ma ka hora 12 awakea o ua la ia i oleloia.
O ka waiwai i hoopaaia maloko o ka moraki i oleloia e manaoia nei e kuai kudala e like me ia i hoike mua ia ae nei oia kela waiwai paa apau ame na hana hou apau o ua waiwai paa la, he waiwai paa e waiho ia iloko o Honolulu i oleloia oia keia malalo iho:
1. Ka Apana ma ka aoao mauka o ke alanui Moi e hoomaka ana ma ka apahu ma ke kihi Hikina-hema o ka apana Helu 7 a holo:
Akau 24 degrees Hik., 155-5-12 kapuai a hiki i ka pahu ma ke kihi Hikina-hema o ka apana Helu 12; malaila aku holo,
Akau 79 degrees 15' Kom., 50-8-12 kapuai, ma ka Apana Helu 12; malaila aku holo,
Hema 24 degrees Kom, 155-5-12 kapuai a hiki i ka laina mauka o ke Alanui Moi;
Hema 79 degrees 15" Hik., 50-8-12 kapuai holo a hiki i kahi i hoomaka ai.
Oia no hoi ka mahele hapalua like oi nui Moi he hapa ma ka aoao Hikina-hema o ka Apana Helu 7, i hoakakaia iloko o ka R. P. Grant Helu 77 hoopukaia ia Isaac Cummins.
2. Ka Apana ma ka aoao mauka o ke alanui Young i hoakakaia malalo iho nei:
Hoomaka ana ma ke kihi Akau o keia apana e pili kokoke ana i ka pa-hale o H. S. Trelogan a holo malaila aku:
Hema 68 degrees 47' Hik., 88 kapuai ma ko Trelogan ame ka apana Hikina;
Hema 21 degrees 13' Kom., 151, kapuai holo ma ka Apana Hema a hiki i ke alanui Young;
Akau 68 degrees 55' Kom. 98 kapuai holo ma ke Alanui Young.
Akau 21 degrees 13' Hik., 151 kapuai holo ma ka Apana Komohana a hiki i kahi i hoomaka ai, nona ka iliaina ma kahi o 14798 kapuai kuea; a pela no hoi kekahi apana aina e ae o umi (10) kapuai ka laula e pili la i ka apana i hoikeia ae la maluna, ma aoao Komohana no nae.
O ka apana i oleloia ae nei ame kahi apana uuku iho, e piha ana he 108 kapuai no ke alo a ua mau aina la ke hoohuiia ma ka aoao nae mauka o ke alanui Young; ame 151 kapuai hohunu; a e hoomaka ana ua laina alo la ma ka maka he aneane 268 kapuai mai ka huina ke'a aku o ka laina mauka o ke alanui Young me ko ka aoao Ewa o ke alanui Kapiolani.
Kuike a ma ke dala gula Amerika ka makemake.
Ma ka aoao o ka mea kuai mai na lilo palapala apau.
Hanaia ma Honolulu, Feberuari 25, 1903.
ROBERT W. SHINGLE,
Mea Malama o ka Moraki.
No na mea aku i koe e ike ae ia Henry Waterhouse Trust Company Ltd. kihi o na alanui Papu ame Kalepa, Honolulu.
Smith & Lewis ame Louis J. Warren, na Loio o ka Mea Paa Moraki.
--
HOOLAHA HOOKO MORAKI.
--
Mamuli o kekahi mana kuai i hoike ia maloko o kekahi palapala moraki i hana ia mawaena o Waialua Hotel C ompany Limited, he Hui Hawaii, o ka aoao mua, ia Lewers 7 Cooke, Limited, he Hui Hawaii no o ka aoao elua, ma ka la 14 o Sepatemaba, 1901, i kakau kone ia ma ka buke 27, aoao 165, a mamuli o ka uhai ai ana o na kumu aelike o kela moraki, oia hoi ka uku oleia mai o ka uku panee, nolaila, ke hoolaha ia aku nei e ka mea nona ka aoao elua o ua moraki nei, e hooko ana oia ia mana kuai.
A KE hoolaha hou ia aku nei, aia mahope aku o na pule ekolu mai keia la eka, alaila, - hoolaha ia aku na aina @ hoike ia ma la moraki no ke kudala ana, ma ke keena kudala o James F. Morgan, ma Honolulu, ma ka Poaono la 21 o Maraki 1903, hora 12 o ia la.
Aia ma kahi o W. R. KAKELA na olelo hoakaka no keia mea.
Hana ia i keia la 20 o Feberuari 1903.
LEWERS & COOKE, LIMITED,
Mea Moraki Mai
Penei na aina i moraki ia: a e kuai ia aku ana ma ia la ma ua kuai kudala la, ke ole e uku ia mai ka huina ale o na moraki la me na lilo paniko:
He kuleana hoolimalima i hanaia e Kepane Mele ame Kaaeamoku ia Chas. David, ma ka la 23 o Iune, 1890, kopeia ma ka buke 205 aoao 2@@, a i hooliloia i ua Waialua Hotel Company Limited la, ma ka palapala hoolilo i kopeia ma ka buke 246 aoao 37, o ka aina iloko oia hoolimalima he apana o 47-100 o ka eha ma Paalaa, Waialua, Oahu. (kokoke loa i ka Hale Hoolulu o ka Hui Alahao ame Aina o Oahu) i hoike pihaia oia ka apana 3 o ke kuleana 2@ ia-- i oleloia hui pu ia me umi pa-keneta Palapala @ 1491, aka na o h@ nae he wahi apana e paaia nei o @ alahao. O keia hoolimalima @ makahiki mai keia la aku, no ka @ hoolimalima o $120 no ka makahiki.
Aia ke ku ala maluna o kela apana aina he hale nani o elua hale ke kiekie no ke ano hotele liilii. Aia pu @ na hale mawaho kupono ame na pono hale, e komo pu ana ma ke kuai.
O ke kulana e ku nei keia a he loaa @ like ai o kahi auau kai ua k@ ma ka ipuka hale, he kulama mana@ ike kamaho kau e ike a ka make @ hoihoi ai maluna o ka moana @ mauna, me na kula uliuli, ma k@ keia wahi. Kau Hooilo a i @ kau mehana, o ke ea oia w@ mea i kau nui ia.
Feb. 20, 27,--March 6, 13, 15@46.
--
HOOLAHA MANAO PANIKU A KUAI
A KA MEA PAA MORAKI.
--
I kulike ai me ka mana kuai ame kekahi mau manao e ae o kekahi @ i hanaia ma ka la 29 o Malaki @ 189@, a i kopeia ma ke Keena Kakau Kope ma Honolulu, Mokupuni o Oahu, Teritori o Hawaii, iloko o ka Buke @ 192, aoao 87 88 ame 89, mai a Kim Y@ Goo Lung, Nee Pank, Chan@ K@ Young Yee, Wong Kai i ikeia ma @ inoa kapakapa Won Kok. Hung K@ ame Hung Tai, no ka Oawa o Kaha@ lakou apau, Koolauloa, Mokupuni o Oahu i olelo mua ia ae nei, he poe @ hui e lawelawe oihana kalepa ana malalao o ka inoa hui o Hop Lee Wai Company ia Tai Hop Wai ame Lee W@ i oleloia, na hoa hui lawelawe @ ahna kalepa i olelo mua ia ae @ haawi aku i ua moraki ia no ka @ lama ana ia Lum Kin, Kahu @ Oawa o Kahana i oleloia ma k@ palapala i hanaia ma ka la 12 o Okatoba, A. D. 1893, a i kopeia ma ke Keena Kakau Kope Aina i oleloia iloko o ka Buke Helu 193, aoao 444-450, ma keia @ haawiia aku nei ka hoolaha o ka mea nona ka inoa malalo iho nei Luna K@ Kahu, ka mea malama a mea paa o @ moraki i oleloia i keia manawa ke manao nei oia e paniku i ka moraki @ ia mamuli o na kumu i uha @ ana, o ka uku ole ia i ka manawa @ uku ai ke kumupaa ame ka ukupanee ame ka nota hoopaa ale i hoopaaia @ ka moraki i oleloia.
Ke haawi hou ia aku nei ka hoola@ o na kuleana, ma ke ano a@ pono apau loa o ka poe moraki ma@ lawelawe oihana kalepa ana e like @ ia i hoike mua ia ae nei, iloko o na waiwai apau i hoakakaia a i hoopanee ia iloko o ka moraki i oleloia e k@ kudala ia aku ana ma ke akea ma @ keena kudala o James F. Morgan @ Honolulu, Mokupuni o Oahu, i olelo m@ ia ae nei, ma ka Poaono, la 14 o Malaki, A. D. 1903, ma ka hora 12 awakea o ua ia la i oleloia.
No na mea aku i koe e ike ae la Mott-Smith ame Matthewman, Keena Hale 606 ame Helu 607, Stangenwald Bu@ing, Honolulu, i oleloia, na loio o ka mea nona ka inoa malalo iho nei.
Hanaia ma Honolulu i oleloia, Feberuari 18, 1903.
LUM KIN, Kahu.
Mea Malama o ka Moraki.
--
O ka waiwai apau i olelo mua @ nei, i paa maloko o ka moraki i oleloia oia na kuleana ma ke ano alodio @ na pono apau o ka poe moraki mai i oleloia oia keia malalo iho:
1. O keia palapala hoolimalima nona ka manawa hoolimalima o umikumamalua makahiki, mai ka la 1 mai o Iulai 1899, i hanaia hoi ma ka la 29 o Malaki, A. D. 1899, mawaena o Tai Lee Wai Company i oleloia ame Hop Lee Wai Company i oleloia, a o na aina i hoopaaia maloko o ua palapala hoolimalima la, a e waiho la i Kahana i olelo@ no ka huina eka aina o 40 emi a @ no ka uku hoolimalima makahiki @ $12.00 no ka eka hookahi.
2. O na hale, na pa-laau, na hana hou, ame na hale e ae apau maluna o ua aina la i oleloia.
3. O na lio, na holoholona hana, na puaa, na manu, na mea hana, @ hanalima, palau, ilikaa, kuapipi, @ kaa huila-balala, na lako hale ame @ waiwai lewa apau o na ano like ole apau ame o ka poe moraki mai i oleloia i hoohanaia pili i na aina hoolimalima i oleloia.
4. Laiki maemae âme ka laiki me ka ili maluna o ka aina hoolimalima i e@ loia.
LUM KIN, Kahu.
Mea Malama o ka Moraki.
2351--Feb. 20, 27.--Mar. 6,13
--
HOOLAHA MANAO PANIKU A KUAI
A KA MEA PAA MORAKI.
--
I kulike ai me na olelo o kekahi moraki i hanaia e J. J. Monsarrat ia Bruce Cartwright, Kahu Malama Waiwai o R. W. Holt ma ka la 5 o Iune, 1894, i hoopaaia ma ka Buke 147, aoao 305, e paaia nei o Henry Smith i keia manawa kona pani ma ka oihana i koho pono ia, ke haawiia nei ka hoolaha ma keia ke manao nei ka mea paa moraki e paniku i ua moraki la no ke kumu i uhalia e hoike ana ka uku ole ia o ka ukupanee ame ke ku@ paa i ka manawa e uku ai.
Ke haawi pu ai aku nei ka hoolaha mahope o ka hala ana o ekolu pule mai ka la aku o keia hoolaha, e hoolaha ia aku ai na waiwai apau i paa iloko o ua moraki la no ke kuai ana ma ke kudala akea, ma ke keena kudala o James F. Morgan, ma Honolulu, ma ka Poaono, ka la 21 o Malaki, 1903, ma ka hora 12 o ka la i oleloia.
E loaa no na mea i koe mai a W. R. Kakela mai a i ole P. L. Weaver (Wiwa) loio o ka mea paa moraki.
Hanaia ma Honolulu, Feberuari 30, 1903.
HENRY SMITH.
Kahu malalo o ka Palapla Kanoha a
R. W. Holt.
Mea Paa Moraki.
O na waiwai i hoopaaia iloko o @ moraki la oia no keia aina apau e waiho la ma Manienie, Apana o Hamakua, mokupuni o Hawaii, Teritori o Hawaii, nona ka @aina o 13 eka oi a emi @ oia no ka aina hookahi i hoopaaia ma ka Palapala Sila Nui (Grant) Helu 1@ i haawiia ia Kuaana, koe wale no keia hapa o ka aina i oleloia nona ka @aina o 1 37-1@0 eka i hoolilo mua ia o Kuaana i oleloia ia Kahele, a oia no hoi ka aina i lilo i ka mea moraki mai i oleloia e Kuaana i oleloia ma kekahi palapala kuai i hanaia ma Dekemaba 2, 18@@ a i hoopaaia iloko o ka Buke 122, aoao 173.
2@61 Feb. 20, 27.--March 6, 13.
Hanaia i keia la @ o March, 1@.