Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLI, Number 11, 13 March 1903 — Page 4

Page PDF (1.85 MB)

This text was transcribed by:  Ryan I Sueoka
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

NA ALOHA ELUA

i ka

IPO HOOKAHI

MOKUNA XXXVIII

KA HANA HOOHALUA A DAISY.

 

            “ Ua ike no oe, ina e hiki koke mai ana ka Hale leta, o ko’u haalele koke no ia i keia hana i kahi o Sir Kilinetona, nolaila i keia wa aohe i maopopo pono ka’u hana e hana aku ai.  Ae, manao au ua hiki no ia kaua ke kokua aku i ka lede.  Nolaila, ua hooholoia iho la, ua hiki no ia Daisy ke hoi mai a noho pu me Mrs. Jodana no kekahi mau la pokole.  Ua hauoli loa iho la o Daisy ke hoi mai a noho pu me Mrs. Jodana no kekahi mau la pokole.  Ua hauoli loa iho la o Daisy i keia nuhou.  Aole loa i maopopo ia Mrs. Jodana ka manao iini iloko ona i makemake nei ai oia e hoi mai a noho pu me laua.  Mamuli o ke kahaha loa o ko Daisy manao ua maopopo ole iho la no hoi i keia wahine kana mea e hai mai ai i kona kokoolua.  O kahi mea hookahi wale no i hiki iaia ke hai mai, oia hoi keia, he nui kona waiwai e waiho mai la i kuaaina, a ua kapaia ia wahi o Sawale, a he halealii maopopo ia e ku la.”

            “Alaila, aohe ka ilaila oe e hoi aku ai?” wahi a Daisy i olelo aku ai.

            “Aole,” wahi a ka wahine i pane mai ai, “i ka hale o ke kaona nei au e hoi aku ai: ua ike no oe o na poe hanohano apau he elua, a ekolu o lakou mau hale he hookahi i Ladana nei, a o kekahi mau hale e ae i kuaaina.”

`           “Alaila, me ia iho la ke ano oia poe?” i ninau aku ai o Daisy.  “Alaila, o keia Sir Kilinetona e olelo ia nei—oia kekahi o keia poe hanohano?  Ia wai i nana mai ai o Mrs. Jodana me ke ano hoowahawaha.

            “Ua manao loa au,” wahi ana i olelo mai ai, “ua ike, a ua lohe na poe like ole apau i na mea e pili ana iaia:  oia kekahi kanaka waiwai a hanohano loa o Enelani nei.”

            “Ua mare no anei oia i ka wahine?” wahi a Daisy i ninau aku ai.”

            “Aole, a he mea kahaha no hoi ia o ka manao ke noonoo ae.  Hookahi a’u ike ana iaia i kahi o ka Duke o Terelana, a he kanaka ui maoli no oia i ka’u ike.”

            “Ua maopopo pono no anei oe he kanaka ola aole i mare i ka wahine?” wahi a Daisy i ninau hou aku ai.

            Ia wa akaaka iho la o Mrs. Jodana.  “Ae,” ua maopopo pono au ia mea.” wahi a Mrs. Jodana i pane mai ai.  “Na ka loio Mr. Kupa no i hai mai ia’u, aohe Lede Adea.”

            Ua noho malie loa iho la o Daisy no kekahi mau minute pokole, alaila kamailio aku la oia:

            “Oia hoi ha ka mea aloha.  Me keia hanohano ona apau, aohe ka i loaa kana wahine no ke kaana pu ana me ia.  Malia paha, o mare aku no hoi oia ma keia mua aku.

            “He mea hiki ole ia ia’u ke hai aku,” wahi a mrs. Jodana i pane mai ai.  He mau wawa anei kekahi e pili ana no ia ano?”

            “Aole la,” wahi a Daisy i pane aku.  Alaila hoomaka iho la oia e hoomakaukau iaia mamuli o ke apo ana aku i na mea apau e hai ia mai ai iaia e pili ana no ke ano o ka malama, a hooponopono ana i ka hale.  Nolaila, ua loaa iho la ke kumuhana na kona noonoo e hoohana aku ai.

            Oiai oia e noho ana me Mrs. Jodana iloko o kela mau la elua ua ike maopopo iho la oia ina hana a ka mea malamahale e hana ai.

            “Ua ike maopopo no anei oe i ke ano o na keonimana?” wahi a Daisy i ninau aku ai.  “I ka wa aohe haku wahine o ka hale, mai ia lakou mai no anei na olelo kauoha e haawi mai ai?”

            “A ma ia wahi,” wahi a Mrs. Jodana i pane mai ai me ka oiaio, “no ka hai ana aku ia oe i ka mea oiaio maoli, no’u iho, aohe hoolilo nui o ko’u noonoo no kane:  ina paha he kanaka waiwai oia, a i ole ia, he ilihune paha, oluolu paha, a huhu paha, ua like wale no ke ano o ia poe.  He elua o’u makahiki i noho pu ai me kekahi kane—aole nae au e olelo hou aku ana no ia mea.  Aka, i ko lakou wa e haawi mai ai i ka olelo kauoha, aole loa no o lakou hoomaopopo i ka lakou mea e kamailio mai ai.  O ka hana pono wale no a’u e hana ai, o ka hoolohe aku i na mea apau e olelo ia mai ai, alaila, hana iho e like me ka’u i ike ai o ka pono ia.”

            I ko Daisy wa i lohe ai i keia mau olelo ao maikai, ua mino aka iho la oia:  aole oia i hoolalau wale aku i kona manawa no ka noonoo ana i kekahi mau mea okoa aku.  A ike iho la o Mrs. Jodana ua hoolohe pono loa mai kona kokoolua i kana mau mea apau i kamailio mai ai.

            “E ike pinepine ana no anei oe ia Sir Kilinetona Adea i na wa apau?” wahi a Daisy i ninau aku ai i kekahi kakahiaka.  No ka Duke o Terelana e hele mau ana oia iloko o ke keena waiho buke e heluhelu nupepa ai.  Iloko o laila wau e hele aku ai e ike iaia, a haawi mai oia i na olelo kauoha apau ana e makemake ai ia’u.  He wahi luhi maoli no keia a’u i noho ai:  e kipa mau mai ana ka malihini ina wa like ole apau, e hoomakaukau mau ana oe i na lumi i kela la i keia la.  O ko’u pilikia nui wale no.” wahi a Mrs. Jodana i hoomau mai ai i ke kamailio ana,” o ko’u hilinai ia mai no hoi, a aohe nohoi i oi loa ae na poe hanohano mai ka poe kauwa mai.  I ko’u noonoo maoli iho ua oi ae ka pilikia o ke kauwa lawelawe pili kino a kekahi duke mamua o ke duke:  ua oi ae no hoi ka pilikia o ke kauwa lawelawe a kekahi dukewahine e hana mai ai mamua o kona haku wahine:  aka, aole au e halawai ana me kekahi o ia ano i kahi o Sir Kilinetona Adea.”

            “No keaha hoi?” wahi a Daisy i ninau aku ai me kona hoao ikaika ana e huna iho i ka manao ana e iini nui ana iloko ona.

            “Aole ona hookipa mai i ka malihini i kona home—o kana hana mau o ka hele e ike i na hoaloha: aka, ua olelo mai o Mr. Kupa, mawaho ae o kana mau paina liilii ana e haawi ai, aohe no he nui loa o kana mau hana hookiekie e hana ai.”

            Nolaila ua paanaau iho la ka Daisy haawina iaia.  Ua aneane loa oia e hooholo i kona manao e noi aku ia Mrs. Jodana e ae mai oia, oia ka hoi ma kona wahi.  Ua aa loa oia e haawi aku iaia i kekahi huina dala nui no ka haawi ana mai i kona wahi, a nana oia e malama X emakemake ai:  aka, ua pau wale ae la no ia manao uluku ona.”

            I ke kakahiaka Poalua, ua hiki mai la ka leta a Mrs. Jodana i manao nui loa ai no kekahi manawa loihi me ka pihoihoi:  ua kaumaha loa oia i ka loaa koke ole mai—he elua hebedoma i hala ae, oia ka wa kupono o ia leta e loaa mai ai, a mamuli o ka hoouna hewa ia ana i kekahi wahi okoa aku, oia ke kumu i hiki hope loa mai ai.  Na kana keiki mai keia leta, e hai mai ana oia, ua makemake loa oia e ike iaia, ame kona hoouna pu ana mai i dala no kona mau hoolilo apau e hele aku ai.  No kona piha hauoli i ka leta a kana keiki aloha makuahine, ua haawi aku la oia i ua leta la ia Daisy.  Me neia nei ka heluhelu ana:

            “Mai hele hou oe i ka hana, e mama.  He kanaka waiwai au i keia manawa, aka, aole loa au e hauoli ana iloko o keia waiwai o’u a hiki i kou wa e hoea mai ai ia nei no ke kaana pu ana i ka mea i loaa ia’u.  He hale nani nui ko’u, aka, aohe ia i lilo i home, ke ole o oe pu kekahi e noho iloko ona.  Aole au e hoi hou aku ana i Enelani:  ua oi ae ko’u makemake ia Amerika nei—ua oi ae ka like o ka nohona o na kanaka o keia wahi mamua o ko kaua wahi ponoi:  nolaila, e hoi mai oe me a’u, e mama.  E hele mai oe ma ke alahele o Kunada, a hoi no hoi ma kahi o ka ohua kapena—e hana oe ina mea apau e oluolu ai kou alahele.  Aole oe e malama hale hou aku ana no kekahi mea okoa, aka, no ko’u wale no.”

            “He keiki lokomaikai maoli keia au,” wahi a Daisy i olelo aku ai, iaia i haawi aku ai i ka leta.  “Alaila, e hele ana paha oe?  Alaila, ala ae la kekahi wahi manaolana iloko o kona naau a pii ae la ka ula maluna o kona helehelena.  Aole paha oe e hele ana i kahi o Sir Kilinetona Adea i keia manawa?”

            “Aole:  ua kaumaha loa au i ka hiki ole ia’u ke hana pela.  Aole no i pono iki ko’u hele ana e noi i kela hana na’u, aka, ua manao loa no hoi au e hoololi ana la kuu keiki i kona manao, ame ka manao no hoi ua mare aku nei paha oia i ka wahine.  Aohe maopopo pono iki o ka’u hana e hana ai.  Ua hai aku no au ia Mr. Kupa e pili ana no keia mea.”

            “O Mr. Kupa anei o keia hui i ka Halehookipa o Davis ma kau e olelo mai nei?” wahi a Daisy i ninau aku ai ma ke ano hoolalau.

            “Ae, oia Mr. Kupa no:  ua ike no oe ia laoku?”

“He hana ka’u i hele ai ia lakou a oia ko’u mea i ike ai ia poe,” oia ka pane hoolauwili i paneia aku ai.

“E hele ana au ilaila i ka la apopo.  A ina o wau o oe eia ka’u hana maikai e hana ai.

“Heaha ua hana la?” wahi a Mrs. Jodana i ninau koke mai ai.

“E kakau iho oe i leta na Mr. Kupa a hai aku iaia i ka manao o ka leta a kau keiki i kauoha mai nei ia oe, a oiai, aole e hiki ia oe ke lawe i ka hana i keia wa ano, he mea pono iaia ka nana hou ana aku i mea okoa: a ina ua makemake oe i ko’u manao i hoike aku la, na’u e lawe ko leta.”

“Aia maoli ka hana pono e hana ai,” wahi a Mrs. Jodana i olelo mai ai.  “Aohe no o’u manawa e hele kino aku ai e ike iaia.”

I kekahi manawa mai mahope, oiai, ua paakiki ko Daisy manao i kana mea i makemake ai e hana, aohe no hoi he komo mai o ka noonoo iloko ona ma ke ano hea la e hookoia ai ka hana e waiho mai nei mamua ona; i ka nana aku i keia manawa, me he mea la ua malaelae ke alahele nona e hele ai me ke kuia ole.  Ua haawi aku no o Mrs. Jodana i kona manao hilinai iaia no kana noi i noi mai ai nana e lawe ka leta.  Nolaila, ua kakau iho la oia i ua leta nei a paa, hookomo iloko o ka wahi a kau iho la i ka inoa mawaho.  He mau minute pokole wale no ke komo ana iho o ka manao anoninoni iloko o Daisy—a oia no hoi ka wa a Mrs. Jodana i nana iho ai i ka leta, a olelo mai la:

“Malia paha, ua oi aku no ka maikai o ka hookomo ana i ka leta iloko o ka hale leta.”

Aole no o Daisy i hoike aku i kona ano pihoihoi, aka, ua pane aku oia me ka leo oluolu:

“Oia io no paha ka hana maikai.  E hele ana no au i ka haleleta e hookomo ai i ka’u poe leta ponoi: aohe no hoi e hiki ia’u ke lawe a hookomo pu aku no hoi me ka’u?”

Alaila, hoololi hou ae la ua o Mrs. Jodana i kona manao.

“Ina pela nau no e lawe aku a haawi ia Mr. Kupa.” wahi a Mrs. Jodana, i olelo mai ai: “he hana hooluhi ole hoi ia ia lakou i ke kakau ana mai ia’u, a nau no hoi ia e hai mai ia’u i ka lakou mau olelo e olelo mai ai ia oe.”

Nolaila ua hele aku la o Daisy no ka hooko ana i kana hana.  “He hookahi wale iho no mea nui,” i noonoo iho ai o Daisy: “e huli ana au i ka mea oiaio.  Aole au e hoike hoopunipuni aku ana, aka, aole no e hiki ana ia’u ke kupaa i kahi o ka oiaio maoli—e pono au e huli pono mamua.  E hele ana au i ka Halehookipa o Davis ma e kali ai a hiki i kuu ike ana ia Mr. Kupa; oia ka mea nana e kokua mai ia’u.  Ina e haalele ana o Mrs. Jodana ia Enelani nei i keia Poaono ae, e like me kana i olelo mai ai, alaila, e palekana ana au.  Aohe ona manawa e noonoo ai ina mea e pili ana no Sir Kilinetona Adea.”

 Ua hele aku ia oia a ka Halehookipa o Davis, a kali iho la ilaila a hiki i ka puka ana mai o Mr. Kupa iwaho mailoko lai o kona keena oihana, alaila hoi hou aku la oia i ke Alanui Medo.

“Ua loihi maoli keia hele ana aku nei a’u,” wahi a Daisy i olelo aku ai, “aka, no ka nui loa no hoi kekahi o ka’u mau hana liilii i hooponopono aku nei.  Aole no i lawe aku o Mrs. Jodana ia mau hoakaka ana i mea nana e noonoo nui ai: ua pau kona noonoo ana ia mea i keia manawa, a o kona makemake wale no i koe o kona hoi e noho pu me kana keiki.  Aia ka iini pau ole o kona puuwai ma kela aoao o ke kai lipolipo me kana keiki: aole i Ladana.

“Ua hele aku nei au i ka Halehookipa o Davis a ua ike aku nei au ia Mr. Kupa.” wahi a Daisy i olelo aku ai.

“Ae, ua ike aku nei ka oe iaia,” wahi a Mrs. Jodana i olelo mai ai, “a, pehea aohe i huhu mai nei?”

“Aole oia i hoike mai i kekahi mea o ia ano.  Manao au ua loaa ia lakou he mea okoa hou aku—he mea i kamaaina iaia—a oia ana ke pani ma kou wahi.”

“Alaila, ua maikai aku la no hoi ia,” wahi a Mrs. Jodana i olelo mai ai: “mai kaumaha maoli au ina au i hoopilikia aku nei ia lakou mamuli o ka hiki ole ana ia’u ke hele e hana i ka hana: aka, ina hoi ua loaa ia lakou ke pani ma ko’u wahi aohe hoi a’u mea e X hou ana X

“Nolaila i keia wa a no.” wahi a Daisy i olelo iho ai iaia iho, ua malaelae ke alahele no’u e hele aku ai.  Ua hooponopono iho la oia ina mea apau: ua hele aku la oia e kuai i lole silika eleele nona i mau papale kapa lihilihi e like me ko Mrs. Jodana ana i ike ai: kuai pu aku la no hoi oia i mau paa makaaniani, a i ka makaukau ana o keia mau mea apau, ua akaaka iho la oia iaia iho.

“Ua hiki loa ia’u ke nana aku i ko Sir Kilinetona Adea helehelena i keia manawa.” wahi a Daisy i olelo ae ai, “a, aole oia e ike mai ana o wau no keia, o kana wahine mare.”

I ke kakahiaka Poaha, oia kana la i manao ai e loaa mai ana kekahi leta iaia: ua kahea aku la oia i kona haku hale e komo mai iloko o kona lumi, a hai aku la iaia, ua minamina loa oia i ka haalele ana iho iaia no kekahi la ae e hiki mai ana mamuli o ka loaa ana mai o kekahi kono iaia, aka, ua hooholo no kona manao e uku i ka uku hoolimalima o na lumi ana i noho ai no ka mahina hookahi.  Ua ano hilahila iho la ke ano o ka haku hale wahine i nana mai ai i kona lohe ana mai i ka uku a ka mea hoolimalima hale i hoike aku ai: ua lilo iho la ia i mea nona e oluolu ai, a kaawale aku la kahi mai kekahi aku me na manao maikai iloko pakahi o laua.  I kekahi manawa pokole mahope mai o ia wa, me ka pau o kona mau popilikia apau, ua ike iho la ua daisy nei aia oia i ka ipuka o Lifedale Hale kahi i ku ai.  He elua ona mau pahu lole i lawe pu aku ai me ia, ana i manaolana ai ua lawa iho la ia no kona noho ana ilaila e hana ai.  Ua laulaha koke ae la no hoi ka lono iwaena o na kauwa ua hoea mai o Mrs. Jodana ke kahumalamahale hou.

Ua kuka ikaika iho la lakou ia lakou pakahi iho owai la o lakou ke hoolohe pono ana iaia, me ko lakou ike no, o ka mea wale no e loaa ai ia lakou ka oluolu o ka hilinai maluna o kana mau hana maikai mai.  Nolaila, ua kii mai la kekahi kauwa wahine lawelawe me kona nanaina oluolu, oia hoi, o Makaleka Lo a kokua mai la iaia i ka lawe ana e hoikeike i kona lumi.  Ua mahalo loa iho la ko Daisy manao no ke kokua i haawiia aku ai iaia—e kapalili ana ka pana ana o kona puuwai, a, me ka hana nui oia i hanu ae ai i kona hanu.  I ko laua hiki ana aku i ke anuu hope loa o ke alapii ua kuhikuhi aku la o Makalika i kekahi mau lumi e pili pu ana kahi i kekahi.

“O ko Sir Kilinetona mau lumi kela,” wahi a ua wahine la i olelo mai ai: a ia wa iho la ua aneane loa e hiki ole ia Daisy ke hoomanawanui hou aku i ka paa ana i kona kulana.  I kona hoomaopopo iho he mea ano e loa ia i kona manao i ka lohe aku i ka inoa o kana kane e hoopukaia mai ana e keia poe i malihini loa iaia.  Alaila, hele aku la oia a komo iloko o kona lumi me ka manaolana iloko ona e loaa ana iaia he mau wahi minute pokole e hoomaha ai: aka, ua lilo loa aku la ko Makalika Lo manao i ke kahumalamahale hou mamuli o kona ano lokomaikai i hoike mai ai.  Ua hoomau mai la no oia i ka noho ana no ka makemake e kokua iaia, a ua hoole aku o Daisy ia mea.

(Aole i pau.)

 

MEA HOU O KA HALE AHAOLELO

 

HALE O NA LUNAMAKAAINANA.

 

La Hana 14, Maraki 5—Na Puuku Kepoikai he leka hoomaopopo pili loaa aupuni no ka hoemi mai e like me na mea i hookomoia a e paipai ana e noonoo a noii pono ka Hale.

Na Cooper he hoike i ka loaa io ana aku o ka olelo hooholo pili uku hana o ka poe hana ma ka pule.

Na ka Senate he olelo hooholo hui kue pili i ka hoolilo ia Hawaii i kahua ma’i lepera no Amerika Holookoa, Aponoia 21 ia 9 me ke koho kakoo pu o ka luna hoomlu.

Na ka Senate no, he olelo hooholo haawi mana i ke Kakauolelo Teritori e hoike aku i ke Kakauolelo o ke Keena Puuku pili hoomakaukau i na koi poho pauahi.  Hooholoia.

Na Fernandez, he hoike komike pa’i pili i na bila i makaukau.

Na Greenwell he hoike a ka hapa uuku maluna o ia olelo hooholo hookahi pili pa’i bila kanawai.  Aponoia a kauohaia e hoomakaukau i papainoa o ka poe hana.

Hoike komike ola ame hoonaauao pili i ka maikai o ka hapanui o na halekula.

Hoike komike aina aupuni pili i ka maikai o ka hapanui o na alanui.  Na Keliinoi he manao hookomo pakui rula i hiki ke hookomoia i mau lala hou no ke komike aina aupuni ma ka aoao o Maui.

Na Vida he olelo hooholo kahea i ka Luna Nui o na Hana Aupuni pili i ka haawina o na mea hana o ke aupuni.

Na Kealawaa he olelo hooholo o $15,000 i aina ame hale koa no Hilo, $20,500 alanui mai Waiakea aku a ka uwapo o Kinau.

Na Harris he olelo hooholo hoonohonoho hana o na la mai Maraki aku la 6 maluna o keia mau bila—1. Bila Kalana  2.—Bila Aie Dala.  3.—Bila Haawina.  4.—Bila Aupuni Kulanakauhale.  Mahope o ka noonoo nui ana ua hoomoeia ma ka papa.

Mahope o ka hooholo ana i na bila kukui ame lapaau ma’i lepera laikini ole ua hoopaneeia ka Hale a noho hou.

 

KA AHA SENATE.

 

La hana 14, Maraki 5.—Mahope o ke apono o ka moolelo ua hoomaka ua hana.  He eha mau bila i hooholoia ame ka hoolohe i ka leka a ka Puuku Kepoikai pili i na lilo aupuni no ka noonoo pono ana.

Na ka Hale he bila e hoolilo i ka Hae Hawaii i hae no ke Teritori, holo ma ka heluhelu ekahi.

Na Achi he olelo hooholo hoike i ka Kakauolelo Keena Puuku pili hoomakaukau koi pauahi.  Aponoia a hoihoiia i kana no ka la.

Na Naohi he noi hookomo iloko o ka bila haawina $11,000 no ke alanui o Kohala.  Waihoia komike aina aupuni.

Na McCandless he olelo hooholo haawi mana i kokua kakauolelo.  Hooholoia.

Na Dickey he bila koho balota waiona a heluhelu ekahi ia.

Na Wilikoki he hoike komike ola pili hoola kanawai oihana kauka huki niho, a waihoia ma ka papa.  Na Wilikoki no he hoike hooia i ke noi a Pearl City i halekula.

Na Wilikoki no he hoike hooia i ka poe papa hoike haawina kauka lapaau ame kauka huki niho a ke Kiaaina, a ma ka hooholo ana ua aponoia o Kauka Huddy, Taylor ame Grossman, poe kauka huki niho.  WX, Garvin ame Waterhouse, kauka lapaau.

Na McCandless he hoike bila ko ame halakahiki.

Heluhelu ekolu o ka bila hoopau i ke kanawai makai.  9 kue ia 4.

Heluhelu ekolu o ka bila la kulaia a Dickey.  Hooholoia.

Holo ka heluhelu elua o ka bila hookono mai i na waiona iloko o ka aina.

Holo ka heluhelu ekolu o ka bila hoemi hoopai no ka hewa aihue.

He mau bila i hookomo mua ia ua waihoia i ko lakou mau komike pakahi iho.

Na ke Kiaaina he leka hoike koi waiwai pono o ka poe i hooponoia ma ke kau kanawai koa o 1895.  Waihoia i ke komike.

Holo ka heluhelu ekolu o ka bila pili i ka hoeha.

Holo ka heluhelu ekolu o ka bila pili i ka hoopai no na waiona aihue.

Hoopanee ka aha mahope iho o ka manawa i hapai hou mai o Achi i ka noonoo hou ana pili i ka poe hoike haawina kauka.

 

HALE O NA LUNAMAKAAINANA.

 

La Hana 15.  Maraki 6.—Heluheluia ka moolelo, a aponoia.  Heluheluia he palapala mai ka Senate mai.  He noi na na kanaka o Buckles Lane i $2,000 hooponopono alanui.  He noi mai Waialua mai i $27,000 alanui ame alahaka, a $3,000 halii unu ana i ke alanui aupuni.  He palapala noi e lawe ke aupuni i na hana wai ma Pahoa.  Hoike mai ke komike pa’i.

Na Keliinoi e hoololi ia na rula i loaa ia Maui elua lala iloko o ua komike aina aupuni a waihoia a hooho i ka la apopo.

He olelo hooholo i $5,000 no ka bana o Hilo: Kakauolelo o ka Aha Kaapuni Eha ame Aha Apana Eha $100 o ka mahina.

Na Kumalae he bila e pili ana ia W. W. Diamond ame kona hoa hui a hooholoia ma ka heluhelu ekahi ia ana ma ke poo.

Na Kumalae hou no e pili ana no ka hooloihi i ke alanui Pauahi mai Nuuanu a Papu, Honolulu.

Na Purdy i $1000 i hale noho no ke kumukula ma Waipio, Hawaii.

Na Pulaa he olelo hooholo e haawi mai ka Papa Ola i mau hoike e pili ana ka Papa Ola i mau hoike e pili ana no ka ma’i eleele ame na make, a ma ke noi a Harris e hopanee loa ia ka noonoo ana ua hooholoia.

Na Daimana he olelo hooholo i $40,000 i pa ilina i eha mile mai ke kulanakauhale aku.

Na Kaili he olelo hooholo i $1,920 no ka uku ana i ke kauka ma Kilauea ame Hanalei, Kauai.

Na Kealawaa he mau bila e hoololi i ka mahele 260, 261, a hoopau i ka mahele 264 o ke kanawai Kivila: elua e pili ana i na aha apana o ka Teritori.

Na Kaili he bila pakui ame hoopau, heluhelu ekahi ia a waihoia i ke komike pai.

Na Vida he mau bila e haawi mana ana ia A. V. Gia.  Hookomo mai o Kupihea i kana mau bila heluhelu pooia a holo ma ka heluhelu ekahi.

Na Lewis he Olelo hooholo i $46,000 no na hooponopono alanui o Hawaii, mea wawahi pohaku no Hilo Akau, alanui ame alahaka no ia apana hookahi.

Hoopaneeia ka Hale a noho i ka la apopo.

 

AHA SENATE.

 

La hana 15, Maraki 6.—Hoike mai o Dickey e hooholoia ka bila tela lole a Kalauokalani, aka e hoemiia ka laikini i ka $20.

Na McCandless he hoike e hooholoia ka bila e pili ana i ka hoaiai a ke Kiaaina.  Naha no he hoike e waihoia ka bila uwila a Kalauokalani maluna o ka papa a noonoo pu ia me ka bila aie.  Hoaponoia.

Na Achi he noi e noonooia ka bila hoolilo o ke koi poho pauahi a ina ke noi a Brown waihoia i ke komite o na ala ame loaa.

Na Senatoa Achi he kanawai e pili ana no ka uku ia ana o na bona.

Na J. T. Brown e okomo ia ma ka bila haawina $3000 no ke alanui Richardson ma Hilo Hema ame $8000 hale kula ma Puna, Hawaii.

Na C. Brown he kanawai e hoololi ana i ke kanawai pili i ka auhau kuloko.

Waiho mai o Brown o ke komite hookolokolo i ka lakou hoike.

Na Paris he bila e pili ana no ka uku ia o na luna aupuni mai Iulai 1 a hiki i Dekemaba 31, 1903.

 

AUWINA LA.

 

Heluhelu alua ia ka bila koho balota waiona kuloko a Dickey, a waihoia i ke komite hana o kela ame keia.

Hooholoia ka bila aie a Brown o $5,000,000.

Hoapono mai o Baldwin i ka bila koi poho pauahi a Achi e hoaiai ana o Baldwin e hoololiia i $30,000, he hoololi hou no na C. Brown i $9000 hou no ka halihali ana mai i keia mau dala mai Wasinetona mai a $1500 no ka hoolilo o ka agena a hooholo lokahiia me ke kue mai o Kalauokalani, Kaohi ame Nakapaahu.

Hooholo lokahiia ka bila e papa ana i ka hookomoia mai o ka waiona koe na kanaka i laikini pono ia.

Hooholo lokahiia ka bila e hoomaopopo ana i na la nui ma Hawaii me ka hoololi e huipuia ka Poakahi mua o Sepatemaba ma ke ano La Hana.

Hoihoi hou ia ka bila waiona lahilahi i ke komite.

Heluheluia ka bila e pili ana i ka lapaau oki ana a waihoia i ke komite o kela ame keia.

Heluheluia ka bila e pili ana i ka moraki a waihoia i ke komite aha hookolokolo.

Hooholo alua ia ka bila e paniku ana i ka pepehi wale ia o na i’a a hooholoia.

Waihoia ka bila e hoololi ana i ka auhau kuloko i ke komite o na ala ame loaa.

Hooholo wlua ia ka bila e pili ana i ke komisina i’a, a ma ka hoololi a Achi e paa oia i ka oihana no eha makahiki ua hoaponoia.

Hooholo elua ia ka bila e pili ana i ke kuni kolohe ia o na pipi ame ka hoololi a Isenberg ua hookomo pu ia ke ekake.

Waihoia ka bila hookuu a McCandless i ke komite aha hookolokolo.

Waihoia ka bilalawelawe karaima a Brown ia komite hookahi no.

O ka bila e pili ana i na banako ame na hui i hoohuiia ua waihoia i ke komite o na hoolilo.

Na Papai he kanawai e hoomaopopo X iloko o ke Teritori o Hawaii.

Hoopanee X

 

HALE O NA LUNAMAKAAINANA.

 

La Hana 16, Maraki 7.—Hoike komite oihana X haawina dala $5000 no ka puali o Wailuku, $5000 no Hilo, kueia ka haawina dala no ka bana o Hilo.

Hoike komite aina X e like me ia malalo iho: $3000 alanui mai Honaunau a Keokea, Kona Hema, $3500 alanui mai Keei a Palipoko: $5000 alanui mai Kalahiki-uka a Pahoehoe-uka: $6000 alanui hou mai ke kapakai aku o Hookena a ke kapakai Kealia, a mai Kealia aku a Kokea (mauka): $5000 alanui mai Maalaea a Lahaina, Maui: $4000 alanui mai Keaaualono a Kiholo, Kona Akau: $35,000 alanui o Kau, Hawaii: $14,350 uwapo o Oahu: $8000 alanui mai Waimoa a Nohoanaokaaina, Kohala Akau: $400 alanui mai Waimea a Mawaekea, Kohola Hema: $10,000 alanui mai Kaauhuhu a Waimea: $10,000 alanui mai ka halekuai aku o J. G. Jones a Kukuihaele e hui pu aku ai me ke alanui o Kaauhuhu: $3000 alanui hou e ae a pela aku, mai ka pali aku o Kaluahine a Kukuihaele: $2000 alanui mai ka luakini aku o Kukuihaele a ko Kapulena: $3000 alanui mai Kapulani luakini aku a Puaahieli: $4000 alanui$6000 alanui mai Nohonakalua a Pololikamanu: $3000 alanui mai Kukuihaele a Kapulena.

Na Kupihea he mau noi na ka poe o ka Apana Elima e noi ana i pa ilina ame kekahi mau rula pili i ke ola a waihoia i ke komite ola.

Hoike komite pai e hoike ana he 104 bila i paa i ke pai ia, a he hoike no ka papainoa o ka unuhi kanawai mai ka olelo haole a ka olelo Hawaii: Enoch Johnson, J. M. Poepoe, D. H. Kahaulelio, John Sheldon, W. J. Coehlo, John Kea, George Markham, John Wise, C. Piianaia, William Rathburn, C. Blake, C. Notley, D. Kalauokalani Jr., ame J. A. Akina.

Ma keia papainoa ua hoole mai ka noho i ka loaa ole o ka mana hookohu poe unuhiolelo i ke komite pai oiai he hana ia na ka maheleolelo e like me ka hoike o ka rula.  Hoopanee ka Hale a noho hou.

 

KA AHA O NA SENATOA.

 

La hana 16, Maraki 7.—Maikai na hana a ke Senate.  Elima bila i holo:

Na Dickey he hoike komite huikau e kakoo ana i ka bila hoopau kanawai haalele aohuna ohana o na mea mareia.  Aponoia ka hoike a heluhelu elua ia ka bila.

Na McCandless he hoike komite o na loaa ame na ala pili i ke kakoo kukulu paka ana no ke Kalana o Hawaii Hikina.  Aponoia ka hoike komite.

Na Dickey no he hoike kue olelo hooholo pili i ka haawi laikini no ka Occidental Hotele.

Heluhelu ekahi ia ka bila pakui a Brown pili no ka uku hapa makahiki ana a kauohaia e pai.

Na Dickey he bila hoololi rula pili i na malama halawai a na papa kakauinoa ana.

Na Achi he manao hoopau i ka Rula 52 o ke Senate ma ka hoolaha mua ana hookahi la mamua o ka hookomo ana i ua bila la.

Na ka Hale, he bila e hoolilo ana i ka hae Hawaii i hae no ke Teritori malalo aku a helu elua no ka hae Amerika, ua hooholo lokahiia ma ka heluhelu ekolu.

Hooholoia ka bila enate pili i na hewa hilii feloni.

Hooholoia ma ka heluhelu ekolu ka bila kiana pauda i’a.

Na J. T. Brown he pakui pili i na upena i’a a waihoia no ka noonoo hou ana.

Hoike a Brown kue i ka bila haawi mana hoapono i ke Senate he mana mai ke Kiaaina mai pili i na rula o ka Papa Ola.  Hoomoeia ka bila hoemi hoopai o ka hewa aihue.  Pela no kekahi bila hihia hewa e ae.

Hoike a Brown, kakoo i ka bila pakui i ke kanawai ahahui.

Hooholoia ka bila hoemi hoopai o ka hewa hoowahawaha ana ame ka hiki ke hoohalahala hou.

Hooholoia ka bila pakui pili i na kiure o na hihia hewa.

Hooholoia ka bila pakui pili na kahu ame na mea malalo o ka malama o na kahu.

Hooholoia ka bila hoolimalima hui aina.

Heluhelu alua a ka bila haawina pili i na hana kuikawa X me ka okomoia o kekahi mau pakui a hooholo loa ia.

Hopanee ka Aha a noho hou.

 

HALE O NA LUNAMAKAAINANA.

 

La hana 17, Maraki 9.—He leka na ka Senate e hoike mai ana i ka holo o ka bila hae o ke Teritori ame kekahi mau bila e ae i hooholoia, a ma ke noi ua heluhelu akahi ia a waihoia i ke komite pai.

Na Keliinoi he mau noi mai ko Wailuku poe mai e noi ana e lilo o Wailuku i poo aupuni no ke Kalana o Maui a he noi hoololiloli o ke kanawai Kalana.

Na Kupihea he noi no ka hooponopono hou ana i na hoolei ukana ana o Kalaupapa.

Na Pulaa he noi mai Kohala mai e noi ana i haawina dala o $125 uku mahina no ke kauka noho paa o ia apana.

Na Lewis he noi mai ko Hilo mai e noi ana pili i na kokua ia A. G. Serrao.

He noi mai ka poe pai palapala mai Herald Publishing Company of Hilo e noi ana e haawiia aku ke pai ana o ka papainoa o na luna Kalana o Hawaii.

Na Vida he noi hoakea alanui o ke alanui olowi Pua ame ka hooloihi alanui Kula.

Na Lewis he noi i bila haawina no ka bana puhi ohe o Hilo.

Na Keliinoi he olelo hooholo e lilo ka la 9 o Maraki a mahope aku i manawa noonoo i ka bila Kalana wale no i kokua nui ia hoi a hooholo lokahi ia me ke kue o Kaniho.

Na Kiliniwoki he olelo hooholo e uku ia ka poe unuhi kanawai i hana mua iho nei.

Na Vida he olelo hooholo no na hana hou o ka oihana wai ma Nuuanu.  Waihoia i ke komite aina aupuni.

Na Andrade he manao hookomo bila pili i ka hoonui ame hooponopono aupuni o na kulanakauhale: a he bila pili

(E nana ma ka aoao 5.)

 

HOOLAHA KUMAU

 

Ka Hui Banako HoX

Malama Dala o X

(KAUPALENAIA)

 

Huina i hoahuia                       X

Peresidena       K. X

Hope Peresidena          W. P. X

Puuku              W. G. X

 

Keena Hana Nui

Alanui Papu, kokoke a Alanui Kalepa

Keena Lala ma X Hawaii

E Lawelawe ana X

 

Oihana Banako Hoahu Dala

ma Honolulu a me Hilo

 

            E laweia mai no na huina X me ka haawiia o na uku; X hoahu makahiki ma ka huina X keneta no ka makahiki.  E X Rula a me na hooponopono ana X mau ae ma ke Keena Hoahu

2828-X

 

KAUKA T. MITAMURA

 

Alanui Kukui X

Na Hora Hana:

            Hora 8 a 10 kakahiaka; hora X ame hora 6 a 7:30 p. m.  Sabati Hora 6 a 8 p. m.

Telephone White X      X

 

KAUKA GEO. W. BURGESS.

 

            Keena hana ame kahi noho Helu X S. Alanui Moi,--10 a. m. a 3 p. m. ame 7 p. m.: na hora hana.

Telephone—main 128.

 

KAUKA GEO. J AUOUR

 

Keena Hana 431 Alanui Beretania

Hora Hana 10-12 a. m., 3-4 X

Sabati 3:30—10:30 a. m.

 

D. KALAUOKALANI, JR.

Loio ma ke Kanawai

me

T. McCants Stewart

Loea ma ke Kanawai

Halepohaku o McIntyre, X

            Papu ame Moi.

Pahu leta 569   Kelepona X

T. H.

 

LEWERS & COOKE

LUI A ME KUKE, Kaupalena

 

Na Mea Hookomo mai a Kuai aku

i na

LAKO HANA HALE

 

O Kela ame Kena Ano.

Malaila e loaa ai na mea malalo iho

 

NA PAPA N. W., NA PAPA X PILI HALE, NA PUKA, NA OLEPELEPE AME NA PONO PUKA ANIANI, NA HUI, AME NA MEA PILI I KA OIHANA KAMANA, NA PONO PENA

            NA PENA LIKE OLE AME NA HULU PENA, NA ANIANI, NA PEPA HALE, PALE PUKA ANIANI MOENA, ETC.

 

            O na kauoha pono hale apau ina e hiki mai ana ia makou e hooko koke ia no me ka eleu ame na KUMUKUAI HAAHAA LOA.

 

LEWERS & COOKE

 

Ina He Makemake

KOU I KA

Lauoho Maikai

E HELUHELU I KEIA.

 

Malia paha ke pau nei kou lauoho i ka helelei, a koe kakaikahi.  E kaa i ka laau mamua o ka pau loa ana i ka helelei, e hana i laau e ulu hou ai.  O ka laau

Laau Hooulu Lauoho a Ayers

ka mea e ulu hou ai.  He nani ka lauoho ke ulu mai, a he nui noi.

Ina he nawali ka ulu ana o kou lauoho, o ka

Laau Hooulu Lauoho a Ayers

ka mea e manoanoa ai ka ulu ana a ke loaa i keia laau pau loa ka helelei ana.  I na he piha kou poo ke Kepia o ka

Laau Hooulu Lauoho a Ayers

ka laau e pau ai a maemae kou poo.  Ke loaa i keia laau e hoi hou ana ka ulu ana o kou lauoho a like me kou wa bebe.

 

Hoomakaukau ia e Kauka J. C. Ayer & company, Lowell, Mass., U. S. A.

E X na keia mau Huaale ma ka Hale Kuai Laau o Hottister, alanui Papu.