Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLI, Number 11, 13 March 1903 — Ua Hele Palenehe akumakela Aoao KA MAMO HOPE LOA O NA KAMEHAMEHA. E HOI ANA A MOE PU ME NA KUPUNA MA KE SABATI. [ARTICLE+ILLUSTRATION]

Ua Hele Palenehe akumakela Aoao

KA MAMO HOPE LOA O NA KAMEHAMEHA.

E HOI ANA A MOE PU ME NA KUPUNA MA KE SABATI.

O ke Aiii Albert Kukaiiimoku Kunuiakea ka mamo hope loa o na Kamehameha ua hala, ua haalele mai mn, ke kii ana mai o ka make a iawe aku la īaia ma ka hora. 1:30 auwina la o ka Poalua nei, Maraki 10, ma kona home ina alanui Beach. Ua hikl mal ka raake mahope o ke kaa ma'i ana no kekahl mau pule. Mai kahi ona I inake ai 1 law*ia m&i ai ola a kona home ponoi ma Kapaiama, kokoke i kahi o Senatoa Aehl, kahi ona e waiho ai & maneleia aku no ka pa-illna o na alii o ka aina ma Maemae e moe pu ai me na kupuna ona. E malamaia ana kona hooiewa i ka auwina ia o kela Sabati iho, la 15. Ma ka ia ona i hele ai ua waiho oia i keia ao he wahine kane-make. Ma kona wa iilHi, ua maiamala ola ma lolani Halealll a mahope o ka, make an» o Kamehameha 111 ua noho aku oia i Kinau H&ie me ke Alilwahine Kalama u mahope ua hoho oia i Haimoeiyo. Ua hoonaauao mua ia ke Alii Kunuiakea ma ke ku!& a Kauka Oulika a maiaiia aku i Ahuimanu. O ka mai.ao a ol'J. no ka makemake o Kamehameha 111 e hoonoauao piha i ke alil opio no kona noho aku l ka nohoaiii. A aohe hea mea e hoohewahewa ai i kona kuleana i'o i k& nohoaUl a he kuleana nruiopoj>o e paa ai i k& m&na o ka nohona anoi ana aka o ka noho ana He o David Kaiakaua i moi ke kumu o ke kapakahi ana o ka hele ana o ka hoomalu aupuni mol ana.

KONA IWIKUAMOO KUAt?HAIJ ME KEKAHI MAU MKA PILI lAIA. | j (Ma o X>avl<l Kanewanui la.) 1 0 ke «lii KunUlakea kekahi o na alil : 0 kakou i lohe nui o!e la raa o a maauuel. a o ke kumu nui o keia ola no kona ru>ho ma kona hale a nāna ole I keia ame kela moiu hana e hookaulana. ai I kona Inoa. i ana aka o kekah! : o ko oukou mea kakau ! kona hale e tiol lata « holke mai I kona mookuau- ■ hau. <upe kekahi mau e plii ana 1 iaia Vbi6 ua hoole loa. mai ola- Ua olelo I mai o'ki ina ua makemake k<?kahl mea i e iu&4 konk mookuauhau ame kekahl I msu «!ie» uUlkino ona e h«le aka l ka ' poe r»k&a a na lak->u e hoike mai a aoie 'lhoi lala oial aole ola i makemake e hooio w«fe mai i kona j>iU aiil ame k«k <tm» kela »s«a. Wahl ana ua iike no ©ia me aa kanaka apau ioa a aoie ona. e waie ae iaia no> kona aiii ana. Ua hd»o ua mea kakau ia ma oa ano apau loa e k»aa ktkahi mau mea i makemake nui ia mai laia mai aka oa l*&& loa oia, a. ole o f m i a# e holke mai l»ook»hJ haj>a haneri. Aka stae ua kotm mii la ola. i k&k&u e Homo ak^ iloko o koua lumi iKiokipa a ».n&ial*& kahi 1 aa»«a ai no keka&i mau ham. 1 me» komo a&a alea iloko o kona lumi Heokip®, u* Ike aMi la wau £ a& k» ? oa aill kk>ki« 9 kakou,

eia hoi kekahi o na mea mua īoa e l»o--!k« tnai ana he alii oia. O ke kii mua loa I loaa I La ike a Ko'u maka oia no ke kii o Kamehameha IV. Pau ia ua «ke aku la ko oukou mea kakau 1 kekahi mau kli UiUi i han&ia mal ioko »ai o ka pohaku palaoa. O keia m&u kil lilīii oia no o Kameh&meh& n ame Kamamalu I. Ua make iaua. ma Ene* ianl a o keia m&u kil ua hanaia a iike iea me ko iau& iaau heiehelena. He mau kil punahel* ioa keia na ke aiii & ua hoike mal ola aoie loa oia e ae e kuiU 1 kela msa kil no kekalii puu daia nui. O k<?kahi kli nāalkal loa ma b«m& lumi fcctoklpa oia n<» ke kii o Kuiai Emma, 6 keia, kekah! o aa Moiwahlne ui !o& o kako'i a he makuahiae alii i >ioh& ia kona lahui.. Ē kau kokoke &s& no ; tala ka Haku o H&waiL O kei& kek&hi o i«i keiki &1U ui loik in& ola keoi&nei, aka au kil m&l ka"if«a nana i haawl m&i 1 ke ola & lawe aku, 0 kek&M o na oh&n&.aill o John Toang <3r. O keia ke kaikua&ne ponoi 0 ka m&kuahine ® ke AiH Kuouiakea--1 0 ks oh&na a Toung? kek&hi » k& «hana aiil ui h» m& Hawali xiei , O ke k!I imUkal loa i kma aka I k& n-ika o ke» oa&wu mea. kakau ola no k« kii « k« Alil'Kauiik^aouH, 111 ame k&na w&Moe» ka Moiwahioe Kalam% K&p&kiakaiii llwu e te o e Mi ia

;.na kekahi bebe, a ma ko'u ninau ana ua hoike i& mai ia'u aole kei& he me& okoa aku. aka o ke Alii Kunuiakea no i kona wa bebe. ln& ua m&nao kekahi kanaku ©ole o Kunuiakea he aiU o keia iho l.i kekahi mea nana e hoohi mal tai& he &ttl kiekie ola. no kH mea, i na U kahiko he kapukapu Uxt na alii & aole :o& l&kou e hii i kekahi keiki & k& poeha&h&&. nun& o kekāhi la&u kii mi&ik&i ua ike «ku' Ia- k4i mea k&k&u i | ke kii o Jane Lahilabi Toungr K&eo, kai m&kuahme o ke Alil Kunulakea. O kek&hi keia o na aiiiwahine ui ioa o kiakou neU a o ka inuli !<»& j ka ohana a Youn*. Ma kahi kokoke i kel& kii e k&u an& ke kll o Peter Youogr Kekuokalani Kaeo. kē k&ikua&na ponel o ke aiii. He kanaka ui I hala. mua aka ma keia ao. Maiana loā sttt o kei» mau kil apau e kau ana ke kii o Kuamehamehm l k& nal aupuni o fcefa &2U kaul&aa ioi 0 k«te mau paemoku ke kaikalea ponol ioa o k& kupunakana kuakolu. o ke &iii O aiii ka m«a :ia»a 1 j*&p&i 8« keia. oivana alii a ki«kfe e ilke tean& kle&ie. l'a- »leic4a he aIU kaua o Kamehajr.eha I a o Kelilmaikai koma kaikuaasn& ke- alil k&p&. l-o®.. iwaeaa o && alti 0 k&kott. * h#h! keka£>! kanaka. 1 k« isk& © 1« kona oia w&le »o »le» mai kiimka ko&

ola, aka ina e hehi i ke aka o Kelilmalkai aole ona mea e pla at. O kela ka mea e hoike mai ana i ka like ole o ko laua kapu. O Graee Wahineikaihi Kamaikul Youngr Rooke ame Fanny Kekelaokalani Younj Naea kekahl mau kii punaliele loa i ke alil. O keia mau alii wahine na hanau mua o kona makuahiue. He mau lede ui like keia. O Fanny ko lakou mua loa a oia no hoi ka manuahine c ka Moiwahine Emma. 0 keia a'u i hoike ae la maluna kahi o na kii makamae loa I ka ma&a o ka malihini. Mawaho ae o keia eku ana kekahi mau k&hili kahiko. He inau kahili malkal loa keia a he kumukuai hui hoi ina c kuai ia ana. Ua hanauia ke alii Kunuiakea ma Oshu nel i ka makahiki 1851 iloko o ka mahina o lune, la 18. I ka piha ana o ka eha mahina paha a oi iki ua hoi lakou a noho ma Luakaha, a eia ka manawa mua loa 1 hanala al ke alanui o Nuuanu. Ua hoohalaia no na la kamalii ma Oahu nei a hiki ī kona hooiiaauao ia ana ma ke kula o Ahuimanu, ma Koolau. Mahope mai o keia manawa ua mare oia me Mrs. Mele Poli. He olaio ua haia ka manawa o na alii aka aia no iioke o keia ame keia kanaka Hawaii ne aloha no ko lakou matt aiii. Aaia. ko laua home maikai mahope aku o ka home o Senat.oa Akl. O kekahl keia o na home maikai Iwaena u na. home o kakou nel. Ala maloko o na mea nanl e makahehl ai ka rr.aka ke ike. a mawaho ae o keia e Ikela ana mala pua nani. 1 a.ea e maopopo ai kona pill t na aiii kiekie loa o kakou he mea raalkai paha ia makou e hoike aku i kona niookuauhau. O Keoua (k) noho ia (•.v) loaa mal o Kamehameha. I. ka na*f £upuni ame Keliimalkal. O Keliimaikai noho ia KalikokAlani (w) (oaa mai o Kaowanaeha (w). Kaowanaeha (w* t;oho la John Toung loaa mal o Jane Lahiiahl Ydutiff. O Jane Luhilahl Yrung noho iā Kaeo (k) loaa mai o Kunu|akea. KA HOOLEWA O KUNUIAKEA. K malamaia ana ka hoolewa o ke Keikiall} Kunulaleea na hoohlwahlwa hulia o ka olhana kaua ame ka hanohano aiil mai ke Kapitota Hale aku (Halealli) 1 ka auwina ta Upule. Ma ka auwlna la Poekolu nei I hala, ta 11 ua klpa aku k« kakauolelo o ka TerJtori, Mr. Carter ma ka aoao o ke kiaalna I ka wahin»» kane makē a \vaih<> aku la Imua ona na kokun ana o ke aupuai. Ua ninau ta aku ):a wahine kiioe make « p!U ana l kona makemake ka hooiewa inakaaioana nui na kokua ana hoi o ka hana ame na koa kimuiu a ua ae mat ka wahine kaoe make i kela maa me». B malamala ana ka hooiewa makaalnan» nui o ka keikiaiiiKomiiakea mal ka. Halealll maii ma ka auwlna !a Lapule. la Js* K nu āna aa koa kamaa o ka aina a«i iloko o k«s« hoolewa & pti ro hoi na keikl pubi ohe o ke aupenL E hookaawaiela «na kekahi mau km kial haaohatw» no le*. nana a klal ana ! kon* klno wallaa ka 2 am>» k» Lapule. Ona hana ap«u <? s»iH i keia ala la tix»lato o Kaw«« ke leakaiiolele* a k« Klaalna. E walho: ana kona kleo wail»a * hiki I ka hoote-: am mal lia hom i\ 4 Ulki I ka hora 3 o ka jm«rlt»a la.

K EKEIKIALII ALBERT KUNUIAKEA.