Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLI, Number 49, 4 December 1903 — Page 4

Page PDF (1.55 MB)

This text was transcribed by:  Kristel Zuniga
This work is dedicated to:  Elizabeth Pualani Steele and Nicholas Choy

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

            "E ae Aku iaia e komo mai," wahi a ka Akihihopa.

            Alaila loheia aku la ka nehe palanehe aua mai o kekahi mea me ke kamumu ole a kukuli ana imua o ka Akihihopa, a mamua o ka pane leo aua o ka mea e kukuli ana ua pane aku la ka Makuahanai:

            "Ina i hele mai nei oe e kukuli, alaila e hehe oe ma ke kuahu e kukuli ai, aole imua o'u, a ke pule oe e noi aku e haawi mai i naau haahaa nou."

            "E kuu Haku." wahi a ka wahine opio, "e lawe oe i kuu mau aina apau loa, a e ae mai i ka'u noi@e hoihoi ia'u i kahi o na wilikina, i kahi nae au e makemake ai,"

            "No'u kou mau aina apa@@e like me kou lilo ana na'u, a e hana aku no wa@ e like me ko'u manao me ka ninau ole ia mai," wahi a ka Makuahanai.

            "E kuu Haku, i ka manawa a kuu makuakane i haawi mai ai ia oe i ke kuleana makuahanai @a@," wahi hou a ka wahine opio.

            "Ke paa nei au i ko'u kuleana makuahanai nou aole ma ka olelo a kou makuakane aka malalo o na kanawai konohiki, i kulike loa ai h@i me ka makemake o ko makuakane, ana hoi i makemake ai i kana @@ikamahine e hana pela."

            "Ua makemake wau e hahai i kona nau hana, ua makemake no hoi au e haawi aku i kuu mau aina i loaa mai ia'u mai iaia mai no, a ua makemake no hoi au e haawi i ko'u mau kokua no ka Luakini Makuahine."

            "E haawi ana oe i kau mau hana kokua malalo o ka'u kauoha. E hoi oe no kou lumi iho a mai hele hou mai imua o'u a hiki i ka manawa e hoopau ai oe i ka ino o kou uhane ame ke ano hookuli."

            "E kuu Hakuhanai, e oluolu e hoolohe mai ia'u."

                                                                                                                                                  "Ua lawa a ua nui ka manawa a'u i lohe ai," wahi a ka akihihopa i pane ae ai me ka leo ikaika a koikoi no hoi. "Ekakau aku oe," wahi ana i pane aku ai i kana kakauolelo," i ke Kauna Bitarika. E hoomakaukau oia iaia iho no ka mare ana me ke kaunawahine Tekala iloko o ka Luakini, elua la mai keia manawa aku@oia ka Poalima i ke awakea."

                                                                                                                                                  Ua ku ae la ke Kaunawahine iluna me ka piha haikea o kona helehelena, i kona lohe ana i keia kauoha a kone makuahanai.

                                                                                                                                                  "E kuu Haku." wahi a ke Kaunawahine i pane aku ai me ka piha huhu, "e pakui aku oe mahope o kela mau olelo au,@me ka hoike pu mai o ua Kauna Bitarika la i na kumu o ka make @ana o kana wahine mare mua, i hiki ai ia oe ke noonoo nou iho ina paha ua kupono iaia ke noho pu me ka wahine elua."

                                                                                                                                                  "E waiho i kela ninau a mahope o ko olua mare ana, a nana ia e hoike mai ia oe," wahi hou a ka Makuahanai. "E ka wahine e hoi koke aku oe iloko o kou lumi" no ka mea, aole he nui o ka manawa e hoomakaukau ai no olua.

                                                                                                                                                  "E kuu Haku, e nana pono oe i kau mea e hana nei," wahi a ke Kaunawahine Tekala, "Ke kukulu nei oe i kau ano hana maluna o keia kanawai, a no'u iho, e kukulu aku ana wau i ko'u kuleana no'u ih@ maluna o ia kahua hookahi."

                                                                                                                                                  "E hoouna oe i keia kauoha a'u ia Kauna Bitarika," wahi a ka Akibihiopa i pane aku ai i ke kakauolelo.

                                                                                                                                                  "E kuu Haku," wahi hou a ke kaunawahine, "E hoopii ana wau i keia mea imua o ka Pope a imua o ka Emepera."

                                                                                                                                                  "E hana aku pela. E mare mua ia nae olua, a mahope hooponopono aku kena ninau ke noho mai ia aha," wahi a ka Makuahanai. "Ano, e ka wahine opio, ua pau keia mau kukai olelo ana a e hoi oe i kou lumi."

                                                                                                                                                  I kela ahiahi a i kela po aole i hiamoe pono ke Kaunawahine no ka nui o ka nalu ana iloko o kona noonoo, a  i ke kakahiahanui okoa no ua hele aku la oia i ke kuahu no ka pule ana e like me ka mea i maa iaia, a ia manawa i hoomaopopo ai oia i ka oiaio o ke kauoha a kona Makuahanai, a ia manawa no ua hooholo koke iho la oia e h@l@ ma-lu, a no ka ike ana i ka Pope ame ka Emepera ka pahu hopu.

                                                                                                                                                  Ia kakahiaka, aia na kanaka ke hoomakaukau Ia no na hoowehiwehi no ka Luakini no ka mana wa e mare ai o ke Kaunawahine Tekala ame ke Kauna Bitarika. Me he la i ka nana aku he hoohiwahiwa keia e hoailona mua mai ana i ka noho hauoli aku o na mea no laua ka la, aka, iloko o ka puuwai o ka wahine opio he ao hakumakuma ke hekau ana maluna ona a mamua o kona alahele honua.

                                                                                                                                                  Mahope o ke kuka ana me kona wahine lawelawe Hilda, oiai ua hilinai nui oia iaia aole e puka kekahi mea hu-na mai iaia aku, a mahope o ka pau ana o ke komo lole ana ka wahine lawelawe i ka aahu o kona Hakuwahine, @a lilo ko Hilda  kulana ia manawa he mea hoohauoli ia laua a elua, oiai, i ka nana ana ia laua he hiki ole ke hoike ae i ko laua like ole.

                                                                                                                                                  "Me keia ano oe e hele ai, me ka uhi paa no nae i kou helehelena me ka uhi i ole e ikeia mai, alaila aole e loaa ia oe kekahi ke'ake'a ia 'mai," wahi a ka Hakuwahine. "E makaala loa nae oe i keia poe ekolu, ka Akibihopa, ke Kauna Bitarika ame ke Kakauolelo Moneka. A ke hala ia mau ke'ake'a a puka pono, e hookaika aku oe ia Konorado e hoe mai i ka waapa me oe, e hui mai olua me a'u ma ka lanai ka'e muliwai."

                                                                                                                                                  "A pehea ke kanaka a Konorado i hoike mai ai e lawe i hoa hoe nona," wahi a ka ninau a ka wahine lawelawe.

                                                                                                                                                  "Ina aole oia kekahi i kahi e loaa aku ai o Konorado ia oe, mai kali olua iaia aka, e hoe koke mai, a ina aia oia malaila, ua hiki no oia ke kau pu mai. E hele, mai hoohakalia. He po maikai keia a ke puka mai nei ka mahina."

                                                                                                                                                  "Aka, pehea kaua e hiki ai ke'hoi mai?" i ninau hou aku ai o Hilda i kona Hakuwahine.

                                                                                                                                                  "He mea hiki wale no ia ke hooponopono, a aia a hui hou kaua iluna o ka waapa, na kaua ia e hooholo."

                                                                                                                                                  Alaila haalele iho la o Hilda i kona Hakuwahine, a me ka hooikaika ana me ke akahele ua puka malaelae io aku la no oia a me ia ano no, ua hiki aku la oia i ka halenoho o ka Barona Sigifarai i ke ka'e muliwai, kahi ana i kikeke ai he elua manawa.

MAKUNA VII.

MAHUKA KE KAUNAWAHINE.

                                                                                                                                                  "O ke Kaunawahine Tekala keia," wahi a Konorado i hooho ae ai oiai oia e ku ana ma ka pukaaniani.

                                                                                                                                                  "Alaila, e wehe koke ae oe i ka puka a mai hoohakalia i ka wehe ana nona," wahi a ka Emepera i pane aku ai me he kauoha la, a emoole ua hemo ae la ka puka a komo no hoi ka wahine.

                                                                                                                                                  "O, e Konorado," i hawanawana aku ai ka wahine malihini ia Konorado, "me kona wehe pu ana ae i kona uhi-maka, a noho mumule hou iho la me ka pane leo hou ole.

                                                                                                                                                  "Auwe, o Hilda ka," wahi a Konorado i hooho ae ai i ka Emepera. "Heaha kau mea i hoohalike mai nei ia oe e like me ke Kaunawahine e Hilda?"

                                                                                                                                                  I ka manawa pokole loa ua lana aku la ka waapa iwaho o ka muliwai o na kanaka opio ame ka wahine malihini.

                                                                                                                                                  "Ka, aole kela he kauaka ike i ka hoe waapa?" wahi a Hilda i hawanawana aku ai me ke kaohi pu ana mai ia Konorado. "Owai."

                                                                                                                                                  "Hamau," wahi a Konorado, e hilinai mai oe na'u e hooponopono ia mea."

                                                                                                                                                  Alaila hoomaka aku la ka waapa e holo palanehe maluna o ka ili wai ka muliwai o Mo@e-le a maloko o ke aka pouliuli o ke kumupali, a mamuli o ka ikaika hoe o na kanaka opio na ku aku la ka waapa ma kahi i makemakeia, eia nae, aole he ikeia aku o ke Kaunawahine. Mailoko mai o ka pouli mahope iho ka hamama ana mai o kekahi puka i oili mai ai kekahi mea pohukuhuku kino kanaka, a ma ke leo i maopopo ai i ka poe o luna o ka waapa o ke Kaunawahine ia mamuli o ke kahea ana mai i ka inoa o kana wahine-ukali Hilda. Ua panai leo aku no ka wahine-ukali, a me ka eleu no hoi ka Emepera i ku ae ai a lalau aku la i ka lima o ka wahine opio nana i hookomo uwila aku iloko ona, a i ka lele ana iho i ua Kaunawahine la iluna o ka waapa aole oia i hoomaopopo i ke kanaka nana i kokua iaia no ke kau ana iluna o ka waapa, eia nae, no ke kanaka opio ua punia ae la oia i ka mana uwila mamuli o ka pa ana mai la o kela mau lima palupa@u o ka u'i nohea.

(Aole @ pau.)

Makai Kiu

KALOKE HOME

@AME KA@

Hihia i Huliia me ka Noeau

 

MAKUNA I.

MR. KALOKE HOME.

E NOHO ana o Mr. Kaloke Home ma kona papaaina i kekahi kakahiaka, mahope o kona ala lohi ana mai kona hiamoe; e ku ana hoi o Wakekona, he opio, maluna o kekahi moena hele wawae, a lalau iho i kekahi kookoo i haaleleia iho i ka hale i ka po mamua iho e kekahi malihini i kipa aku malaila. He apana laau maikai, a manoanoa hoi, i hana poo ia kekahi poo ma ke ano i maa mau i na loio. Malalo iho o ke poo e kau ana kekahi lina dala, a i aneane i hookahi iniha ka laula. Maluna iho o ua lina dala nei ua kuniia keia mau huapalapala.           "Ia James Matimea, M.R.C.S., mai kona mau hoaloha o ka C.C.H., 1884." O keia iho la ke ano i ikeia maluna o ua kookoo la, he kookoo hoi o ke ano i maa i ka laweia e ka poe maikai a hanohano, a e hoike ae ana hoi i kona nani imua o na mea no laua na inoa i hoike mua ia ae nei.

                                                                                                                                                  "Well, e Wakekona, heaha iho la ka mea i loaa ia oe no kena kookoo?"

                                                                                                                                                  E noho ana o Home ia manawa me kona kua ia Wakekona, a aole hoi i hoike aku o Wakekona he mea kekahi ana e nana ana ia manawa.

                                                                                                                                                  "Pehea oe i ike mai la i ka'u mea e nana nei?" Me he mea la no hoi he mau maka kou mahope o kou poo."

                                                                                                                                                  "Ke, haohao io mai nei oe no keia ike i loaa ia'u, eia nae he mea liilii wale no ka haina. Eia imua o ko'u alo ke kikila kope wai dala hinuhinu, a eia kou kii imua o ko'u alo; aka, aole ia he mea nui, e ha'i mai oe heaha ka mea i loaa ia oe ma kou nana ana i kena kookoo? Ua pakalaki kaua i kona loaa ole ana mai ia kaua a maopopo hoi kana hana o ka hiki ana mai, nolaila o keia kookoo i poinaia iho e ka mea nona ka waiwai oia ko kaua alakai. Ke makemake nei wau e ha'i mai oe i ka ona o kena kookoo ma ka huli ana i na mea e kau la maluna o ke kookoo."

                                                                                                                                                  "Ke manao nei wau," wahi a Wakekona. "o Kauka Matimea oia kekkahi o na kanaka holomua loa ma ka ike lapaau, nolaila, o ka poe i ike iaia ua haawi aku lakou i keia mau haawina hoohanohano iaia e hoike ana hoi ko lakou mau manao maikai."

                                                                                                                                                  "Nani kela!" i hooho mai ai o Home. "Helu ekahi kena ike!"

                                                                                                                                                  "Ke manao hou nei  no hoi wau ma na mea i hiki ke hoomaopopohe kanaka keia i ike nui ia ma na apana kuaaina i kaahele mau aku hui maluna o kona mau wawae."

                                                                                                                                                  "Pehea iho la i loaa ai kena koho ia oe?"

                                                                                                                                                  "No ka mea o keia kookoo maikai ke hoike mai nei i na haawina o kona laweia ana i o a ianei, he mau haawina hoi e loaa ole ana ina ma ke kulanakauhale kona lawe mau ia ana. O ka lina hao olalo ke hoike mai nei i kona apulu, nolaila he mea keia na kaua e ike ai ua pinepine ka hele ana o keia kanaka me keia kookoo."

                                                                                                                                                  "Pololei maoli no!" i panai aku i o Home.

                                                                                                                                                  "Eia hou no, aia he hoaloha no C.C.H' E koho aku ana wau ua like ia me kekahi mea Hahai, he hui hahai holoholona kuloko i loaa aku hoi i na lala na lapaau ana mai ka mea nona keia kookoo, a na keia poe hoi i haawi aku i keia kookoo ma ke ano makana."

                                                                                                                                                  "He oiaio, e Wakekona, ke naauao loa mai la oe," wahi a Home me kona hoonee aua mai i kona noho ihope a ho-a ae la i kona paka kikalika. "Ua hiki ia'u ke i ae ma na hana apau i loaa mai ai ia'u na pomaikai, o oe ke mea nana i kuekaa a loaa ka oiaio a huai ae iwaho a @e hoike ana hoi ia i ka pii mau o kou makaukau. Malia paha aole o oe  ka malamalama, aka o oe ka mea nana e lawe aku i ua mea la. O kakahi poe aole i loaa aku ka ike maoli eia nae he paa ko lakou mau manao. Ke ha'i pololei aku nei wa'u in oe he aie nui ko'u i kou makaukau."

                                                                                                                                                  Mamua aku aole he hoonuinui olelo o Kaloke Home, a i keia wa hoi ua ikeia kona kamailio nui ana, a he mea hoi iaa e olu ai o Wakekona, oiai ua anoe ka manao o ka opio no ka mumule wale o Kaloke a hoohana ma@lu i kana mau hoonohonoho ana no na hihia i loaa mua mai iaia. Ua hauoli iho la o Wakekona, oiai ma kona manao ana ua loaa aku la iaia ke ano i ka Kaloke lawelawe hana ana a oia no hoi ka mea i loaa aku ai o na hoapono ana. Ua lalau aku la o Kaloke i ke kookoo a nana iho la. Ua hoholo ae la ka makemake iloko ona a waiho iho la i kona kikalika a hele aku la me ke kookoo ma kona lima no ka puka aniani, a malaila oia i nana hou iho ai me ka ohe hoonui ike.

                                                                                                                                                  "He maikai io no keia kookoo," wahi ana i puana ae ai me kona hoi hou ana aku ma kona wahi e noho mau ai. "Ma ka nana iho aia he hookahi a i ole elua mau mea ano nui iluna o keia kookoo, a ua keia mau mea e oki ai i kekahi mau mea i loaa mua ia kaua."

                                                                                                                                                  "Ua  malele aku anei kekahi mau mea mai ka'u i ha'i mua aku nei?" i ninau aku ai o Wakekona. "Ke manaolana nei wau aole i haule kekahi mea ma ka'u huli ana."

                                                                                                                                                  "Ma ka nana aku ua aneane no e pololei kau mau mea apau i ha'i ae nei. I'au i olelo aku ai ia oe ua hoala mai oe i ko'u mau noonoo, oia no ko'u hilinai ana aku e alakaiia ana ko'u manao e na mea oiaio wale no. Aole no hoi oe i koho hewa loa ma keia mea. O ke kanaka nona keia kookoo he kanaka hele mau io no oia i kuaaina."

                                                                                                                                                  "Ina pela ua pololei ka'u koho ana."

                                                                                                                                                  "Ua pololei io no ma ia wahi."

                                                                                                                                                  "A oia wale iho la no na mea i maopopo."

                                                                                                                                                  "Aole, aole, e kuu Wakekona, aole i pau loa. E noonoo mai kaua i keia. He mea oiaio e haawi ia ana no he makana i ke kauka ina oia ke kauka, alaila o kahi kupono e loaa ai ka makana i ke kauka oia no na halema'i, aole hoi mai ka hahai holoholona ana, a ina kaua e nana ana ua kaa na huapalapala "C C" mamua o ka "H" a ma ia ano e loaa ana ia kaua keia mau huaolelo, ----'Charing Cross Hospital,' (Halema'i Ke'a Kalalina.)

                                                                                                                                                  "Ae, me he la ua pololei kau."

                                                                                                                                                  "Peia ke ano o na kuhikuhi e ike nei kaua. A ina kaua e lawe ana i keia ike i kahua na kaua e hookumu ai malia o loaa ia kaua ka kaua mea e imi nei."

                                                                                                                                                  "Well, ina paha aole e pili aku ana keia "C. C. H." ia Halema'i Ke'a Kalalina, heaha hou aku ia alakai no ka kaua mau hoonohonoho ana?"

                                                                                                                                                  "Aole anei ua pili pono loa keia mau huapalapala i na mea a kaua e hoonohonoho iho nei? Ua maopopo ia oe ke ano o ka'u hana ana. Hoohuihui aku paha oe la!"

                                                                                                                                                  "O ka'u e noonoo nei ua hana mua keia kanaka i kana oihana iaia iloko o ke kulanakauhale a mamua hoi o ka hoi ana i kuaaina."

                                                                                                                                                  "Ke manao nei wau he mea pono ia kaua ke huli hou aku. E nanan ae kaua i keia. O ka wa hea la ka wa kupono e haawi makana ai? O ka wa hea hoi ka wa kupono a kona mau hoaloha e hui ae ai a haawi aku i ua makana la? Ua hiki no ia kaua ke i iho oia no kona manawa i pai ai mai ka halema'i mai i hiki ai iaia ke hoala nei kaua ua loli ae kona wahi noho mai ke kulanakauhale aku a i ke kuaaina. Alaila, aole anei he mea hiki ia kaua ke i iho o ka wa i haawi makana ia ai oia no ka wa i waiho ai oia i ka hana o ka halema'i?"

                                                                                                                                                  "Pela io no ma ka nana aku."

                                                                                                                                                  "Eia hou, ua hiki ia oe ke ike iho aole oia he lala no kekahi halema'i o Ladana, oiao o ke kanaka oia kulana ua hiki iaia ke noho iho ma ia kulana me kona hoi ole i kuaaina. Nolaila, heaha iho la kona kulana oihana ia manawa? Ina ua komo io aku oia iloko o ka halema'i aole no nae ia he lala, alaila he kauka kaha ia, i a ole ke kauka ohana. Eia hoi keia, ua haalele aku oia he elima makahiki i kaahope ae nei----pela ka hoike iluna o ke kookoo. Nolaila o keia hoaloha elekule au, e Wakekona, na puka ae nei i kanaka opio n@na na makahiki ma@a@o mai o kanak@lu, ano oinoiu, ake ole e pookela, noonoo nawaliwali, a he ilio punahele loa hei kana, a'u hoi e i ae ai ua like kona nui me ka ilio hanu meheu."

                                                                                                                                                  Ua aka aku la o Wakekona no keia mau wehewehe a Home, a iaia hoi i hilinai aku ai ihope o ke koki me ka puhi ana mai i ka uwahi mai kona waha mai.

                                                                                                                                                  "No kau mai olelo hope, aole o'u makemake e hoopaapaa aku ia oe, aka nae aole no he hewa ke na@a ae kaua i ka nui o na makahiki i keia kanaka ame kana hana akamai," wahi a Wakekona i pane aku ai me kona lawe ana mai kahi o kana mau laau lapaau e ka@ ana, oiai he kauka no hoi ia, i kekahi  @uke kuhikuhi laau a hoohuli ae la i ka inoa maluna. He nui @o na inoa Matimea ma ua @uke la, aka he hookahi wale no i kulike aku me ka Matimea a la@a e makemake nei a oia no hoi ka Wakekona i heluhelu ae ai a nui:

                                                                                                                                                  "Kimo Matimea, M. R. C. S. 1882, Kalipena. Damua. Devona. Kauka kaha no na home mai ka makahiki 1882 a hiki i 188@, ma Halema'i Ke'a Kalalina. Lilo ka makana Keakona no ka Hoohali kelike Kaha kina make, me ke poo manao "He mea loli anei ka ma'i." Mea kakau o ka Hui Nolewai. Ka mea nona ka manao. "Kekahi mau mea oiaio ole pili i ke aa koko." @hoopuka ia ma Lan@et, 1882@ Ke n@@ nei anei kakou imua?" (Pepa Oihana Kaha. Maraki, 1883) Luna Laau no na apana o Kalipena. Kolokole. ame Baro Luna."

                                                                                                                                                  "Aohe i ha'iia he hui hahai holoholona kekahi malaila, e Wakekona." wahi a Home me ka mino aka ana iho. "ahe oiaio ke kauka oia no kuaaina, e like hoi me ka'u i ike ai. Ke manao nei wa@ ua pololei ka'u i manao ai. Ma ko'u kamaaina i ke ano o ke kanaka, o ke kanaka oluolu oia no ka mea i lawe ana i na hoike i loaa aku iaa, o ka mea ake ole i ke pookela oia ka mea e haalele iho ana ia Ladana a hoi aku no kuaaina, a o ka mea noonoo nawaliwali oia ke poina i kona kookoo waiho ole iho hoi i kona pepa inoa iloko o ko kaua lumi."

                                                                                                                                                  "A pehea hoi a ilio?"

                                                                                                                                                  "Ua maa oia i ka lawe ana i ke kookoo a hahai aku i kona kahu. No ke kaumaha ua maa ka ilio i ke nahu ana mawaena o ke kookoo. a he hiki no ke ikeia kahi i kau ai o kona mau niho. Ma ko'u manao ua nui maoli no ka waha o keia ilio oiai ke ko@wa nui maoli no ia e waiho la ma kahi ana i nahu ai@ aole no ano like loa me ka waha o ka ilio hahai. Me he mea la---oia. ke manao nei wau he ilio puhuluhulu keia."

                                                                                                                                                  Iaia i ha'i ai i keia mau olelo hope. ua ku ae la oia iluna a hele holoholo ae la a hiki i ka pukaaniani. a ia manawa i loheia aku ai kona hooiaio ana i kana mau olelo, a na ia mea i hoohikilele aku ia Wakekona.

                                                                                                                                                  "E kuu hoaloha." wahi a Wakekona. "no keaha la oe i hooiaio loa ai i kau ike?"

                                                                                                                                                  "No ke kumu maopopo lea; ke ike nei wau i ka ilio mawaho pono o ko kaua puka, aia ke apo o kona haku maluna ona. Mai oni iki oe, e Wakekona. He hoahanau keia nou ma ka ike au e lawelawe nei. a o kou noho mai oia paha ka mea nana e kokua mai ia'u. Ano ka manao e ike ana kaua, Heaha la ka makemake o keia Kanaka Matimea, ka mea ike hana laau, e hui me Kaloke Home, ka mea huli i na kalaima pohihihi? Komo mai!"

                                                                                                                                                  I ke komo ana aku o ka malihiui, ua hoopuiwaia o Wakekona i kona ike ana mai aole keia he kanaka kuaaina. He kanaka kino pilalahi loihi me ka ihu loihi, a e kau mai ana hoi kona mau maka poni eleele me ka uwila nui maloko mai o kona mau maka aniani. He aahu kona o ka oihana ana e hana nei, eia nae, aole i hooponopono ia kana komo ana. Oiai no nae he hina o kona kino imua, a he nanaina oluolu hoi kona. Iaia i komo mai ai ua kau aku la kona mau maka maluna o ke kookoo a Home e paa ana, a holo aku la oia imua me ka hooho hauoli ana ae,                                       "Ke hauoli nei wau." wahi ana. "Aole wau i hoomaopopo loa maanei paha a i ole ma ke Keena Hooili @kana ko'u waiho ana i kena kookoo. Aole loa e lilo aku keia kookoo mai ia'u aku ina o ke ao holookoa ke haawi ia mai no'u."

                                                                                                                                                  "Alaila he makuna keia?" wahi a Home.

                                                                                                                                                  "Ae, he makana keia?" wahi a Home.

                                                                                                                                                  "Mai ka Halema'i Ke'a Kalalina mai?"

                                                                                                                                                  "Mai kekahi mau l hoaloha mai o'u i ko'u la i mare wahine ai."

                                                                                                                                                  "Auwe, auwe, aole i pono keia," wahi a Home me ka luliluli ana o kona poo.

                                                                                                                                                  Ua nana pono aku la o Kauka Matimea me ke pahaohao.

                                                                                                                                                  "Heaha keia mea maikai ole?" i ninau koke aku ai oia.

                                                                                                                                                  "Aole no he mea ano nui loa, koe wale iho no ua hoololi ae oe i ka maua mau mea i manao ai. Ua i mai nei oe ua mare oe i ka wahine."

                                                                                                                                                  "He oiaio ia, a i ko'u mare ana haalele aku la wau i ka halema'i me ka manao e hoopau i ka'u oihana. He mea pono e loaa ona home no'u."

                                                                                                                                                  "Alaila aole no hoi maua i koho hewa," wahi a Home. "Ano, e Kauka Matimea-----

                                                                                                                                                  "Mr., Mr.,---kou hoa haahaa M. R. C. S."

                                                                                                                                                  "He kanaka manao maikai, ea."

                                                                                                                                                  "He mea makaukau ma ka ike lapaau, e Mr. Home, he pohaku kakaa hoi iluna o ka moana ike ole ia. Ke manao nei wau oia iho la, e Mr. Home, ka mea hoi a'u e kamilio pu nei aole hoi------"

"Aole, o ko'u hoaloha keia o Kauka Wakekona," wahi a Home.

"Ke hauoli nei wau no ka hui ana me oe. Ua lohe wai ka hoopukaia o kou inoa ame kou koaloha. Ua hoohauoli mai oe ia'u, e Mr. Home. Aole wau i manao e halawai ana wau me kekahi kanaka nui o ka noonoo i like me oe. E ae ana anei oe e haha aku ko'u mau lima ma kou poo? Manao wau o ke poo i like aku me kou ua kupono ia no kekahi hale hoikeike. Aole paha e hiki anan ia'u ke ha'i piha aku i ka'u ike, aka ua hiki no ia'u ke ha'i aku i kekahi mau mea."

                                                                                                                                                  Ua kauoha aku la o Home i ka malihini e noho iho ilalo, pane aku la:---" Ua nui kou noonoo ma kau ike oihana, e like hoi me a'u uei ma ka'u hana. Ke ike nei wau ma kou manamana lima ua maa oe i ka hana ponoi ana i kou paka kikiliki. Mai kanalua oe i ka ho-a ana ae a puhi e like me kou makemake."

Ua u@uhi koke ae la ua kanaka la i ke ope paka ame ka pepa i owiliwili ae la me ka noeau nui. He mau manamanalima loloa kona a he man iwi manamanalima ooi hoi.

                                                                                                                                                  Ua mumule iho la o Home, eia nae ma ke kilohi ana a kona man maka ua hiki ke ike ia aku aia oia ke nana pono la i ke an@ @ kana malihini.

                                                                                                                                                  "Ke manao nei wau," wahi a HOme i pane aku ai, "o kou manao nui o ke kipa ana mai i ko'u wahi nei i ka po nei, oia no kou makemake ana e haha i ko'u poo, a oia no hoi kou mea o ka hiki hou ana mai nei i keia la."

                                                                                                                                                  "Aole, aole pela; eia nae ke hauoli nei wau ina e loaa @o mai ana ia'u ia hanohano e hana aku pela. I hele mai nei wau ia oe e Home no ka mea na maopopo ia'u aole wai, he kanaka makaukau, a aole wale hoi oia aka ke nui na mea nana e lawe nei i ko'u noonoo. Ua ike hoi wau o oe hookahi ka helu elua ma ka ika ma Europa nei---------"

                                                                                                                                                  "Pela anei? E ae mai ia'u e ninau aku ia oe owai ka mea i loaa ka hanohano helu ekahi?" i ninau aku ai o Home.

                                                                                                                                                  "Ma ka manao o ka poe noonoo maikai o Monikiu Betiliona ka lakou e koho ai."

                                                                                                                                                  "Alaila, aole anei he mea pono nou e hui aku me ia?"

                                                                                                                                                  "Ua ha'i aku nei wau oia ka manao i kekahi poe. Aka, ma @e ano ke mea i maa aole he lua e like ai me oe. Ke manaolana nei wai aole wau e hoanoe aku ana i kou noonoo-----."

(Aole i pau.)