Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLI, Number 49, 4 December 1903 — HOPUIA A PAA O SOLOMONA MEHEULA NO KA NALOWALE O NA HOIKE HOOLILO KE KUMU HOOPII I KE KAKAUOLELO. MALOO I KA LA NA INO O KA HOIKE HOOLILO I HUNAKELEIA. [ARTICLE+ILLUSTRATION]

HOPUIA A PAA O SOLOMONA MEHEULA

NO KA NALOWALE O NA HOIKE HOOLILO KE KUMU HOOPII I KE KAKAUOLELO.

MALOO I KA LA NA INO O KA HOIKE HOOLILO I HUNAKELEIA.

Ma ka Poakahi nei, i ka manawa i waiho aku ai ka Papa Kiure Kiekie Amerika i kana hoike piha imua o ka Lunakanawai Dole o ka Aha Apana Amerika, i ikeia ae ai na ino o na hoike hoolilo o ka Hale o na Lunamakaainana, a maluna o ka loaa ana o ka ike nalowale ana o kekahi mau hoike hoolilo, a oiai o ke Kakauolelo o ka Hale o na Lunamakaainana oia ka mea i hoopukaia ai o na palapala hopu elua no Solomona Meheula ke Kakauolelo, a oia ia e noho nei ma ia kulana ikiiki. Ua hopuia oia a malalo o ka bona nona iho no $2,500 oia e noho nei no ke kali aku i ka hua o keia hopuia ana ona ina nei no ka auamo i ka poopa'i a i ole no ka hookuu laelae ia mai ke ku i kuhi o ka hewa ole. Ma kona kulana oihana o ke Kakauolelo no ka Hale o na Lunamakaainana, he hoike hoi, oia ka mea kuleana o ka malama ana i ka waiai o ka lehulehu, a oiai o kela waiwai oia no na loaa o ka waihona Aupuni i hoohanaia mawaho aku o na palena kupono, pela iho la i puka ai kela palapala hopu, eia nae aole i hiki mai iloko o na palena o na kanawai Amerika no ka hoopa'i ana. I ka manawa i maopopo ai ua uku au oia he hookahi kaukani dala pau pu me na huina dala like ole i ukuia nona iho, me ka loaa ole o na palapala hoike hoolilo i mea e maopopo ai no ia mau hoolilo, oia no ka manawa e loaa ai ka manao i ka Papa Kiure Kiekie e huli aku i kahi o keia mau hoike lilo e waiho nei a ina aole, alaila e ulu mai no ka ninau no ko lakou hopena. No na unuhi loaa ana ma keia ninau hookahi maluna o na hoa e ae mawaho ae o Meheula, no na hana o ka poe i hana a hana hoomaemae he kulana ikaika i e koi ana i ka Papa Kiure Kiekie Amerika e waiho ae ia kumuhana iloko o ka mana hookolokolo o ka Teritori i hooponoponoia mai e na kanawai o ka Teritori e like me ka e kupono ana. O kekahi palapala hopu ona ua kukuluia maluna o ka nalowale ana o kekahi palapala hoike hoolilo i waiho ia me ia, e like me kona kulana o ka oi-

hana i ikela ma ka inoa, "ke Kakauolelo o ka Hale o na Lunamakaainana" he palapala hoi hona na hiohiona i maopopo ole i ke Kiure Kiekie. O ka lua iho o ka palapala hopu maluna no la o ke kumu i ano like me ka mua no ka nalowale ana o na hoike lilo o na huina $30, $35 ame $60. Ma kela ame keia mahele iloko o kela mau hoopii a elua ua hoopukaia no ka ukuia ana o ke dala iala mai ka waihona lehulehu mai. Ma keia waiho ana o ka Papa Kiure Kiekie imua o Dole i maopopo ai na ino o ka lawelaweia ana o ka waiwai o ka lehulehu, a e like me ia e puka aku nei pela ka nui o ka ike e loaa i ka lehulehu i ka nui o ka ino i hanaia. He mea keia na na nupepa i hoohuoi mau ame ka lehulehu holookoa, a i keia manawa ua kaula'iia ae la i ka la, aia he mau heluna nui o na palapala kikoo dala i ke Keena Puuku i hoopaa ole ia no nae me na palapala hoike ilio, e like me ka rula mau o lawelae ana o ia hana, a maluna o keia i pau ole ai ka noii ana i kahi e hele nei o keia mau hoike. Maloko o na hoike i loaa maopopo loa ai i ke Kiure ka uku hana o kekahi mau hoa paahana i hoohana ia iloko o na hana ahaolelo ua oi loa aku mawaho o ka mea kupono. O na mea i ikeia no na loaa i loaa aku i ke Kakauolelo i hoopukaia no e ia he $278.25 me na palapala hoike lilo ole a i hoohuiia me ka huina maopopo i loaa iaia i hoopaaia me na hoike lilo nona ka huina o 2,474 alaila ua piha iaia ka huina o $2,752.35 a oi aku he huina maopopo i loaa iaia a ke puunaue ae iloko o na la hana o ka Ahaolelo hui pu ia me na la hana e ae maluna o na hana Ahaolelo e laa ka moolelo ua hiki aku ka uku la i ka $21.