Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 48, 25 November 1904 — RUSIA A ME IAPANA MA KE Kahua Enaena o ke Kaua Kakauia e Bernard H. Kelekolio. [ARTICLE]

RUSIA A ME IAPANA MA KE Kahua Enaena o ke Kaua Kakauia e Bernard H. Kelekolio.

Kl KALA lAPANA I KK KAIW—HOOI">"A OĪA I KANA MAI" : KEIKI WIWO OLE MALI NA O KE KAHI'A KAI.'A —I*l.l- - PAIA >A VI MoKI KAI'A O KUSLV MA KE AWA O POTO I AT V. \ l h like hoi nie ka niea i hoike mua ia nia na heln i ka;&hopv ae j ua uhipaia aku na koa wiu\> »>le o Kusui t,* na keiki pu?nvai hao 1 : kiia o >*ipj'Oii ma ke kaua aina mua h>a i nuilama ia mawaeiia o naj pualikoa a elua, kokoke ana hoi i ka innīiv.ai lahi. he nniliwai \ ikaupaiona ana i ka aina o Kt«r« a anie ka aina nni palahalaha o Ma j | nekekui'ia. he niea oiaio pela no o <ioneraia Kuroki i hahai akn ai ! ! mahope o ka melieu o na koa maka'u w;ik- o Kvisia. \ "a kaaiaua ; ; apnni ke ao holookoa nei i ka wiwo o!e o iui ]»uaiikoa o ke anpuni ! i nni o Rusia. aka nia keia kaua aina maa !oa i laaiaiuaia ua hoike j ī aku o lapana i ke ao m*i aoh* pn'la ka oiaio. E Iiooma«?po]>ola o keia : | muliwai ma ka inoa <> lahi Im mnliwai mii uo ia. a i im a e a'e aku j ?ai ma kekahi aoao o k.-ia muiiwai. he «tea maikai i na kanaka apau ! ; ka au ana aku oiai ka hohonu o keia mnliwai i ka inanawa maloo » aia no ia ma ka opu. j : O ko kana lk.no ana. e kama.kainaka hehih.-lu au ma k»*!a h:\-ix \ «o keia muliwai i ka manawa e liolopapa ana k;> mahihia maluna'o \ \ ka aina. aohe hopohopo ana ohiila. aka. o ka lmao ana aku e'au aku I : ma kela kapa o k.'ia muliwai kanlana. ma na h-iuua kaukani puaii- I : koa o k»- aupuni nui o Rusia e haihiku mai ana i ua poka nui ame na! , ]»oka iki. e like hoi me ka pakaua e helelei ana ma o a niaanei. eaj I he pupule paha ia. mau heiuna kanaka mau kankani n<» paha ka ] hoao ana aku e onou ]>oo imua o na huaah- aloha ole ,■> ka nmke. ' I Aoh* alanui hou ae e hiki ni ke heh* kekahi mau heluna kaioika ; a hoea ma kekalu kapa o keia muliwai a pem-iia wale 11 >, a nolaiia : ,e hoomaopopo mai ai kana e ka makamaka helnhelu o ka aa ana j | aku o na likiona kaua o Xipptni e onou 1100 imua o keia mau lapala]»a ahi me k;i nana ole ae i na kanaka e haulehia ana malalo o ka ; huakepau o ka make, he liana pookeia loa ia na la]»ana i hana mua ai a i liana oleia aku mamua o kekahi o na nmna nui. ; Ile mea oiaio ua kii aku o («eneiala Kuieki i na pualikoa Kusia : imua o ke aFo, oiai kana mau keiki punahele i ki*lu manawa aia I iloko o ka muliwai kahi i au ai mo'ka nana oie ae hoi i na poka I nui ame na ]»oka iki e helelei makawahi ana a me ke kulana wiwo i ole 11 a uhipaia aku na koa Kusia a mama i ka lioh», lu* mau ]>u;ilikoa ; hoi e like me ka mea i hoike mua ia ae nei. he mau koa i kanla.ua apuni ke ao uei i ka wiwq o na wiwo ole. Aka i ke keiki hao kila. o ka aina unku o 2vi]»pon ua hoohilnhiiaia aku keia mau koa kaulana o ke anpnni nui o Kusia, a uiamuli 110 lu»i o keia mau kumu ua hoopiiia ae ka wela o ka hea huluhulu. Maho])e iho o ka hoopuehu liilii ia ana o na pualikoa o Rusia ma keia kaua aina i malama ia, ua pau aku lakou i ka holo no ke | kulanakauhale o Wiku. O ke «renerala kaulana Kumki ka ele-l makule poohina o ko lapana mau likiona kaua. aole no oia i hoo-i lohilolii iho, aka inaho])e o ka haawi ana aku i kekalii manawa ii kona niaii pualikoa e hooluolu. ua haalele iho oia i kekahi mau| helnna tausani koa e kiai i ka inaluhia o ke kahua a lakou i lawe-l pio ai me na mea kaua no hoi a na poe koa Kusia i haalele ai. a' kamoe aku la kona alaheie no nina no ka halawai liou ana aku mej na koa Kusia. j I kona hoea ana akn a kokoke no hoi ma ke kulanakauhale o| iku na lioouna īnna aku la Oia i kona mau koa kiu e hann hele ma o a maanei i na lie mau koa Rusia kekahi iloko o ke kulanakauliale aka, o ka mea apiki, ua wehe niua ia aku la no nae ke pulu. Ae. ua komo haaheo hou aku ia ke keiki kaeaea Kuroki iloko 0 ke kulanakauhale nani o Wikn, a o ka hae kahape-a o Kusia ua! liukiia iho la ilalo, a ma kona niakalua. ua welo ae la ka hae poepoe) ulaula o ka aina o Nippon, oiai o (.«enerala Kuioki i kela inanawa 1 e ku ana me kona kulana hiehie imua o na niakaainana o ia ku-| lanakanhale. a nianiuli o kona pilia oluolu me kona lokomaikai ua! lioohanohanoia aku oia me ka inoa, "Ka hoopakele o Wiku. v ī 3la keia kulanakauhale ua kuu iho la ka luhi o ko lapana mau! pualikoa, oiai ua na'i ia mai na mauna ame na kualono me ka nana ole ia ae ka nui auu e liolopapa ana maluna o ka aina i kelamanawa o ke kau, ka lau o na laau aole loa ia i ike ia. oiai ke anu ; aia 110 ia malalo o ua degere he umi a umi-kumaniahia i kekahi: manawa. j Oiai o Oenei'ala Kuroki e na'i liele ana iloko o na mauna hu'ihu'i ame na kualono kuahiwi o ia aina nui palahalaha, aia na pualikoa; kaulana o Rusia ke nok'e la i ka holo i o a ianei. oiai aole i hiki ia ! lakou ke hoomanawanui aku i ka wela o na poka a na pualikoa o! lapana. E like nie ka lanakila e liahai mau ana me keia keiki; kaulana o lapana, he niea oiaio ua haawi aku oia i kona poe luhi o! ke kaliuakaua i na manawa apau a lakou e makemake ai e hoomahaJ oiai o ka hoomaha oia no kekahi mea e hooikaika ai i ke kino o kej kanaka maliope o kekahi komohia ana iloko o ke kahuakaua. E like no me ka'u i hoike mua ae nei i na lielu mamua, he lahui : keia i liookaeia ma na ano apau aka, ea, kupaianalia o na kupaia-1 nalia, o keia lahui ka i hookaeia oia ana ka ka lalnii nana e ulupa--1 keia laliui i kau nui ia ka weli e na mana nui o keia ao. Nolaila > ke maopopo niai la no ia kaua e ka makamaka heluhelu o keia wahi nanea pokole na hoike aku la o lapana i ke ao holookoa nei ua liiki

|m» ka una ko paio keia lahn) i kanlana apuni ke r., •a, |. wah- o kna aka na «lupah akn kona mau m.uu kaua i | na kai mi o IVro A?a am- na kai hann].an?K-a o :,. I aiue na kai k : -:i»;k?pjKi-t.-» o Ki-iiua^», t Iloko «> k>' *kn!atmkaat::-.i»* \viku "a malin» > ;* !u ' 5 t • aHia u >*iM-ou. a ma'alo lu , ik-- ok» T i-i l hoolauiea n*\i mawa-na .. ra makaa : ;>a'.>a .» k-' V:"'' ;na na pualikoa kaua ka ain:r e a o a : 'a i-- ; nana ia akn ena makaaĪ!.aaa i-a ke am> la knk,.. A■■ ■ •' ; : na masaa:nana. ' ' ; na k«>a k,-u. _ ...... 5 t ; hihu iie ln m m. hoi i-, -i keia eka makamaka heluh-I- .. . " ; ana mu kuahiwi ar-. km-ne „ k,ia ahu* mali, ke Kn.kna ~ ; i aka iio ;»ae e k»-:a ♦■:•.■»«•■■;• r ; :f» ;;.-Ie i • ,r ~ .. • .." * f kiHi oKa ai:-fa <-• ? a ?iik: ika W .•* i»; i, .■ . , : | rne na pnaliko;» «> U«>s : a ah» a hv- aJo kr-*i V,'':' 1•' \i na haaah' aavaa\va oka nmk»-. a av;■? i-e . )M , V» ' ī aia hoi iil,. ?;?:•:k hor : .> oka • .. i i ka -■ha-'liu ;ct., k.i ti;i:ki;t i | m aku ke knlanakaeha'- <> T- ka> ika i;;a-av, -* \ i-> n , ... >• „ • : mea hou. aia ka hae r'aahi o !a'>ara. ke \x»a , ia'nwh-.'» j n;tk;.i!UMi,. Wik-!. k; , i,a ?. !i kn k t-k ;: ! V....... j m-a haku wale n»> k--' u ;;l.a. i k-aa ?a tt - ' ? n»a« la ka iono »• »:■•-*.. a ; ,a i k-» . .• • ;o>ippon manma o U- k::h:-akankaU- o Wikn. I K haaleh' ka?!- i- 'h-m-ala Kuroki atue k-na s - •' .> ? homaaha ana ?aa ke k ; -k:njk . :k. '•• ia»ua ka ;:-.• : : | maluna a e hnh ae k.-u : a nana ī k?* ano k»> kak;n, { a ■ I motvukana o A«h!uat-aia Ii lt>» i hoopuiwa ai |?• a ■ : •,s., ,/ | Ku*ia e hoolniu ana mawaho - ke awa i k.la kakahh-k!; ; poina oh\ Feber aai-i ia is. u : U a ka h-hih« r u a«.a •: ke i; ::-k ] he hoike na kekahi keonimana i ik.-a-'ka i k-k: - aa ;-a- . .„,■ ; kupua a ke »<eiKi kaeaejr o lapana. A»l»marala. T r >■•'■;* : . >i ' ~ Uuina ana m» k-kah: sm»kukah-?»a e 'mo-ku ana'iran •4- : v • |olh>to Afa i ke'a kakah'aka lm«-kahi n. a »-i k-- • ko': | —lm mau hoike e hooj?aila ai-a ika eehia ma« »i '. !t . ; hoike no ho'i i kn' akn i ka mem-mem- ann- k-t ; !• . K im>e ana au mahma o k-a'u %vahi • ~ ■.-•■ . inahuui no o ko makou moku. nona hei ka iie- o X;-k, :r 'r ' waena o ka nnkn o lVro Aia ame na ai:"M.kak . /. k : P'li kokoke !u»i ina anmokukaua. O kekahi o •■;; m.'k ak.. •■'■• K t ' e hoohana ana im me' kana mau himalama "I •. , , I ana i ka nmaua mai »> a o. Ma ke ano ln>um.eam. a'. h> . k-ka n>aa moknkaua !oT>n])j le>{oke iaīua o m l . ; '•■■•■•.,. ano he mau kiai e kiai ana ika mahihia e ; ... k : kak':; '1 •; l>ale akn hoi ina «■•nemi e hoao mai ana e !ieo{M f |n .k, ' . > t > i hapanui o na mokukaua io|\hh> e uio-kn ana m> inkou i k. in h-- i o ke numoe il<>ki» o ke aw;> maoli. lle j»o hn'ihn'i ia a o na hokn o Li lani e ln-.ik.- am» iakou i- k', lakou nani piha. a na hoike pn mai m» hoj kekal.ii.o na aki .. i,»-k;iki o na auinoknka.ua Kusi;i. ua ioaa* ia lakou ka inannoiana 'ana. «> hoea mai ana na mokukaua laj»ana ilaila iloko »» eha a i .>h• īa eliiua la. I O ka hnleipukukui mawaho o ka nuku o ke awa i kela kakab;a- -; ka nui puanuanu e hoike ana no oia i kona naui piha e .. an.a'h.oi i ka ikaika a o komi mau kukui j»i«» ole malnna o.ia mau kai !\a- | nnpanupa. j I ke kani ana o ka liora ewalu o kela ahiahi aia hi i ua pa e | like mai la na leo hiineni hoalohaloha «> na luina kaua o na j mokukaua Kusia e ku ana mawaho o ke awa. he mau himeni ; e hoonani ana i ka lokomaikai o ke Akua. e kalokah» ana i ua l.ani | Kiekie e kiai ia lakou a e kupale aku no hoi i na enemi e hoa»» mai | ana e hoopoino ia lakou. O keia mau leo himeni a j»uh> ahiahi ; hoi ua wawa aku la mahina o na ale ahiu o ia kai aloha o Pmo .* im F«' niaikai ke aonli. aka o ka huihui e hoiopapa ana m» ia i k hi niai■<n a inaluna o makou aj»au. Mahoj»e iiio o keia ua mahihia i!n> la na niea apau. 1 a hoi aku la au maluna o kohi wahi imnee t oe me ka manaolana hoi e hoolei aku i ko'u po»> m» ka ulnna ii iu.ohi eu | ia po puanuanu oiai ua kokok« aku no e kani ka haj»aiua »» ka S hora umi-kunmmakahi, aia lmi ua lohe aku la au he eko'hi niau •«» ; ]>ahuj»ahn malalo mai o ke kai. e hoohewahewa ole a«« ai k,- kam i.a Ike olelo he pahuj>ahu toj»ido a i ole ia he mau leo puku?:i.«hi. Ma ; ko'u manao o keia mau leo paliupahu a'u i lohe ai ma.iiah» niai : o i ia «> ko kai. a no ka mea i ko'u lolie ana i ka pahnpahu o keia m.-a : aia hoi ua nakahaahilu pu ia ko inakou moku e iik.* me kekah o na ola'i ikaika. lh k mau kekona niaho]>e iho o ko'u lolie aua i keia mau h » j>ak:i--i pahn ua lohe moakaka loa hou aku la au i ke v -kani mai •> na 'i <> j pukuniahi kani alaj>ine me ka hikiwawe loa. o na k«ik!ii a\\ ki ! maluna o na inokukaua apau o Ihisia e Imoiei ana i keia hoia ; ke aumoe i ko lakou ikaika ike ma o a niaanei o k«* kai • ! Ata. Fa ala loa ae la au i keia manawa. kuwai ae la i k.►'u \\ »iū ; maka ;i kiai makaala aku la i na hana hookaiakupua i hauai i \ kela hora o ke annioe. | Maniua o ke kani ana o ka hora ekolu a ina aoh- au .• kuhiheva % ! ua kokoke e kani ka hora ekahi i kela manawa. ua ike aku la a i i ina mokukaua Kevikana. ICasiaviaka ame hookahi m.»k»ikaua !. »!<»• | niama o ka papa-ekahi i ke kaalo ana iho ma ka aoao o k.» mak» u moku e hookoino ana iloko o ke awa. O keia mau mokukaua ehia anie keia moknkaua hoiomama aohlakou i komo loa aku iloko o ke awa aia hoi ua ili iho lak<»u mamuli o ka puha i loaa aku ia lakou mai na to]>ido mai a ke inau m i m> ko lakou j»aa malaila a hoea i keia la. ( Aole i pau.)