Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 49, 2 December 1904 — Page 3

Page PDF (1.42 MB)

This text was transcribed by:  Melissa Eskaran
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

MAKAIKIU

WETE DETONA

Ke Ahi Lalapa Pio ole I na Nihiliti

Ke Kanaka Amerika Koa lua ole

MOKUNA XXXIV

KE KAUNAWAHINE PUNI KOKO

 

“Ae.”

“E kaahele no wau ma na ano apau e hiki ai ia o eke hookau aku I kou mau mak maluna o Vera.  A i ka manawa e pau ai ka’u hana nona oia hoii ka manawa o’u e hemo aku ai mawaho o Rusia nei, a waiho aku no wau iaia iloko o kou mau lima i na manawa apau au e makemake mai ana.”

            “Ina iho la ma keia ano, a laila oia no kekahi e lanakila ana?”

            “E kala mai ia’u.” wahi a wete i pane aku ai me kona kunou ana aku me ka hoowhahawaha e kau ana maluna o kona helehelena, “aka aole loa wau e lanakila ana a hiki I ko’u kaawale ana aku mai keia aina aku o ka ehaeha.”

            “Alaila e ae mai ana oe e kaahele like kakou iloko o ke kaa hookah?”

            “He mea kena e maikai ole ai ko Vera noonoo, ake nae ke manao nei wau e hooikaika ana oia e kaomi iho I kona mau manao nou.  E pono no ho’i ia oe ke loaa mua keia ike aole wai e nana aku ana ia oe me ka maikai.”

            “Ia oi aku ko’u makemake ia mea mamua o kou lilo ana mai i hoaloha no’u.”

            “Mahalo.”

            “Ke manaolana nei wau aole oe e hopohopo mai ana i ko’u hilinai aku maluna ou?”

            “Ke manao nei wau aole au mea e hopohopo iho ai, oiai aole a’u mea e hoike wale ai no’u iho i mea no’u e poino ai.”

           

MOKUNA XXXV

KA LAAU HOOHIAMOE

 

            Ma keia mau hoolala ana mawaena o laua me ka hololike ole o ko laua mau manao ua hoopau iho la laua i ko laua papaleo ana.  Hoi aku la o Wete no kahi a Vera e noho mai ana a hoomama aku la i na manao uluku e hakukoi ana iloko o kona puuwai iloko o ka manawa a Wete ame Sofia e papaleo ana.  Ua ha’i aku no o Wete i na mea apau a ha’i pu aku la no hoi ia Vera e holo pu ana o Kaunawahine Alamazofa, a noho iho la lakou iloko o ke kaa hookahi.

            I ka manawa koke no I aeia mai ai na ohua e kono aku iloko o no kaa, oia no ka manawa a Wete i alakai aku ai o Kaunawahine Vera, a mahope aku no hoi laua i hahai akuai o Kaunawahine Alamazofa a noho iho la lakou iloko o ke kaa hookah.

            Mamuli o kekahi mau kumu ano nui aole I papaleo aku o Wete ame Vera me Kaunawahine Sofia, a o kekahi no hoi aole I makemake o Wete e hui kukai pu me ua wahine puni koko la o ikeia mai kona hoonalonalo ana I hana ai, oiai ua maopopo iho la i ua Wete nei a kaua o Sofia hookahi ka wahine loa ana i hui ai he alo a hel alo a ike i kona maalea, ka ike hakilo ame ka ikaika o ka manao e hana I kaua hana I manao ai e hana me ka nana ole ae i na me ae ala mai ana, nolaila ua noho kaawale iho la no lakou nei.

            Ma ka Wete hoonohonoho ana, aole e loaa koke ana ke duke kiekie ana i hoopaa ai iloko o kona hale a hiki wale i ka auwina la, a he mea maopopo ke loaa oia, e telegarapa koke ia no ma na wahi like ole, a e paa ia ana laua ke hiki aku ma ua palena o Rusia.  Malia paha e loaa e ana no oia mamua o ia manawa eia nae ua paa ko Wete manao e hooikaika no ko laua pakele ae, a ke uhi mai ka malu po, alaila oia kona manawa e noonoo ae ai no kana hana e hana aku ai, a ia manawa no hoi aole laua e kaawale loa mai ana mai ua palena mai o Rusia.

            Ua hooholo iho oia e lele e mamua o ka hoea ana aku i na palena aina o Rusia, kahi hoi ona e huliia mai ai, alaila hoao aku e mahuka mailaila aku.

            Eia nae o ko Sofia holo pu ana me laua maluna o ke kaa hookahi ka mea nana e hoouluhua nei i kona noonoo.  He mea maopopo loa kea o ae e ike ana keia wahine i kona hele ana me keia helehelna hoonalonalo ona me ka noho mai o keia wahine maka tiga me laua.

            Iaia e noho ana me ka noonoo nui i kana hana e hana ai no ka hookaawale ana i keia wahine mai iaia aku, na komo mai la iloko on aka noonoo ana no ke konokake o ke kaaahi ame ka hoohiamoe ana aku i na wahine la me ka laau hoohiamoe, he mea hoi i maa i ka lawela e na makaikiu Amerika, a i kapaia hoi “ka laau hoopau noonoo a ke kanaka Ianaki.”

            I ka hala ana o ke koena o ia po, aole he mau mea ano nui i ala mai mawaena o lakou.  He mea oiaio aia o Vera ke noho la me na manao maikai ole iloko ona oiai kona hoapaio e moho kokoke mai ana me ia, eia nae aole i komo ka maka’u iloko ona.  No Sofia hoi aia no hiki ole iaia ke uumi iho i kona inaina no kona hoapaio, a ke ike nei hoi oia i ke ko ole ana o kaua i manao ai e make o Vera maialo o kana lawelawe ana.

            Mamuli o keia mea, I hoomaopopoia hoi e ka kakou Wete, ua hookaawale aku la oia ia Kuanawahine Vera ma kahi mamao a hoomaka iho la oia e hiamoe no ke koena o ia po.

            I kona ala ana ae ua ao, a e moe ana hoi ua mau hoapaio nei no ka luhi maoli no.  Aole I li’uli’u iho hoea ana ke konokake no ka nana ana i ko lakou nei mau kikiki, nolaila ua lalau aku la o Wete i ke eke paalima a Kaunawahine Sofia a lawe ae la i ke kikiki.

            “Mai walaau nui loa oe,” wahi a Wete i pane aku ai i ke konokake, “ua luhi loa keia mau lede.  O keia no nae ka oi, aku.” – me kona kuhikuhi ana aku ia Kaunawahine Sofia e hiolani ana, - “aole oia nei i hiamoe no ekolu po, a nolaila uhi loa oia a me he mea la aole paha oia e ala koke mai ana.”

            Iaia e kamailio nei ua uanao iho la oia iloko o kona eke a haawi aku la i kekahi apana @ana i na konokane nei, a ia manawa no hoi i hookualiilii iho ai ua konokake la i kona leo.  I keia manawa no hoi i haawi aku ai o Wete i ko Sofia kikiki ame ko laua no hoi a pau iho la i ka nana ia.

            “E oluolu hoi oe e waiho malie ia makou no kekahi manawa,” wahi a Wete i pane aku ai.

            “O, ua hiki ia oukou ke noho iho me ka malu maanei a hiki i ko kakou hiki ana aku i kahi hoolulu kaa,” i pane mai ai ua konokake la me kona minoaka ana mai.

            “Pehea he nui no anei na lumi kaawale iloko o keia kaa?”

            “Ae.”

            “Pehea he poe no anei kekahi iloko o ke kaa mamua o ko makou?”

            “Aole.”

            “A pehea hoi mahope nei.”

            “O ia ano like no.”

            “Alaila aole he mea nana e hoonioni ana ia makou no kekahi manawa.” wahi a Wete i pane aku ai me kona minoaka ana aku i ka maikai o na pane a ke konokake.

            “Aole he mea nana e hoonioni ana ia oukou a hiki i ko kakou ku ana aku ma Dunabono, a he mau ho@a loihi hoi ia mamua o ko kakou hiki ana aku ilaila.”

            “Mahalo; ua pau ae no ka’u mea i makemake ai.”

            Hala aku la ua konokakela, a aia hoiko lakou kaa ke ku la ma kahi hoolulu ka mea hoi a Wete i maka’u loa ai o ala mai ke kaunawahine a ike eia lahou i kahi hoolulu kaaahi a i ka ike ana o Wete i ka nee ana o ko lakou kaa, hoomaopopo iho la oia ke hoomaka hou nei lakou e holo, a o keia hoi ka mea nana i hoopau ae i keia mau manao uluku iloko ona.

            O Vera ka mua loa o kea la ana, a ia manawa no hoi i hoomaka ae ai o Wete ma e kukaiolelo e papa aku ana hoi o Wete ia Vera a e hahai ana hoi i kana mea i manao ai e hana aku i mea no ua kaunawahine la e pioloke ole ai ke hiki mai i ka manawa ana e hoohana aku ai i kana, papahana i manao ai e hana.  Ia laua e kamailio ana i ala mai ai o Sofia a ia Wete i nana aku ai e nana pono mai ana o Sofia ia laua nei.  M ana ano apau aole i komo aku he wahi hoohuoi iloko o ke kaunawahine i kela manawa, eia nae ua hoopaha’oha’oia oia mamuli o ke ano o ke kau ana aku o na maka o ka kua Wete maluna ona.

            “ke manao nei wau ua maikai kou hiamoe ana.” i pane aku ai o Wete me ke kulana keonimana maopopo.

            “Mahalo, ua loaa ia’u ka hiamoe e like hoi me kou.” i panai mai ai ua Kaunawahine Sofia nei.

            “Malia paha ua pololi oe?”

            “No keaha hoi?”

            “No ka mea aole kakou e hiki aku ana i Dunaboro mamua o ke awakea.”

            “Aka hoi – “

            Aole oia i hoomau aku i kana mea i manao ai e ha’i ae ia Wete, aka huli ae la oia a nana iho la i kaua wahi i waiho ai i kona paikilima a i kona ike ana mai e waiho ana ma kahi a Wete e noho ana, ua pane hou mai la oia:

            “Ua nanaia anei ko’u kikiki.”

            “Aole i loihi loa ae nei ua hiki mai ke konokake, a no ko’u makemake ole hoala ia oe, ua lawe ae au na’u e hana aku ma kou aoao a ua pau iho nei kou kikiki i ka nana ia.”

            Kau aku la na maka huhu o ua kaunawahine la maluna o Wete, a maluna no hoi o Vera oiai aia maluna o ua Kaunawahine Vera la ka hiohiona hauoli me na minoaka e eha ai ka puuwai o kona hoapaio.  Alaila kaili ae la oia i kona maka me ka hikiwawe a nana aku la maluna o Wete, a ia wa i ike aku ai o Wete ua loaa he wahi hoohuoi iloko o ua kaunawahine puni koko la nona.

            Lalau mai la ua kaunawahine nei i kana paiki paalima me ka pane leo ole mai, alaila hio aku la oia ihope a hilinai aku la i kona noho, popoi iho la i kona mau maka aia no kona mau lihilihi maka ke o wa iki mai la a e haka pono ana hoi maluna o Wete.

            Mahope iho ua ala mai la oia me ka puoho, a puana mai la me ka leo o ka inaina:

            “Ke ike nei wau he ilio hoopunipuni wale no oe!  O oe no kela makaikiu Amerika.”

            “Me ka mahalo,” i panai aku ai o Wete me ka hene ana iho o ka ia nei aka, ame ke kunou ana aku imua o ua wahine la.

            “Alaila, ke manao mai nei oe ua hoopuhili mai oe ia’u?’ wahi hou a ua wahine la me ka leo kalakala.

            “Eia nae, ua lawa iho la ka ike ia oe i ka hana i hiki i kekahi keiki umiumi ole, e like hoi me kau i kapa mai ai ia’u.” wahi hou a Wete me kona aka leo nui ana ae.

            “Mai oi loa aku ina oe i hana i kau hana me ka hiki ole ke ike ia aku.  Ua hoikeike koke mai nei oe i kou ano mamua o ke ko ana o kou makemake.”

            “Aole pela.  Ua hoopuhili aku wau ia oe no ka manawa kupono, a ua hiki mai i ka manawa a’u e hoike aku ai ia oe i ko’u ano.” me ka mau no o ka Wete aka aua, he aka hoi e hoopii ana i ka inaina o ua tiga wahine la.

            “Pela anei kou manao?”

            “Pela iho la.”

            “Aia no ho’I kaua a hiki aku i Dunaboro, alaila ike kaua i na mea o kaua e lanakila ana, a ilaila oe e ike ai i kou kuhihewa o ka hoikeike koke ana mai nei i kou ano.” wahi a ua wahine la i pane mai ai me ka uwila e a ana iloko i kona mau maka.

            “Mai hoolilo oe i kou noonoo ana malaila, oiai ua hoomakaukau mua wau no ka’u hana ke hiki kakou ilaila,” i pane hou aku ai o Wete me kona aka hou ana ae a hoawihi aku la oia i kona mau maka ia Kaunawahine Vera, oiai oia e hoolohe mai ana me ka hauoli i ka laua nei kukaiolelo, he haawina hoi e hoehaeha loa ana ia Kaunawahine Alamazofa.

            “Ina pela e kali aku kakou a hiki aku ilaila,” i pane mai ai o Sofia me he mea la ua olu iho kona noonoo no kana papahana i manao ai e hooko aku ke hiki lakou i Dunaboro.

            Eia nae ua hiki loa i ka i ka kakou Wet eke ike aku i ka naka haalulu o na lala o ua wahine la, he haawina hoi nana i ike maopopo aku ai aia oloko o keia wahine puni koko ke kapalili la no ka ike maopopo ana iho o ke kanaka Amerika ana i hoowahawaha ai a i hoohalike iaia me kekahi keiki ai waiu oia kona enemi ikaika loa e paio ana, a ke haule kana papahana, he mea maopopo e lanakila ana kona enemi maluna ona, a hookahika hoi mea aloha, o ke aloha walania e kipona ana iloko o kona puuwai no Ivana Horawiki Opio.

            Aka aku la o Wete me ka henehene a pane aku la:

            “Mai maikai loa ina aole oe i hele puapuahulu mai nei a poina ole oe i ka lawe pu ana mai i kou wahine lawelawe me oe.”

            “No keaha hoi?”

            “No ka mea, ina oia kekahi me oe, aole loae hiki ana ia’u ke hana aku I kekahi hana maalea maluna ou e like hoi me ka’u e hana io aku ana.”

            “Heaha kau hana e hana mai ai?”

            “E hana aku ana wau i kekahi hana e hiki ole ai ia oe ke hoopuka au I kekahi huaolelo ke hiki aku kakou i Dunaboro.”

            “Aia wale no a maikai kau hana alaila hiki ia oe ke hoopaa iho i ko’u waha.” i pane mai ai ua wahine la me ka hoohenehene ana aku i ka makaikiu.

            “Ke makemake mai nei palia oe la e ha’i aku wai ia oe i ua hana la a’u e hana aku ai?” i ninau awiwi aku ai o Wete.

            “E hauoli no wau ke lohe aku i ua hana la au, a he mea hoi e hoopau ai i ka manaka o keia huakai.  Malia paha o hauoli no hoi wau ke lohe aku.”

            “He wahi hana hauoli io no ua hana la a’u e ha’i aku ai ia oe.  E hiamoe ana oe mamua o ko kakou hiki ana aku i Dunaboro.”

            “Pela anei!”

            “Ae, a ua ha’i aku hoi wai i ke konokake ua luhi loa ia oe a aole hoi oe i hiamoe no nap o ekolu.”

            “O kau e ha’i maila aole o’uike aku i ka hauoli iloko olaila, aka he hana kamalii ia.”

            “Ka pupuka ino!” i li-o ae ai na maka ua wahine la, me kona kuha ana mai i ka makaikiu.

            “Ua pono oe, a e aka ana maua ke hiamoe oe.” i panai hou aku ai o Wete me kona awhihi ana aku i kana milimili e noho hoolai mai ana a hoolohe mai i ka laua nei papaleo ana.

            “O ka mea e aka pono ana oia ke aka hope.  O keia kekahi o na olelo kaulana a ke manao nei au, na oukou keia olelo, n aka poe Ianaki.”

            “Ae, o kena kekahi o ka makou mau olelo kaulana a ke hauoli nei hoi wau i ka ike aku ua maopopo ia oe kona ano a ua kupono loa hoi keia olelo mawaena o kakou.  Mamua aku nei nouka hauoli ana a no maua hoi ka ehaeha me ka kaumaha, aku i keia manawa no maua ka hauoli ana a e aka ana hoi maua, no ka mea o ka maua ka aka ponom a o maua no hoi ke aka hope e pono ai, e like me na olelo o ua olelo kaulana la au i hoopaanaau mai nei.  E hoike aku ana ai i ua hana la a’u i manao ai e hana aku maluna ou, a o keia hoi ka mea i kapaia, “ka laau hoopau noonoo a ke kanaka Ianaki.  Pehea, aole anei ou makemake mai e lohe i ua hana la?”

            “He mea ano nui anei kekahi iloko olaila.  Ina ia he mea ano nui, alaila e ha’i mai oe ia’u.”

            “Ua ike ani oe ia mea he laau hoohiamoe?”

            “Ae.” wahi a ua wahine la i pane mai ai, me kona hooponopono ana oe i kea no o kana noho ana a hoomaka ae la e haikea kona helehelena, me kona aloalo ana ae me ka manao e ike aku ina paha he poe kekahi e noho kokoke mai ana i ko lakou kaa.

            “Well, mamua o ko kakou hiki ana aku i Dunaboro, e haawi ana wai ia oe i ka laau hoohiamoe.  Pehea aole anei ia he hana maikai.”

(Aole i pau.)

 

KALE O LEONA

 

Ka Naita Puuwai

Hao Wiwoole

 

KA HOOPAKELE O KE KAIKAMAHINE ALII

I LAWE MALUIA

 

MOKUNA XI

KE KAUA MA KE ALAHELE

 

            Alaila huli ae la o Kale I hope a nana aku la ina paha he ikeia aku ua poe enemi nei ona, a ike ie aku la no oia i ka hulali mai o na palekaua i ka pa olino iho o ka mahuia maluna o lakou.

            “Hiki anei ia o eke helu ia lakou?” i ninau aku ai o Kale.

            “Ae, - aia he eono ko lakou nui.  Eia nae ke manao nei wau he nui loa aku lakou oiai he makawalu loan a kapuai wawae lio e haluku mai nei.”

            “E hoolana i ka manao e kuu Zira,” wahi a ka naita Kristiano me kona hoomaopopo ana iho ken oho haalulu la kana wahine opio iluna o kona lio no ka poe o hope.  “He eono Mahomeda imua o kuu alom he mea ole lakou ia’u ke hoea wai i Elako.  Haila wau e aa ai e paio me lakou.”

            O ka mamao o kahi a ka naita opio e kau nui ana e hiki aku iloko o ka manawa kupono aia no ia ma kahi o eono mile a oi a hookuu aku la oia i ka holo o kona lio.  Aia no hoi kona ukali mahope mai a i kela ame keia manawa ana e alawa aku ai i hope aole i nele kona hoomaopopo iho i ka hookokoke mau o ka enemi mahope o lakou.

            Ma keia manawa no hoi ia kiekie loa ae la ka mahina a ahuwale iho la no hoi na mea ma ko lakou aoao ia lakou e nee ikaika ana imua a ka wahine opio e hoomaula, a i na wa apau a Kale e alawa ai i kana wahine e pili mau an aka iini ikaika iloko ona no ka aa ana i kona poe enemi ina e hiki lakou i Elako.  A mamua o ka hala ana o ka elua hapakolu o ke alahele e hiki aku ai i Elako ua lohe aku la lakou i ke pahupahu mai o na kapuai wawae o ua lio o na enemi a hoomaopopo iho la o Kale i ko lakou hikiwawe ma ka uhai ana.

            “Eia ke hookokoke loa mai nei.” wahi a Zira.  “O, e hoopakele main a lani ia kakou.”

            “Aiai no he manaolana i koe e kuu aloha.” wahi a Kale i pane aku ai me ka leo hoolana.  “He mau minute no koe o ko kakou hiki no ia ilaila.  Ke ike la wau i ke oioina pohaku.  O, aia no he manaolana no kakou.”

            “E hoopakele mai no lani ia’u.”

            “Na na lani e kokua mai ia’u a na’u e hoopakele ia oe.  Mai maka’u iki liai ka ikaika iloko o kuu mau lima.”

            “Aole no o’u maka’u ina e haule ka ikaika o kou lima e kuu aloha no ka mea ua lilo kaua i hookahi a na ia kuleana e hoopakele ia’u.”

            “E hoomau!  E hoomau!” wahi a Pidito i uwa hou mai ai mahope, a oia no hoi ka manawa a na aloha i kau aku ai i kahi i makemakeia. 

             He wahi ia o ke alanui i ano haiki ma kahi o eono kapuai walke no ka laula e hiki pone ole ai i na elua ke hele papapu ma ia wahi, a ma ka aoao mawaho o ke alanui he pali kuhoho a oia no hoi ke kae o ka lihi pali o ka muliwai.  I ka manawa i hoea aku ai o Kale ilaila ua kaohi mai la oia i kona lio a nana hoi i hana pela ua kaohi pu mai la no hoi ka wahine opio i kona lia a pela no hoi o Pidiro ma ka manawa ana i hoea aku ai.

            “E Pidiro.” wahi a Kale.  “E hoomau aku imua me Zira.”

            “A o oe e kuu haku Kale?” i hooho ae ai a Pidiro.

            “Maanei au e paa ai i na enemi.  E nee imua, mai kali.”

            “Aka he mea pono ia’u e ku ma kou noao e kuu Haku.”

            “Aole, aole.  Ke kauoha aku nei wai ia oe e hele imua Ua hiki ia’u ke paa ia lakou maanei a hiki i ko olua pakele loa ana.  E nee aku a mai hoohakalia.  E hoomau ma ke alanui e hiki aku ai i Sana Lorenzo a ilaila wau e hui aku ai me olua.  Mai pane kua hou mai.  E hele i keia manawa.  Mai maka’u e ku’u Zira.  O kuu aloha nou oia ka mana nana e hoopakele mai ia’u.  E hele pu me kuu ukali a e hui hou aku no kaua.”

            “Aka he mea – “

            “O, e Pidiro e pono e hoolohe i ka’u kauoha.” i leo nui mai ai ka naita me ka leo i koi ikaika aku ia Pidiro e hoolohe iaia.  “Eia lakou ke hookokoke loa mai nei i o kakou nei nolaila aole he manawa e hoohala ai.  Ina e haule malalo o lakou.”

            Me ke ano kanalua no o Pidiro i hoolohe ai i ke kauoha a kona haku a no kona hoomaopopo pu ana iho aohe he manawa i kou ua hooholo iho la oia no ka nee ana imua a o ko laua hoomaka aku la no hoi ia.  “E hoomaikai main a lani ia oe e kuu Zira.”  I hoo@ ao ai o Kale me ka muki aloha ana iho i kana aloha.

            A i ka wahine opio no hoi a hala aku ua aneane loa na enemi e hoea mai i ua wahi la, aia nae ma kea la e pii mai ana.  Ua hoomakaukau iho la oia i kana palekaua a unuhi ao la i kana pahikaua ana hoi i hilinai loa ai a hookokoke aku la i kahi haiki loa o ke alanua a oia no hoi ka manawa i hoea mai ai ka peo Mahomeda; eia nae he elua elua walke no o lakou e hiki ke maalo ae malaila i ka inanawa hookahi me kea no puikaika no nae.

            “E hookaawale keia ke’ake’a o ke alanui.” I pae ikaika mai ai kekahi leo a hoomaopopo koke  iho la o Kale, o ka leo no ia o ka lunakanwai.  “E hookaawalke koke ae a i ole e holo aku no wau maluna ou.”

            “Alaila he kanaka make kau e holo ai maluna.” wahi a Kale i pane aku ai.

            “Ma ka inoa o Alam o Kale o Leona keia.” i hooho hou ae ai o Beni Hame.  “He make keia nou e ka ilio Kristiano.”

            Ma keia hui ana ua emi iki mai la o Kale i hope i ka lunakanawai i hookokoke loa mai ai, eia nae, iloko o ka manawa koke no ua hoomaka iho la ke kaua me na mea oi.  Ua loaa mai no ka naita Kristiano i ka hauna pahi a ke lunakanawai maluna o ka nui kino eia nae o kona palekaua ka i pa mai a halakika ae la ka hauna pahi, oiai nae k aka naita pahikaua i onou ia aku ai imua a loaa aku la ka aoao o Beni Hame i ka oioi ma ka hoopa iki ia ana aku me ka hoomaopopo ole o ka lunakanawai a ike ole hoi i kahi i makemakeia.

            Eia nae ua lilo ia pa iki ana aku o ka pahikaua a ka naita ma ka aoao o ka lunakanawai i mea nonae eha loa ai mamuli o ka hala kika ana iho o kana (Beni Hame) pahikaua a pa pono iho la i ka pahikauaa ka naita a na ia ikaika halakika o ka pahi i hooni ikaika iho i ka pahikaua a ka naita a moku hamama nui ae ia kona aoao a na ia eha i kiloi aku i ua lunakanawai nei a pahu ana iluna o ka honua ke kumu i puiwa ae ai kona lio a holo pupule aku la ua lio kanaka ole nei a kaalo ae la ma ka aoao o ka naita.

            Ma ka Pidiro i ha’I mai ai i ka huina o ka poe enemi i uhaiaholo mai ai mahope o lakou oia hoi he eono ko lakou nui ua ano kuhihewa oia no ka mea ua ike ihola o Kale o Leona he eha walke no koa mawaho ae o ka lunakanawai aka iaia i kela manawa he mea liilii wale no ia no ka mea he elua wale no e hiki ke hele ma kahi haiki o ke alanui a o ka maikai hoi ia ma kona aoao.

            Ma ka manawa i haulehia ai ke alakai o na Mahomeda ua ano pukaka iho la na koa Mahomeda a o kekahi no hoi oia no ke alaila ana o ke alanui mamuli o ka waiho ana o ke kino o ka lunakanawai ma ke alanui ponoi.  Ua ala koke ae la o Beni Hame a ku koke ae la ma kekahi aoao o ke alanui a wahiho kaawale iho la kekahi aoao a oia no ka manawa i holo mai ai kekahi koa Mahomeda imua ma ua wahi kaawalke lo no ka hui ana me ka naita Kristiano eia nae aia no ka naita Kristiano ma ke kulana makaukau no ka hoouka kaua.  A iloko no o eha hauna pahi a i ka ha no hoi ua hanu aku la ka oi iloko o ka opu o ua Mahomeda nei a pahu ana ilalo i ka honua mai ke kua aku o kona lio.

            He elua o na Mahomeda I lele iho mai ko laua mau lio iho no