Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 15, 14 April 1905 — Page 4

Page PDF (1.48 MB)

This text was transcribed by:  Inger Hojfeldt
This work is dedicated to:  Daughters of Hawaii

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

4 NUPEPA KUOKOA, POALIMA, APERILA 14, 1905

 

KA

Nupepa Kuokoa

 

NO KA MAKAHIKI            $2.00

NO EONO MAHINA            1.00

 

SUBSCRIPTION RATES

ONE YEAR               $2.00

SIX MONTHS           1.00

O NA OLELO HOOLAHA APAU E HOOUNAIA MAI ANA NO KA HOOLAHA MALOKO O KEIA NUPEPA. E HOOUNA PU MAI ME KA AUHAU, A INA AOLE, AOHE NO E HOOKOMOIA. E HOIKEIA AKU NO KA AUHAU OLELO HOOLAHA KE UI MAI I KE KEENA NEI.

 

O na Dala apau o ka Pepa e hoouna pololei

mai i ka HAWAIIAN GAZETTE

COMPANY, LTD.

 

HOOPUKAIA E KA

Hawaiian Gazette Co., Ltd.

Hookomoia ma ka Hale Leka o Honolulu

Panalaau o Hawaii, ma ke ano

Mea o ka Papa Elua.

 

DAVID L. A-1, : : Lunahooponopono

S.K. NAWAA, : Kokua Lunahooponopono

A.W. PEARSON, : : : : :Lunanui

HONOLULU, OAHU.

 

POALIMA : : : APERILA 14, 1905

 

I Kau Kuikawa Anei Kekahi?

            AOLE.

            E hooikaika na hoa e pono ai, a oia no hoi ka maikai loa.

            E like me ia e ulu mai nei iloko o ka Ahaolelo o kakou e noho hana mai nei, ka Senate ame ka Hale o na Lunamakaainana, ua ikeia ae ka hooikaika o kekahi mau hoa ahaolelo e hoopau pono ia na hana iloko o na la he kanaono, a hoao ai laua e hookomo i olelo hooholo e paniku ana i ka hookomo bila hou ana, a e hana hoi i ka po mai ka hora 7 o ke ahiahi a pau i ka hora 10.

            Ua hoike ae no na manao o keia mau hoa i na kumu o ka hookomo ana ia mau kumuhana, a o ke kumu nui no oia ka hooikaika e hoopau i ka hana iloko o na la he kanaono i ole ai e kaulele aku i manawa hana hou, oia no hoi ke kahea ana i kau kuikawa a i ole e hoomau aku i manawa hou.

             Ma keia mau ninau a elua i waihoia ae-hookahi iloko o ka Senate ma o Senatoa Dowsett ka makua o ka olelo hooholo ua puiwa ae la ka Aha a aa na maka, a mahope o ka nanauki ana o Senatoa Achi i puoho ae ai i ka panikula o kona mana hoookomo kumuhana, a mahope o ka unene ana o na hoa ua pepehiia iho la ua olelo hooholo hooikaika hana nei e pau iloko o ka wa kupono, e kulike ole ai hoi me na waha-a ana i ka wa hooikaika balota, oia hoi, e hoopauia na hana i ke kau.

            O ka lua o keia mau keonimana oia no o Lunamakaainana Holstein ma o kana olelo hooholo la i hookomo ai iloko o ka Hale, ame ka nui apuepue no, oiai ka Lunamakaainana Fernandez i kunahihi ae ai a pii ana ka ula no ke ko ole o kana noi e hoopanee loa ia ke kumuhana hooikaika a hoonee mua i ua hana e pau ai i ka wa kupono, eia nae, ua e aho iki ka Hale i ka Aha oiai ua waihoia aku kana kumuhana a ka Poakahi a i na wa e ae no e noonooia ai.

            Ma ka aoao o ke Kuokoa he kokua nui kana ma ka aoao o keia mau hoa hanohano ame na hoa kakaikahi i kakoo ae, he hoailona hoi o ka hooikaika hana, a he ake nui hoi e hoopauia ka hana iloko o ka wa kupono.

            Aole keia he kalele ana i ka hoopau pono ole ia o kekahi mau kumuhana ano nui, e like me ka hooholoia ana o ka bila kalana ame na kumuhana e iho, oiai ua lilo ae la kekahi mau bila i mau kanawai no ka aina, a ua maikai hoi ia no ia mahele, aka, aole ia he mea e pili wale ai no ka hooloihi manawa iloko o ka manawa oi lele ina he wahi alanui no koe no ka hoonee holomua aku i na hana apau iloko o ka manawa kupono, he hoopakele ana hoi ia i ka lehulehu mai ka hoolohaka hou iho i ka waihona waiwai o ke Aupuni.

                  Ma ke kanawai Kumu e ukuia na hoa ahaolelo pakahi, i ka huina o $200 no ke kau kuikawa, oia hoi, ka manawa hana mawaho ae o ke kanaono la, alaila e hemo hou aku no he huina nuio $9600 no na hoa ahaolelo apau he 45-30 lunamakaainana ame 15 senatoa, mawaho ae o ko na limahana uku a he huina dala nui no hoi keia, e waiwai ai ke hoohanaia no kekahi mau hana nui e ae, ke manao nae na hoa e imi i ka pono pililaula o ko lakou mau koa makaainana, a hoole iho i ko lakou.

            Aka, aia, me ka hoohewahewa ole he mau bila ano nui ke waiho nei no ka hooholoia aku, a ke kapae no hoi na hoa i ka hoonui wale a hooloihi haiolelo a hookuanui kamailio makani, e waiwai ole ai, alaila aole e kanalua ke pane ae i ka hoopau nui ia o kekahi mau bila iloko o ka manawa nei no.

            Ua manao paha kekahi mau hoa o ka hoomiomio haanui wale ana i ka haiolelo oia ka waiwai nui i kau nui ia aku e na makaainana, a ina maluna olaila ke kalele ana alaila he hoa kela e ake ana o ka mahaloia mai i mea e puka hou ai no ka wa e hiki mai ana, ma ka hoopuhili ana i ka noonoo o ka poe koho balota noonoo lahilahi a makou e puana ae nei i ka moowini o ia ano @pu, emi iho hoi i ka waiwai nui o ka imi i ka pono pililaula.

            Nolaila i ka makou pane ana maluna o ke kumuhana kau kuikawa he hoopakele ana ia i ka Teritori maluna o ka huina o $9000 o ke kahea ole i kau kuikawa, ina e hiki na hana ke hooneeia imua a pau pono iloko o ka manawa kupono o ke ko ana no hoi ia o ke kukala hooikaika hana. Aia ke koʻikoʻi o ka pane ana maluna o na hoa ahaolelo ame ke Kiaaina pu i ko makou noonoo.

 

Ikaika na Haipule ma ka Hoeueu.

            E like me ke kuahaua o na Ekalesia o ke kulanakauhale nei i ikaika ae ai na haipule @ puni ke kulanakauhale nei i ke komo ana iloko o na anaina hoeueu hoohuli uhane mai ka nohona kekee a i ka nohona kristiano oiaio, e like me na ia hoohuli i hoohanaia i na wa i hala ame kela i malamala mai nei ma Wale, Enelani, o ka hoohuliia he mau kaukahi o na uhane iloko o ke Aupuni o ke Akua.

            Ua kau nui aku na iini haipule o na kristiano o keia kulanakauhale e kau pu mai na haawina o ka Uhane Hemolele iloko o keia aina, ke kumu o ka malamaia ana o na anaina hoeueu iloko o na luakini o Kaukeano ame Kawaiahao ame na luakini e ae, huila me na halawai ai o ka la e malamaia nei ma na kauhale, a e ike ia nei ka waiwai nui o ia mau hana.

            O ka ke Kuokoa e iini nei o ka pahola ae o keia haawina hookahi apuni ka Paeaina, a iloko o na home haipule apau, e hoala ana hoi i na home palaka e ae e hui pu iloko o ia haawina maikai o ke pookela nui wale, a aole wale no hoi iloko iho o ke kulanakauhale nei o Honolulu.

 

Paterika Mafe.

            O ka inoa e kau ae la maluna oia ka moolelo makaikiu hou e puka aku nei ma ko Wete Detona makalua oiai ua pulelo aku oia ma kela pule aku nei a nalo aku mai ko kakou hoohialaai ana.

            O Peterika Mafe oia ko ka Makaikiu Nikoloka Kaaka limahema ma kana mau hihia apau ona i hoohanaia ai, a he haumana no ia na Nikoloka Kaaka, e like no me ka kaua Wete i nalo aku nei. O ka like ole wale no mawaena o Wete ame Peterika, o ia ko Peterika kahiko iloko o ka oihana makaikiu, a ua komo oia iloko o na pilikia he nui o ka oihana makaikiu, a ua lilo ia mau mea i mau mea nona e iini loa ai a e aloha ai i ka oihana ana e lawelawe nei. No Wete hoi he haumana hoi ia, a o kana mau hana a kaua i ike ai, oia ka makamua o kona hookahua ana i inoa nona ma ka oihana makaikiu.

            Ua kapa aku o Nikoloka Kaaka ia Peterika, "he limahana" nona, no ka mea, ma ka eleu ame ke koa maoli aole ona lua e like ai. Ua kapa aku hoi o Nikoloka Kaaka ia Kikilina oia kona "limaakau," no ka mea ma ka ikaika ame ke koa wiwoole ua like no laua (Nikoloka ame Kikilina), aka nae aole a kaua mau kamailio ana no laua.

            O ka hihia a kaua e ike aku ai ia Peterika Mafe oia kekahi o na hana hoolele hauli i hanaia aku i ka Emepera o Rusia, a he hihia hoi i pioloke ai ko Rusia mana aupuni a huli ae ka manaolana o Amerika ilaila e loaa ai ka mea nana e huli aku i ka mole o ka hana kimopo i manaoia e hookau aku maluna o ka Emepera. O keia hana kimopo hoi na ka poe Nihiliti no ia, a e hahai ana no hoi ma na meheu o ka Wete Detona mau mea i ike ai, a o keia hoi kekahi o na hooiaio ana i ka Wete mau mea i hoike ai ia Generala Gerisa "he kumulaau nui keia nona na lala e kikoo ana ma na welelau apau o ka honua." Eia nae aole keia he hana i ulu mai mamuli o ko Kaunawahine Sofia hihia, aka mamuli no ia o na hana hookaumaha a ko Rusia aupuni i kona mau makaainana, nolaila komo ke kukoino, a o ka hopena ua hanau mai la ka hewa, a o ka poino keia e hoomakaukauia nei no ka poe hana hewa i ko rusia Emepera.

            Nolaila mai poina i ka hoomaka ana, mailaila aku no hoomaka ka heluhelu ana. I ono no ka ai ana o ka i'a i ka ai no mai ke poo a ka hi'u, a o keia ka manawa, e lawe mau ai i ke Kilohana i hoohialaai mau no me Peterika Mafe.

 

Hookuuia o Jim Kupihea.

            Ma ka Poakahi nei, imua o Lunakanawai Kaapuni De Bolt i hooloheia ai ka hihia o Jim Kupihea a na Democarata i hoopii ai i ke koho balota o Novemaba i hala, a ahewaia ai e ke Kiure Nieniele. He elua kumuhoopii ku-e ia Kupihea. O ke kumuhoopii mua oia ke alakai ana i kekahi puali no na wahi koho. O keia ka puali palaka akala me na lolewawae keokeo. O ka lua oia ka hookonokono.

            Ma ke kumuhoopii mua ua hookuuia ka mea i hoopiiia ma ke a'o ana a ka Aha.

            Mamuli no hoi o ka aelike ana o na lolo o Kupihea ame ka Loio Aupuni, na ke kiure no nana i hoolohe i ke kumuhoopii mua, na ia kiureno i hoolohe ae i ke kumuhoopii elua; eia nae ua hoohiki hou ia lakou. O na kiure nana i hoolohe i keia hihia oia iho keia;

            J. Batchelor, D.M. Ross, H.B. Saylor, W.L. Austin, James Steiner, F.A. Potter, C. Lambert, H.P. Roth, B. Guerrero, C.G. Bartlett, F.M. Kiley ame M.W. Parkhurst.

            Mahope o ka heluheluia ana o ka olelo hoahewa a ke kiure nieniele, ua noi koke ae o Davis e hookuu ia ka mea i hoopiia, eia nae ua lula mai ka Aha a hoomakaia ke kukulu ana i na hoike.

            O ka hopena i loaa ae ua hookuu hou ia no o Jim Kupihea, a he kanaka lanakila oia mai na hoopilikia i hookauia aku maluna ona.

 

            Ke haawi aku nei o Mr. ame Mrs. I. Ihihi i ko laua mau hoomaikai nui ana ina hoaloha lehulehu i kokua mai ia laua iloko o ko laua manawa o ka pilikia i ala mai mamuli o ka make ana o ka laua bebe uuku.

 

UA HOOLAIOIA NA OMOLE APAU.

            O ka laau hamo eha a Chamberlain aole e lilo hookahi keneta ina aole e loaa ka maikai ia oe mai ia mea mai. E hoao oe ia laau hamo ina ua hoopilikia mai ka rumatika ia oe. He hookahi no kau ana o ka oluolu no ia o ka eha. O na hu'i ma ka umauma, eha o na i'o paahana a oolea pu o na au, o ke kau ana i keia laau hamo oia ka mea nana e hoopalupalu ke oolea pu a olu mai no hoi ka eha. E loaa no keia laau hamo ma ke kuai ke hele ae ia Benson, Smith & Co., Ltd., na Agena no Hawaii Paeaina.

 

Holo Loa ke Kalana i na Hale.

 

Mai ka aoao ekahi mai.

            Mai ka Senate mai he hoike no ka hooholoia o ka bila Senate pili i ka hoopaʻi kaulana ole me na hoololi liilii, a pau pu i ka hooholoia na bila Senate 92 ame 95 ma ka heluhelu ekolu.

            Na ke komite hoonaauao i waiho mai i ka hoike lokahi maluna o ka haawina o $1,000 no ka halekula ame ka halenoho ame ona pahuwai no Kaauhuhu, Kohala Akau.

            Na ke komite o ka oihana mahi ame kalepa i waiho mai he hoike lokahi maluna o ka bila a McCandless pili i ka hoopakele ana i ka oihana mahi ame aina-ululaau, e hooaiai ana ke komite e hooholoia ka bila.

            Na Lilikalani i hookomo mai he olelo hooholo kuai kuleana wai o Pauoa maloko o ka haawina o $211,050, a na Kalawaia i hookomo olelo hooholo pili i ke aʻo ana i ke komite aina aupuni e huli koke mamua o ka hoohana ana ia o kekahi dala i na hana pili i na alanui o Waikakalaua ame Kipapa.

            Na Aylett i hookomo bila uku laikini kalaiwa kaa maluna o ke kanaka e kalaiwai ana i ke kaa laikiniia a pau i ka heluhelu ekahiia ma ke poo.

            Na Smith i hookomo bila pakui a hoololi i na Kanawai Hooponoponoia pili i ka olelo hooholo o na hana, a o ka Harris he bila e hookapu ana i ka hoohanaia o na pooleta hoopukapuka, ame na kohokoho ame na like kahi e puka mai ai kekahi mau imiloaa a holo no hoi ma ke koho ana o 16 ku-e ia 10.

            Holo ka bila Senate pili i ka hoopai o ka poe hoohalike me he mau luna papa ola la ma ka heluhelu ekolu ana.

            A holo pu no hoi ka bila Senate 70 pili i ka laikini o ka poe kuai a hoopukapuka i na mea helu elua ma ka heluhelu ekolu.

            Ua hooholo ia no hoi ma ka heluhelu ekolu ka bila Senate 77 pili i ka uku ana o na uku laikini.

            Ma ka heluhelu ekolu o ka bila a Sheldon pili i ka hookohu ana i mau lunakanawai aha apana mai ka poe i loaa na laikini loio, a haule no hoi ka bila a oia no hoi kona make loa ana, a hoopanee no hoi ka Hale.

 

KA SENATE,

            La Hana 39, Aperila 3.-Mahope iho o ka pau ana o na hana kumau o ka Aha ua hoea mai la ka hoike mai ka Hale mai o na Lunamakaainana no ka aponoia ana o ka olelo hooholo hui a Coelho e noi ana i ke Aupuni Nui e kaupale ia ka loaa ana o ke kuleana kupa i na keiki o na Asia, a mahope o ka noonoo ana ua aponoia ka olelo hooholo hui.

            Na Kauka J.D. Avery he palapala noi no ka ukuia aku iaia o ka huina o $238 no kona hana i hooko ai no ke kalana, ma ke ano he kakauolelo no ke komisina haku kanawai kalana, a ma ka noonoo ana ua waihoia ke kumuhana i ke komite o na ala me loaa.

            A ua hookomoia mai no hoi he palapala noi no ka hookaawale ana i elima eka aina aupuni i kahua paani no na haumana kula o ke kula o Waiakea, Hilo.

            Hapaiia ka noonoo a na o ka bila Senate 53 ma kona wa o ka heluhelu elua ana a hooholoia a holo pu no hoi ka bila Senate 101 ma kona heluhelu elua ana mahope iho o ka aponoia ana o ka hoike komite hookolokolo maluna o ke kumuhana.

            Ma ka noonooia ana o ka hooaiai o ke komite huikau, oia hoi, e hooaiai ana ke komite e waihoia ka bila i ke komite kuikawa, a aponoia no hoi e like me ka hooaiai a kohoia o Bishop, Achi ame Lane. Mai ka hoike mai o ke komite hui kuka maluna o ka bila Hale 43, oia no hoi ka bila pili i na ukuhana o ka poe e hana ana i na hana o ke aupuni, e hoike mai ana ke komite i ke ku-e o ke komite Hale maluna o na hoololi, a ma ke koho ana ua hoole ae ka Senate i ke koho ana i komite hui  kuka hou no ia kumuhana hookahi.

            Na Achi i hookomo bila pili i ka auhau bona o na moraki a pau no hoi i ka heluhelu ekahiia. Hapaiia ka noonoo ana i na hookohu o na luna aupuni o ke Kiaaina a hoopaneeia a Aperila 8 ma ke noi a McCandless.

            O na bila Senate 87, 90, 100, bila Hale 90, ame ka bila Hale 118, ua pau lakou i ka heluhelu ekolu ia mahope iho o ko lakou noonoo pakahiia ana, a o ka bila Hale 146 ua hooholoia ae ma ka heluhelu elua ana.

            Ma ke noi a Achi ua laweia ae la ka bila Senate 48 pili i ka laikini, e noonooia e ka Aha ma ke ano holookoa; a na ke komite alahao kuikawa i waiho mai i ke noi e haawi hou ia aku i manawa no ka noonoo hou ana maluna o ka bila a McCandless pili i ka haawi kuleana hoohana alahao iloko o ka mokupuni o Oahu e kekahi hui, a waihoia ka hoike ma ka papa no ka noonoo pu ia me ka bila.

            Ma keia manawa ua noonooia ae la ka bila Senate 48 a Achi i noi ai e weheia mai ke komite o na ala me loaa a hoomaka iho la na hoa e komo iloko o ka hana a waiho hapa pu ke kumuhana me ka hiki ole i kona hopena. O keia ka bila laikini o na laikini.

            Na Lane i hookomo olelo hooholo pili i ke noi aku i ka Ahaolelo Nui e aeia e kaupalena ole ia ka nui o na aina o ka Hoomana Kakolika o Hawaii i ke kaukani eka wale no e like me ka ke Kanawai Kumu Panalaau i hana ai pili i na hui kakuluia, a ma ka noonoo ana ua aponoia ae la ka olelo hooholo.

            He leta mai ke Kakauolelo Teritori mai e hoike mai ana i ke kakauinoaia o keia mau bila malalo iho nei: Ka bila Senate 38, bila Hale 81, 80, 151, bila Senate 58, 30, 60, 34, 67 ame ka bila Senate Hale 136.

            Mahope iho o keia i noonoo hou ia ae ai ka bila laikini i noonoo mua ia iho ai, a mahope o ka noonoo pakahi ana i na pauku ua lele aku la ka noonoo ana o ka Aha maluna o ka hoolohe ana i ka leta a ke Kiaana e hoike mai ana i kona vito ana i kekahi bila a oia no hoi ka bila Senate S a hoopanee no hoi ka Aha.

 

KA HALE.

            La Hana 40, Aperila 3.-Ma keia la hana o ka Hale o ka bila Hale auhau oia ke kumuhana nui o ka noonooia ana iloko o ke Komite Hale, ua noonooia ae ka bila Senate 40 a hoopanee hou ia ka noonoo ana mamuli o ka manao e unuhiia ma ka olelo Hawaii a pau pu i ke paʻi ia, alaila ua hoomaka hou ae la ka noonoo ana i ka bila auhau. Ua noonooia keia kumuhana iloko o ke komite holookoa.

            Ma  ke kapae ana i na rula o ka Hale ua hookomo mai la o Coelho he bila pili i ka hoomalu ana i ka holo ana o na kaauwila iloko o na alanui o Honolulu a pau no hoi i ka heluhelu ekahiia ma ke poo.

            I ke kakahiaka no i loaa mai ai o ka hoike mai ka Senate i ka hooholoia o ka bila kalana me na hoololi, a aole i pau pono ka heluhelu ana a ke kakauolelo, ua noiia ae la e waiho i ke kumuhana iloko o ke komite kuikawa no ka unuhi ana a e haawiia i ke komite paʻi, a ma ia lako ana hoi e imi pono ai na hoa i maopopo pono ai na mea apau pili ia kumuhana a kohoia o Holstein, Rice ame Kaleiopu i mau hoa komite.

            Mai ia J.D. Avery mai ke kakauolelo o ke komikina haku kanawai kalana he palapala hoopii no ka hoihoi aku aku iaia i ka huina ukuhana ma ke ano kakauolelo no ke komikina kalana, a mai ka poe mai o Palolo he palapala noi e aeia aku i pailina no lakou ma ka aina hoomana kahiko o ia wahi, a na ka Hui Amerika Hawaii no ka Enekinia no ka uku ana a hoihoi aku i ka hui@ ke poho maluna o ka hana o ka uwapo@ o Bur@a.

            Mai ka Senate mai he hoike i ka apono koke ia ana o ke kukaia uwapo ana no Kaukonahua mai ka haawina kahiko mai. N@ Hui Oihana Kalepa mai he mau leta e hoike mai ana i ka @ o ka hooholo loa aku i ka bila Hale 180 pili i ka hoopii ae i ka hoopanee o ke dala i ka 9 pa-keneta, a ma ka noonoo ana ua w@ na leta i ke komite hookolokolo oiai aia ia a na bila ne@ hooaiai lokahi no hoi ka keia mau hui e hooholoia maluna @ ka bila Hale 45.

            Na ke komite waiwai keia mau hoike malalo iho nei:

            E hooaiai ana ke komie e waihoia ka olelo hooholo hui p@ koho komikina o ehiku lala no ka hooponopono ana i na kaanawai auhau a noonoo pu ia me ka bila Hale o ke ano like; a pau p@ ia haawina hookahi ka bila a Kaniho pili i ka hooponopono @ ke kuai o na waiwai kalepa, oia hoi e waihoia ka noonoo ana @ bila Hale o na laikini.

            A hooaiai lokahi ke komite maluna o ka bila pili i na @ na wahi hoololi liilii a kokuaia hoi ka haawina o $634.2@ no k@ ana i ka moolelo o ka Hale ma ka olelo Hawaii e ka Pa@ the Pacific, a pau pu ma ia haawina hookahi ka haawina o $@ Coelho i hookomo ai no na poo leta a na ma'i lepera o ke K@ ma'i o Kalaupapa ame Kalihi.

            He hoike pili i ke kumuhana o ka hoihoi hoi i na dala @ komoia e na moho o ke kau kalana i ka wa koho blota, e ho@ ke komite, eia nae, ua waihoia ke kumuhana a noonoo pu @ ka bila o ia kumuhana like.

            Kokua nui ke komite i ka bila a Senatoa Lane pili i ka ho@ laikini i ka poe hoopukapuka dala a waiwai o $50 no ka ma@ ma kekahi olelo ana he laikini ae hoaie dala me ke ana o @ keneta no ka mahina, a kokua pu hoi ke komite i ka haawi @ $9600 no Kapiolani Home, aka o ka bila a Kaniho na hooaia; ke komite e waihoia ia kumuhana a noonoo pu ia me ka bila laikini.

            Hoole ke komite i ka manao kuai i ka uwapo o ka Hui Ata@ Sugar o Kaunakakai no $10,000 i uwapo no ka lehulehu, a waihoia ka hoike ma ka papa no ka noonoo pu ia me ka bila haawina a pau pu hoi i ke kokuaia  o ka haawina o $17.80 no ka uku ana no ka waiwai i kuaai e ka Teritori o Hawaii mai a Wall, Nichols & Co., ame ka huina o $21.25 o ka Hawaiian News Co., no ia mea hookahi.

            Lokahi loa ke komite maluna o ka bila a Senatoa Bishop pili i ke kukulu lala banako, a pela no hoi ka bila a Rice pili i ka hoololi o na Kanawai Hooponoponoia maluna o na kiure, a kokua nui hoi ke komite i ka haawina a Holstein i hookomo ai nona ka huina o $57 no ka uku ana i na hoike iloko o ka hihia o Jones.

            Maluna o ka hoike komite hui o na Hale maluna o ka bila a Kaleiopu pili i ka haawi kuleana kukulu a hoomoe alahao iloko o Oahu, ua hooaiai mai ke komite i ka like ole o na noonoo ana a e noi ana hoi ke komite i manawa hana hou a aeia e like me ke noi a hoihoi hou ia ke kumuhana i ke komite no ka noonoo hou ana.

            Na ke komite hoonaauao he hoike lokahi maluna o ka olelo hooholo a Fernandez no ka halekula ame ona pahuwai no ka mahiko o Paauhau no $1500.

            Na Sheldon i hookomo bila laikini i na hui kuwaho e noho ka @ ana iloko o ka Teritori i kumu ole na kumupaa iloko o Hawaii @ paa i ka heluhelu ekahiia ma ke poo.

            Malalo iho nei na olelo hooholo i hookomoia.

            Na Lewis i rola alanui no Puna no $5000, a na Nakuina no ke awapae o Pukoo, Molokai, no $5000, a na Coelho no ka uku ana i $8 no ka mahina i ka poe hana o ke kahuama'i aole hoi i $4.

            Na Pulaa i haukapila no Kohala Akau no $1000, a na Kalino no ka halii unu ana o ke alanui o Paia no $7,5000; no ke alanui o Kaupakulua no $3500; hooponopono hou i ke alanui o Paia a Makawao no $5000; ai kaa-wai ame elua miula no Paia no $1000; a na Waterhouse e kukuluia i hale no ka poe e hele ana e ike i na ma'i ma ka Kalihi, oia hoi, e kukuluia keia hale ma Kalihi; no $500 a hoopanee no hoi ka Hale.

 

KA SENATE.

            La Hana 40, Aperila 4.-O kekahi hana nui o ka Aha ma keia la hana oia no ka noonoo ana i ka hookohu a ke Kiaaina ia J.C. Davis i Lunakula Nui ma kahi o Atkinson i waiho, a mahope o ka noonoo ana ua hoopaaia ka hookohu a ke Kiaaina, a o ka Lunakula Nui aku la no hoi ia o Mr. Davis.

            I ke kakahiaka no i loaa mai ai he mau hana mai ka Hale mai o na Lunamakaainana. Na ke komite aina he hoike pili i kekahi mau pauku o ka bila laikini a waihoia ka hoike ma ka papa no ka noonooia me ka bila.

            Malalo iho nei keia mau hoike a ke komite hookolokolo:

            Pili i ka bila Hale 144, e hooaiai ana ke komite e hoopanee loa ia ka noonoo ana o ka bila a aponoia ka hoike. O kana hoike maluna o kekahi mau pauku o ka bila laikini maluna o ka laikini ana i ka awa ame ka paka ame kekahi mau mea like ua waihoia ka hoike ma ka papa no ka noonoo pu ana me ka bila.

            A maluna hoi o ka bila Senate 37 pili i ka hanainoia o na moolelo o ke keena hoona aina ua hoike mai ke komite hui kuka o na Hale a elua i ka lokahi maluna o na hoololi a ka Hale a aponoia ka hoike komite a hooholoia no hoi ka bila.

            Ma na noi a Dicke ua hapaiia ma ka bila Hale 113 mai ka papa mai no ka noonoo ana a hooholoia ma ka heluhelu elua ana a pela no hoi ka bila Senate 90 i noonoo hou ia ai no ka hooponopono ana i kekahi mau hemahema.

            Noonooia ka bila Senate 105 pili i ka mahele ana ia Hawaii iloko o elua mau Apana Koho Senatoa a hooholoia ma ka heluhelu ekolu ana. Ma ka noonoo ana ua hooholoia na bila Hale 107 ame 153 ma ko laua heluhelu elua a o ka bila Hale 160 na waihoia i ke komite o na ala me loaa.

            Hooholoia ka bila Senate 107 ma ka heluhelu elua a waihoia i ke komite hookolokolo a pau pu me ka bila Senate 108, 109, ame ka bila Senate 110. A hooholoia ka bila Senate 84 pili i ka hoopakele i na koloa mai ke ki wale ia, ma ka heluhelu me na hoololi liilii.

            O ka bila Senate 111 pili i ke kukulu kula kiekie kaikamahine ma Kona no ka heluhelu elua ana ua waihoia i ke komite kuikawa nona na lala o Paris, Brown ame Hewitt.

            Mai ka Hale mai he noi paani kinipopo me ka Aha Senate a ma ka noonoo ana ua aponia ae ke noi paani me keia manao o na hoa wale no o na Hale a elua ke komo iloko o ka paani a hooholo pu ia aole e hookomo i ke kumuhana iloko o ka moolelo, a hoopanee noi ka Aha.

 

KA HALE.

            La Hana 41, Aperila 4.-O ka noonoia ana o ka bila Hale a Harris pili i na palena pauahi o Honolulu oia ka bila nana i lawe nui ae i ka manawa o ka Hale no ka noonoo ana.

            Noonooia ka bila Hale 125 a Harris i hookomo ai a hooholoia ma ka heluhelu ekolu ana. A na ke komite kuikawa maluna o ka bila 120 ma o ka Lunahoomalu la o ke komite Fernandez, a pau no hoi i ka hoikeia kekahi mau bila e ae i kaa iloko o ia komite @ he ekolu hoi ka nui o ia mau bila.

            I ke kakahiaka nae i loaa mai ai he leta mai ke Kiaaina m@

E nana ma ka aoao elima.