Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIV, Number 2, 12 January 1906 — Page 5

Page PDF (1.49 MB)

This text was transcribed by:  Debbie Tom
This work is dedicated to:  Lydee Felipe-Ritchie

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

NUPEPA KUOKOA, POALIMA, IANUARI 12, 1906

 

ALEMANAKA O 1906

 

1906    Ianuari            1906

 

 

 

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

28

30

31

 

 

 

 

            E puka ana ka ia i Ianuari 5 a hiki i Ianuari 15 ma ka hora 6:49 a e napoo ana i Ianuari 8 ame 9 . hor 5:35; Ianuari 10. hora 5:26; Ianuari 11 ame 12, hora 5:37; Ianuari 13, hora 5:35; Ianauari 14 ame 15 hora 5:39.

            O ke kai pii ma Kahului ame Hilo e pii ana he hookahi hora mamua o ko Honolulu nei.

 

KAI PII.

 

Poakahi. Jan. 8,  hora 2:34 a. m.; 2:04 p. m.

Poalua.   Jan. 9,  hora 3:07 a. m.; 2:47 p. m.

Poaklu.   Jan.10, hora 3:40 a. m.; 3:30 p. m.

Poaha.    Jan. 11, hora 4:16 a. m.; 4:18 p. m.

Poalima  Jan. 12. hora 4:53 a. m.; 5:09 p. m.

Poaono   Jan. 13. hora 5:32 a. m.; 6:04 p. m.

Sabati.    Jan. 14. hora 6:13 a. m.; 7:07 p. m.

Poakahi  Jan. 15, hora 6:57 a. m.; 8:12 p. m.

 

KAI EMI.

 

Hora    8:20 p. m.; 10:25 a. m.

    "    9:00 p. m.; 10:55 a. m.

    "    9:42 p. m.; 11:25 a. m.

    "    5:46 p. m.;   7:45 a. m.

    "     10:27 p. m.; 12:00 a. m.

    "     12:35 p. m.; 11:20 a. m.

    "       1:15 p. m.; ..................

    "       1:57 p. m.;   0:18 a. m.

 

ALEMANAKA O MAKALII, 1906.

 

LA       1.  Olekulua                          La 16.- Olepau

   "      2.  Olekukolu                                      "  17.- Kaloakukai }Kapu Kanaloa

   "  3.  Olekupau                 "  18.- Kaloakulua

   "  4.  Huna                        "  19.- Kaloapau

   "  5.  Mohalu                    "  20.- Kane }Kapu Kane

   "  6.  Hua }Kapu Hua       "  21.- Lono

   "  7.  Akua                         " 22.- Mauli

   "  8.  Hoku                         " 23.- Muku

   "  9.  Mahealani                 " 24.- Hilo

   "10.  Kulu                          " 25.- Hoaka

   "11.  Laaukukahi               " 26. -Kukahi

   "12.  Laaukulua                 " 27.- Kulua

   "13.  Laaupau                  " 28.- Kukolu

   "14.  Olekukahi                 " 29.- Kupau

   "15.  Olekulua                   " 30.- Olekukahi

                                             " 31.- Olekulua

 

Nuhou Kuloko.

 

            Ua hala aku ka Makua Iakoba no Nanpoopoo, Kona, maka Mauna Loa o ka Poalua nei.

 

            Eia ke manao ia nei e wehe a'e i makeke hou ma ke kihi o na alanui Moi ame Kekaulike, e huli pono ana i ka makeke e ku nei.

 

            Ma ka hoike a Puuku Trent o ke Kalana o Oahu i ikeia iho ai he $59.584.07 o ia ke koena loaa o ke Kalana ma ka la hope o Dekemaba, 1905.

 

            I keia pule holookoa ua hoomaha na keaka o ka Opiuma no ke kali ana i na hooponopono e hanaia nei i keia manawa, a ke paa a'e o ka uwila hou no ia o na hana malaila.

           

            Ma ka makahiki hou 1906, ua hanau mai he keikikane pu'ipu'i na Mr. ame Mrs. John Kalaukoa. ma Kalihi. Honolulu. i ka hora 5 o ka Poalima, la elima o keia mahina o Ianuari.

 

            O Ilae Tibble, ka lunapaahao o Pukoo. Molokai. ua hoopiiia mai nei oia imua o Makai Keikie William Henry no ka ona rama. a e hoopauia aku ana oia i ka manawa e ala hou mai ai ia mea.

 

            I ka la iho la inehinei i hamama hou a'e ai ka puka kuai kikiki o na hana keaka ma ka Opiuma no keia pule a'e. He hoike ana keia e hoomaka hou ana ke keaka ana i keia noa ana a'e o ka pule.

 

            Ke makemake nei o J. Kolikoli Luka e haawi aku i na hoomaikai ana he nui i ka poe apau i komo kokua mai iaia ma na mea e pili ana i ka hoolewa o kana wahine i hala, Mrs. Uilani Ahukinialaa Luka.

 

            O ka nui o na loaa o ka hoikeike o na manu i malamaia iho nei iloko o Dekemaba he $685.65. a o na lilo he $446.10, a o ke koena iho he $239.55, No ka pomaikai keia o ka Ahahui Hanai Manu o kakou nei.

 

            Ua oleloia a'e okeia aelike hana o ka Pali o Nuuanu a ka Papa Lunakiai i haawi ai ia C. B. Wilson, e laweia a'e ana imua o ke Kiure Kiekie no ka huli pono ana.   Ua mahui wale ia no na Wilson no keia hana e hapai nei.

 

            Ma ka mokuahi Sierra o ka Poalua iho nei i haalele iho ai o Konela Z. S. Spalding ame L. A. Kakina ia Honolulu nei a holo aku la no Los Angeles, maluna o kela ninau hookuonoono o na kanaka Rukini ma Kapaa, Kauai.

 

            Ma ka hoike a ka meakakau o ka nupepa Advertiser e noho ia ma Wasinetona, me he mea la e hooloheia ana ka bila kanawai hoihoi loaa o ka Teritori nei a Elele Lahui Kalanianaole i hookomo aku ai iloko  o ka Ahaolelo Nui. ma ka la 1 o keia mahina e.

 

            Ua hala aku maluna o ka mokuahi Mauna Loa o ka Poalua nei o Makai Kiekie Williama Hanale ame Hope Loio Aupuni Prosser. no ka huli ana i ka hihia o ka halekula o Holualoa i paaia  mai nei e Mrs. Mary Atcherley ma kona koi ana he agena oia no Mrs. A. Davis.

 

            He mau la iho nei keia i ikeia aku ai kekahi poe kamalii ame kekahi mau kanakamakua e o'eo'e ana me na apana laau am ke kahua e kukuluia aku ai ka hale pohaku o McCandless. ma ke kihi o na alanui Betla ame Moi. E huli ana keia poe i na wahi okeni i poholo iho ma na ko-wa papahele o ma hale kahiko i ku iho nei malaila.  Ua loaa aku i kekahi wahi keiki Pukiki i ka Poalua nei he dala Mekiko kahiko loa.

 

HE PANE IA C. W. KINNEY & CO.

 

            E ke "Kuokoa." Aloha oe:-E oluolu hou mai ia'u no ka ekolu o ka manawa, i kou ahonui ia, e ahai aku a loaa o'u mau kini e hoopue mai la mai ka la hiki ma "Kumukahi" a ka welo ana a ka la i ka mole olu o "Lehua," a no ka mea, o ka mamaka au e auamo aku la ma ke ala me ka Tuea, aia ka he pono nui, pomaikai no kela ame keia mea e papahi ana i ka inoa hoahanau Moremona o Uta, a no lakou i'o no keia kahoahoa ana, paipai ana, a'o ana, kuhikuhi ana, a no ka mea, ua loihi a piha maoli  no ka manawa o na makamaka o ke au i hala ame ke au hou e nee mai nei, ame ka hanauna hou o keia la i ke akamai i ke a'o ana e pili ana i ka loina mare lehulehu ame ka hoopunipuni maoli no ku i ka hoowahawahaia e na poe anoi nui i ka inoa maikai, nohona haumia ole, ake nui i ka hooulu a hoolaupai lahui i kulike loa e like me ka Papa Kuhikuhi a ke Akua i hoolala e ai no mamua iho o ka hana ia ana o ke ao nei, ame kona mau mea i piha ai, a i kono ole ia mai ai hoi ka ke kanaka mau paku'i a hoololi paha e like me ka hemahema e ike ia ana maloko o ka ke Akua Papa Hana Kaulike i hoikeia ae la mamua ae la, a kuu poe hoaloha Moremona e haaliki mai nei.   Oiai o ka mea oiaio maoli no, ua niua maoli no ka maka i na wahine ame na hana moekolohe e like me ka manao hoakaka a hoaiai o ke kaula o lakou ae ma, a i wale waha hoi kona inoa ina hanauna i hala aku la.  ame keia hanauna. e hoomaamaa maoli ia nei no hoi e like me "Miss_________, e ike nui ia nei i keia mau la a'u no hoi e manaoio loa nei aole loa he la e oili mai ana.  Aia ka he 30 manamana lima e kaana i ka puu o na loaa i panai ia mai e ke poo ohana o "KOU" home iho a malia paha ua hoeha aku au ia "OE" ma keia hai manao ana; aka, e oluolu e huikala mai ia'u ma keia, oiai aole na'u i hoino pilikino ia oukou a pau loa,aka. na ke Akua kanaka no o oukou ma ka inoa o "Biligiham Young,"  a na keia kanaka  kae'ae'a nui wale i hele a hae ka puuwai ina hana alakai hewa e. poino mau wale ai kahi poe he nui wale a'u e koho wale ai nei no he 1,500,000. A oia a emi mai paha ka nui o na poe makapo e olowalu like nei na leo me ka noonoo mua ole ae he "OLELO HOIKE KEIA NO KA MAKE MAU LOA."  Eia iho ua olelo hoike nei:

            "He oiaio, he oiaio.  ke hai aku nei Au ia oukou. ina e mare ana kekahi kanaka i wahine e like me Ka'u Olelo, a ua beritaia ia ma o ka Uhane Hemolele Hoopomaikai la e like me Ka'u i hoonoho ai.  a ke hana oia (ina he kane a he wahine ia mea) i kekahi hewa, a ha'iha'i paha i ka berita mau loa.  ame na hana hailiili o na ano apau, a ke hana lakou i ka hewa pepehi KANAKA. ka hana hoi e hookahe ai i ke koko hala ole. e ala hou mai ana no lakou iloko o ko LAKOU HOANO ia ana." B.& K., Mahele 131, p. 260. Uta.

            Ma keia oukou e ka poe heluhelu e ike mai ai i ke kumu ikaika loa o ka'u olelo no keia poe ae la, a e hiki ole ai na olelo malani e pili ana i keia ano lahui kupaianaha i ike ole ia kona lua maluna o ka honua i keia au nohoana malamalama o ka naauao  a i oi loa aku hoi o ke ino mamua o ka hoomana "Mahomeka." o ka poe Tureke a'u hoi e manaoio loa nei he mau a'o ana keia e kahea okoa aku ana no i ke Akua: auhea oe? E oluolu oe e ho hou iho i mau popilikia no makou. Aole hoi makou  i kuihe no keia emi ino loa o ka lahui Hawaii.  A me keia mau hoopea wale ia e kahakaha ia mai nei imua o ko kakou mau ihu ponoi i keia mau la.

            Nolaila, e ka lahui Hawaii, a'i i loaa ai o ka pomaikai o ka helu pu ia ana iloko o kou mau mamo, e oluolu e ku iluna e apo aku ina hana pono oiaio a pau loa i mau ae ole ina kanawai o ke Akua ame na kanawai o ka aina.  E oluolu hou mai no e hoao ikaika loa e like me ka hiki ia oukou ke ku ma mao loa ae mai na hana e hoohoihoi aku ana i ka hoiomua o na hana i ike meakaka loa ia ae la o kona hoouia ina e like ae la me keia poe e hana hewa mai nei no me ka AE o ka NAAU he huku o "Paulo".

            A ma e hale kewi kakou me ka ae o ku naau mahope iho o ka loaa ana mai ia kakou. ka IKE ana i ka olelo oiaio.  AOHE mokai hou no na hala.

            Aka, o ke kali welweli ana i ka hoopuiia mai ame ka huhu wela e pau ai ka @ - Hebera 10: 26-27.

            Ke ike mai la no oukou la. i keia olelo oiaio aole na'u keia, ma ka Uhane Hemolele keia ma o Paulo 'la.

            Eia hou mai keia ku-e o ka Uhane ia oukou.

            E uami hoi i ko oukou mau laia ma ka honua i ka moekolohe. i ka maemae ole, i ke kuko wale. i ka makemake ino, ame ka makee waiwai, o ka hoomanakii no ia.

            No ia mau mea e hiki mai ai ka INAINA o ke Akua maluna iho o na KEIKI a ka HOOLOHE OLE.-Kolosa 3: 5-6.

            A ina no oukou e hoomau aku ana i ka hoomau ana i ke a'o ma keia olelo hoike hoopunipuni alaila me oukou aku ia ko oukou paio aku me ke Akua, eia iho ka Iesu Karisto.

            Olelo mai la ia, i mai la.  o na mea kanu apau aole i kanuia. e Ko'u Makua o ka lani, e PAU ia i ka UHUKIIA.-Mat. 15:13.

            Ke ike mai la oukou i keia me ka moakaka loa na Iesu keia olelo no ka poe Parisaio Satukaia ame ka poe Iudaio no ka lakou HOOLE i ke kanawai o ke Akua ma ko lakou moolelo.

            Ua like ou hoi ia me oe e "Kinney" ame kuu D. K.. na Lunakahiko o Uta, i hui he alo a he alo me ko olua hoa nei. no ka mea ua ike ia ae nei hoi ko oukou mau moolelo ame ko oukou AKUA, o B. Y., e aa ana no anei oukou e hoole mai aole i pili keia mau olelo ia oukou?

            Eia hou mai keia mau olelo a Iesu, e ku-e ana ia oukou, ame na Lunakahiko Kuapo lio o oukou i waena o ka muliwai, oiai e ola ana no kela e oluolu e lawe i keia mau olelo a ka Haku a hoopili mai ia oukou pakahi iho.  Oia mai keia:

            I mai la Oia ia lakou. O ka mea haalele i kana wahine. a mare hou i kekahi. he moekolohe no kana iaia.

            A i haalele ka wahine i kana kane a mare hou i kekahi. ua moekolohe no hoi ia.-Mat. 10:11-12.

                                                                                                JOHN MAHUKA.

                                                                                    (Aole i pau.)

 

J. K. NAONE UA HALA.

 

            Ma ka po o ka la 8 o keia mahina. me he aihue la i ka po. ua kipa a'e la na lima menemene ole o ka make ma ka home o John K. Naone, ma Pauoa, Honolulu nei. a kaili aku la i ka uhane mai ka hale kino aku o John K. Naone, i ke 64 makahiki, 11 malama ame 7 la o kona ola ana, a waiho iho la i ka lepo i ka lepo.

            O John K. Naone, oia ke keiki hope a ka Makua Naone me Pele, kana wahine mua. O Hao, oia ka  mua, o Hama, o Daniela, o Meli, na keiki mua mamua o ka mea i hala aku la.   Ua hanauia oia i ka la 31 o Ianuari, 1841, me Pauoa, a ua hoonaauaoia oia ma ke Kula'lii o Kahehuna.   Ua maleia oia me Mele Ahia, aole na'e he hua i loaa a'e ma ko laua kihapai.

            Ua noho lunapaahao oia no kekahi mau makahiki, a he luna auhau hoi no ka Apana o Ewa no kekahi mau makahiki.

            I ka wa o na Kamehameha, ua komo oia iloko o na pualikoa kiai, a he lukanela hoi no ka pualikoa o ka Haku o Hawaii.  Ua noho kapena oia no ka pualikoa Prince Own, a he alii kipu hoi no ia puali.

            He hoahanau oia no ka Ekalesia o Kawaiahao, a he lala no kona papa himeni no kekahi mau makahiki. O ke pena kana hana makaukau loa, a ma ia ano hana no oia i lawelawe ai a hiki wale i kona palupalu ana a waiho okoa.

            He makua oia no ka Apana o Pauoa ma na hana pili i ko ke Akua Aupuni, a oia no hoi ka luna pa-ilina o ia apana.   He ikaika oia ma na hana pono apau, a i ke Sabati mamua iho o kona make ana. ua hele no oia i ka halawai kakahiaka ame na halawai o ka auwina la. a ma ia mau halawai ua ikaika kana mau olelo alakai.  Ua papaia oia e kona kauka aole e hooikaika i ka olelo ana, oiai aia iloko o kona puuwai ka pilikia: aka na'e ma kela mau halawai i hoikeia a'e nei ua uhakiia iho la ia mau a'o ana. a o ka hopena ua loaa mai ka luaiakoko  nana i hoonawaliwali loa iaia, a hala wale aku la. Aloha No!

            Ma ka auwina la o ka Poalua nei i maneleia aku ai kona kino wailua, a waihoia ma ka ilina o Pauoa.

 

HOIKE KULA SABATI.

 

            E ka Nupepa Kuokoa.  Aloha Happy New Year kaua; e ka ahai lono o ka Pakipika:-E oluolu mai kou aho nui ma ka la 30 iho la o Dekemaba. 1905. ka hoike hapaha o na Kula Sabati o Hamakua Hikina ma ka luakini o Maunahoano.  Paauilo, hora 10 kakahiaka.  i akoakoa mai ai na haumana Kula Sabati o Paauhau, ke Kula Sabati o Kaala ame ko Maunahoano.  Wehe ia na hana me ka himeni ma H. A. N. ame ka pule a ko makou hoaloha. J. W. Moanauli, a na ke Kula Sabati o Maunahoano i wehe mua na hana hoike, na haawina o ka Hoa Aloha me na himeni. a he ku no i ka mikioi a mae mae.  Himeni Hui H. A. N. a pau ia ua ku mai ke Kula Sabati o Paauhau. a oia ano like no ka eleu.  he  eleu mai hoi kau. e ole hoi kau no ka mea he noho pu no hai me ka makua. ka Rev. C. M. Kamakawiwoole.  O ka panina hope o na hoike i ke Kula Sabati a kou mea kakau, oia ke Kula Sabati o Kaala. o kou mea kakau ma ka papa hoonohonoho o na haawina ame na himeni: he ui. he nani a nanahe na himeni i alakai noeau ia e ke Keiki o ke Kai Maokioki o na Kona. J. Peahi: a i ka hoooki ana iho ua loaa mai la olelo paipai mai ko makou makuakane mai. ke kiai o Hamakua. oia o Hon. A. Fernandez, i ku i ka naauao; a o na olelo hope i ka Rev. C. M. Kamakawiwoole.

            Happy New Year to all.

                                    Kaua no,

                                                DAVID KAULA.

Kahalo.  Hamakua, Hawaii, Ianuari 5, 1906.

 

Ka Wahine i nui na Eheeha.

 

AOLE E HOOHALA WALE I KA HOAO ANA I NA                                         HUAALE AKALA A KAUKA WILLIAMS.

 

OIA KA LAAU KUPONO HOOKAHI NO NA                                                                NAWALIWALI O NA WAHINE

 

            O ka wahine i lawe mai i na Huaale Akala a Kauka Williams ua waiwai kona kaupaonaia ma ke gula.  Ma na manawa maopopo o na wahine no ka malama ana i ka holo maikai mau ana o ke koko. ke ola hoi. oia na manawa kupono no lakou e Iawe ai i laau lapaau. a ina aole pela aole e nele ka holo puni o na ehaeha iloko o ke kino.

            A o na Huaale Akala a Kauka Williams ka laau maikai  loa hookahi a ka wahine e lawe ai.  No ka mea, he ikaika kana e hoomaemae ai i ke koko, a he maikai no hoi lakou no na kane pu-eia nae, ua oi aku  ko lakou kupono no na wahine, pela i loaa ai keia hooikaika ana mai hoohala wale i ka hoao ana i na Huaale Akala a Kauka Williams.

            "He ekolu makahiki i hala ae mai ke kupulau i hala iho la."  wahi a Mrs. Arthur Conklin o ke Alanui Coldwater. helu 5. Battle Creek. Mich., "i loaa ai au i ka nawaliwali wahine ame na ehaeha e ae a'u i manao wale ai ua ulu mai mamuli o ka nawaliwali mai o ka ikaika hana o na paahana o ke kino.  Nui mai ka nalulu o ke poo a ano haalulu. a he nawaliwali maoli no i ka hapanui o ka manawa ke kumu i hele maoli ai a koe na iwi.

            "E pili mau ana no hoi ka hu'i ma kuu kua ame na au o'u, he mau la a hiki wale i ka hiki ole ana ia'u ke hoomaopopo i ka mea e hoopau ae ai i na ehaeha i kau mai ai maluna o'u. Ua hoaoia na kauka he nui. aole nae e hiki ia'u ke olelo ae i ka loaa mai o kauwahi pono mai ia lakou mai. Ano-e mai ia oloko o'u a paa mai la no hoi ka lepo.           

            "A i kekahi la ua hui aku la kuu kane me kekahi kauka i hoomalolo i ka lawelawe lapaau ana ma ke alanui. a ninau mai la no hoi no'u nei.  Alaila a'o mai la oia i kuu kane e hoao i na Huaale Akala a Kauka Williams a wahi ana he mau huaale maikai lakou, a i kupono loa hoi no  ko'u ano ma'i mamua o na laau e ae e laweia ai e a'u.

            "A i ka hoao i'o ana ua ike koke iho la wau i ka maikai ma ka pau ana o ke poho mua a mahope o ka pau ana o eono poho  o kuu ola loa no ia.

            "A i ke ola ana o ka nawaliwali mua i loaa ai au o ka pio aku la no ia o na ehaeha e ae e laa ka nalulu o ke poo, olo-ku mai oloko ame na ano hu'i e ae o ke kino. A i keia manawa ua ola au. aka ua manao iho no wau e hoomau aku no  i ka lawe ana i na Huaale Akala a Kauka Williams, oiai he laau kupono loa ia no na kau kupulau."

            O na olelo a Mrs. Conklin,  ua ae  maoli mai oia no ka hoolaha ana ma ke akea no ka pono o na wahine e ae i loaa i na nawaliwali wahine. ana hoi i manaoio ai he laau kupono no  lakou.

            He mea oiaio o na Huaale Akala a Kauka Williams he ikaika ko lakou no ka hoomaemae ana i ke koko a hoano hou i ke koko.  Aole o lakou hana iloko o ka naau.  A he okiloa no hoi ma na ano nawaliwali o ia ano.  O ka lakou ikaika aia ma ka ulaa ana i ka mole maoli o ka ma'i. A he mea oiaio no. e pono ia oe e imi a loaa na huaale kupono i'o maoli. O na huaale hoopilipili wale aole he waiwai iloko o lakou.

            O na Huaale kupono maopopo oia no na Huaale Akala a Kauka Williams a he kuaiia e ka poe kuai laau lapaau apau a e loaa no mai ia lakou aku, a i ole, e loaa no ina e hoouna aku i na kauoha me ka uku  mua ana i ke kumukuai o 50 keneta o ke poho hookahi, a he eono poho i ka $2.50. a e hooko koke ia mai no na kauoha e Dr. Williams Medicine Co., Schenectady, N.Y.

            HE HOOMAIKAI I KA "HUI KOKUA A HOOKUONOONO O NA OIWI HAWAII" AME KONA MAU HUI LALA.

 

Laie. Koolauloa. Oahu. T.H.,

Dekemaba 30, 1905.

Samuel C. Dwight, Esq.,

Peresidena H. K. H. O. H.

 

            Aloha oe a nui:-O ka lau oliva o ke aloha nona ka huina o hookahi haneri ame kanalima-kumamahiku dala ($157.00).  ua loaa pono mai ia'u a ua lilo ia i mea no'u e hooilihia nui ia ai me ke kulipolipo no na hoomanao ana i ka'u kane i aloha nui ia i hala aku ma kela aoao o ka muliwai make.  kekahi hoi o na lala hoahanau o ka Hui Kokua a Hookuonoono o na Oiwi Hawaii o ke Kulanakauhale o Honolulu. no ka mea. nona mai keia mau pono i loaa mai la ia'u ma o kona launa pu ana aku me oukou ma ka hapai pu ana i na hana maikai o ka hui i oleloia.

            Ke lawe mai nei au i ka oukou makana o ke aloha. a e lilo ia i mea na'u e hoomanao mau ai no oukou ame ka oukou hana maikai iloko o ko'u mau la ma keia ola ana. a ke pule nei au.  "E ola mau aku ka Hui Kokua a Hookuonoono o na Oiwi Hawaii, a e holomua mau aku kana mau hana maikai iwaena o kona mau lala i loaa i na haawina o ka pilikia.

            E ae mai ia'u e haawi aku i ka'u mau hoomaikai piha ana i na lala apau o ka hui nui ma Honolulu.   na lala apau o ka Hui Lala Waiawa Helu 1. na lala apau o ka Hui Lala Waianae Helu 2. ame na laia apau o ka Hui Lala Hilo Helu 3 o ka Hui Kokua a Hookuonoono o na Oiwi Hawaii no na hana aloha i hanaia mai no'u nei. oiai i keia mau la iloko o ke kaumaha ame ka luuluu no ko'u hoa i hala e aku ma kela aoao. a e ae pu mai hoi ia'u e haawi aku i ko'u aloha nui i na luna nui ame na lala apau o ka hui nui ma Honolulu, a oia haawina hookahi  no o ke aloha i na luna ame na lala apau o na Hui Lala Waiawa Helu

 

He Ili Nani Lima A'i'ia

ME KA

LAUOHO ULIULI.

KA HUA O KE

Kopa Cutikura

 

            HE MILIONA A OI ka nui o na wahine e auau mau nei me keia KOPA CUTICURA  no ka malama ana. hoomaemae ana, a no ka hoonani ana i ke lakou ili. i pau ai ka papaa o ke poo. ka unahi -pii a i mea no hoi kekahi e pau ai ka helelei ana o ka laueho. a i hoopalupalu hoa ia i a me ka @ u'i ana i ka ili o na wahi i hele a manoanoa i ka hooikaika i ka hana, like me na lima, a peia no hoi e hoopau ai i na eha. ma ka holoi ana i na wahi eha me keia kopa. i ole oi e ike i ka aai me ka welawela: i ole no hoi e hou nui, ma ka holoi ana i na wahi pehu a palahehe: a he oi loa aku ka waiwai nui o keia kopa i na makuahine e lawelawe ana i na hana lehulehu i pili i na keiki a me lakou iho no hoi. a i na wahine no a pau: a he kupono loa no hoi keia kopa no na wahi auau a pau.   O ka poe i ikemaka i ka maikai o keia kopa, aole loa lakou e ae iki ana e hoao i kekahi kopa okoa aku, ke koiia mai: ina no e oleloia ana. he kupono ia ano okoa aku no na mea e pili ana i ka ili, ke poo a me ka lauoho o na bebe a me na keiki.   Ua loaa mai keia waiwai nui o ke KOPA CUTIKURA mailoko mai hoi o kela laau hooia ikaika loa i kapaia.  KUTICURA. oia ka laau ikaika loa ma ka hoola ana i na popilikia a pua e pili ana i na mea ika loa i ka pale ana i na mea ino . a he loaa no hoi ke ala maikai o na puailoko o keia kopa.  Aole loa e hiki ke hoohalikeia mai kekahi ana kopa e aei hoohuihulia e ke akamai o kanaka me keia kopa, ma kana mau hana ma-lama, hoola, a me ka hoou'iu'i ana i ka ili, a pela aku.  Pela hoi i ka ili oke poo, ka lauoho a me na wahi e ae.

            Aole no i lihi launa mai na kopa ona aina e me keia. no ka auhau ana a me ka hana o na keiki liilii.  Pela ihoia i lilo ai ka waiwai o na kopa a pau i HOOKAHI no ke KUMUKUAI  hoo-@ a @ Helu Ekahi keia Kopa no na poino o ka ili a me kahi auau, a hehelu ekahi no hoi no na kamalii a puai ke ao nei.

            NO KA HOOLA LOA ANA I NA ANO PEHU A POHAKA PALAHU MA NA WAHI A PUNI KE KINO, e hoomaemae i ka palapu me ke kopa CUTICURA i pau ai ka paapaa lepo a ano e ae paha o ka ili. a pela hoi ka poo, i pau ai ke kepia a me ka papaa piele, alaila. e hooma-u i kahi eha me ka Aila Hamo CUTICURA mama ae ai ka akiaki ana a ka hu'i a me ka ehaeha, a pela hoi e hoohana ai ka laau i kana hana a oia ka eha. alaila. e ina ka Laau Inu CUTIKURA i mea e maemae ai ke koko maloko.  Ke kuaiia no keia laau ma na wahi a pau o ka honua nei.  Ma Akekulia: o R. Towns & Co., Sydney. N. S. W. ko laila Agena: ma Aferika Hema Depot: Lennon, Ltd. Na "Hoakaka no ka Hoola ana i na Bebe a me ko lakou mau ki@au." he loaa wale no me ke kuai ole.

 

1. Waianae Helu 2. ame Hilo Helu 3, o ka Hui Kokua a Hookuonoono o na Oiwi Hawaii. Aloha oukou a nui.

            Ua imi nui au a ua hoomaopopo hoi i na hana i hanaia mai no ka'u kane i hala aku ame a'u nei.  a ua loaa ia'u ka ike pono ana aia he pomaikai nui iloko o keia mau hana e hapai ia nei e kela nui.

            O ka nui o na dala a kuu kane i hookomo ai iloko o ka hui no kona mau auhau like ole no ka manawa o elua makahiki a haalele mai la ia'u he $39.85, a o na pomaikai i loaa mai mai ka hui mai, penei no ia:

            No na kokua ma'i, he $28.00

            No na lilo hoolewa, he $75.00

            No na kokua manawale'a ia'u. he $157.00.

            A piha aku la ka huina o na dala i loaa mai ka hui mai i ka $260.00.

            Mai oi nui aku paha na pono ame na pomaikai i loaa mai iaia mai a oukou mai ina la ua kahiko a loihi ke ku ana o ka hui. a i ole. ua nui aku paha na lala o  ka hui. ma kahi o na haneri a mau tausani paha.

            No ka pono o ka hui. o kela ame keia lala pakahi o ka hui ame ko lakou mau ohana, ke noi nei au e hoomau aku oukou i ka oukou mau hana maikai, a mai hoopalaleha, a kuemi hope ko oukou manao. no ka mea, a hiki mai i ka wa pono-"e ohi auanei."

            He mea pono e paipai nui na wahine i ka lakou mau kane e komo iloko o keia hui i pale ia ae ai na poino ame na pilikia e like me ka'u i auamo iho nei, a e ole ka hui-ua laweia aku ia mau "auwe" ana mai a'u aku.

            Mamua o ko'u hooki ana ke noi nei au i kou oluolu e hoolaha aku oe maloko o na nupepa Ke Aloha Aina, Kuokoa, ame Home Rula i ike mai ai na lala apau i ko'u mau manao hoomaikai no lakou.

            Me keia mau mea, ke hooki nei me ke aloha nui me ka manaolana na ke Akua no e kokua mai ia kakou apau a e hooholomua hoi me ka ikaika nui i ka "Hui Kokua a Hookuonoono o na Oiwi Hawaii."

                        Me ke aloha a nui,

                        ANA KOU.

 

KE LILELILE AE NEI.

 

            O ka punana hou o ko makou hoa o ka maka peni, ke "Kuokoa Home Rula." ma alanui Kukui a'e nei, ke milikaaia mai nei e na mekanika kamana ame pena a ke pau pono a'e na hoomaemae ana e pahinu ana mai o a o.

            Ua kukuluia a'e he keena no ka mea malama buke, e hiki ai ke kaawale aku mai na keiki hoonoho hua medala ame ka lehulehu e kali ana o ka oili aku o ka nupepa puka la, ka "Na'i Aupuni."  Ua paleia a'e no hoi me ka pa haahaa ma ke komo ana aku iloko o ke keena hoonoho hua i ole hoi e komo wale aku kekahi mea e hoopalaualelo wale aku i ka poe hana oloko.

            Mahope aku o keia keena he lumi akea. a o keia ka lumi kuka o na komike hooko o ka aoao kalaiaina Home Rula, a ma ke kihi mauka, ma ka aoao Waikiki, e pili ana i ke keena pa'i palapala, he wahi lumi uuku. a o keia ka lumi o ka a-ipuupuu nana e hooiawa mai i na ono a ka puukolu ke manaoia e malama i luau.

            Maikai iho o ka Iumi kuka, o ia ka hale nona ka inoa e kaulana nei i keia mau la.  "Kahiliaulani Hall," a o keia ka lumi halawai nui o ka aoao Home Rula. a iloko o keia kakela nui ma keia po Poaono iho, e hoena ana na leo o na meakani, a na ia mau leo mele no e hoike a'e, aia ilaila ka Polea o Halalii, a mai poina i ka naue a'e.

 

O KA PUKA HOU ANA KEIA O KA

HOLOLIO PA-U.

 

            O ka hoomakaukau ana no ka malama ana i ka hookahakaha kaa otomobile ma ka la 22 o Feberuari ae nei, a e liuliu pu ia mai-nei hoi ka hololio pa-u o na wahine akamai i ka hololio, a i ka puka ana ia ia oia ka puka hou ana o ia hana i kuluma i ko Hawaii nei poe wahine o ke au kahiko. a aole e nele ka lilo o ia lealea maikai i mea ano nui i ko ke kulanakauhale nei.

            I ka poe malihini o keia mau la oi loa aku o ka poe malihini i kipa mai i Honolulu nei, aole e nele ko lakou ohohia nui, he hoike ana aku ia i ka nani ame ka hiehie o ke ano o ka hololio ana o na lede o keia Paredaiso o ka Moana Pakipika. i hoonalowale ia no na makahiki i hala ae nei me ka hoohana ole ia a o keia iho la ka hapai hou ana ia o ia hana kaulio hiehie.

            Eia i kela mau la e nee nei he nui na kauoha pa-u hololio a ua nui maoli ka hana o ka poe humuhumu no ka hooikaika ana e paa mamua o ka manawa kupono no ka puka ana i kuaha ma ka la i manaoia, ka la o Wakinekona.  A he mea oiaio e aai loa ana keia mau hookahakaha ke hiki mai ia manawa.

 

He Ike Maa Mau Ole.

 

LOAA KA POMAIKAI I KEKAHI

POE O HONOLULU MAMULI O KA IKE I LOAA I KONA

 HOA MAKAAINANA.

 

            He kanaka naauao ua kanaka la ke loaa iaia ka pomaikai mamuli o ka ike i loaa aku i kona hoa makaainana ame kona mau hoaloha.  Eia keia a oukou e ike mai ai a o na kane, na wahine ame na keiki o Honolulu nei i ike i na ehaeha  o ke kua, ame na haawina kaumaha mamuli o ka poino ana o na puupaa. a i ole na ehaeha paha mai ka hanawai ae. e hoike ae ai i ka ike maa mau ole a e loaa hoi ka pomaikai mai ka ike mai a keia hoa makaainana.

           

            Ua hoike mai o Rev. J. Nua o Kawaiahao i kona manao ia makou maluna o keia mau huaale kuahaneenee ame puupaa a Doan.

 

            "Ua loaa i'au ka ehaeha nui ma e ka ma'i la o na puupaa a'u hoi i manaoio ai ua loaa mai kela pilikia ia'u mamuli o ka hapai nui ana i na mea kaumaha i ko'u wa opiopio.  O na ma eele ame ka eha ma kuu kua o lakou na hoailona e hoike ana i ke ano o kuu pilikia.  O keia mau pilikia o'u ua hoomaka mai lakou mai ka manawa o'u he 28 makahiki, a hiki wale keia manawa ua piha ia'u he 49 makahiki e hiki ole ai ia kakou ke hoohewahewa iho i ka loihi o ia manawa.  A iloko o keia mau makahiki i noho ai au iloko o keia ehaeha ma kuu kua.  Mamuli o ka hoomau ana o ka ehaeha o keia ma'i ia'u ua koiia mai au e ike aku i na kauka aole wale o lakou aka o ka ai ana he mau laau okoa aku aole nae he loaa iki o ka maha ia'u e like me ka maikai loa i loaa ia'u mai ne HUAALE KUAHANEENEE AME PUUPAA A DOAN mai.  Ua loaa  maoli no ia'u ka maha kamahao lua ole mai ka manawa a'u i lawe ai i keia mau huaale.  Ua oluolu maoli no ko'u uhane ma o ka lakou hua maikai la i loaa mai ai ia'u he mea hoi no'u e malama mau ai ia mau huaale iloko o ko'u poli ianei a i na aina o ka hema ke hele au no ka oihana haleuanelio. Aohe he laau lapaau kupono loa no na ma'i puupaa ame kuahaneenee e like me na Huaale Kuahaneenee ame Puupaa a Doan."

            E loaa no keia ano laau, na Huaale Kuahaneenee ame Puupaa a Doan ma na halekuai laau apau. he 50 keneta ko ke poho. a he eono poho no $2.50. E kakau mai ia Hollister Drug Co., na Agena o keia laau ma Hawaii nei a e hookoia no na kauoha, ma ke kuike no nae.

 

            I ka Poakolu iho nei i kukuluia a'e ai o Frank Johnson. keia haole pepehi kanaka o Waialua, imua o ke kiure nui. a me he mea ia e puka koke ana ka olelo hooholo a ia aha.

 

            O kela hoopii laibila a C. P. Iaukea la S. Umauma a ka lehulehu i ike ai i ka wa koho balota mau i hala. ua pau wale mamuli o na hooponopono ana mawaena o  ka mea nana ka hoopii ame ka mea i hoopiiia.

 

            Ua loaa a'e ia Puuku Trent o ke Kalana o Oahu mai ka Puuku a'e o ka Teritori.   ka huina o $97,440. he koena hoi e loaa ana i ke Kalana mailoko mai o na auhau i ohiia i ka malama o Dekemaba i hala.  O ka huina nui o na dala i loaa i ke Aupuni Kalana o Oahu nei mai Iulai a hiki iho la i ka la hope o Dekemaba, 1906, he @351.-894.47