Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLV, Number 35, 31 August 1906 — KE PAILA I'O NEI KE KALAIAINA. [ARTICLE]

KE PAILA I'O NEI KE KALAIAINA.

E like me ia e nee nei o ka nianawa pela io no ka paila ana o ke kalmaina, a oi loa aku no nae iloko iho nei o ke kuianakauhale, a o ka oi Joa aku o na ninau i pa-ka mau ia ae oia no na noho iuna aupuni kalana, a i keia manawa hoi eia ke paila pu mai nei me na noho o ea H3dc Kau Kanawai o kakou, ka A_haoleio Teritori; a no ka noho eleie lahui hoi aole he kupikipiki-o ino loa o ka wai, no ka mea, he hookahi 110 mea i ikaika ioa i ka paa ana i ka maka-ha o ka auwai no ia kulana oia no ka Elele Lahui Kuhio. Maioko o ke kalaiaina, he ekolu mau mahele maopopo loa e nana ia ai e ke« kanaka e pono ai me ka hoohala ole ae —Akahi, o ka noho o ka elele lahui i ka Ahaolelo Nui o Amerika ma Wakinekona; elua, 0 na noho oihana kau kanawai o ka Aha Senatoa ame ko ka Hale o na Lunamakaainana o ka Ahaolelo Teritori o kakou nei; a o ke kolu, oia ao na noho o na luna aupuni kalana maloko iho o kela ame keia kalana apuni ka Paeaina. A maloko o keia mau mahele a ekolu a makou i hooaiai ae la ke kahua maoli o ka paila ana o ke kalaiaina ka mea hoi nana e hoowela nei i ka ipuhao. a o ka paila paha ia o ke kalaiaina ke puka la na manao like ole mai na makaainana mai. . . . i Ma ka mahele mua o ke kalaiaina o kakou e nee nei, oia hoi, ka | noho tlele lahui, he elua mau keonimana i maopopo loa ke ku ana ii mau moho, o ke Keikialii Kalanianaole ame Kale Nokale, ka peresi-| dena o ka aoao Home Rula, a oiai, ua loaa mua aē ia Mr. Kale Nokale ka hoohanohano o ke kulana moho mamuli o kona waeia ana ae e kona aoao kalaiaina nia o ka Aliaelele la i noho iho nei i keia mau la pela 1 kaa ai iaia ka hanohano o ka lilo mua ana o ke kulana moho no ia noho hanohano, a he mau la no hoi koe e papaiia mai ai ka hokua o ke Alii me ia hanohanO hookahi ke hala ae ka Ahaelele, ke t ku nae oia i ke koho a ua Aha Repubalika la. A ke hookuku ae ia laua nei la, i ka makou ike, o ke Keikialii ka mea i aai loa ia, oiai nae, aole oia i moho i keia manawa. A o kekahi a makou e ike la, oia no ka makili malamalama loa ana ae o na makaainana a ike aku i na olelo hoonaauao a ka Elele Kuhio, e hoounaia i elele nona kekahi o na aoao kalaiaina i ikeia iloko o na paia oka Ahaolelo Nui ke Demokarata ame ka Repubalika. A ina pela na makaainana e noonoo ai, alaila, ke manao nei makou, ua wai--*vai ka paila ana o ke kalaiaina ma ia mahele, a ke kokua loa nei ke Kuokoa i ka lokahi like mai o kakou apau maluna o ia mau oiaio. Aka, aole wale ana no o keia mau keonimana ae la na moho-no keia noho, oiai, aia no na Demokarata ke hoopue mai nei, a o ka lakou e; maka'u nei ke kumu hoi o ka hakalia loa ana o ka maopopo o ka lakou kanaka, oia no ka maopopo ole owawi la ke kanaka ikaika nui kupono e kula'i ai ia Kalanianaole. Na ka manawa no nae e hoike mai i na mea aku i koe. '* Maloko hoi oka mahele elua, oia na moho hanohano oka Ahaolelo Teritori, akahi no makou a ike aku i ka pii io mai o ka ikaika 0 ka paila o ka mahu o ke kalaiaina, ke kumu e ikeia aku nei ka hoopuka maoli ana ae o ka poe i koiikoi na noonoo ilaila ma ke akea, no ko lakou manao e holo i mau mōho, ka Hon. E. K. Lilikalani, aole ma ka noho lunamakaainana ana i noho mua iho nei, no ka palanaiki loa paha o ia wahi iaia, a ua nui loa ae kona kino, pela oia i kikoo aku ai no ka noho senatoa, 31 he keonimana oia e alualu ana no ka waeia mai 1 moho no ia noho ma ka aoao nae oka Apana Eha. A o Hon L. L. McCandless kona lua, no ka mea, ua kukala pu ae nei oia i kona makemake e alualu i kekahi o na nolio senatoa a he mau la no hoi koe a loheia aku ka nui manu; eia nae, ke houluulu ae i na mea apau, aohe he hoopaapaa ana i ka paila io o ke kalaiaina. A ke alawa iho hoi kakou ma ka mahele ekolu, oia hoi na noho o na luna aupuni kalana, he paila hoi kau, ke hele la a le-i na manu o Kohala i ka ua mea o ka pikokoi ilaila. Me he mea la aia ilaila ka liapanui kahi i makaleho ai, e ake ana i mau lunakiai, i loio kalana, 1 puuku, i lunahooia. a ke nana aku aia ka poe kalaiaina ke kau palua la i ka noho hookahi. No ka noho loio kalana o Oahu la he ēlua o ka aoao Repubalika e hookohukohu nei no ia noho, Cathcart ame Andrade, a owai ana la o lsua ke ku mai ana ike koho ana aka Ahaelele Repubalika. A e like ine ia ano la pela no na oihana e ae, ka noho o ka lunahooia, ame lunakiai. A o keia oiaio no hoi ua komo pu aku iloko ona kalana o Maui, Hawaii ame Kauai. Nolaila. i ka houluulu ana ae i na mea apau mawaho ae o na mea aku i koe ame ka kela ame ka keia iho, ua lawa ia no ka paila io o ke kalaiaina. lle inea pono nae i ka makou ike e paila ke kalaiaina no ka puka mai o ka maikai ame ka pono kaulike, e kiolaia ae ai na inOj ame na mea like. • ! . 1