Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 31, 2 August 1907 — KA HIOHIONA HIKIMUA O KA POMAIKAI MA HILO. [ARTICLE]

KA HIOHIONA HIKIMUA O KA POMAIKAI MA HILO.

Mamuli o ka hoike'ana ae <a kekahi o na poe makaikai o ke kuhnakauhale nei i holo.aku ai e makaikai i ka Ua Kanilehua o Hilo, i huepu-aia ae ai kekahi lohe eia kekahi mau oihana imi loaa ke pii ae nei ma ke anuu o ka holomua i. kulike ole me ko ka \va i hala. Wahi a ia lono, ua loaa mai keia kulania loli o ka pii ae o ikeia kulana hou mamuli o ke komo ana mai o na limahana paniolo, oiai he heluna nui o keia mau limahana r hoounaia aku no na mahiko o Hawaii'a 0 lakou kekahi poe e hoopomaikai mai nei i ka poe e lawelawe mai nei ma ka oihana halekuai. He mea oiaio, o ka nui ana aku o na kanaka e noho maloko o kekahi apana, he mea ia e lilo nui aku ai na mea kuai maloko o na halekuai āme kekahi mau hana e ae e hiki ai ke hoolawaia aku ka makemake o ka poe e nohp ana ma ia mau wahi. Aia no he mau hana e ae e hiki ai ke hoalaia mai iloko o ka aina, e uhai aku ai ma ke kulana like me na oihana halekuai e ikeia 1& i keia mau la, aka nae e hooka'uluaia ana ka ohi ana i na pomaikai 0 ia mau nana a wehe hamamaia ae ke »awa o Hilo no ke kipa ana mai o na mokuahi nunui o na aina e no ke kii ana mai i na hiu«iai ame na waiwai e ae o Hawaii nei no ka lawe ana aku ma na wahi e waiwai nui ai ia mau mea. Oiai, he manawa keia no ke <aupuni e haawi nei i kekahi mau aina aupuni no ka hookuonoono ana 6. na kanaka, he mea pono e loaa keia ike e hiki mai ana ka mayawa e lilo ai na aina ma ka Mokupuni o Hawaii i mau aina e hoouluia ai na mea kanu waiwai o kela ame keia ano, a no ka mea ua loaa kahi e hoolilōia aku ai o ia mau mea, me ke kanalua ole. Ma na aina aupuni i kuaiia ma kekahi mau pule i hala aku nei ma Hilo, ua ikeia ke oho nui ana o na kanaka e loaa ona aina no lakou, mamuli o na koho like ole i haawiia maluna o ia mau apana aina, aua ike puia ka pii loa oke kumukuai i kohoia. O keia iho la ka hoike maopopo loa, eia na kanaka ke hoomaopopo mai nei i ka Haiwai o ka āina i keia manawa, a no ia manao makee i kohoia ai na aina me ka nana oleia o ka pii loa o ko lakou mau kumukuai. Mailoko ae nae o ka poe i loaa na apana aina ma ia kuai ana, he elua wale no kanaka Hawaii i komo pu aku iloko o ka heluna o ka poe i loaa na aina, a o ka hapanui he poe Pukiki ame kekahi poe haole. ... 1 • He hookahi no paha pilikia nui o ka hiki ole ana e loaa nui mai na aina ia kakou na kanaka Hawaii, oia no ko kakoū makaukau ole 1 ke elala nunui e liiki ai ke kuai aku i keia mau aina, nolaila o ka hana ma ka aoao o na kanaka Hawaii o ia no U hoomakauln ana i ke elala e loaa ai' keia pomaikai.