Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 31, 2 August 1907 — O KA OLELO HOOHOLO NO NA MANAO MAHALO AOLE I APONO IKI IA. [ARTICLE]

O KA OLELO HOOHOLO NO NA MANAO MAHALO AOLE I APONO IKI IA.

O ka hoopau loa ia ana o Kauka j Hodgins mai ka Papa Kukakuka ha< | nohano ae, me ka olelo hoahewa a hoo» I loheia hoi no kona hewa & i haalele mai ai o Kauka James R. Judd mai kaj papa kauka kaha ae me kekahi hua» olelo ole hoi e hoakaka ana i kona hoo» pauia mai ka lawelawe hana ana i ka halema'i, aole ia na ka Papa Kahu* waiwai i hoolaha akeaia ae nei, aole ia hana na ka papa e noho nei i keia wa, aka, na ka papa mamua iho o ka papa i keia la, a o kekahi o kona mau lalp he poe i hookohuia mai e ke Klaaina, a o kekahi ua kohoia e ka hui kuai Jaau, aole lakou e noho kahu waiwal hou aku ana. O keia Papa i keia la aole lakou 1 malama halawai lki. O kekahi poe o lakou aole i ike i ko lakou kohola ana a hiki i ka lakou heluhelu ana iloko o na nupepa. O ka papa nana i hoopauia Kauka Hodeins »me Kauka JPuaa ua noho ka lakou halawai ma ka la 18 o lulai mamua o ka haiawai o ka plha ana o na makahiki elua a ka hui a ma la halawai i kohoia ai na kahuwaiwai hou, a ua hoolahaia ae ka hookohuia ana aku e ka Hope Kiaaina. 'Ua hoikeia mai ia'u,' wahi a Kauka Judd "iioko o ka'u hoakaka mana me he mea la e kalele ana ko'u manao maluna o ka Papa Kahuwaiwai e noho nei i keia la 0 ka Halema'i Moiwahine. Ina ua hoakaka wau i ko'u manao pela, ke makemake nei au e hoopololei ia ma ia wahi. ' O ka pololei, o ka Papa Kahuwaiwal nona ka manawa e pau ana ma ka ha« lawai o na makahiki elua o ka hui ma ka Poalima i hala, a na lakou ia hana 1 hana mai ia'u, a aole na ka Papa Kahuwaiwai no lakou ka manawa akahi no a hoomaka, a aole no hoi halawai a ia Papa i malama iki." "0 kela hana e hoopau loa ana *a Kauka Hodgins a pela pu hoi me a*u, ua hanaia ia e kela Papa kahiko, aole na ka Papa o keia la." 'ILIa hoakaka pu au ma kela hoakaka manao aole i loaa ia'u ka hoike ana ua pau au mai ka lawelawe kauka kaha ana a aole no hoi ka lawelawe pili 1 ka hana. Ua kakauia mai nei ia'u ka pane e like me ia malalo iho nei: Honolulu, lulai 20, 1907. Kauka Jas. H. Judd. Honolulu, E ke Kauka: Ma ka halawai ana o ka Papa Kahuwaiwai o ka Halema'i Moiwahine. ma ka la 18, ua aponola ka Olelo Hooholo e hoakaka ana i ka hoo. maopopo ana i na Kahuwaiwai no na hana i lawelawela e ka Papa Kauka Kumau o ka Halema'i no ka makahiki e pau ana i lune 30, 1907. Me ke aloha, owau no, Kou me ka oiaio, GEO. W. SMITH, Kakauoleio o ka Halema'i. Ua kakauia ka ieta ma ka la 20 o luana, a ma ka la 21 ,ae i kuniia ai i ka kuni o ka haleleka mahope o ka hora 8 ahiahi, a ma ka ke kakahiaka Poa» kahl ae, lulai 22 mahope iho o ka hora 8 i loaa ae ai ka ieta ia'u. Aka, e hoomaopopoia ma ka leka e ; hoakaka ana ua komo pu kekahi po«, kauka e ae mawaho ae o'u, a aole no hoi he wahi hoakaka no ko'u kupono ole e lilo i lala no ka papa kauka. "Nolaila, ma i a ano ke mau ala n<i ka oiaio o ka'u i olelo ai ua kiolaia au mai ka papa kauka o ka halema'i mel ka hoike mua oleia mai'ame ka hooma-i opopo oleia mai o ka'u maii lawelawe hana ana mawaho ae o ka $100 no ka makahiki i loaa mai m a ke ano o ka hanohano o ka oihana, ame keia, olelo hooholo kupaianaha o'u i. owili pu ia ai." 'Aka, me ka nana ole ae i ka hoakaka ~a ka leka ia Kauka Judd, oia hoi ua aponoia he Olelo Hoohoio e hoakaka ana i ka hoomaopopo ana o n a Kahuwaiwai no na hana i lawelaweia e ka, Papa Kauka o ka Halema'i, ua hoa* kakaia ae aohe Olelo Hoohoio oia ano 1 waihoia mai a i ole aponoia paha e ka halawai o ka Papa Kahuwaiwai. Ua hoakakaia e ka poe e paa ana i na kulana i ike ia ai ka manao o kawaiho ana ame ke apono ana i keia olelo hoo-1 holo ma ka haiawai ua maal.o maka ae, a oiai nae ua ikeia ae mahope mai, aia no he mau holo olelo ana ma ke teiepona mawaena o kekahi o na kahuwaiwai a o ka oielo hooholo ua hooholo kahiia maloko oka uwea olelo—m a ke ano, he olelo hooholo ma ke telepona. Me ke kanalua ole o na kumuhana i kakauia ma ka moolelo o ka halawai ua hoalaia mai ia mamuli o ka waihoia | ana ame ke apono ana i ka Olelo Hoo- | holo, aka, ma na hoomanao an a a na | Kahuwaiwai e kukulu mai ana i a i mooleio hoji. j Nolaila, o na Kahuwaiwai nana i hoopauia Kauka Hodgins ame Kauka Judd me kekahi mau hoopii a hoolaha ole, a 1 keia manawa ke hoopiiia mai nei no ka lawelawe ana i ka halema'i kahi hoi a i\a poe kuai laau he hookahi tausani dala no ka mahina a i noho hoomaluia e ka lunanui o ka Hui, kahl i kuaiia ai kela mau laau, a o kekahl no ke kipaku ana i kekahi ma'i iloko no o kona'kulana kupilikii, aohe naa he pane a ka lehulehu. Aole hookah) o kela poe kahuwaiwai 1 hoopauia e hoakaka mai i kekahi mea no keia. O k a Hope Peresidena Bihopa, ka ipea hoi i waihoia aku ai na noi apau, ua hoikeia mai ua ma'i ola a aneane hlkl ole iala ke haalele i kona wahi moe, aka, ua hai paa mai oia "e noho koke ana no ka halawai a ka Papa Kahuwaiwai." O na Kahuwaiwai i hoike mai e noho a e halawai koke mal ana lakou, aole o lakou kekahi o ka poe e pau ana ka manawa me kela poe na lakou i hoopau aku ia Kauka Hodglns ame Kauka uJdd. No kela kumu ua loaa i ka lehulehu ke kumu maikai e manao ai ua komo mai ka malamalama iloko o lakou ma muli o na hana i lawelaweia ma ka Halema'i a o na hana hewa i iawelawe ia e hoopololeiia aku ana. 5 hoi mai ana o Kiaaina Carter iloko 0 aneane o elua pule a ola aole 1 hooko pololei ia kona mau makemake ma ka hookohu houla ana o na Kahuwaiwai e ku nei ma ka aoao 0 ke Aupuni, me he mea la e kahea hou ia aku ana kekahi mau hookohu e ho'iho'i hou ia mai. O kekahi mea ano nui oia ko ka lehulehu hamau aohe ui mai i ke kumu o ko Kauka Hodgins hoopauia ana mal ka Papa Kukakuka mai o na Kauka o ka halemai; aka, o ka ninau pehea la 1 aeia aku ai kela ano hana o ke k'uai ana i ka laau a hoolako ia mai e ka Hui i ka halema'l ellke me i a 1 ikela, no kekahi manawa lolhi, a ke ui nei me ke pahaohao pehea aku ana la ka lawelawela ana aku oia ano hana ma keia mua aku e keia Papa Kahuwaiwai hou.