Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVI, Number 6, 5 February 1909 — HE MOOLELO NO Hakawela Reminakona A I OLE Ka Momi i Loaa Aku Iluna o ka Wai, a o ka Mea Huna Pili i ka Moe Bebe. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO Hakawela Reminakona A I OLE Ka Momi i Loaa Aku Iluna o ka Wai, a o ka Mea Huna Pili i ka Moe Bebe.

MOKUNA XXXVIII. "Aole ona pili ia'u, aka e ae aku ana( nae au, pwau kana o ka hele ana nwi no Amerika nei e huli ai, a o ko'u lilo ana he makuakane uona, aole loa he wahi koko ona e holo nei iloko o'u. Ua mare mai &ma kupunawahine i kt>'u makuakane, a o ka makuahine hoi o Lora kaikamahine a ua wahine nei a kuu makuakane. "Ua hoopaaia ko maua mare ana me kona makuahme, eia nae 0 ko i-a la holo mahuka akm la no ia me kekahi kanaka me Hakawela Ueminakona no Europa a o ka pau no ia o ko u ike hou ana iaia, a ua hoomanao no nae paha oe i kuu ninau ana aku īa oe ma paha ua īke oe ia kanaka ia Hakawela D. Reminakona?' Ua haawi aku la o Hakawela i ka ae no ia nmau a Akiholo, a īa manawa i hoomaka hou mai ai o Akiholo e kamailio i ka pane ana niai: "He keu kela oke kanaka inoino, eia nae oia aku la ka mea a ka makukhine O Lora o ka makemake ana, a hoi iho no hoi he kanaka aoo kela i oi loa ae i na makahiki o kela wahine, ua malu iho la nae laua a holo aku la no Europa e like me kau 1 haha'i mai nei ia'u. . . Ia laua nae ma na aina e, ua haaleleia aku la ua makuahine nei o I.ora a i ka hanau ana mai o kana kaikamahine, a no ka nele paha ua hoomaka mai la e kakau ia'u me ke noi pu( mai e huikala aku 1 kana n;au haiia i hana mai ai maluna p'u, a owai hoi ia mea piha ole i ke aloha, o ko'u haawi aku la no ia i na kokua ana ia laua. j "Ua hoouna mau aku au i ka'u mau kokua ana iaia ame kana kaikamahine ma na makahiki apau) ma ia hope mai, me kuu kakau okoa ana aku nae iaia, aōle loa o'u makemake e mare iaia, a ua papa pu aku no hoi au aole oia e kakau hou mai ia'u aia wale no a hoololi oia 1 kona wahi e noho ai." "Alaila ua maopopo no ka paha ia oe ua make ka makuahine o L.ora?" i ninau mai ai o Hakawela i kona kokoolua. "Ua haha'i mai 0 Lora ia maua aole i loaa mai kana leka o ke kakau ana mai ia oe, e pili ana i ka make ana o kona makuahine, a ua hoike pu mai no hoi oia i ka hiki ole ana iaia ke huli ia oe a hiki i kou loaa ana i malama aku ai oe iaia." \ •*He keu aku no kela to ke kaikamahine ano e," i pane aku aL o Akiholo me ka imoimo ana iho o kona mau maka. "Aole no hoi au e haohao ke olelo ae, aole oia i hoike pau aku ia olua i na mea e pili ana ia'u mahope iho o kona ku ana a hele mai ko olua mau alo aku. Ua komo aku la ke pahaohao iloko o Hakawela no ke ano o keia niau olelo a kona hoaloha aoo, alaila pane mai la ua kanaka opio la me ka malie: "Ua poinaia au i keia manawa aole e hiki ia u ke hoomanao 1 ka loihi o ka manawa mai kela wa ana i hoike mai ai i na mea e pili ana ia oe." , "Ina pela ea, na'u maoli no e hoike aku īa oe. lloko aku nei o ka mahina o Augate, ua halawai pu iho la maua.me Lora, mahope koke mai no o kuu halawai mua loa ana me oe, ia kaua no hoi i kau pu mai ai maluna o ke kaa hapaumi. "I kona manawa i Ike mai ai i ke ano e o ko u kuka e komo ana ka pepeekue o ko'u mau kamaa, ke ano pelapela no hoi o ko'u noho ana, ua pii ae la kona ihu iluna e like no hoi me ko oukou ano maui ko ka poe opiopio i maa i ka noho ulakolako ana, a no kona manao paha he wahi kanaka ilihune loa au, nolaila o kona ku koke no ia a hele me ka mihimihi hou ole mai ka mea ana i olelo aku la ia olua, he makuakane au nona." "Ea, ke hoiopohihihi loa mai nei oe ia'u e Akiholo. Ihea kou ■wahi o ka halawai pu ana me ia?" "I kela wahi kahiko no hoi o'u e noho ana, a u no hoi i hoike aku ai ia oe, ilaila oia i hele mai ai e ike ia'u, a ua hele no hoi ua kaikamahine la a lulu ka makani, o ka hele no hoi paha a ka nnoku kalepa, pohu pono na pe'a i ka makani." ' 4i Aole loa oia i hoike mai ia maua me kuu makuahine i kekahi mea e pili ana no ko olua hui pu ana, a ke manao aku nei no maua, aole olua i halawai iki; aka pehea nae i loaa ai iaia kou wahi e noho rei i pololei ai kana hele ana aku e ike ia oe?" "Aole e hiki ia'u ke pane aku i kau ninau, aka he hookahi wale 110 mea maopopo ia'u, o ia kona loaa ana aku ia'u e noho mai ana iVoko o kekahi o ko'u mau rumi ia'u i hoi aku ai ma kela la," a hoomaka mai la oia e hoike i na mea apau i kamailioia mawaena o laua e !ike me ka ka pee heluhelu o keia moolelo i ike ai ma kekahi mau mokuna ae nei i ha'la. "Ua hoike mai nei oe ia'u e Hakawela," i ua elemakule nei i hooJvi iho ai ika haha'i ana mai iko laua halawai pu ana me Lora. 4< Ua koi mai oia i kona kuleana ma ke ano he kaikamahine ponoi na Hakawela D. Reminakona, a ua hooneleia hoi kou makuahine i ka hauoli ana i kona mau waiwai. Ke hoike aku nei au ia oe, he hana ku maoli ke ; a ika hilahila ka pakahaia ana o kou mama mai kona mau waiwai mai apau, a hookomo K)koa aku hoi ia olua a elua iloko o ka pilikia. "Ma ko'u hoomaopopo i kela kaikamahine, aole loa e koe ana he wahi keneka o kela waiwai iloko o na makahiki ekolu, ina e mau ana kona noho ai hookano ana, aka nae e kuu hoaloha, aole anei oe i olelo mai nei ia'u i kou hauoli loa no ka hoi hou mai o ko olua mau wai.wai apau?" "Ua hoike io aku nei au ia oe pela, a e hooneleia aku ana o Lora 1 kela mau waiwai ana e noho hookano mai nei, a koe aku no paha na dala i oau iaia i ka uhauhaia, aole e hiki ia maua ke koi aku i ka mea i pau, aka no ke koena iho nae i koe, ka maua e koi aku ana me ka maalahi loa." Ua hoike aku la no hoi o Hakawela i na mea e pili ana i ka loaa ana aku iaia o kekahi Hakawela D. Reminakona, ka .mea ana i manaoio loa ai o ka makuakane ponoi ia o Lora a ma ia ano e hiki ai ke lioi hou mai ko laua waiwai. Ke hoolohe aku nei o Akiholo i kela moolelo me ka piha hialaai, a ua piha pu hoi i ka hauoli, mamuli o kona hoomaopopo ana, e lioi hou mai ana na waiwai apau o keia mau maikai ona. "Ua hoihoi pu mai nei au iaia, a eia me maua e noho mai nei, āka stole au i hoomaikeike iki aku iaia i kekahi mau mea e pili ana rto kana kaikamaliine a i lole ia no ka nui paha o ka waiwai o ua kaikamahine fiei ana, no kuu' manao, he liana maikai oleia ke hoimahu'i aku iaia, o lele mai auanei ka popoki e po'i i ka iole, a o ka poino no ia." "Aole au i ike i kekahi kanaka noot>oo akahele e like la me oe e Hakawela a ke hoomaikai aku nei au ia oe no ka nui o kou. makaala, no e hooia aku nei- ia oe. he kakaikahi loa na kanaka opio i like aku ko lakou ar*o me kou." "Ke mahalo aku nei au ia oe e Akiholo, a ke no.noi pu aku nei lioi ia oe e haawi mai i kau mau kokua ana ia'u. Ua manao no lioi au na'u hookahi no e hana i keia mea a hiki i ka holopono ana, aka ua īke au. he hana paakiki loa ka hoao ana e -paio aku me ke kanaka i hoowaleaia ma na hana piliwaiwai, ka mea i maa i na hana apuhi a kolohe, a ina paha no ko ia la lohe iki no na mea e pili ana ia Lora, o ia la hoole mai no ia aole oia he makuakane ponoi no kela kaikamahine." ! ; - pela kou manao ea, alaila ua pono, a ke hauoli pu nei no hoi i

au i ka haawi ana aku ia oe i kekahi mau kokua ana, aka o ka'u wale no nae e nonoi aku ana ia oe, e haawi mai oe i manawa no'u e hana ai." "Aole no nae he hewa n<o ko'u hoike ana aku ia oe i ke ano o ka mea a'u i manao ai, i wahi e hei ai ka i'a iloko o ka upena," i hoomaii mai ai no o Hakawela i ke kamailio ana. "Ua makemake au e hoike o Hakawela D. Rem.inakona i na mea apau e pili ana iaia ih-o imua o kekahi poe hoike a ma ia ano e maalahi loa ai ka'u koi no ka hoihoiia mai o ka waiwai o kuu makuahine. - "Ina paha oe e oluolu ana, e hoomakaukauia kekahi mau mea ai na kakou maloko o kekahi o kou keena nei, a e konoia aku ka loio o Lora ame kou loio no komo pu ana mai iloko o ia papaaina, a owau mai no hoi me ka'u malihini, alaila iloko o na kukai kamailio ana, aole no e nele ana kona hoike okoa ana mai i kona moolelo, a ua loaa hoi na hoike na lakou e hooia mai i ka oiaio o ka moolelo a kela kanaka e haha'i mai ai, i ka wa e hoea aku ai ka'u koi iniua o Lora." "Auhea oe e kuu hoa, e hana aku e like me kau i manao ai he t pono," wahi a Aklbolo me ka piha hialaai loa. "Aole o'u e hooloihi ia aku ka manawa no ka hoohei ana mai ia Lora iloko o ka umii, nolaila o ka wa pono no keia, a ma keia ahiahi no oe e lawe mai ai iaia iloko o kuu rumi rtei." "I hoike aku no hoi au ia oe e Akiholo ea, he keu aku ko'u kaumaha no Lora, ka loaa ana iaia o kela hāawina pakalaki, a o ke kumu nui no hoi o kuu hele ana mai la e hoike aku ia oe, no na mea e pili ana iaia, maliā paha o hiki hoi ke hoololi ae i kau palapala kauoha, a mahele aku i kekahi waiwai no kela kaikamahine." "Mai hookomo mai oe i-.kekahi manao o kena ano iloko o'u, ua lawa kuu ike ana iaia, a aole loa e loaa aku ana kekahi wahi keneki hookahi o ka'u mau elala ia!a - Ma kela la mua loa a'u o ka ike ana iaia ua ahuwale kona puuwai ia'u me he aniani la, a i hakalia no auanei a loaa aku iaia kekahi o ka'u 'mau dala, o ka manawa koke no ia e pau ai iaia i ka uhauhaia. "Mai manaio kuhihewa oe e kuu hoaloha opio, he wahine oia, aka he liona wahine oia i kahikoia me ke kapa hinuhinu o ka hookamani, a ina e lohe aku ana oia, o oe maoli no ka mea nana i huli aku nei a leaa kela makuakane ona, alaila e huli mai anei oia maliina ou, me he Tika la, a e mama auanei oe i ka holo." Ua noke iho la o Hakawela i ka aka haaloulou, no ka mea aole ona wahi maka'u iki ia Lora, ina paha he liona maoli ina owai hoi ia mea kau ole o ka weli, aka he kino wahine ko ia la, aole ia he mea nana e maka'u ai. Ua noke wale aku la no ua mau keonimana la i ke kamaHio i ke ano o ka laua papahana i hoonohonoho ai, a ua hooholo lokahi iho la laua, ma ka hora elima o ia ahiahi e hoea mai ai na mea apau maluna o kekahi papaaina i hoomakaukauia no lakou. Ua huli hoi aku la o Hakawela no kona home, a iaia i ninau aku ai no kana malihini, ua hoikeia mai la iaia nei, aia no ke nonolo la na •pukaihu o ua kanaka la ma kona wahi moe. i Ua hoikeia mai la nae iaia nei, ua ala mai o Akeneki mai kona i wahi moe "mai, a ua paiu hoi kona ai ana. i kona aina kakahiaka, a aia! oia iloko o ka rumi hookipa kahi i noho ai; nolaila ua hele aku la oia e huli i kona makuahine a i aku la iaia: "Auhea oe e mama, i hele mai la au e ninau aku ia oe, e ae mai j ana anei oe ia'u e hele aku e ike ia Akeneki i keia manawa, ua hele au a uluhua lioa i ko'u ike ole iaia ?" "Ua hiki ia oe ke hele e ike iaia i keia manawa, a no kuu aloha no hoi ia oe e kuu keiki ko'u kumu nui o ka lawe ana mai iaia iloko o ko kaua home nei aole no kekahi mau kumu ē ae," a ia manawa i alakai aku ai o Mrs. Reminakona i kana keiki noloko o ka rumi hookipa kahi a Akeneki e hoola'i mai ana iluna o kekahi noho paipai pulu. , Ua hele o Akeneki a oluolu loa i keia manawa, aka ke mau la no nae ka hoho'ma o kona mau papalina, aka ua piha nae i ka ulumahiehie mamuli o kona lohe 'ana ua huli hoi mai o Hakawela, a e nauki wale ana no oia o ko laua huiliou. Ua kahikoia oia me kekahi lole pumehana ma ia kakahiaka, ■* iloko o ka nawaliwali o kona wahi kino, aia no nae ke haiamu la ka u'i ame kona ano mohea maluna ona iloko o ia manawa. ! laia i ike mai ai i ke komo ana aku o Mrs. Reminakona ame Hakawela, ua pii koke āe la ka ula ohelohelo ma kona mau papalina, a j hoomaka mai la oia e eu no ke ku ana mai iluna, aka nae ua pa-e e an.u la ka leo o Hakawela i ka pane aha aku: j "Mai ku mai oe e kuu Akeneki iluna, iowau. ke hele aku imua ou," a paa aku la o Hakawela i kekahi lima o ua kaikamahine la a hoonoho hou aku la iaia iluna o kona noho, me kona kukuli ana iho iluna o ka moena veleveka, oiai hoi 'oia e nana aku aha iluna o na.māka poniponi 0 Akeneki a i aku la: "E akahele loa oe ia oe iho, no ka mea ua hala aku la ka wa ..mki loa o ka pilikia, a ua kokoke kakou e oili aku mawaho o na poina nalu >o ka poino." "Auhea oe e Akeneki, i hele mai la au e ike ia oe me kela manao makee e hiipoi mau ana iloko o kuu houpo. Ua ha'i mai o mama ia'u, ua lawe aku oe i kuu mau pua rose i hoouna aku ai ia oe, me ka pulama mau ana ia lakou, a ua lawa ia hoike no kou apono ana i kuu makana, e hoike mai ana hoi, ua haawi mai oe i kou aloha ia'u, aole anei hoi i kekahi la e lilo maoli mai ana oe ia'u ?" "Ua hiki-ole i na huaolelo moakaka ke hu'e pau. aku i na mea apau ā kuu puuwai e hiipoi nei, aka nae o ka manaolana iloko o .ko'u mau la o ke ola ana aku, o ia no kou.lilo maoli ana mai i wahine mare na'u. Ma ka hoopokole ana ae a hoonuinui olelo ole aku, aole anei e lilo maoli mai ana oe i wahine mare na'u?° Aole he pane j pu:ka mai ko Akeneki mau lehelehe mai, aka nae ua hele kona mau papalina a ula, a iaia i nana mai ai maluna o ke kanaka opio, ua hele kiona mau lihilihi a pilia me na waimaka, e hiki ole ai ia Hakawela ke hoohewahewa aku, no ka pane o kana ninau. Ua wehe ae la nae o Akeneki i kekahi lima ona, a aia hoi iloko o ka poholima e waiho mai ana kekahi o na pua rose a Hakawela ua hele a mae, a ia manawa i hooho ae ai o Hakawela me ka piha i ke eehia:' "Auwe no ka hoi e, ua malama anei oe i keia pua-ro.se e kuu aloha iloko o manawa loihi ?*' "Nawai hoi e ole ka malamaia, ua hoounaia" fn'ai ka hoi e oe e ke aloha. Aole -o keia pua rose hookahi no ka'u i malama, aka ua pulama likeia lakou apau e a'u, a ua lilo lakou apau i mau hoa kuwili iloko o keia mau la loihi o ko'u waiho ana iloko o ka ma'i, a ua lilo hoi i laau hoola mai ī ko'u ma'i." Aole he mea i hunaia aku mamuli o kela mau huaolelo moakaka i mai e Akeneki no ka hookoia o ka iini āme ka makemake o ke kanaka opio, e hoike maopopo mai ana hoi, ua laahia ia puuwai nona hookahi wale no, a ia manawa i apo aku ai na lima o Hakawela ia Akeneki a hoopili mai la i kona poo ilokō o kona umauma, me ka hoopuka ana iho i keia mau huaolelo: "Ke apo nei au ia oe iloko o ke apo o ke aloha, aole anei he.hiki mua keia o ka hoolilo ana ia kaua i hookahi, a e lilo ai i mea no kaua pakahi e hauoli ai r" "Ke manao nei au, o kaua like iloko o ia upu ana, a e like me ka loihi o ke ola iloko o kaua, pela auanei e hiki ole ai ke hookaawaleia kekahi mai kekani mai. Auhea oe e Hākawela, ua hele kuu puuwai a Piha nou, a nou wale no, a pehea hoi £ hiki ai, ua kaili kahiko loa aku oe i kuu puuwai mai kela manawa au o ka hoopakele ana ia'u mai ka ulia kaaahi mai." j 1 ' MOKUNA XXXIX. La hoomaka aku la ua mau opio la e kamailio ma na mea e pili ana ia laua iho, a hiki i ka i okoa ana aku o Hakawelā: "Malia paha e manao mai ana oe, mamuli o ka hooili ana mai o Akibolo i kona mau waiwai apau maluna ou, o ke kumu nui ia o kuu manao ana e noi aku ia oe e lilo "mai i wahine mare na'u ?" . - L r a kaulono pono ae la ka Akeneki nana ana maluna o na nīaka o kana aloha a i ae la: "Aole loa he wahi manao iloko o'u no ia mea

j oiai ua maopopo no ia'u ua haawi mua loa mai oc i kou puuwai ia ,\ ' rna kela manawa he wahi kaikamahine ilihune wale iho no au." "A pehea ua lohe no anei oe i ke kailiia ana aku o ko maua m .. waiwai apau loa?" "U a lohe au ia mau mea, aka aole loa ia he mea no'u e hool. ; ae ai i ko'u mau manaopaa maluna ou. Aole au i kaukai aku iu , e loaa mai ia ? u ke gula ame ke daimana, aka o kela mea hookahi wa no i loaa ole i ka nui o na kanaka, ke kulana hoopono a oia?o, iiu. nele oe aole he hookāhi keneka, ma keia ao, aole loa ia he mea na: . e hoololi ae i ka mea a kuu puuwai i li'a aku ai e lilo mai oe i hoa 1 .. . na pu iloko o na inea apau o keia noho ana." He ku maoli kela mau olelo ike kuio i hoopukaia ae e kela - kamahine e hiki ole ai ia Hakawela ke uumi iho i kona mau mai:., mahalo no ka mea ana e hiipoi ana, nolaila no ka manawa mua loa. • haawi iho la oiai hookahi muki ma-na lehelehe o Akeneki, a pan v ] . iho la: ; "O keia ke sila mua loa nana e hoopaa ia kaua i hookahi, a•.! > anei pela e kuu aloha?" alaiia ua hōomau hou aku la no oia i ke k - mailio ana: "Aole o'u kanalua iki i koe no ka hoihoi hou ia ana mai o ko ma,: mau waiwai apau loa ma keia mua koke iho." "He keu aku a ka nui o ko'u hauoli i ka lohe ana aku la i ker., nuhou, no ka mea ūa piha maoli no au i ke aloha no kou makuahin mamuli o kona hooneleia ana mai i na mea i maa iaia i ka hau .li i: iloko o kona mau makahiki loihi o ke ola ana." ''Alaila aole ka paha hoi no'u "kekahi hauoli ou, no ka loaa ]i: ana ia maua ia mau waiwai?" i kamailio hookolohe wale aku. ai n 0 Hakawela. "Heaha auanei hoi kau, ua lawa no hoi kaua i ko'u mau wa'wa ; he keu no oe oka alunu. E oluolu hoi oe e hoike mai ia'u ike kun i e hoi hou mai ai ka waiwai o kou makuahine?" a noke aku la no h V\ . Hakawela i ke kamailio e pili ana no ka loaa ana o ka makuaka;:. ponoi o Lora iaia, e like me kana i haha'i ai ia Akiholo. "He ku niaol: i ke kupaianaha ke .ano o ka hoea ana mai o ki-i: mau mea. Ina no hoi paha i pololei 'ka Lora hana ana aku imua Akiholo ina no oia ka mea e noho aku ma ko'u wahi, aole hoi o kai : ■kaikamahiue ilihune e like me a'u nei ke ano. He keu nae ko'u aloli, no kela kaikamahine." "Ua like pu no ko kaua manao ma ia mea, aka o ke kulana paknlaki no hoi paha ia i loaa ia Lora. Ina e hahau maikaiia kana popa ina ua lilo oia i kaikamahine onamiliona i keia la, āka hoowahawaha nae* oia i kahi elemakule pelapela, eia ka auanei, o ka. mea liana niaikai aku i ka mea elemakule e ohi ana oia i na pomaikai." "No ko'u aloha no nae i kela kaikamahine manao au e hiki ana no ia Akiholo ke ae mai e haawi i kekahi waiwai nona," i pane mai ai o Akeneki. "Aole loa he mea nana e hoololi ae i ka manao paa o kela elemakule aka hoi e like me kau e manao nei e haawi aku i kekahi niea no kela kaikamahine e pono ai, he keu maoli no oe o ka wahine lokomaikai, a laki au i kou loaa ana ia'u." "Ua hiki ia'u ke o oe kekahi o na wahine i komo iloko 0 na mele a Solomona, ka Noeau o na noeau, ka mea i oi ae imua > na rube a nona-ka lehelehe i hoopihaia me na olelo waimeli o ka lok•> maikai am*e ke aloha, e hewa ole ai au ke hooheno ae: "Imi au ia oe e ke aloha la, Ma na paia aala o Puna la. lhea la oe i nalowale ai la, Hoi mai no kaua e pili." Mamua nae o ka hiki ana ia Akeneki ke pane mai i kekahi mau olelo ia Hakawela, o ka manawa ia i kikeke mai ai o Mrs. Reminakona ma ka puka o ke keena a laua nei e noho ana a ia manawa no hoi i kiei mai ai kona poo iloko a pane mai la: "E hele ae paha oe e noho pir me ko malihini maluna o-ke pakaukau!" He oi loa ae ko Hakawela hauoli e noho mau aku oia ma ko Akeneki aoao, a e hoonuiu mau aku kona mau maka i ka u'i o ua kaikamahine la, aole hoi e hihi nana maoli no kela malihini o ka lawe ana mai, holaila ua hiki ole iaia ke pale ae i ke kono a kona makuahine no ka hele ana aku c noho pu me ia maluna o ke pakaukau iloko o ko keena aina. Mamua nae o kona eu ana ae e ku iluna a haalele iho ia Akeneki. ua pane iho la oia i keia mau huaolelo i ka i ana iho: "Pehea la e hiki ai ia'u ke hoike aku ia oe, i ike mai ai oe, ao[. he kanaka hauoli e ae maloko nei o Kikako i keia la e like Ia me a'u. mamuli o ka lilo ana mai la o keia pua nani na'u e lei aku, e hewa oU ai no au ke hooheno ae: "Kuu pua, kuu pua, Kuu pua nui nani oia la, A na manu e hoohie nei, I lei no kuu kino." Ua lalau iho la o Hakawela i ka lima o Akeneki me ka paa ann ae iluna a hoomau hou aku la ike kamailio ana: "E lawe mai ana ai: 1 komo a hookomo aku ma keia manamanalima, i hoike oiaio no ko kaua awaiaulu ana ia kaua iho iloko o ke apo o ke.aloha, a e hoomanao pu hoi oe e ke aloha, aole au e hoalo ana i ka hoouna mau ana mai : mau pua rose nau i na manawa apau ma keia hope aku," alaila liaalel» mai la oia ia Akeneki no ka manawa. Ia hele ana aku a Hakawela e hui pu me kana malihini ma ke!a kakahiaka, ua ike aku la oia, i ka mohala maikai o na maka o Reniinakoa, mamuli o ka loaa ana iaia o ka hianioe maikai ma kela po akr mamua. a iaia e ai la i kona aina kakahiaka, me he mea la akalii n M °ia a ai i na mea ai maikai loa, i maa ole iaia i ka ai ia iloko o na !a ana e hele ana ma ke ano aeahaukae. I hakalia no a pau kana ai ana, o.kona hoike aku la no ia i kona makemake ia Hakawela no kona makaukau ana e hele e holoholo ke kulanakauhale. No ko Hakawela makemake ole nae e hookomo hou aku i kkulana kupilikii iloko o kana malihini, mamuli o ka lawe hooholoho! > ana iaia, ua ninau okoa mai la oia i ka pane ana mai: "Malia paha aole i loaa ia oe ka ikaika kupono nō ka hele holoholo pu ana me a'u i ke Uulanakauhale i keia la, a ina aia kekahi walr. manao kanalua iloko ou no kou kulana ikaika a maikai kupono ea, alaila he mea pono no ia oe ke noho i kauhale nei a hiki i kuu liuli h«»i hou ana mai." "Aole loa o'u pilikia maoli, aka he hookahi no o'u pilikia o ka lnki ole m'u ke kupaa mai na hoowalewaleia mai, ina au e halawai aku ana me ka poe i kulike ko lakou ano me ko'u, aka nae ina e lilo ana o. ī mea hoopakele ae ia'u, mai ia lakou mai, alaila aole he mea nana keakea mai i ko kaua hele pu ana i keia la." "Heaha la hoi e hana aku au i ka hana hiki ia'u ke hana nou, aka ua ike no kaua, he mea paakiki ke kaohi ana mai i ke kanaka i he! P uu a ko ' u *ka a Kanaulu, a i liele hoi na lima a hei, e hewa a* ka maka ke ike aku i na hana hoowalewale." Ua hele a hiki i ka hapalua o ka hora umi o kela kakahiaka, aka hi no laua a hele no ke kulanakauhale, a oiai nae, ua kukakuka nuu o Hakawela me Akiholo no ka lawe ana aku i keia kanaka malihim' no ke keena o Akibolo, a hoonoho aku iaia ilaila, oiai o Hakawela he e ,ana ma kana mau hana, nolaila o ka loa ia o ka hele ana. I ka hui ana aku o Reminakona me Akiholo, aole loa i loaa iki he mau hoohuoi ana ia o keia no ke kanaka nana k-A wahine i manaoia ai e hoomare aku, ana hoi o-ka-mare malu ana a holo mahuka ai no Europa. aka'nia ko Akiholo aoao nae, he keu aku { kona hoomaikai no keia noho pouliuli ana o kona kokoolua no na |.mea e pili ana iaia. Aole i Pau.