Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVI, Number 6, 5 February 1909 — KA AOAO KALAIAINA AME NA HANA O KA LEHULEHU. [ARTICLE]

KA AOAO KALAIAINA AME NA HANA O KA LEHULEHU.

Mai ka hoomaka ana mai e noho ka Papa o na Lunakiai o ke Ku- | laeakauhale ame ke Kalana o Honolulu nei ma o ka noho hoomalu ?na a ka Meia e lawelawe i ka lakou mau hana no k.a pono o ka lehu-! lehu, ua hiki loa i ka lehulehu) ke ike aku aia mau no o Meia Fern j ame Lunakiai McGellan ma ko laua aoao ma ke ano he mau Demoka- ( mta. a aia mau no hoi na Lunakiai Repubalika eono ma ko lakou aoao | Etpubalika. ' | Ina i manaoia no ka holo pono wāTe no o na hana o ka lehulehu na mea a lakou e lawelawe mai ai ma na hana ma kela ame keia ma-1 nawa halawai a iakou, alaila aole loa he wahi kanalua, no ka ae ana aku o ka Meia i ka na Lunakiai mau mea e hana ai i kekalii manawa, a j,tla hoi na Lunakiai i ka ka Meia mau hana i makemake ai. j Aole nae pela na mea i ikeia, ua lawe ae no ka Meia i kona mana kaokoa a hookohu aku i na paahana o ke Kulanakauhale e like me kana i ike ai he pono* a o ia nae kana i olelo ae ai, ma kekahi manawa i hala 'ae nei, aole oia i hookoh'u aku i na limahana ma ke ano aoao kalaiaina, oiai he poe Repubalika no kekahi i hoomauia ma ko lakou ii'iau kulana i noho mua ai malalo o ke aupuni Kalana O na Repubalika ana i olelo ae ai i ka hoomauia ma ko lakou kulana, o lakou no na kanaka e noho mai nei ma na poo o kekalii mau oihana e laa ka oihana kinaiahi, ka oihana kukui uwila a pela aku, aka i ka haule ana ae nae i ka oihana lawe opala ame ka oiīisna alanui, ua wae maoli ae oia i na kanaka Demokarata o ka hooikaika pu ana iloko o na hana kalaiaina i hala iho nei, aole ma ko lakou makaukau ma ia mau hana aka i hookoia ai na hoohiki i haawiia niamua ae o ka wa koho baloka. Ma ka aoao hoi o ka Papa Lunakiai, ua kulike no ka lakou hookohu i hana ai me ka ka Meia Fern ma kela mau oihana ano nui ae la, a ma kahi hoi o ka oihana lawe opala ame ka oihana alanui, ua hookohu aku i ko lakou mau kanaka o ka auna hookahi, i kulike ai no me ka ka Meia Deniokarata i hana ai. Ua maoli nae keia mau la i hala me ka maopopo ole o ka iiiea o lakou i pololei ma ka lakou niau hana, a uā kau aku ka maka o ka lehulehu e ike i ka hoopauia ae o na mapao kanalua no na kulana e paaia mai nei e na limahana o ke Kulanakauhale. He hookahi nae mea ano nui ma ka nana ana akit i na keehina hana i lawelaweia, o ia no ka hooili ana aku a kekahi e kau ke koikoi nialuna o kekahi no ka lawe ana ae i ka ninau no ka pono o na mea a kkou i hana ai iloko o ka Aha Kiekie. Ua manaoia, na ka Lunahooia ana e lawe aku i ka hoopii imua o ka aha no ke alahele maalahi ana e hana ai, aka ua haawipio mai nae oia mamuli o ke a'o ana a ka Loio Kulanakauhale, e hoopuka mai oia i ka papa ukuhana i aponoia e ka Papa Lunakiai, a ua hana mai ka Lunahooia pela. Ua uku aku ka Puuku i ka ukuhana e like me na kikoo i lioopuka ia e ka Lunahooia, aka ma kahi nae o na limahana o ke alanui, ua hool r oia i ka hoopuka ana aku i ka lakou mau dalayi oiai ma kona manaojp, he mea pono e maopopo ka poe pololei ana'e uku aku ai, i ole e hoopilikia wāleia aku ame kona mau hope ke liana oia īne ka

maliema mamua ae o ka puka ana mai o ka olelo hooholo pololei a ka Aha. I ka hooneleia ana aku la o na limahana o ke alanui na lakou e lawelawe njai nei i na hana o ka lehulehu i keia manawa, a i kupono loa hoi e ukuia aku lakou no ko lakou luhi, ua ili mai la ke koikoi maluna o na Repubalika ka lawe ana aku i hoopii imua o ka Aha i wahi e ukuia aku ai lakou e ka Puuku. O ka makou nae i ike ai mamuli o ka ae ana aku o ka Puliku e uku i na ukuhana o kekahi hapa o ka poe a ka Papa Lunakiai o ka heokohu ana ame ka lakou uku i kau ai no lakou, a hoole hoi i kekahi hapa o na liniahana, ua hookomo 'aku' oia i na manao hoohuoi lloko o kekahi pohai o na makaainana, eia no ma ka aoao like me Meia Fern ame ka Lunakiai Demokarata. Ina no ke kulike loa o ia mau hookohu a ka Papa me ka ka Meia, alaila aole i lawa na kumupale kupono ma kona aoao no ka uku ana ia lakou me ka manaohe poe lakou i hookohu likeia e Meia Fern ame ka Papa Lunakiai, oiai eia no ka papainoa ame ka papa ukuhana a Meia, Fern ke waiho mai nei ma ka papa nle ka noonoo oleia, a o ka ka Papa Lunakiai ka i aponoia a i kakauia e Meia Fern, me ke komo pu hoi o na limahana o ka oihana alanui. iloko o ia apono ana no ko lakou ukuia. He hookahi nae wahi e kauia aku nei na manaolana hope loa, no ka hoopauia o na manao kanalua e pili ana i na hana e lawelaweia mai nei, o ia no ka hoopuka ana mai o ka Aha Kiekie i kana olelo hooholo no ka pololei o ke keehina hana i lawelaweia e kekahi aoao. Aole he olelo ana no ka lehulehw, oiai eia lakou ke ku aku nei a nj.na i kekahi alahele pololei, aka no ka poe hana nae i hoohanaia, na heokaumaha ana o na manao ina e maopopo ae ana, ua mana ole ka hoohanaia ana o kekahi pohai o lakou. Ina e pololei ana o Meia Fern, alaila e loheia aku no auanei na ikamailio like ole iloko o~keia mau la aku, no ka pololei o na Demokarata, a ina hoi o na Repubalika ka i pololei, alaila e kaa aku ana na mahalo ana ma ko lakou aoao, a e lilo pu ana hoi i mea kamailio hele ia itckO ō kā wa hakoko e hoea mai ana.