Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVI, Number 31, 30 July 1909 — HE MOOLELO NO RUBE BARO KA MOI O NA POWA A I OLE Ka Weli o na Mokuaina Huiia. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO RUBE BARO

KA MOI O NA POWA A I OLE Ka Weli o na Mokuaina Huiia.

MOKUNA 111. ( A oiai lakon i halawai ai me na makaikiu. ua haule na kuka « P»oroka a«fe Kimo o ko Rube hoi he papale ka mea i haule. Mahope o ko lakou hele ana he mau mile uuku ma ka hema aku o Tekakana ua liookaawale iho la lakou a hoi o Boroka no Texas, a no Kuhe ame Kiuio Baro ua hele loa laua no ke Kalana o Lama ma Alahama. Ma ka la 20 o Dekeinat>a, kakau mai la o Rube Baro i kekahi leka ia Williani Boroka, aole nae i loaa ia Boroka, aka loaa i ka wahine a' haawiia i na makaikiu mahope o ka paa ana. o Boroka i ka hopuia. l'enei ka manao o ua leka la: ''"Maikai niakou apau a ke manaolana nei au ooe kekahi ma ia haawina. E Bila, e lioolohelohe :tku oe i kekahi mau inea, ua ike no oe, a lioike mai ia u. Ina he inakemake oe i kuu apana aina e kuai e lioike mai oe. O ke kumukuai iiu e makemake nei no ua wahi aina la he S7OO. E hoike mai «»e i kou manao no keia. Na'u e hana aku ika palapala kuai a hoouna aku ia oe e pane koke mai oe i keia R. H." Ma ka la 20 o Dekemaba i hiki ai o Rnbe ma i Lama a ma ka ia 2'.) oia i kakuu niai ai i ka leka. Ua pau loa i ka hoikeia e William Boroka na mea apau i hanaia ma Beleviu a pela ma Oodona e like me kana i lohe ai mai a Rube liaro aku, a pela no hoi k»\powaia ana o ke kaaalii ma Beni Buruka, ;.na i komo pu ai. Ma ke ano i hoomaopopoia aku nona, ua mihi walania loa oia imi kona komo pu aua ma kela hana powa, a ua loaa lie olelo a'o luaikai loa i ka poe heluhelu mai keia moolelo mai, o ia hoi, "mai huma pu me ka poe kololie, ona rama, ailiue, a powa o komo pu :loko o na liopena awahia e like me keia kanaka e uiihi nei." No ka hiki ole iaia ke liuna iho ua hoike ae la oia i na mea sjpau, ua hoike lea loa iw la oia he eha haneri dala i loaa iaia ma ki'la powaia ana o ke kaahi ina Beni Buruka, a o kekahi o ia mau <lala kana i hoihoi hou ai i ka Hui ka poe na lakou ia mau dala. He kanaka helehelena mauaua o Boroka, he pikanana, a nona na kapuai eliina ame umi-knmamakahi inilia ke kiekie; he 180 paona kona kaumaha, me ka umauma kiekie, poohiwi kihikihi, a ke nana j»ku i kona ano maiiuna a lalo lie kanaka ia e makemake loa ana ia hana he powa i na kaaalii a me he mea la o kana liana makemake ioa wale uo ia. He kanakolu-kumamakahi ona makahiki, a oiai ua hanauia oia ma Georjiia, a i koua nianawa kamalii loa ua nee ae kona mau makua i Texas. He kanaka oki loa o Boroka aohe ike i ka heluhelu sime ke kakau a o na hana paniolo bipi kana liana makemake loa i kona mau la kamalii, a nohea hupo no. Ua liio oia i lioi-ke maikai ioa ma ka aoao oke aupuni i wa i liookolokoloia ai ka hihia o ka poe powa, ma na nianawa like ole i powaia ai na kaaahi ma Texas, a no ia kumu ua hoopa'i mamaia oia e ka aha. MOKUNA IV. I ka wa i paa ai o Boroka i ka hopuia, ua huliia o Rube ame Komo Baro iloko iho o Texas aohe nae he loaa, a nolaila ua manaoia ua hala laua no ke Kalana o Lama, a ma ka la 5 o lanuai'i o ka 1888, ua hele aku la o Me.Oina ame elua mau makaikiu me ia no ke Kalana o Laina no ka hopu ana ia Rnbe ame Kimo, I ko lakou h'iki ana ma ka liale hookolokolo ma Feiete, ua koi aku la oia i ka Makai Nui Filemoa Peuinetona e hele pu me lakou «i i kona ae ana ua, hēle pololei aku la lakou a ihiki i Verenona, ke kulanakauliale nui o Lama, aneane i ka lioia ekolu o ka auina la o ka la 0 o lanuari. He po ua nui kela a ua aneane hiki ole ke hele aku ma na alanui ma kekahi mau w.alii. Aole lakou i hiki koke ilaila a hiki ika lioia umi o kela po a ua heleia e lakou na. miīe he iwakalua iloko 0 ka pouli ame ke anu, malalo o na hana hunahuna <he poe kuai aina. Ma kekahi la ae. nui ka ua ame ka inakani a me ia ano mau a liiki ika po ana. Maniuli oia liaawina pilikia, ua hiki ole ina makaikiu ke liele e komo kauluile e ninaninau ai i ka poe mea aina kuai. a pela no lioi me Rube ame Kimo ma, aole hiki ia laua ke hololiolo ma na walii like ole o ke kulanakauhale, e like me ka na inakaikiu i īuanao wale ai e loaa koke ana laua ia lakou. Maloko o ka hokele na makaikiu i kela la a po, lie nana kii mo na mea hoikeike like ole ka lakou haua hoohala mauawa o ia la, iue na pohaku minerala i laweia mai na wahi like i»le mai o īa walii eli gula. Ma ia po \ho, ua hoolala iho la lakou e hele i ka hale o Rube ame Kimo Baro kahi a lakou i manao ai aia laua iloko olaila kahi i nolio ai. he eha mile-mai ke kulanakauhale aku o Veremona, me ka manaolana ikaika no e loaa ana laua ia lakou malaila me ka hala ole. Me ia manaopaa iloko o na makaikiu, ua haalele ilio la lakou i ka hokele ma ka hora 2:30 o ka wanaao o ka la 10 o lanuari no ka liele aua i ka hale o Kimo Rube ma e noho ana. O na makaikiu Carney ame Wina maluna o na lio me ka hope Makai Nui Jere»ke alakai. Oka Makai Nni Peninetona ame na Makaikiu William am e •Wilebose. maluna o ke kaalio. Ūa holo aku la lakou a hiki i kahi i*kuhikuhiia ai e ko lakou alakai he elna ame liapa mile mai ko Kiino Baro hale mai. Haalele iho la lakou i kekahi makai e kiai i na lio o lakou a hele nilii aku la ka puali makai a. lioopuni ae la i ka liale a lakou i mauao ai aia iloko olaila na» laweliala kahi i nolio ai, a ia lakou e hoopuni ana i ka hale, ike iho la ke alakai ua kuhihewaia, oia aole ia <» ka hale, a ke hele loa ae la e maamaama loa i keia manawa, a knhikuhi hou aku la i kekalii hale okoa e ku mai ana he hapa mile ka mamao maj ka liale aku a lakou e hoopuni ana, a o ua hale lo lakou i ike aku ai e a mai ana ke kukiil^ I ko lakou hiki ana aku i ka lua o ka hale, ike iho la ke alakai na kuliihewa liou no ia, aoke ao loa ae la no ia. A nolaila, aohe a lakou hana pono e hana liou aku ai o ke kau wale ae no iluna o ko lakou mau lio a hoi aku o ikeia mai lakou, oiai nae ua la no lakou e ka poe e noho ana īloko o ka hale hope a lakou i lioopuni ai. Ma ia lioka ana o lakon ua hoi nele i ke kula loa o na kekahi ona makaikiu i kamailio mai. "Aohe waiwai oko kakou hoi ana. no ka mea ua ikeia kakou, a nolaila liookalii wale no liana pono ia kakou o ko kakou hele aku e huli pono i ka liale o Kimo 15aro ma i noho ai," a no ia manao ua hoomaka iho la lakou e liuli hou i ka hale ina-ka ninau ana, a ha'iia mai la ia lakou he elua mile ka mamao o ka hale mailaila aku. * Aohe a lakou liana pono o ka hele wale no e hooko i ka lakou liana o ka hele ana aku o ka loa, a me ia. manao, hiki aku la lakou 1 ka hale o Kimo ma i kuhikuhiia mai ai, mahope nae o ka puka ana o ka la.

Me ka mama apau e hiki ana i ko lakou mau lio ke lawe aku ia lakou, hiki aku la lakou i ka hale e ku mai dna ma ka aoao o kekahi ahua kokoke i ka hn'a o ka ululaau. I ko lakou hookokoke loa aua i ka liale ua hoonohonolio mua iho la lakou i na inakai e holo a.i inahope mai o ka hale, a oiai lakou e anehe aku anae hele lohe koke aku la no lakou i kekahi mea o ke poha ana mai mahope aku o ka hale. Ua kaa inua inai la ia Kimo ka ike, a e like no lioi me ka poe "kewa ka liolo ke ike mai i ka poe niakai e hele aku ana, he holo ka iaau, i>ela no o Kimo i kela manawa. Ua noho nanea oia me ka manao ole e hiki aku ana na makai, a i kona ike aua mai, ua holo aku la mahope me ka wehe ino ana i ka puka a haki pu ke ami, a o ia ke poha a na makai i lohe aku ai. I ka wa i ike aku ai na makai i kona liolo ua hoomaka aku la lakou e ki i ka lakou mau pu raifela Wineliester. Kohu pakaua na poka i kiia aku mahope ona, oiai oia e kuupau ana i ka mama liolo. Nui na poka i ku' i kona lole aohe nae i ku kona kino a lioomau aku la no oia i ka holo ana a hiki i kona nalowale ana iloko p ka ululaau alia'i ka pupuhi, me ka haalele ana iho i na. makai e ku lohaloha ana, me ka nele i ka lakou mea i makemake ai. Mai paa paha oia ia lakou ina aole i lalau ke alakai, oiai ua nui ko lakou manawa i ihoohala waleia me ka waiwai ole ma na liale inua a lakou i hoopuni ai, a o keia hoohokaia ana o na makai mamuli no ia o ka ike maopopo ole o ko lakou alakai i ka hale. Mahope o ka mahuka ana aku o Kiino Baro, ua nui ke pioloke 0 ka ohana Baro, a hoomakaukau iho la lakou e holo e hoike aku ia Rube i ka hiki ana mai o na makai ilaila e hopu ia Kimo, me ke a'o pu aku iaia e mahuka. Aia ma Ivenede o Rube kahi i noho ai i kela manawa, he kulanakauhale no.na na mile he umi-kumamawalu ka mamao mai ka hale aku o ka ohana I>aro. 0 Hanale Cash, ke kaikoeke o Rube, ka mea i hoounaia e liai «iku ia Rube Baro no ia mea, a ma kahi he hookalii mile mai Kenede mai, halawai aku la o Cash me Rube a hoike aku la iaia. i ka pak'ele ana o Kimo mai paa i k*L liopuia e na makai e like me ka moolelo 1 ike muaia ae nei. TJa holo loa o Cash a hiki i Kenede, no ka mea, o kekahi la ae kona la mare me kekahi kaikamaliine opiopio olaila. Ua kali ilio la o Rube iaia a hiki i ko laua hoi ana mai, a ma kekahi alanui pohihihi i kamaaina ole i kekahi poe, malaila laua i hoi ai maluna h na lio, a iialawai iho la me Kimo Baro ma kekahi wahi i hooholoia e hui ai laua i kela* po, kokoke i ka hale o Gerina Hailaki. Mai kela wa»hi aku ua hele wawae aku la laua i ke aumoe o ka la 10 o lanuan, e hele ana no ka hikina hema, a i ka puka ana mai o ka la o ke kakahiaka ae, ua mamao loa laua mai na palena aku o ke Kalana o Lama. MOKUNA V. - i Ma ka la 22 o lanuari, maliope iho o ko lana mahuka ana mai ke Kalana aku o Lama, ua kau aku la o Kiino ame Rube maluna o ke kaaalii o Luivila ame Nasevi]a e holo ann no ka hema, ma Capa, he wahi kaona uuku he mau nyle ma ka liema aku o Buminehama. Maliope mai ua ikeia laua, a lioikeia aku la i na luna nui o ka liui-kaaahi laweleka o ka e ke I>upakako a laua i kau pu aku ai. Aole oia i maopopo ioa iko lakou ano, aka ua hoike wale aku np oia i kona hoohuoi i kekahi mau' kanaka elua i kau aku ai i ke kaaahi, i ka Makai Nui Gerala ma Monagomere } no ka mea ilaila ka laua lniakai e hoio ana "E hoomakaukau mua mai i makai ke kn aku ke kaaalii Helu 5." * 1 ka wa i ku aku ai ke kaaahi, o ke Kapena makai John W. Mat'ini ka i hiki ae maiaila i kela manawa. He po ua nui kela, a nolaila ua komo iho la ke Kapena Matini i kekahi papale Kaleponi laulau nui, me kekahi kuke laholio. loihi, a ua ano loa kona lielehelena e ike oleia aku ai. Ia Kapena Matini no a hiki i ka hale hoolulu kaaahi, ku aku ana ke kaaahi, a hele koke mai la ia i ke kupakako e ninau i kona makemake o ke kauoha. ana aku iaia. "Manao an," wahi a ke kupakako, "o kela mau kanaka elua e ilio la ma ke alahao i kau mai nei i keia kaa mai Boroka Capa mai 0 na hoahanau Baro laua." I ka lohe ana o ke Kapena Matini i kela olelo a ke kupakako, ua kii koke aku la oia i ka makaikiu McGee oiai oia ka makaikiu e ku kokoke ana malaila i kela manawa, a e like no hoi me kona aaliu 1 ke kuka .laholio ame ka papaie laulau nui pela no hoi o McGee, a hoomaka koke aku la laua e hahai mahope o na hoaihanau Baro, oiai ua mamao loa aku la laua i kela manawa, a kahea aku la ia. laua e ku iho: "Aole liiki ia olua ke hele hoomau loa aku me keia pouli iloko o keia ua nui," wahi a'na. ■ 0 Rube o laua ka i pane mai: "E hele ana maua ike kuaaina i ke kuai iaau hale, a he makemake nae maua e loaa ona.wahi no maua e moe iho ai i keia po." Olelo hou aku la ke Kapena Matini, "e pii ana maua i uka i ke kaona, a ina olua e liahai mai ana ia maua, na maua ia e kukikuhi aku ia olua i kekalii hale kupono no olua e noho ai." Ua manao o Kube i kela manawa, he mau kaiiaka kela no ka hui alaliao, a nolaila, pane mai la: "Ina pela ua pono," a nolaila ua hele 'like aku la lakou no ka liapa mile a. oj a i ko lakou hiki ana i ka halewai, ua ihookomo aku la o Kapena Matini i kana ki i ka puka, a oiai oia e wehe ana ninau aku la o Rube, "O ka hale hea keia?" Ua pale ae la o Kapena Matini i ka puka i hoopaaia me na aini nunui, a henio aku la me kekahi lima. e paa ana, a o kekahi lima ona e paa ana ika poohiwi o Rubē a pane mai la: "O ke keena leeia o ka Makai, a nolaila, e noonoo iho olua i keia manawa ua j)aa olua i ka hopuia." "Aohe o'u manao pela," wahi a Rube a i kana pale ana me ka ikaika, ua lienio aku. la oia a pakele aku la mai ka puliki aua a na makai. 1 ke Kapena makai Matini e aumeume ana me Rube, ua upoi mai la ka puka a paa kona kuka a paa iho la oia e hiki ole ai ke alualu aku ia Rube. ■ * Ua hemo hou oia mahope ilio mamuli o kona wehe maoli a.na i kona kuka inai iaia aku, a ua mamao loa nae o Rube niai iaia mai i kela manawa. 'Huli hou aku la o Rube ihope a' ike aku la i kona kaikaina ua paa malalo oka makai. la Kimo Baro i hoao ai e holo, ua palalia mai la oia iluna o kekahi kiwai, a paa koke mai la oia i ka hopuia e ka makai McGee a hoomaka iho la ko laua kupapa ana a hiki i ka paa. ana o na lima o Kimo i na kupeehao. I ka ike ana mai o Rube e alualu aku ana ka makai iaia, ua knupau aku la oia i ka holo, e like me ka mama holo o ke dia, ma ke alanui. I kela manawa, aia ma kekahi aoao mai o ke alanui kekalii kanaka o Nila Bere ka inoa, he kanaka pa'i nupepa, a i kona ike ana mai i ke alualuia aku o Rube e na makai, ua komo pu mai la oia e alualu a o ia ka i ai poka i ka mea mahuka, no ka mea ua palua kona kiia ana aku i ka pu a liookahi poka i ku ma kona umauma hema a o kona ma'i ia i waiho ai no kekahi manawa loihi, me ka aneane loa i ke kae o ka lua kupapau. L T a iholo lioomau aku la o Rube iloko oka pouli e'aaki ana, me ka liaalele ana ia Kimo, kona kaikaina iloko' o ka lima o na makai, a i' kona hiki ana. ma kekahi pa'laau lele aku la oia ma kekalii aoao a nailowale aku la mai ka ike ana aku a kona mau enemi e liahai hoomau aku ana- iaia mahope. Ua hiweia o Kimo Baro i ka halewai, a malaila oia i hoike aku ai kona inoa hoopunipnni o Kimo Hanakina, a olelo pu aku la o ka inoa o ke kahaka i holb ai o Uilama, a he ekolu wale no pule kona kamaaina ana iaia.

Eia nae, iaia e laweia ana i īekakana, ua hoike ae la oia i kona inoa a olelo aku la i ke Kapena Matini: "Owau no o Kimo Baro, a o kela kanaka i holo ai o ko'u kaikuaana no ia o Rube, a ina oe e haawi mai ana i elua pu panapana na ka mea hookahi o maua, e ike no oe he mau kanaka maka'u ole maua i na kanaka ola elua." • Aohe a Rube mea i haupu ai a hiki i ko laua hiki ana i ka halewai. Mahope mai, ikawa i lialawai ai oia me koua mau hoaloha, ua nukuia mai oia e lakou no kona nana oie i ko Kimo pono no ka niea, oia ka mea pu o laua, a no Kimo aohe ana pu, a o kaua pane, ua manao maoli no oia i kela manawa ua ala mai na kanaka holookoa o ke kulanakauhale o Monegomere e hahai mahope ona, a nolaila o kona ola wale no kana i manao e hoopukele. Ma kekahi la ae. ma ka hoomaopopo a na makai aia no ma kela wahi kokoke ka i>owa kahi i pee ai, nolaila ua komo pu mai h\ ka puali makaikiu o Mouegemere a huli maliope o ka meheu a ka lawehala mahuka. Ua puni na wa.hi e hoopuni ana ia mau kulanakauliale i ka huliia e na makai. Aohe wahi meheu i ikeia no Rube, eia uae, maliope iho o ka poeleele ana ua ikeia oia e kekahi mau makai elua e liuli ana iloko o Iva hale o kekahi l'aele aneane eliiua inile ma ka hema aku o Monegemere, a no ka nele o ka loaa o ka laua mea e huli ana hoi aku la laua no ke kulanakauhale. Mahope o ko Inua haalele ana aku i kela hale. ua holo mai la kekahi walii keiki Paele a lioike mai la ia laua o ke kanaka. a laua e huli ana Uoko o kela liale o ka liolo koke ana aku no ia. Ua hele o Rube a ]>ololi loa, me ke kaea maoli, a i kona ike ana mai i ka makai i ka lmalele ana aku i ka hale a iaua i .huli ai, ua hele nihi inai la oia a komo iloko a noi mai la i kekahi mea ai. Ua hoi hou aku la na makai ihope i ka hale me kahi keiki Paele, a a'oa'o aku la iaia e komo iloko o ka a e olelo aku i kela kanaka iloko e puka mai iwaho. He kanalima i-a ko laua mainao ra»u ka hale mai, i ka wa i puka niai ai o Rube iwalio a ku ina ka puka, a-i kona nana aua aku ike aku la oia hookahi kanaka e kau ana. iluua o ka lio mainua i>ono aku o ka hale. Noho iho la oia iluna o kekahi nolio ma ka puka o ka hale a welie ae la i kona niau kaniaa buti, a i kekahi makai lioi e lele mai ana mailnna mai o kona lio. O kekalii ona Inakai i kela nianawa, ua holo ae la a mahope mai o ka hale me ka manao e liolo aku ana 0 Rube Baro malaila. I ka liemo ana o kona mau kamaa, paa ae la ia ma kona lima hema a o ka pu panapana ma kona lima akau. O kona manao i kela manawa e lioloi aua oia me ke ki pu mai i ua makai ke alualu aku laua iaia. Me na kaina wawae mama a paiauehe i like loa m* ko na llikini, liooinaka aku la oia e holo noloko o ka aina kele, oiai he lianei'i i-a wa.le no ka niaiuao mai ka hale aku, a iaia i kaalo ae j ai mamua o ka makai lana, ua hoomaka koke mai la oia e kau i kana pu lu wahalua i ka powa e hoio ana, oiai lie kauakMu wāle no i-a kona mamao i.kela manawa. Ua kiola iho la o Ruze i kona paa kamaa buti ame kona i>apale ua hele a nukapuka i ka lu i ka honua a ua lilo loa kehi hana, ana ana i mea iioonauki'uki loa aku i ka inakai no ka mea i kona kii ana aku e nana, ua hele a piha ine na lu ki manu. Ma kela kakahiaka nui, ua welie kela makai i na lu nunui ki ilia o kana pu me ka manao e hele i ke ki manu, a ua poina uae oia 1 ka wehe ana i kela mau lu ki manu i ka manawa aua i ki ai ia Rube. Ma kela Ia a po aia mau iloko o Rube na lu kalii i paa ai na hoaiiona hoi o kona make; aia ina kona a-i kalii pupupu loa o na lu, a mamnli o ia poino i loaa iaia ua hoemiia mai kona. ikaika «> hiki ole ai iaia ke ,hele mama. He iwakalua i-a mai kela wahi aku. ua komo pu mai la kekahi kanaka ma ka hahai ana maliope o ka powa; ku mai la oia maiuna o kekahi ahua a hoomakaukau mai ia e ki ia Rube oiai he iwakalua wale no i-a kona mamao, ua lioopiliaia kana pu me na lii ki dia, a i keia manawa ua huli koke aku la o Rube a kau aku la i kana pu panapana. Ua maka'u loa kela kanaka o ku oia i ka pu, a moe ilio la īlalo me ke ki ole mai, a ma ia hana hoomaka'uka'u wale ana no a Rube i pakele ai oia, a i kona mamao loa ana aku ma kalii kaawale h-a, noke iho la oia i ka akaaka iaia iho no kona pakele kupaianaha ana mai ka make mai i maopopo loa iaia, no ka mea ua kokoke loa ke!a kanaka mai iaia aku e4iala ole ai kana poka a lu paha ke ki mai. O ke kumu nui o kona milii i kona pakele, aolie poka i koe oloko o kana pu, ua pau mua i ke kiia, a he pu wale iho no kana me ka waiwai ole, a inamnli o kela kau wale ana aku no ana m»? kana pu waiwai ole i maka'u honua ai kela kanaka a o ke kunni nui hoi ia o kona palekaua. Me ka papale a kamaa ole, hiki aku la ke kanaka makamaka ole me ka maluhiluhi, me ka iiawaliw«Ui pu mamuli o kela mau lu pu iloko ona, iloko o kekahi ululaau ihihipe a loa, i ke aumoe, me ka haukeke i ke anu me na makani kohu kui e kouhou ana o ka hooilo. Mamuli o ka maluhilulii loa i kela hele naku ana iloko o ka ululaau a iloko hoi o ke pohopoho, nui mai la ka hu'i o kona man. wahi' ī ku i ka lu, me ka pololi n(o hoi e Oiiki ole ai ke lioomanawanui, me ka eha mai o ka wawae uo ka liele wale aohe kamaa, ua liele mai la oia'a naka i ke anu me ka haalulu o ke kino ine na lala apau. Owai la ke kanaka e loaa ole ana kekalii haawina kaumaha e like me ia ke halawai oia me na haawina popilikia e like me ko Rube Baro? ' " He ekolu wale no mile i hele.ia eia mai kahi nma ana i lele ai iloko oke kele a hiki i kaihi ana i hoaumoe ai i kela po. 1 kona hiki ana malaila ike koke aku la oia i ka a mai o ke kukui o kekahi liale e'ku mai ana ma ka aoao o ke ahua, a lie lioailona maikai loa kela i kona noonoo me he uiea la e koi maoli īuai ana iaia e hele aku ilaila, a no ka mea, ua hele oia a maeele. maluhiluhi. a pololi uo hoi, a no koua liopohopo, ua hiki ae palia. kekalii poe makai malaīla e lioo'ha.lua ai nona, ua hookokoke aku la oia i ua liale la nie na kaina wawae palanehe, e kiei ana e halo ana a hiki i kona ike ana ua pau loa ka poe oloko ,o kela hale i ka hiamoe. Wehe malie mai i ka puka, a i ka hemo ana komo malie loa aku la oia iloko, a oiai ka ona «hale e hiamoe naaupo ana, a e nonolo ana no hoi ka ihu me he puha ana la na ke kohola, kokolo hele aku la oia a ma kahi o ke kapuahi e aa mai ana a olala iho la iaia malaila. Hopu aku la i kekahi noho a lawe mai la ma kahi kokoke i ke kapualii a noho iho la me -he mea la he ona hale ka hookohukohu. He hale kela no kekahi ohana Paele ua kaia loa i ka hia!:i >e kulipolipo, me'ka ike ole ae ke komo hewaia nei ko lakou hale e kekahi kololie hele aumoe. Noho malie iho ia oia no ka hoopumehana ana i kona mau lala i hele a maeele i ka iniki ia e ke anu o ka hooilo no ka hooikiak.iukau ana e holo maliuka hou aku, a: i ka hala ana o kekahi hora h.)jkahi o kona noho ana, kii aku la oia i na kamaa o ka Paele a konio iho la, a huki mai la i kekahi'liuluhulu manoanoa e moeia aha e kekalii keiki Paele a aaliu ae la, a i ka loaa ana iaia o kela mau lako «iou, puka aku la oia iwalio a hoopaa hou mai la i ka puka a niau hou aku la no kana huakai mahuka iloko o ka pouli. He mau mile mamao mai kela wahi aku hiki aku la la oia i kekahi kauhale, a malaila loaa kona lio a hoomaka aku la e <holo e like ka mama me ka hiki i kona lio ke lawe iaia a hiki i ka inaamaama loa ana mal a hookuu aku la i ka lio iloko o k<a ululaau, a komo hou aku la iloko o ka nlnlaau, kona walii o ka palekana, e ulupo ana ma kapa o ka muliwai Alabama a nalowale aku la kona melieu. Ma keia walii i nalowale ai kona meheu i na makaikiu, oiai mahope o kekahi mau la loihi o ko lakou hanu ana ma.liox>e ona. ua haalel'e pu iho la lakou i ka huli ana iaia me na manaolana poho. « (Aoie i pau.»