Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVI, Number 34, 20 August 1909 — HAINA NANE [ARTICLE]

HAINA NANE

Mr. Lunahooponopono, Aloha oe:\ E oluolu mai oe i ka'u wahi opeope luau no ka lua o ka N manawa; ke loaa nae hoi kekahi wahi rumi kaawale no ka haina o ka nane a J. W. K. Kakelamaluikaleo i hoopuka ia ai iloko o lune la 25 i aui aku la, penei: He lei ko'u i maheleia i na paukn ekolu, h'e poo, kino, a he pewa no. Ina e huiia kuu kino nie kuu pewa, e loaa ana no au e ku kiai ana ma na hokele o ka poe waiwai, na Piramida nunui na taowera kiekle loa a hiki loa aku no ma na home o ka poe ilihune. He mea oiaio i ka hoohui ia ana o keia mau pauku elua e loaa pono io auanei ka manoanoa ame ke kanonono 0 ka poe waiwai a e loaa pu ana no hoi i ka poe ilihune. Haina, Lehu. 0 ka Lehu o na'kapuahi a ka poe ilihune oia ke loaa aku ma ko lakou mau home. Oka huaolelo lehu he hua olelo Hawaii kahiko maoli keia e ikeia no ma ka helu a ka poe kahiko penei: Eha kahi hookahi e Kauna, 10 kauna hookahi e Kaau, 10 kaau hookahi Laii, 10 lau hookahi Mano. Ea e kunana auanei paha ka Le e ka makamaka la ke puana mai nei kamalii. Kaua i ka nani o Hilo, I ka ua loloku i Hanakahi. Akahi ia meeu o ko'u oho I ka hele uluulu ā ka makani Kona A ina hoi e huiia kuu poo me kuu kino, a koe kuu pewa hi'u, alaila f e hoomanao o ka leo o ka mea e kalā ana ma ka waonahele, ke hea nei ola 1 ka poe luuluu ame ka poe kaumaha e hele mai oukou apau i o'u nei a na'u no oukou e hoomaha aku. Haina, Pele. 0 keia no ka Pele e kani mai nei ma na luakini oia hoi na halepule o kakou mai Hawaii a hiki aku i Kauai o Manokalanipo. Ke kahea io mai nei no ka leo o ka Pele i ka poe apau mai ka poe u'i a ka po6 opio, mai ka' poe pono a k& poe hewa, a e loaa lo no auanei ka maha ke eleu aku kaua ilaila, a o kekahi pele hoi aia no i Kilauea i Hawaii. Ke hele mai nei ko ke ao apunl e ike knmaka i ke ahi pele a ka wahine a ua loaa no ka maha ua pau kuhihewa, ua ike pono aohe hoohalahala ana a ka ua Nahunahu, ua pili pono ka la i Papaenaena. Ina hoi e huiia kuu poo me kuu pewa alaila, ua liooluhi, hoouluhua, a ua hoonaukiuki loa aku au ia oukou, aka e lilo ana nae au i enemi ino loa no oukou. Haina, Pehu, he inoa keia no kekahi ma'i ma ka olelo Hawaii kumu a hiki a fcau a mau loa aku a he pololei maoli no i ka manao o ka nane e | kau ae la maluna, nona hoi keia wahi mele; Waele iluna ka mala lani a ka ua, % 7 . Ke pulu ino ka hio a ka makam Kona, Ka mahakea ulu lani opua ke ao, 1 paia kiwaawaa a ulu pehu ke kino. Ina e. huiia kuu poo, kino, pewa alaila e ike iana oukou i ua lei nei o'u e hoaana ia ana maluna o ka papaaina a ke kanaka waiwai ame ka poe ilihune. Ua hookaawale ka poe waiwai i hoo~ kahi la kulaia aupuni no ua lei la i ka makahiki a ke kokoke aku nei kakou ia la, a e hoaana ia ana oia maluna o ka papaaina a ka poe waiwai a i kaana puia hoi me ka poe iliHune ke hiki mai i ua la la. - A aia hoi ma kona waha e halelu ana oia i ka halelu a Davida, ke alii, me ka hooho ana penei: Ko-loko-10, Po-ke-oke-ol Po-ke-okea-olt Po-ke-o« ke-o!!! A kaena ae la ka olelo, ua noho alii iho au maluna o ka iliili ke dala o ke gula ulalelo hoi me ke noho hoi maluna o ke ulakolako ame ka hauoli. Ninau 1. Owai ke *poo o kuu lei? Haina, Pe, A-pe A-kau, A-halahala-kau A-umi auanfei. Ninau 2. Owai ke kino o leuu lei? Haina, Le, Ke mai nei na hoa. Ninau 3. Owai ka pewa o kuu lei? Haina., Hu, Hu ansC ka makani e. Ninau 4. Owai kela halelu i paanaau mau ma kona waha? Haina, PoI keokeo. Ka walaau a ka manu. | Ninau 5. Owai ka inoa piha o u<* ! lei la o'u? Haina, Pelehu. He hu ka mapuna ka opala a ka wai—e, | ■ E ukuhi nei i ka manawa a ua piha no—e. ! Ua hele wale no a hala iluna, I ka uluki> t)hia la i ka noe. Me na keiki oniu metala o ka papa pa'i ko'u 'welina pau ole. Ke huli hoi nei no au ua ahiahi ke pa mai nei ka makani kaili aloha o kuu home. J. K. W. MAKANIKEOE. Magoon Block, Eumi 97. Ua ku pono mai la i ka mino olu, olu aku la ua kaaka ua loaa ka le a na liolokahiki, he pokeokeo mai hoi kau a koe aku; aohe hoohalahala a Kauhikoa, ua kau ke poo i ka uluna. Kiiia mai ka makana! O olua pu mai la e 'Lio Kakele ka i ike ike anu Alika, lilo nae oe i ka pupue i ka pili huluhiilu, puehu e ka pihi nui ia Makanikeoe, eia iho no nae ua Koho-la nui hou ia ke o a ku ma ka pika. ' I nui ke aho, i lawe wale i ke Kuokoa no hookahi makahiki.—L. H.

O na kaaahi apau loa e holo ana maloko aku o na luapao o ka Mauna Casca<3e, e hukiia ana lakou e na kaa uwila ma keia hope aku. *