Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVI, Number 38, 17 September 1909 — HAAHEO NA HAWAII IA AKONI KAOO. [ARTICLE]

HAAHEO NA HAWAII IA AKONI KAOO.

0 ka aha'i ana o Akoni Kaoo i ka lanakila raa ka heihei kukini pahu loa o umi mile ma ka Poaono i hala mai na moho mai apau i komo ma ka heihei i kela la, hē haaheo ia i loaa i na kanaka Ha, waii, oiai ua haule aku o Jackson, ka molio o ke Teritore, a pela pu hoi me Tsukamoto, ka moho o na mokupuni, a lilo iho la ka inoa molio iaia a hiki i ke kii ana mai o kekahi mea okoa aku e kaili mai iaia aku. Oiai e ku ana na Kepani apau maloko o keia kulanakauhale me na manaolana no ka lakou moho, ke Kepani i au okoa mai i ke kai loa mai Hawaii mai, me ka paa o ka manao e huli hoi aku ana oia me ka hae o ka lanakila, ua liiki ole i na Hawaii me na haole ame kekahi mau lahui e,ae,i ike maka i ka heihei makela la, ke kaohi mai i ko lakou haawi ana aku i nā mahalo kiekie ana no Kaoo, mannvH o kona kulana kanaka makua i manao ole ia e lihi launa aku ana oia me na moho i komo ma kela iheihei. Ua holoia eia kela heinei me ke kulana kilakila i-hiki ole i ka hapanui o na moho kino ikaika ke pilipili aku. mahope ona, koe wale no ka moho Kepani, me .ka nui no nae o na hooikaika ame ka lioomanawanui ana, a ina no he kino nawaliwali iho ko Kakoo, ina no ua hoi ke keiki o ka Ua Kanilehua me ka haaheo, aka ua lilo nae na moho eae apau i mea ole ika mea i kapaia u ka lio heihei o Waialua." Ua papahi aku o Akoni Kaoo i na mahalo ana a ke anaina holookoa i ike iaia e aha'i ana i ka lanakila ma kela la, a ua aha'i aku lioi i ka makana helu ekahi me ka haaheo, ka mea nana i ume aku i na mahalo ana a na mea apau nona, a maluna ae o ia mau mea apau, ua kukulu ae oia he inoa kilakila nona, "Ka moho o na Mokupuni," a ua hoopakele ae hoi i na Hawaii mai iia haulehia ana i na moho o na lahui e ma kela heihei kukini.

I waena ona Solona Kankanawai apau o ka Aliaolelo Lahui jo Amerika o ke kipa makaikai ana mai nei, aole i nele ko lakoa olelo ana ae o ka Elele Kalanianāole wale no ke kanakā kupono e lioounaia aku mai Hawaii aku nei. Oiai nae o McCandless aku nei no kekahi o ka hele pu ana rae lakou raa ka lakou huakai makaikai no Hawaii, aole no i nele kona hoikeike ana aku i ke kapakahi o na hana a na aupuni o Hawaii nei e hoohana nei i na aina aupnni no ka hooiuonoono ana, malia paha he kiina ia.e hina ae ai ka uwahi ma o, he makole koonc-i, akā o na makaainana koho baloko wale no o keia Teritore ke kuleana ma ka ninau pili i na moho elele e manao ana e holo no Wakinekona.

Ma keia hunkai makaikai mai nei a na malihini a ke Teritore, na hoao kela ame keia mokupuni e hookipa mai ia lakon me ka Eiaikai, a e lilo ana hoi iia maikai lebul4hu a lakOu i ike ai iha

kela ame keia wahi i mea hoomanao na lakou no Hawaii, he oiaio aole lakou i mahalo ma ka lohe pepeiao aka ma ka ike inaka, e nele ole ai 110 ke komohia aku o na manao iloko o lakou, "O Hawaii no ka oi."