Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVI, Number 37, 16 September 1910 — KE KAHUAHANA A KA AOAO REPUBALIKA O KE TERITORE [ARTICLE]

KE KAHUAHANA A KA AOAO REPUBALIKA O KE TERITORE

v 1. He kanalima-kumamaono maka- — 'liiki i hala ae .nei, i kakuluia ai ka jfl|aoao a i hoolaaia ai iwa€na o kekahi mau hana, ka hoopakele ana mai i ka hana hookauwa kuapaa. Hoko o ka makahiki 1860, i koho aku ai oia i kona peresidena mua loa. Iloko o na makahiki he kanakolu o na makahiki he kanalima i hala mahope mai 0 ke kohoia ana o Aberahama LinekoHa, ua kaa aku ka hoomalu ana o ka liooponopono aupuni malalo o ka aoao Hepuhalika. No na makahiki he umi*kumamawalu o ia mau makahiki he kaīialima. ua noho mana hapaia na haia » ka aoao Repubalika ma kekahi mau lala o ka hooponopono aupuni ana, a iloko no hoi o ia manawa hookalii, i "kaa aku ai ka mana holookoa iloko o ka aoao Demokarata no na makahiki «lua wale no. O keia paa loihiia ana o ka mana iloko o ka aoao Repubalika, ka mea nana i unie mai i na kakoo ana a na kanaka - Araerika 110 na hanauna 'elua, ma ke ano i loaa ole kona lua 'ma ka moolelo o Amerika Huipuia, e lioike mai ana hoi i ke kilakila o.ka lioomalu ana a ka aoao ame ka lipoaupuni ana. Hoko o ka ahaelele e noho nei i keia manawa, ma keia ke hooia aku nei ka aoao Repubal'ka o Hawaii, i kona kakoo i na kahna alakai ame na kumuh&aa a ka noao R4pubalika o ka aina Makua, a i lsona man loina e like me ift.i hoakama ke kahuahana lahul WyjL/f Ka P«resid«UL Ke kakoo akn nei makou me ka i ka noho hooponopono aupuni ana a Pereaidena Taft. Ke KUalua. m. Ke kakoo aku nei makou i ka wikani a holomua a Kiaaina Frear, a ke haaheo nei i na hopena i loaa mai ma ia hooikaika ana, no pono laula o Teritore. Ka Eleie LahuL IV. Ke mahalo aku nei makou i ke Teritore no ka holomua neepaa o ka Elele Kalanianaole, ma ka imi ana akn 1 wahi e )oaa mai wi ma $ ka Ahaolelo X«ahui la na haawma dala ame kekahi inau mea e ae no Hawaii. No ia mau liOpena i loaa mai« he kumu kupono loaia e koho houia ai oia i keia kau. K* Hanaani ma o ka AliaoMo Lahoi XdL V. O na hopena i hiki ole ke loaa kona lua i loaa 00 ke Terifore, ma o Va hooponopono %na la a ka Ahaolelo Lahui. mahope iho o na hana i huiia 0 ka aina makua ame ke Teritor# r ma o *ka hoomalu ana a ka aoao Bepubalika, Hia maopopo loa ke kaokoa mai na ho- [ p«na ano kuanea i loaa i na makahiki | aku mamna, he kume knpono loa hol | ®o ka hoomania ana &ku o tta noho mana aua 1», a he wanana hoi e kn-e hoalaia ana mai 0 ka hoohauloaa mai keia.,.mra pa aaa aa haawina ame .3:a hoamaaaia aoa no na kahua kupale

no ka oihāna koa kaua aina ame kaua moana, i hiki akn: ka huina- ke huiia ma ka.hi 0 aneane, $10,000,000; no na iawakumoku ma na mokupuni ano nui, i hiki aku ka huina ke huiia ma kahi i oi aku i ka $3,500,000, no ka hale aupuni Federala, Honolulu ame Hilo i hiki aku ka huina ke huiia ma kahi 0 $1,700,000, no na hale ipukukui ame na koho ana i hiki aku ma kahi i oi aku mamua 0 ka $500,000, mawaho ae 0 ka haawina i hookaawaleia 0 Ho ka malama ana i na hale ipukukui no na makahiki mamua aku; no na hoolilo "O ka ahaolelo, he $30,000 i kela ame keia elua makahiki ame kekahi mau haawina e ae. Ka Hoololl Kanawai Kumu.—E komo ana iloko 0 keia na kanawai ano nui lehulehu 0 ka hooponopono ahaolelo laula ana i loaa ke ano oi loa ma 0 ka loaa ana mai 0 na hoololi hou iho nei 0 ke Kanawai Kiimu, e hoakea ana i na mana 0 ka ahaolelo; ka hoomahuahua ana i ka uku o na kanaka kau kanawai, a pela hoi me na luna aupuni 0 ka mana hooko ame ka mana hookolokolo, ka hana ana mai i 'ka haawina laula no ke aupuni Federala ma Hawaii nei, ka hookupono ana i na hookupa i kanaluaia; ka hana hou ana i na kanawai e pili ana i.ke kupono 0 I na lunakanawai, ka hooholo koke ana i [ke kuaiia ana aku 0 na bona aupuni ma ke kumukuai kiekie. me ka liaahaa loa, ka iiookaawale ana i ka ae ana a ke aupuni Federala i ke kila o ka \yaiwai e hoohauaia ana a e koiia ana e ke Teritore ame na Kalana. Home no na MAkMinana.—o ka mea ano nui 0 na mea apau, 0 kela mau hoololi e kukulu ana i ka hoomaka ana 0 ke au hou raa ka hooknonoono ana J na aina aupuui, ma ka hoohlkiwawu ana i ua hookuonoono ana la, a ma ia manawa hookahi,e.hQopakele ana i na aina i hookuonoonoia, mai ke kaa ana aku iloko 0 ka hoomalu ana a ka poe malihipi, na ahahui ame ka poe he mau aiua nnnni ko lakou, koe wale no ka hookaawale ana i mau kmhua luakini, no ko lakou mau apana; me ka hoakaka ponoia ana o ke ano 0 na hoolimalima 1 kaupalenaia. ke kuapo ame ke kuaiia o na aina anpuni, mawaho ae o ka manao e hookuonoono. X* Hana NW ma 0 ka AJi&oleIo Knloko u. TL Ke ku nei ka aoao Be{wbalika me ka manaopaa,'mamuli 0 kona moolelo o na kanaka, akargai i ke kalaiain& kupaa a holomna, ame na hopeea i hiki ole ke hoohalikelikeia ka holomns T he mau kumu maopopo loa ia, e heotaania aku ka o ka lehulehu. Xe» i Mamnli 0 fca Pakiko. —Xa *0 ka hookninu houia aaa, !ca makaulii ame ka nhai ana i ke ano hooponopono pili oihana ana, ua hoo* kau aku k& hooponopono aupuni ba)ik& i kn waihona Teritore, maluna 0 ke kahuia paa, me kekahi hopena

m&ika), m# ka naaa o!«* i 3c& .Hlo o hookahi nailiona dala i keia «m» kei& m&kahiki ma o aa auhaa dttW la, ame ka «na ft« o b& lo«a i aae&ii k« kanaUma pakeneka mamali o | ka b»oliloi& ana ak« o n» Joa»T inakahiki i sa Kalana no. ss aaakahiki e[kolu i >ala, a aa Wa iaia aae ka pa« kui iōo m» ka hookaiimalw o ka a»īuio kdB auau ka aku > aa §&}4 * oa loaa mai lai aku a ka feuma i like mt ia, i. jawa uo ka b«K»IUo aita ako bo aa ¥$*.9 ■ Va r , :j4*W«fe*i&' oa Nia*».—t?a haaa[l|ko .**>&£;. i W«|^BO- ; 'ao k« kwlaaa'"' a«k>" ' & « aaa i ka ai*5&a a?ns t*a «uaweh* ka oīaaa e $»ī!s pm i ka aaa*t le|*ein, a |?*la feoi ka fc<.Vkomo aaa mi i ka hakakA aaa aka m k& ī»ai , l'm %«Mo ak» » aka aie ke kap®a» a 'i k* k»«mwai #9» lalki»! »a!*k» o ktli a »a m Kala«% # ; : . lla i«3liolo«tm9la ak% s» ?<»isa &v luea 9 8« ko»&h$£* aai, « ia iau

m i lt* koknaim <* k»»4 nau hao* a&o nvl H* Ala* «hm k% WmL—lir»?B3 & k*. »*a me* !#2taieKo, k»? «ka &et ej« t n »«fe aea «ī&a «««• aaal w*i» w»e 1« imi »ba i m«t » «y>a «aii »| k« dslit aīane «s &a«« akamm «ft*i k« «apoai nais( Ka Ulnl»*».—«X« 1» k«lntltß aaa' f sā Qt9la*m i bm\kz»w*lmā % ame ke I S« O k* hoepāUh *e» i 4t»t s» a«mkA»a» *mj na aaw| ***'* ®au, aaa* &e k»%«la' : tai» knk« kat» <nKI>.M aM.\< M

noonoo ana i ka hoike a ke komisina no ka waihonn o na kula e na hoa Repubalika 0 ka alfcelcio. Ka Waiona. | X. Ua nana aku ka aoaO Repubali-j ka i ke koho 4>akka kuikawa ma ke ano, o ka hopena ia a na kanaka o keia Teritore no ke apono ana i ke karawai waiona e kn nei i keia manawa, me fe kakoo ani me ka manao maikai. Ke hoopaa aku nei makou i ka makou mau kanaka iloko o ka ahaolelo e ku e tkn i kekahi hoololi a hoano t? ana ae i kela kanawai. a ae koi ako iaei i kona manaoio. no ka hookoia me ka wikani, a ke iioopaa akn nei ia laknu e kana akn i na honlnli kupono i mea e holopooo ai ke kan%wai. Ke Ola o kn Lekulehn. XI. K* Ma'i Letera.--Ke haaheo nēi ka aoao Repnbalika i k& holopono e ke kaaawai ma*i lepera ; hooholoia ai ma ka ahaolelo aku nei i halau Ua hookahua pti ka ahaolelo Lahui ke ala* hele e kuli a e *on pono ma ke aao akeakamai i pili o k«ia knmukaaa kookahL O k» k»»i1 likeii ka aw easa i ho>mi mai i na pOikia malpaa # ka poe i hoehaehaia « keia anoa pela m« kn 1 mian m»n hoaloka »a pifikatfau » \e luw \ km.*k©ohi|ti. "Wa ;«Ai W* &l ke Wju : ka k<Ma.. %«» > kesa-'a,«iii um'ii * J "V Ka Ma*i Ake?as. : ** h*n ka aoao, *ua lawe!»we e'kaō^i-mai aiy * e i'ka &a& ik&.o kels &ns> iwl I# ai «ka-.-« K& P&jm Oli.—K&- nei kapilikii # nial apssa» makos i » ka ma iia» pais •P* ie ®aikai'r« |:4K" ana i k* ; '«la # ka a g,e kako<s aei

apau i hoouluia maluua o ka lt»po o Amerika. Ke Aupuni Kalana. XV. Ma ka hu!i ana aku i hope me ka manao uiahalo no kona hookumuia ana, a pela me ka iawelaweia ana o ke aupuni Kulanakauhale ame Kalana ma Ilawaii nei. a ke hoike hou aku nei i kona manaoio iloko o keia ano apuni, ke hoopaa aku nei ka aoao Bc>pul)a]ika iaia iho. e hooi ae i ke ano maikai ma ka hoomahuahua ana aku, ame ke ku makaala anf, i hikī ai ke hookoia ka makeinake o na kanaka, a e loaa mai hoi ka pana'i kupono no kela ame keia dala a ka poe uku auhau e uku ai. Keena Kakaukope Kalana. XVI. Ke kakoo nei makou i ke kukuluia ana aku 'loko ō kela arae keia Kaiana pakahi i keena kakaukope no ka hoopaa ajsa i na palapala kyai ame na palapala e ae e pili ana i ka waiwai iloko o kela anie keia kalana, a ke hoike aku nei, no ka hooikaika ana aku i hooponopono ahaolelo i wahi e hoo* koia ai kela mea i manaoia. I Uku Kumau no Liliuokalanl. XVII. Ke apono nei makou i uku hoomau no ka Moiwahine Liliuokalani, i e like me ka loihi o kona ola ana. Ka Paka "Lahui o Kilauea. XVIII. Ke hooikaika nei makou e hookaawaleia ka Luapele o Kilauea i paka no ka lehulehu. Ka Hoopaa Ana i ka Fo4 Koho Baloka. XIX. Ke apono nei makou i kekahi kanawai hoopaa, e hookaawale aaa o ka hoopaaia ana o ka inoa o kekahi mea koho no kekahi koho baloka, e ku aku ia ma na kau koho apau loa, me ka loaa nae o na hooponopono ana, i kela ame keia maaawa,. ma "\ahv o ka make, ka loli o kahi e noho 31/a ma kekahi man'kuieu ku'pono © p<»ha. Kanawal Koho Baloka Poibl«if XX. Ke apouo nei makou. i kanawai koho baloka hookumu, cr hooka*wale ana no k» waeia ana 0 na moho no na oihana kohoīa mk ka MoknpnAi 0 Oahu. Ka Hoopaa Ana * ka Aoao Maluna 0 ka Baloka. XXI. Ke kakoo aka nei makoa i kekahi hooloii i ke kanawai koho haloka, e hookaawale ana i ka hooia ana o na moko i ko lakou kakoo, e kauia malusa 0 aa balok|u Ka Han% Ooeneo. XXII. Ke maaaoio oei eoakou, ke mea pono 0 waihoia aku na hana hoo hoihoi i ka poe kaahele makaikaL ame ia poe makemake hookuoaoono t keie makaikai mai i keia mau Hokupuni, a o ke alahele maikai loa e kikl ai ke hoomahnahuaia ae ka oihana kaakele mamali no U o ka hoomauia asa *kt» 0 na koeaen ī kookaaaia e ke Komile Hoeaea e ka nei i keia ma--4 k* apono sei makon i aa frßawia* i mex « kokum aka ai i keia papa ®o ka hoomaa an* aJc.« i kana ' m& k«?ia m««.; X» Makaikal Aat 4aai a na Hoa o ka AiwMo La>«L XXUi. Mm ka na%& aua i C a hopena «na n% maaawa ©ua » h?U makaikaiia %i kei. Te«tore « s» * ka AW eleWlahoi, aa laaa. aupuni o ka aha iakina, «ta !*sa o kostijiaa koopae limakaaa Uhm f 04 kanaka akamal pili | ks eihaea hoonaomana haa* paJ a . aiaa,. ame aa laaa aiipuai Fe4e- ***> m um

he haawina no na hoolilo ame ke kr>h) ana aku i kekahi pnulu o na kanaka kaakanawai o ka ahaoielo lahni. a pela me kekahi poe lnna aupuni kiekie e ae. I Moknaina no Hawaii XXIV. Ke kn e aku nei ka aoao Kepuhalika i ka manao o Jta hoolilo ana i ke aupuni malalo oke komisina, a 1 me kekahi mau honpnupu o ia ano like, e kaohi ana i ka uln ame ke oo aea 0 ia man ano o ka hooponopono ana i ke anpuni, e alakai ana no ka lilo aku 1 mokuainā. Omn» Aku Hei £XV. Oiai e ku ana malnna o ke . kahuahana mamua ae nel, ke hoeueu [ akn nei 'ka aoao Kepuhalika, <> ia hoi ma o kona hooikaika an&, k& mea nana i haiihali mai ia H&waii, i ke aa o ki t holomua ame aa manawa maikai. ke ! hoa nei ka aoao iaia iho. e hoomau akn i kana hana e like me ia i k& wa i hala, a ma o ke kokua aaa f« Qa» makaainana o Hawaii, ma ka imi ana ma kekahi ano, i wahi e hooii* ii u pomaikai ame na hopena mau I(ML