Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVI, Number 46, 25 November 1910 — IKEIA KE KAPULU O KA HANA ANA Huli Ponoia ke Ano e Hanaia Mai nei o ka Poi a Ikeia ke Kulana Pelapela. HE KANAHA A OI WAHI KOMOIA Maka'uia o Nele i ka Poi ina e Haawi Ana he Kauoha Wikani no ke Kulana Maemae. [ARTICLE]

IKEIA KE KAPULU O KA HANA ANA

Huli Ponoia ke Ano e Hanaia Mai nei o ka Poi a Ikeia ke Kulana Pelapela.

HE KANAHA A OI WAHI KOMOIA

Maka'uia o Nele i ka Poi ina e Haawi Ana he Kauoha Wikani no ke Kulana Maemae.

O ka ninan nui nana e hookunana j mai nei i ka noonoo o ke Komisina o na j meaai, E. B. Blanehard, oia ke kuponO| e hcoj)au aku i ka hanaia ana o ka poi, j a i ole e hoomau aku paha i ka hanaia! ana e like me ke ano e hana mauia mai! nei e na Pake ame ka hale -wili poi cr Kalihi. Ua pau ka hana ana a ke Komisina me kpim kokua o *Afyre ina hale hana poi he kanaha-kumamawalu e ku nei maloko o lionolulu, mai na hale hana poi kapulu o na Pake a hiki i ka hale hana poi o Kalihi, ka hale wili poi nui e ku nei maloko o ke kaona. Ma ka nana ia ana ka o ke kulana ame ko 1 ano o ka hanaia ana o ka -poi maloko o i kela mau hale apau, he kupono ole maoli | me ke ku-e. loa i na kanawai e kauoha j !ana e hoomaemae ia na wahi e hanaia| j ai o na meaai; a mamuli oia mau kulana | | kupono ole i ikeia, he elua manao i I hookahuaia, o ka hoopau loa aku ia | mau hale hana poi, a i ole, e kauoha aku . paha ia lakou me ke oolea e hoomaemae i | ae i ka lakou lawelawe hana ana e like j me ke kupono maoli i makemake ia. | hooko ponoia ka- manao oke ka-, nawai maluna o na hale hana poi, |kabi mea maopopo loa, o ia ka hoopau j , loaia mai o ka hana aoa a na hale hana i poi i ka poi, a hookahi ka hoi mea aloha o na kanaka Hawaii i ka. nel«. ij ka poi a hala ka mahina a oi, a no ka | mea, ua hoike ae ka kekahi poe J*akttj hana poi e haalele i ka, hana ana i ka i poi no ka hiki ole i? lakou k« hooko l aku i ka makemake o ke kanawai, a no Jka mea no hoi, oka hana ana :> ae ika i lakou mau hale hana poi a maemae e ' like me ke kupono maoli i makemakeia he hana hoonui lilo wale'uo ia ma ko lakou aoaj>. Ma ka olelo a ke Komisiua nana i nana i na mea ai iloko o kela mau hale ihana poi he kanaha-kumamawalu, aole ' hookahi o lakou i ikeia ua kupono maoli no ka hana ana i ka goi a hanai aku i ka lehulehu. Ma na wahi lehulehu ka, ōia na hale hana poi o na Pake, o ka papa e ku ? iia ai oka poi aia maluiila pono ae 'o na luawai meaino, a ma kekahi mau wahi aku he eono kapuai ka maniao o kahi e ku'iia ai ka ai mai knhi mai ona luawai meaino. Ku maoli i ka manaonao ka hanaia ana o ka ai ina iho la keia hoakaka ka oiaip!

Aole Qi&'\qfip aa pono ole i ikeia. oj na kekahi. ka poe na lakou e ku'i | ana i ka poi. Ma ka hapanui o ua.hale hana poi e kn liei o na Pake wale no ka poe na lakou e hana ka poi, a i ka' wa e ku 'i ai ua wehe ae la i ko lakou mau aahu a olohelohe a e hiolo mau ana| ka hou opiuma iloko o ka poi, e ku'i ana i ka poi iloko o ko lakou mau lumi moe a iloko o na hale a lakou e kuke ai i ka lakou mau meaai a e puhipaka a puhi opiuma ai. He lehulehu wale o na Pake i loaa pono aku e uwi ana i lakou mau welu ekaeka iloko o na pakeke rae na wai ekaeka lepo i ku loihi wale no kekahi pule a oi, *• oia no ka wai e pele ai i ka poi me ke kaheawai o ka hou iloko o ka poi, ka'ai i man mau i na kanaka Hawaii i ka aiia mai .kinohi loa mai, me ka lepo e helelei mai ana mai ka paia mai me na punawelewele e kahihi mai ana ma ka paia; he kupono ole maoli ka kahi o ka poi e hanaia ai. Mii ka nana ana a ke Komisina, o k'i halewili poi o -Kalihi kekahi i like pu ke ino o ka hanaia ana o ka poi me. na hale e ae, oiai nae hoi na ka Aikini e hana i kolaila poi. ELe ano maemae iki ae nae kolaila hale ame ka hanaia o ka poi, o ka hana oi ae o ka mai%ai i hanaia malaila, oia ka hoomaemae anan na barela poi ma ka hookomo ana. i ka mahu iloko. « I ka wa e pau ai o ka poi i ka aiia e hoihoiia aku ana na pahu i ka halewili poi me ka m?iU no o ka paapaa a v i ka wa nae e kuia ai i ka wai a ma-u a hoPoiia apau, alaila oia ka wa e hookomoia ai iloko o ka ma-hu, a he'maemae maoii ka pahu ke nana iho. Aohe hana o na Pake hana poi e likA me lieia; i ka wa no ka e pr»u ai i kĀ holoi ua hookōmo kokeia iho la no £a poi iloko a pela i ikeia ai ke ano e o ka ai ana aku i ka poi, punahelu ae la oluna me ka hikiwawe o ka awaawa, a ma ka ōlelo a ke Komisina me he mea la hē kanalima manawa o ka poi i hookomoia ai iloko o ka pahu poi hookahi nie ka holoi oleia a maemae. Ua manaoia o keia mau hana o kekahi kuina ia i ulu nui msii ai o ka ma'i o kekahi poe lehuleku ma ka ili a i |>a : hola nui ae ai mawaena o na kanaka Hawaii, a he mea hoohikilele nui mai keia i ka noonoo ina o ka Lapa4tfT o -na ma'i e laha nei e hiki ana ke hookoloia aku ma kekahi mahele a hiki i ka loaa ana o keia iho la kekahi kumu a o kekahi mamuli o na meaai maikai ole e- kuaiia nei maloko o v I E hoomauia aku ana ka hana ana o keia mau hale hana no kekahi manawa mamuli o ka hopohopo o ke Komisina Blanchard o ka hoike ana aku i ka poe e hana mai ttei i ka poi no ko lakou ' hopuia aku he mau hana ia e hoōpoino j ; aku ana i ka lehulehu. Me he mea la, ma keia kau ae a ka | Ahaolelo e noho mai ai e hanaia mai ana j kekahi kanawai e hooponoponoia mai ai ka hanaia ana o ka poi ma na wahi a J puni ke Teritore, a ma ia manawa aku I mahdtpe e manaoia ana e hanaia ana j ka j)si me ka maemae maoli, (