Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVII, Number 5, 3 February 1911 — KA HOOPONOPONO AUPUNI KOMISINA. [ARTICLE]

KA HOOPONOPONO AUPUNI KOMISINA.

Ua lilo ka holke ana ae & Kiaaina Frear i kona maiiao no ka laweiawe *na aku i oa hooponopono aupuni Kalaua axae Kulanakanhale e like me ia a makou o ka hoike ana akn ma ke ano meahou ma ka helu. akn nei o ke Kuokoa i hala, i mea kamailio noiia iloko o keia mau 2a, e apono ana kekahi poe i ka maaiao o ke Kiaaina, a e ku-e ana hoi kekahi poe ; a ma i& ano i liio ai ia houpnupn ana ao a ke Kiaaina, i mea ano aui, e pili ana i ka hooponopono aupuni komieina. Ina nae ia he mea e oi ae ai ka maikai e loaa mai ana iloko o na anpnni Kalana a Kulanakauhale, alaila ke manaoio nei makoa, he mea pono e loaa is kakou ia ano hooponopono aupuni ana; aka hoi ina he mea ia e hooiia aku ai na hana alnnu, a e oi pu aku ai ka hoohanaia ana o ka mikini po)itika, alaila e aho no ka hooponopono aupuni e ku nei i keia manawa. O ka makemake ame ka manaonui o keia hooloii ana ae i ka hooponoponoia ana o na Kalana ame ke Kulanakauhale iioko o ka lima o na Lunakiai, a e hoopau aku hoi i ke kohoia ana o kekahi mau luna aupuni e ae e ka lehulehu, no ka hooili ana aku 110 ia i ke koikoi o na hana apau i pili i ko ka lehulehu pono maluna o lakou wale no, aole hoi e like me ia e ikeia nei i keia manawa ke ku ana o kela ame keia luna aupuni i kohoia maluna o ko lakou meiu kulana a mau mana pakahi iho. Maloko o ke Kanawai Kulanakauhale, ua haawi kaokoaia ko ka Meia knJeaita e hana aku ai e like me ia ana i ike ai he pono. e laa ka hana ana i na hookohu o na poo o na keena i kaa ole aku fca mana koho iioko o ka lima o ka iehulehu, a pela pu hoi me ka mana vito, oiai hoi ua hookaokoa no ke kanawai i ka mana o na Lunakiai ame ko na luna aupuni e ae i kohoia, ma na hana i pili ia lakou pakahi. O kela mau mana nae ka i makemakeia malalo o ka hooponopono aupuni komiaina ana, e hoihoi mJfti iloko o ka Papa Lunakiai wale no, a he mana laula ko lakou e hana ai no ka pono oke Kalana y a Kulanakauhale paha. He hookahi nao mea ano nui i makemakeia ai no ke kulana maikai, o ia ka paani oleia o ka politika. He mea anei ia e hoohana oleia ai na hana kalaiaina iloko o ka Papa o na Luna.kiai. e like me ia e hanaia n«i i keia manawal He hookahi mea maopopo loa i ka nana aku, o ia no ke kahihi ole akn i na ahewa ana maluna o na koiniie, maluna o ka Meia, a maluna paha o kekahi o na iuna aupuni e ae, koe wale no ke kau ana iho o ia niau koikoi maluna o ka Papa Lunakiai. Iloko o na makahiki omamaka mua o ka oili ana mai o ka hooponopono aupuni K*alanakauhale ana, ua hana ia ke kanawai Kulanakauhale ma ka hoomaopopo ana, e kaa ana ka noho poo ana o ia aupuni iloko o ka lima o ka'Eepuhalika, aole ma ke ano lanla me ka nana ole i ke kulana kalaiaina 0 ka mea e kohoia ana e ka hapanui, no ka mea e hoohanaia ana na hana kalaiaina mawaena o ka Meia amle ka Papa o na Lunakiai mai na makahiki elua i hala ae nei, a hoea wale mai no iloko o keia makahiki, a o ke kumu sui paha ia o ka houpuupuia ana mai o keia ano hooponopono aupuni. Ke ole no nae makou e kuhihewa, aia no ke ano politika iloko o keia ano hooponopono aupuni ana, no ka mea ua kaa aku la no iloko o ka lima o na makaainana ka mana e koho ai i na Lunakiai, a ma ia ano, ina e kaa ana ka mana i ka Papa Lunakiai Bepubalika, e hiki mua ana no na RepubnHka ma na oihana i mJanaoia e hookohu aku ia lakou, a pela no hoi ina e noho mana ae ana na Lunakiai Demokarata ma ia wahi. O ke alahele maalahi wale no e hoohana oleia ai ka politika i ko ke Kuokoa manao, o ia no ka hookohuia aku o ka I'apa Lunakiai, a i ole o ka lawe maoli ana mai no o ka poe i kohoia i ke ano o ka hana no ko ka lehulehu pono, aole hoi no kekahi auna a pohai politika paha. Oiai nae he ano malihini keia o ka hooponopono aupuni ana, a ina he manawa e hoea mai ai o ia mau hoololiloli ana ma keia kau o ka Ahaolelo kuloko e noho mai ana, o ka ke Kuokoa wale no e iini aku nei, e hoea mai ia mau hoaloliloli ana ma ke ano oi ae o ka maikai i ko na hooponopono aupuni e ikeia nei i keia manawa. Aole o Kiaaina Frear wale no ka lfiea i komohia aku na manao no ka hooponopono hou ana i na Kalana ame ke Kulanakauhale, aka o kekahi heluna nui no o na makaainana o keia Teritore mamuli o ka hoomaopopo ana aki i ka lawe ae o ka poe e kohoia aku nei e ka lehulehu i ka lakou mau hana, ma ke ano o ko lakou. mau kalaiaina ka hikimua o ka noonoo ia, mamua o k,a hana a ka lehulehu, a ua hoike okoa ae kekahi poe o la'kou 1 ka makemake maoli ana e kaa aku na hooponoponoia ana o ko kakou mau Kalana ame Kulanakauhale maialo o ke aupuni komisina. Oiai nae ua ku-o na aoao kahuaina kuloko i ka hooikaika ana aku i na aupuni o keia ano maloko o ko lakou mau kahuahana, e like me ke kaa ana aku o ke aupuni Teritore iloko o ka mona o kekahi komisina, aka aole nae o makou manao e lilo ana na hoololiloli i ke ano inaikai ae o ka hooponopono aupuiii Kalana a aupuni J£ulanakauhale aim, i mea pili i ka igkoo mau ku-e ana no ke aupuni komisina ma kahi o ke aupuni Teritore.