Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVII, Number 13, 31 March 1911 — HE MOOLELO NO KE KOMO KUPUA HOOPAHAOHAO [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KE KOMO KUPUA HOOPAHAOHAO

MOKUNA XXX. HE HOOLALA XO KA MARE . •'E oluola oe e hoopoina like kaua i keia knmuhana i keia manawa no ka manawa mau loa. a e hoohoio iho kaua e noho ma ke auo he mau hoaloha aole hoi he mau ipo nia keia mua aku." "E Mole, aole au e ae aku ana i kou manao!" wahi a Pilipo ino ka huhu rae ke kaeoeo no ka hoopauakaia. "Ke nana aku nei au me he mea la he kumu nui kekahi mea okoa aku. Malia paha ua halawai oe me kekahi kanaka opio i oi aku ka u'i ame ka waiwal mamua o'u i hoololi ae ai oe i kou noonoo a haalele mai,la ia'u no ko makemake nui e lilo oe nana, oia paha ea?" "Ueaha auanei kou kuleana ia mea ina ua lilo io ko'u noonoo i kekahi mea okoa aku, a no ka mea, he aloha hoi au i haalele ia iho e oe mamuli o ko u ilihune?" wahi a ka Mole pane me ka oolea, me ka pii ana ae o ka ula ma kona mau piipalina lahilahi. He oiaio anei, ua lilo io i Manua ko Mole noonoo, ua haawi io anei oia i kekahi lihi o kona naau a i ole ka naau holookoa paha no kekahi kanaka opio ana o ka ike lihi wale ana aku no no kekahi minuke jK>kole—he kanaka opio hoi ana o ka halawai ana me na liuaolelo j>okole loa aole i hapa kakiui —he kanaka opio i maalo ae nio he hokulele la no hookahi a elua paha manawa inamua o kona alahele a nalowale aku la i ke aouli, malia aole oia e ike liou aku ana iaia no ke koena aku o kona mau la? Oia auei? A, oia, me ka hoopaapiia ole! A owai ua kanaka opio la? Na ke au o ka moolelo ia e kuail<> inai. "E noi aku ana au ia oe, e Pilipo e liookuu mai ia'u; ke manao nei au ua lele loa aku uei kaua nui o loa aku o ke kaha o ka hoaloha auie ka nolio makaniaka ana mamuli o kou ninau ana mai nei i na mea huna iloko o ko'u naau, aole hoi au i ninau aku nei i kau nrea huna, oiai nae ke ike aku nei au he nui na mea huna iloko o kou naau." Ku koke ae la o Pilipo iluna me ka piha loa i ka huhu me ka lmlili o na maka me he liona wahine la ka hele a po i ka ula, a paue mai la: "Aole au e hoole aku ana aole no hoi au e ae aku ana, nau ia e ike iho," wahi a Mole a ku ae la oia iluna īue ka haka pono aku ia IMUjm> nie na maka koa ine he moiwahine la. "O ka'u wale no i olelo aku nei ia oe aohe kuleana i loaa ia oe a i keknhi mea okoa aku, e ninau uiai ai ia'u e like me kau i nina*. mai nei. O ka mea e piii aua ia oe, o oe wale no ka i ike iho ia inea a o oe no hoi ke kuleaua e noōnoo no ia mea, a pela no h<»i «ne a'u. 4 *Ua paue aku nei au i na haina apau au i niakeinake ai e pane aku au e like me ka'u i ike inaoli iho ai o ke kupono niaoli ia a uo ia kumuhaua nae ua hoopau loa au i ko'u noonoo hou ana aku no ia mea. "Nolaila, e ae mai ana anei oe e hoopau loa kaua i ka noonoo hou ana no kekahi niea e pili ana i ko aloha a e nolio wale no kaua ma ke ano he mau hoaloha nia keia inua aku?" wahi a Mole, ine ka haawi ana aku i kona linia no ko laua aloha hopo ana. Aohe haawi aku o Pilipo i kona lima no ke aloha ana, aolie 110 hoi he pane koke aku i ka Mole ninau, nana wale mai la no ia Mole me ka minamina nui no ka hoohokaia aku o kona makeniake. l : a uianao ae la oia e liinanui maoli mai ia Mole, aka kaohi hou ilio la ia manao nie ka ikaika a pane mai la : "Aole au e ae aku ana i kou inanao, aohe kupono o ka liuaolelo 'hoalolm' ia'u oiai oe ua lilo holookoa mai kou poo a ka hiu niamuli o ka kaua hoopalau." wahi a ua Pilipo la a ku ae la oia a hele aku la ine ka piha i ka liuhu a haaalele iho la i ka nnni a laua o ka noho ana iho la anie ka hale, me kona nana ole i ke pani loaia «aku o na pani puka niahope ona no ka manawa pnu ole. Ku iki iho la o Mole ina kana wahi o ke ku ana no kekalii mau ti(inuke me ke kau aku o kona mau maka i ke kanaka opio e hoi la nie ka hoka a naiuumumi liilii iho la: "Aole hiki iaia ke paio inai—aole oia he kanaka waiwai e lilo ai i hoaloha. he kanaka apuhi wale no kela, a me % he mea la mamuli o kona ike i kona hooliokaia ana mai e kekahi poe, pela paha oia i hoi hou mai nei e pulapu ia'u me ka manao e puni hou aku aua au iaia. O. ua ike au iaia niailoko a waho! "Oia no ka i ike iho i kona alolni —no'u nei he neo ia, a ke hauoli nui loa nei au i ka pan ana o keia mea hoopoluea noonoo mawaena o maua. Eia no nae hoi, ua kaumaha loa iho la no au i ka hooneleia ana mai o kekahi hoaloha kahiko mai ko maua niau la kamalii niai ka launa ana a eia ka ka manawa e kaawale aku ai ia pili ana. Kaniului iho la o Mole nie ka minamina nui iaia i noonoo iho ai i ko l'ilipo hooikalka ole e huli i hana nana, a no ka inea, ua lako loa oia i ke kumuhana e hiki ai iaia ke huli i kona waiwai a ina no kona imi nei i kekahi hana kalepa. me uei he kanaka waiwai Io« oia. aole nae, he »kanaka palaualelo maopopo oia o ka lealea wale iho la no ka hana nui e hoohala wale ai i kona luauawa me ka loaa ole o kekahi pomaikai. Noouoo ae hi oia no kela kanaka opio ana o ka ike lihi ana a ke hookuku ae ia laua he uui ka like ole mawaena o kekahi auie kekahi. Hooinanao ae la oia no kela kanaka opio papaawela, kela kanaka opio papale ole. kela wahi keiki lole nahaehae ana o ka ike ana ma kela la i pakele ai mai ka make mai. ke kanaka opio hoi ana i aie nui ai no kona ola, a maniuli o kona liooikaika kino ua lanakila oia maluna o na kumu keakea apau a hiki i kona komo ana aku i ke kula nui a i puka mai ine ka loaa o ua hoomaikai kiekie loa umi na kumukula mai ame ka lehulehu pu i ike iaia ma kela la hoike. Malia i»aha aole i like ko Kalifoda kulaua iwaena o na pohai o ka |K»e koikoi me ko Pilipo—malia paha aole i loaa aku ko Pili|H> waiwai iaia. aka nae. hookalii mea maopojH> loa iaia he kanaka hooikaikii Uki o lvaliofda e loaa iaia ka waiwai ame ka hanohano i kekahi la e hiki mai ana, a inawaho ae o ia ano maikai oua, he keo«imana oiaio ma ka hana a ma ka olelo i loaa ole aku ia kulana maikai o Kalifoda ia Piiipo. lloko o ka Mole noonoo uni ana no ka like ole o keia mau ka"«ka, pii ae la ka ula ma kona mau papalina a i wale iho la no iloko ona: "N'o keaha la au e hookahua nei i keia manao iloko o*u nona (Kalifoda)? He kanaka opio malihini loa oia ia % u a pehea la e hiki ai e hookoia ko % u makeinake ana aku nona, a o kekahi, aole paha loaa ana he manawa luou uo'u e ike akn ai iaia, Naaupo maoH keia kuko honua waie iho no!** Ma kekahi kakahiaka nui ae ua halawai hon inai la me ia kekahi hoao hou, he hoao hot ana i uioeuhane miw oie ai e HIo ana kona haku i mea me'o pu mai iaia. Nawai no e nele ka uie'o i ka uhu maalo i ka maka, aole pnba e nele ana ke kaha o ka maka i ka popo lehua puakea. Ia Moie i komo aku ai iloko o ko laua keenahana, i keia kakahima ka honi mau e like me mamua, loaa aku la ke keonimana e noho mai ana iloko o ka rumi> a ia ike ana mai iaia, he mea haohao ia Mole ka ike ana aku i ke ano e o kona ouli. aole * lioi oia iH'la luauiua. Ifaawi aku !a o Mole i kona aloha kakahiaka a panai inai la no

boi koua baku i ke aloha ma kt» ano btH>kuix>. he ano hana a Mole 0 ka baobao ana iho aobe boi be haiia mai o kona haku iaia pela iuannia akahi wale no. "IVh<«i o Luiiile?" waiii a Mole o ka ninau ana aku me ka hoi hoi. 'O f be maikai loa o LaeiUe! Ae, he maikai oia e like no me ia au i haalele ae ai/ % wahi a ke keoniniana Palani. He ano hoihoi ole ka helehelena o ke keoniuiana Lamonti i ka Mole nana aku, a ma ke ano o kana oielo ana mai ke haohao la o Mole he hana hewa ka paha kekahi i hanaia e pili ana i ka hana, a i ole he ano onawaliwali no ka |>aha kona, a i ole ua hana ka palia oia iMoIe) i kekahi hewa e kau mai ai ke koikoi o na ahewa ana. maiuna ona aohe nae be makemake o kona haku e nuku okoa umi iaia ma ke alo. Hele loa akn la oia a ma kooa pakaukau a hoomaka iho la i kana hana me ke ano e mal la nae o kona noonoo a ua lilo ibo la ia 1 mea kaumaha loa nona. Hoomau aku la no oia i ke kakau ana no ka hora a oi. a iloko o ia manawa loihi aohe wahi huaolelo hookahi i kukaiia mawaena o laua. • Alaila, waiho iho la ke keonimana Lamonti i kana peni iluna 0 ke pakaukau, hooniniu ae la i kona noho a huli pono mai la iaia a 1 mai la: "Ea, e ka iede opio, e oluolu ana no anei oe e b;uiwi mai i kau hoolohe ana ia'u no kekahi minuke? He mea ano nui loa ka'u e hoike aku aoa ia oe. M Pii ae la ko Mole haikea a he helehelena kona o ke pahaohao nui ia manawa, a i wale iho no iloko ona. O! e hoolala mai ana anei oia e hoololi qe ia'u mai keia hana aku a e iioonele mai ia % u i ka hana?" Maiia paha e manao ana oia e hoi hou aku i Palani a i ole be hana aupuni {>i\ha kekahi i haawiia mai iaia ma kekahi wahi e aku o Ainerika nei uo ka hoomau ana aku i kana lawelawe hana ana no ka lehulehu. Heaha ana la kana hana hiki —mahea ana la oia e huli hou aku ai e loaa mai ai iaia ka hana iloko o kela wa pilikia—aohe no oua kaumaha loa ina aohe ma'i o kona makuakane —ua hiki no iaia ke huli i kona pono hookahi. "He oluolu loa au e hoolohe aku, M wahi a Mole, me ke auo haalulu o kona leo, a lalau aku la i kekahi kepau no ke kau ana ilio iuna o ka pepa ana o ke kakau ana iho la i ole ai e puehu aku i ka niakani. Hoao ae la nae oia e minoaka me ke ano kuoo iaia i huli mai ,ai e nana i kona haku aia 110 nae ke kahaha iloko. 'Hikilele ae la ka noonoo o ke kanaka aoo no ko Mole helehelena ano paweo a wiwo a pane mai la: "Auwe, ua loaa ka paha oe i ka ma'i akahi hoi ke ano kunahihi 0 kou helehelena. E kala mai oe ia'u no ko'u ike uiua ole ana aku nei ia ano e ou. Pehea no hoi oe i hele mai nei ika haua me kou ike no he ma'i kou? M Aia kekahi ouli iloko o ka nanaina ame ka leo o ke kanaka aoo nana i hoike mai ia Mole he mea ano nui kekahi aia iloko ona. "Me ka niahalo ia oe. e ka Monisua. aohe o'u ma'i; ia'u e noho aku la be maikai loa ko'u ola kino." Alaila. me ka miuoaka, anie keia ano hoi hoi niau lioakaka aku la o Mole i ke kumu o ia ano e ana ona a kona haku i ike niai ai. "Ua kuhihewa mai nei paha oe he ma'i kou, aohe; he wahi manao pilihua wale no mai kela manawa mai no a'u o ke komo ana mai nei a ike aku nei au i kou ano e. u Ua manao maoli aku nei au ua poino paha kau liana, a i ole ua hewa paha ka'u liana ana, a i ole, ua loaa paha oe i ka nia'i i ke ano e maoli hoi o kou helehelena i ka'u naua aku. i% O kekalii manao koho wale aku nei o'u ua lohe mai paha ov 1 kekahi inau mea hou kupono ole i kou noonoo e pili ana ia'u a oia la ke kumu ano e o kou noonoo. 0 ko ke keonimana Palani wa hoi keia o ka loli ano e o kona helehelena; pii ae la ka ula ma kona mau papalina a no ka paa nae i ka umiumi ua hiki pono ole ia Mole ke ike aku, a nana mai la me ka nanaina e hoike maopopo mai ana aia o loko ona ke hana la kekahi manao ano nui. Alaila pane mai la me ka moakaka ame ka malie. U E kala mai—e ka lede opio, e kala inai i kaukaui manawa, ina ua lilo ko'u ano e o keia kakahiaka i mea hoopioloke a hookauīuaha aku paha i kou noouoo, a e lilo ai paha ia manao i kuiuu ma'i uou! "Ua noonoo ole maoli no au —na hooulukuia no ko'u noonoo, aole nae 110 kekahi meahou kaumaha e hoike aku ai ia oe. aka, no kekahi manao a'u i hooholo ai e noi aku i kou oluolu, e ka Mademosele nohea i kekahi ninau hookahi wale 110 i keia kakahiaka," 1 ka Mouisua Lamonti i hooiuaka mai ai i ke kaiuailio, ke lelele e wale la 110 ko Mole hauli e hoopauia mai ana paha oia mai ka hana mai a he mea okoa ae palui? Hoomau hou mai Ia ke kanaka Palani i ke kamailio ana: "E ka Mademosele lletei*afoda, e ae aua auei oe e haawi mai ia'u i ka hanohano —ka hauoli kiekie loa e loaa ana i ke kanaka— e lilo mai oe i wahine mare na'u?" MOKUXA XXXI. HE HANA IMIHALA. Ua hoohikilele loaia ka leile opio no keia manao kuha'o o kona liaku; aole oia i manao iki e noi aku ana ka Mon&ua Lamonti i kekahi mea o ia ano. a no ka ike ana mai o ua keonimana la i ko Mole wili ana iho. i hou mai la: "Ae, ke ike aku nei au ua hoopuiwa loaia aku la ka Mademosele! Ke maoi>opo aku uei ia'u kou manao! "Ina ua lilo keia manao hoopuiwa ia oe i kumu nou e lioehaia aku ai, ea, e noi aku ana au e kala mai oe ia.'u **E pono paha e hoakaka aku an i ke kumu o ko'n noi ana akn la i pau kou pohthihi, a ina e ike lea niai ana no oe la manao au. e pan ae ana no kou palmohao ana. "l'a ike oe a kainaaina he kanaka ohana ole au i keia la, aobe o'u mau pilikoko a mau hooilina e ae mawaho ae o Lueille. "Aohe a'u mea alplia ma keia ola ana uana e hoonana mai i ko'u noonoo, a i ole hoi ia hoolei mai paha i kekahi uiau kukuna malamalama o ka hauoli ma ko'u alahele; e ike mai oe i keia. 'He mau makahiki loihi ka ioaa ana o ia haawina inehameha ia'u. aka i kou wa f hoi mai ai e noho hana me a'u, akahi no a loiia ia'u ia mea he liauoli; ua liio kou noho pu ana mai me a'u i mea e hoomamaia ae ai o ko'u mau noonoo, me he mea la, ia oe e noho mau mai ana me a'u, eia mau imoa o ko'u alo ka'u mau mea aloha elua i liaalele mai ia'u. oia ka'u" wahine ame ka'u kaikamahine. a mawaho ae o laua ka r u hunonakane. ko'u hakilo ana ia o-e ma na ano maikai a kulana lede apau, ua ike au me ka hoomaojH>jH>, he lede opio oe i paka ponoia a milolii e kupono loa ai e tilo i makuahhie no kekahi home a i mea aloha hoi na kekahi mea. "Ua a % oia oe aole ma ke ano e lilo i kanwa na kekahi poe e lilol ai kon ola ana i mea hoopaauaia no kekahi hana hooluhi i kou kino | ma kekahi pakaukau e like me kau e hana nei. aka i haku wahine, a i oie i moiwahine no kekahi home nani. , • (> kou kulana. kau hana. kou ano maikai loa a'u i hakiko ai, he mau kulana maikai ioa ia i i>a baneri ia aku ka manmo mamua aku o kekahi p<v kaikamahine e ae a'n i ike at. "O ko'u home, ua ike oe, be mehameha maoli me ka loaa ole o kekahi maknahlne maikai; be mea pooo e loaa aku ia ka'u moopnna kekahi makuahine maikai a naanao nana e alakai iaia ma na ano maikai aimu e pono ai oia mahope aku o kuu haia ana.

J "E |»«>no e loaa iaia kekahi mea ku|H>no nana e a'o iaia raaw*ha ae o ka wahine maiauia keiki. a i kuu h«K»mai>|H>jn> ana. o wale no ka mea kupono u'u i koho a i h liuai ui. a i oi ioa aku nae hoi . ka ulu wahiehie o ku'u mauao mau aua nou mamuli o ko'u ike ana i |ko Lueilh' paulele me ka pipiii a aloha ana ia w. j "Aoie au e noi aku ana—aole au i mnnao e haawi mai ana oo j i ke aloha au |»aha e man«no ai e haawi aku ia aloha no kekahi ka naka opio, aka nae, ina no no kon aloka ole mai a e ae msi aua nae oe i ko'u inakemake ua hauoli no au i kou lilo ana i makuahine no ko'u home a no ka'u moopuna a e lilo pu oe i hooilina no ko'u mau waiwai apan, a no ka mea. e ha'i okoa ae no hoi au i ka mea oiau» i keia mauawa. ua aloha au ia oe me ka hoonipo loa o ko'u noonoo. - "I keia manawa ke |>aaua net oe no ka pooo o kon ola ame ke ola o kou makuakane nawaliwali, me ka hooikaika pu i na hana «» ka home me ka alo ana i na inea iehulehn—aka nae, e kaahope ana ia mau mea kaumaha apau mai ia oe akn ke ae mai o*» i ko'u mak* make. "O kou manao kaumaha no kon makuakane e kaawale aku ana ia mai ou aku. ano ka mea, ma keia mua ako, e uialamain aku ana eia ma ke ano kupono loa e kau ole iho ai ke ao hakuuiakuma o ke kaniuhu maluna ona, ina aia ia hana iloko o ka maua o ke kanaka ame ke dala e alai aku ai ia pilikia. %i E ka Mademosele eae mai ana anei oe e hnawi mai ia ui ka bano>hano ma o ka ae ana mai e haawi mai i kou lima. kou naau ame kou kino holookoa na'u?" "E ae ana anei oe e lawe aku i ko'u lima. ko'u naan ame ko'u mau waiwai ajuHi nou a uou mau loa aku? "E ae mai ana anei oe e lilo i makuahiue no ko'u home a e lawe ae i kou kulana polilei loa iloko o ka pohai a ka pi>e koikoi o ka aina, kahi ku(»ono lo<i nou e ikeia nuii ai kou nani, kou hihimanu ame kou kulana naauao a hnle oiaio? ? 4> A iua," wahi hou ana. inaho(K> oko lauu hanuiu ana. auo ka mea, iloko o kela mauawa apau a ka MouUua Uiuionti e kamailio la, ke noho wale aku la no o Mole hoolohe iue ka noouoo pu i kaua mau mea e pane aku ai. "Ina ua koikoi loa ka'u mau mea i kaiuailio aku uei e kaumnha ai oe, a i ole, ua hikiwawe loa paha keia uoi i waihoia aku la imua ou a ua loaa, ole ia oe ka makaukau e (mne mai ai i kau haina i kefa mauawa; e haawi aku ana no au i manawa nui nou e noonoo ai—e like ka loihi o ka manawa me kau i makemke ai, a e kali no hoi au me ka hoomanawanui no kau olelo hooholo." Aole i hookahaha waleia ko Mole noonoo, aka. ua h»»opiha pu ia mai oia i ke aloha mamuli o keia hoolala mare aua i mmnihane mua ole ai. Ua lilo ka moolelo hoehaelia ana o ka huai aua mai la e pili ana i ka make ana aku o kana mau uiea aloha a i lilo ai oia i kanaka noho mehameh, i mea walauia loa no kona naau ana i ku nana iho ai a aneane e haawipio aku iaia. Ua maopo|>o 110 nae ia Mole, he liilii loa ka liauoli e loaa ana iaia oiai ua oo kela kanaka a he opiopio loa oia, a healm la ke kohu 0 ka apana kahiko me ka apaua hou, me kona uana ole aku i ka nui o kona waiwai ame ka hauohano auie ka hana koikoi ana e haua aua i kela manawa, he kanikela no Palani ma Auierikn. He oiaio, ua aloha io no kela k<H>nimaua i kana moopuna me kona naau apau; he oiaio aia maluna o Lueille ke kikowaena o koua noe.noo, aka ua lnki no nae ia Mole ke ike iho aoU> o ia aloha ia l.u eille, oia iho la 4;a pahuhopu o kona makemake, e i aku ma o, ua ike oe e ka mea heluhelu. He kanaka oia i piha a i lawa me na ano maikai apau, lie naauao a ua makemake oia i hoapili nona, i hoa oliumuhumu i na wa apau. Iloko o kela hale nani ona aole hookahi ana mea e ui a e kukakuka aku ai no kekahi mau mea e pono ai, a i ole e auamo pu juiha me ia ma na haua ano nui upau e pili ana i uu mea e i»ouo ai keia ola ana. ■* Iloko o kona mau la o ka noho ana aku ma Wukiuekonu, he kakaikahi loa kona komo pu ana ma na aha lealea a ka |K>e koikoi, no ka mea, e like me kana i olelo niua mai ai iaia, aohe oua hoihoi 1 »a lealea o keia ao, mai kona mauawa mai i fke iho ni i kona nolio mehameha; he kohu ole ka hele ana aku ma kela a ma kein wahi e konoia mui ai, oiai, i kohu 110 p;iha ka hele ana aku he wahine kekahi o kona home i hiki ai iaia ke kono aku i kekahi i>oe e hele tuai i kona home e hoonanea ai, ma kekahi manawa. He oiaio no wahi a Mole o ka noonoo ana iloko wale iho uo ona, he kanaka naauao oia be mau kulaua kiekie ka i loaa iaia, lukanaka i ike laulai e ko ke ao a oia kekahi o na kanaka kaulana i helu puia ma kela kulanakauhale, a eia nae, o kona uoho wuhine ole ana kona pilikia mii. Iloko iio nae oia mau kulana lmnohano a waiwai ona nie kona aloha, aole no i hiki ia Mole ke noonoo iho a hooholo |Nvlia e lawe mai iaia i kane a e lilo aku hoi oia i wahine nana. He kaikamahine naau paakiki o Mole; be luli ole kona noonoo ke paa iho kona naau i kana mea e makemake ai, a oia kanaka ana e mare aku ai he kauaka oia a kona naau i ike iho i kona aloha pau mako iue kona naau apau, oiai uae oka mea e noi uiai nei iaia no ka mare he kanaka iu i lako me na mea nani ajwiu a ku naau e ne ae ai. * k Iloko o kona mau Ia opiopio a nui wale uo, ih»ko oia o ka hano hano a ua maa oia i na mea nani apau. a ftia no kona ae aku e mare me keia keouimana. e loaa hou aua iaia ia mau meu uani apau «• like me na mea nani ana i ike ai i ka wa ae oia o kona inakuakane. Xo kekahi manawa uu ulu ae iloko oua na hoomanao ana no na la o ka hanohano ame ka lako i hala, na la o ka hauoli ana e komo mau ana ma na |H>hai o ka poe koikoi, na lealea hoi ana e ik«ana ia mana\%a ua mamao loa uiai oia mai ia mau h'alea mai ajmu, aka, aole nae oia i makemake e komo pu hou aku iloko o ia mau lealea uiahope Mio o kona mare anu me ke kane ana i aloha ole ai. Aole oia i manao e loaa ana iaia ka hauoli mahojH> o kona mare ana me ke kanaka ana i hoihoi ole ai, oiai nue, he kanaka oin i lako i na mea apau e oluolu ai ke ola ana, be kuleana hanohano boi e kaana pu ai ia hanohano me ia i kona wa e lilo aku ai i wahine mare nana. Ua lele mai la kela mau mea apau iloko o kona n<K>n(x> oiai ka Monisua Lamonti e kamailio mai ann, ei* nae, iloko o ka maikai » kana mau olelo, he mau olelo oiaio loa ana e ike nuiojK>po akn ana e hiki ole ai iaia ke htH>le iho, aole nae i loli ae kona noonoo mai ke kanaka opio ae ana i ike iho ai oia kona hoa e kohu ai ke kaunu a e pili pono ai ka la i Papuenaena» Oia paha ka ka poe hakumele i hakn iho ai i keia mau wahi la lani mele: von kuu hoa la'i ke kannu, Poahi ajakau i ke kino, E i ala e neenee mai a j»ili, 1 kohn (»ono ka wilina." I ka wa i hooki ilio ai o ka Moniaua Lamonti i kana kamailio aua i akn la o Mole: "E ka Moniana maikai he oiaio ua hoohikilele loa mai <h» i ko'u noonoo ma o loa akn o ke ana kojH>Do, a no ka mea, aole an i moeuhane mna aia iloko on kekahi noonoo ana mai no'u e lilo aku au i wahine nan—hookahi wale no a'u mea i hoomaopo)>o oia kon pulama ia'u ma ke ano be kaikamahine hookama nau. "E ha'i akn nae au ia oe i ka mea oiaio ua hoehaeha loa ia ko'u naau i ko'u noonoo ana iho la lie hana j>ono na'u ka hoole ana aku i kou makemake mamnli o kekahi kumu, a oia kumu nae ea e koe no hoi ia me a'n. , ♦ "Aole hiki ia'n ke ae aku e lilo an i wahine na kekahi kanaka aia wale no a hiki ia'u ke haawi aku i ke aioha oiaio mailoko loa ae o ko'u naau. (Aole i pao.)