Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVII, Number 24, 16 June 1911 — HE MOOLELO NO KE KOMO KUPUA HOOPAHAOHAO [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KE KOMO KUPUA HOOPAHAOHAO

MOKrXA XXXVIII. KA PILIPO NOI ME KE AHEWA Ī/)A lAIA IHO. '•l'a hina ka k«*kahi kuniolaau i ke alanui a p;ia loa a e ole kela keiki. nana i okioki na lala laau a hoike aku i ka wiHki no ia poino a i pakele ai ua ola a{>an maluna o kela kaaahi. "I ka nana aku maiona o keia kaaahi kt>la kaikamahine kahi i kau pa ai i kela manawa, a mamuli.o ka {Kikele ana o kona ola ma 0 ka hana koa loa a kela keiki i hana ai. i hooholo ai oia i kona maiiao lawe iaia i kaae nana. "O ka inakana a kela kaikamahine i haawi ai i kela keiki he koinoliina eameo a mai ka nianawa i loaa ai o kela komoliuia i kela keiki a hiki mai i keia inanawa e komo mau ana oia i kela komolima, lioike no kona manao nui no ka mea nona ua koniQ la." I ke kokoolua e kamaiiio ana no kela komolima, ke hoomauao la im> ka loio no ia mea, a ke ulu mau mai la nae ka ukiuki iloko ona uo kela keiki me ke kohuole. Vi\ hoowahawnha loa keia loio ia Kalefo<la mamuli o kekahi hewa malu a kona makuahine i liana ai, u lie haua hewa hoi nana i hoonaluea niau i ka noonoo o keia loio i na makahiki i hala, no ka makuahine k«i huhu ana, iii pu niai la no nae ia huhu ame ia hoowahawaha ana maluna o keia keiki i ike ole akn ia hana hewa a kona makuahiue. . •He opio kauaka u'i maoli no kela, me ka heleheleua uaauao l<e nana aku aole auei ou manao i)ela?'* wahi a ke kokoolua. I ka nana aku ma kela moolelo a'u i loh* mai ai, o kela kaikamahine kekahi iluna o ke kaaahi i kela manawa, a mamuli o ka ike ana o kela kaikamahine i kona pakele ana mai ka make mai i haawi ai oia i kekahi komolima punahele loa ona i kela keiki, a ke ole au e kuhihewa aia no ma ka lima o kela keiki kela komolima e komoia jnai la i keia nianawa. "Ile moolelo kupanaha kekahi a'u i lohe mai ai no kela komo; ma ka oleloia mai he komo kupua ka kela; o ka poe a pau i komo 1 kela komo e loaa ana ia lakou na haawina laki loa.'' Ke hoomanao la no ua loio la i ua komo la, no ka mea ua lioikeīl<e mua aku no o Kalefoda iaia ma kela la i loaa mai ai. a ua noi aku no hoi ua loio la e haawi mai iaia, aohe nae he ae o Kaleioila. Ua lilo ka inoa o Kalefoda i mea hoihoi ole loa na ua loio la e hoolohe aku ai—he keiki kela nana i hoowahawaha loa maniuli o kekahi hewa malu i hanaia e kona makuahine, a he manao inaina iK» lioi ia iloko ona nana i hoinoino loa i kona noonoo no kekahi manawa loihi o kona ola ana. v t'a lilo i mea hoinoino loa i ka noonoo o keia loio, ma o loa aku o ka mea hiki iaia ke hoomanawanui kona ike ana, iloko o kona hooikaika e nalohia loa ka inoa o keia keiki, eia nae, e lanakila uiau ana no keia keiki mai na hoopilikia mai a pau i hanaia aku nona i na wa i hala, a Kkeia la ke pii mau nei kona waiwai ame ke kaulana me ke akahele loa i na manawa a pau. 'iloko no o ko Kalefoda opiopio loa, eia no oia iloko o na la opio loa o kona ola ana, eia nae. ua nui na oihana kiekie i loaa iaia a ua holomua loa ka pii ana o ka waiwai ame ka hanohano i loaa ia Kaleioila mamua o kona, a ua lilo loa iho la keia i mea inoino loa no ka noouoo o ua loio nei. "Aole anei ou manao he kanaka opio ui maoli kefa me ka naauao?" wahi a ke kokoolua i ninau ae ai. "He kakaikahi loa na kanaka opio •malama i ko lakou kulana me ka hooikaika mau e loaa ka waiwai ame ka hanohano e like me Kalefoda, M wahi hou a ke kokoolua. Aohe pane aku o ua loio la, nau iho la nae i kona ku'i nie he mea la ua hele oia a piha inaina loa, a i ka noonoo ana iho paha, hoopau ae la ia hana ana mahope iho, a pane mai la me ka hoohenehene; "Ke ike aku nei au ia oe ua makahehi loa kou noonoo nona. I ko'u noonoo iho ina oia e mare aku ana i kela kaikamahine waiwai, wahi au, o ka hopena loa ia o kona hooikaika e huli i ka waiwai ame ke kaulana, a o kona lilo aku ka hope i kanaka uhauha." "E kala aku au i kou kuhihewa ma ia. Mai manao iho paha oe 0 ka mare ana aku o kekahi kanaka opio i kekahi wahine waiwai he kumu ia e hoemiia mai ai kona manao e huli waiwai—he hoomahuahua ana aku paha ia i kona hooikaika ua loaa ae la ke kumuhana e hiki,kc nee aku imua a iluna. "Xo l\alefoda, aole oia he kanaka opio e kaukai wale aku ana i lvtia pomaikai ia hai—he pili ka'u i keia manawa aole loa oia e ln><>ki ana i kona huli ana i kona pomaikai mamuli o kona ike i ka waiwai o kana walnne. "L'a maopO[x> iaia o na minute a pau o kona ola ana he manawa kupono wale no ia i ka huli ana i ke dala, ke ole oia e loaa i ka ma i. "Ma ko'u lohe mai, oiai no o Miss Heterafoda e noho hana ana iv,) ko laua ola, aole i ili mai kela pomaikai nui maluna ona mai ke Kanikela Palani Lamonti mai, ia luanawa ua hooholo mua laua i ko laua manao no ka mare, nolaila, ma ia kumu, e ike iho oe āole ka waiwai o Miss Heteratoda i hooholo ai laua e mare, aka. no ko iaua mau makemake ponoi ana kekahi i kekahi. "He mea hou loa ae nei kela ili aua uiai o ka waiwai maluua o Miss Heterafoda, ua holo nuia ka laua aelike no ka mare me ka iU' no o kela kaikamahine i ka ilihune o Kalefoda. O ka mea oiaio no ea, ua halawai mua o Kalefoda me Mi>s l!eteratoda a hiki i ko laua lilo ana he ipo aloha kekahi na kekahi " ai no kela kaikamahine e noho hana ana malalo o ka Monisua La--1 :iti. me ka maopopo mua ole ia Miss Heterafoda he waiwai. a v.\iiwai ole jxiha ko Kalefoda, a i ole he hana aupuni paha, koe wale kahi loaa liilii e ioaa mai ana iaia no kona wahi ola o ka noho ■ n t. a eia nae. ua haaheo loa kela kaikamahine i ka lilo ana o i i kane nana maniua o kekahi keikialii hooilina o ke kalaunu. lloko o ko ka loio noonoo i kela manawa aole ona lealea iki e iv he hou aku i kekahi huaolelo niahalo no Kalefoda, a mahope o k noi ana mai i kona kokoolua e hookuu aku iaia, haalele niai ua loio la a hele pololei loa aku la nia ka holo, me ka paa o kona ' e holo malu me ka ike oleia aku a e hoi loa aku no kona l'.ue e noho ana. - . ka lilo loa o kona noonoo no ua mea a pau ana o ka loje a'.'.a mai la, aohe oia i nana ae ma o a maanei i na kanaka e kuku ! ana ma kona aoao. , . . , . , laia nae i oili loa aku ai iwaho, a o ka hiki aku no hoi oe i a ! -.-ka nui pio mai ka lumi hooluana akii, ua alai kokeia mai la kona -'ahele e kekahi mea o ka hele ana a-mamua mai ona ku iho la 5 e ka hooho ana ae i kekahi leo hoohikilele. i # ! Aea pono ae la ke poo o ua loio la iluna a nana aku la i ka ] «Wle ae la-e alai mai i kona alahele, a ike koke aku la i kekahi helevlena i kamaaina loa iaia. . .. . . » \ana aku a nana mai keia mau kanaka la laua iho i kela mano ka minute a oi me ke kamilio ole aku o keka ī t e *a O ke kanaka malihin» o laaa ka i kamailio mna mai me na leliei hele a keokeo: * "'Auwe, eia ka oe ianei." * ... •* "lVla ka nana iho." wahi a ka pane pakike a ka loio a ike koke ! la oia iaia iho «a ikeia mai oia, a i kona m« mak» ho. e ImM. : '-i me he maka la no ke kuikele i anaiia a hinuhmu. "'Malia pah» « makemake ana oe e knai i tik.ta hou e hok> a»

oe no Xu loka y ike e mai la nae oe eia au ianei; oia paha ea?" I 'Aoie; aia no paiia ia i ko'u nianao." wahi a ka malinini nw ka ieo okalakala. Alaila pale ino ac la ka loio i ka maiihmi a na!o~ wale aku !a mai ke akika kanaka aku, I ua loio la e hoi !a. ua pt>ina loa iho ia iaia na h«jonianao ana ae no KaleioUa no kekahi manawa. a no keia kanaka malihini ana o ka halawai ana mai la kana noonoo nui. "Ha ha! E Bila! Ua maka'u maoii ia'u, eia nae. aole no e hiki ia- oe ke huna iho ia oe me ko'u ike ole aku. Ke ike nei au he nui kau mau kumu i manao ai aole nae e holopono ana kau maif hana epa oiai au maanei/' wahi a ka malihini o ka aka hoonenehene ana aku. *Ke haohao nei au i kau hana nui o ka miki ana mai nei i \Yākinekona nei. He piii ka'u e huli ana oe i kekahi hana kepolo e hiki ai e loaa ka pomaikai ia oe ma ke apuka ana no kou pomaikai hookahi iho. ,% E hai aku nae au ia oe me kuu huna ole, e hiki mai ana he la e paio hahana ai kaua mawaena ou ame a'u mamua o kou elemakule loa ana iho." Ke haohao mai nei paha ka mea heluheiu i keia mau kanaka eiua e kainailio nei. Hookahi o laua ua maopopo o ka loio TalaCcKia no ia, o ka lua o ke kanaka, o Mr. Temepe!a ia; he mau kanaka keia i noho enemi no ka manawa loihi mamuli o ka hana apuka a Mr. Temepela i hana ai i kekahi waiwai o Talatoda, a no ia waiwai mai ke kumu o ko laua hoomauhala ana kekahi i kekahi, hookahi wale no kumu e na ai o ka make o kekahi o laua. Aole i liuliu loa mahope iho, palaminio iho la o Mole ame Miss Atola, a u hele holoholo aku la maloko aku o ka hale kanu pua ma ka aoao hema o ka hale. Ua auwana hele aku la laua, me ka hehe o na aka me ke kamailio ana ma na kumuhana like ole e like no hoi me ka hana a na kaikamahine ke hui ae, ahiki i ko Geteruda alawa ana ae a ike mai Ia i ke ku aku o kona makuakane ma' ka lanai e peahi aku ana iaia. "Ke kahea mai la o papa ia'u." wahi a Geteruda. "Manao au he makemake kona e hoolauna aku ia u i kekahi o kona mau hoaloha ana o ke kamaiHo mua ana mai nei ia'u i keia la. "Ke kumaha nei au i ko'u haalele hookahi iho hoi ia oe, eMiss Heterafoda, aka e pono no nae oe e hele koke ae e ike ia'u; pehea la e ae mai ana anei oe?'' <4 Aia a hui hou aku kaua ea. alaila ia wa kaua e hoolala ai i ko kaua manawa e halawai hou aku ai. CLke aloha ahiahi no kou ina aole' kaua e hui hou aku ana." # Holo aku la o Geteruda no ka hooko aku i ke kahea a ka makuakane, a oiai he kaikamahine hoohihihi mau o Mole i ke ala ame na waihooluu like ole o na pua, noho iki aku la oia e makaikai ia loko o ke kihapai pua oiai e makalapua ana kanahele ia manawa. Me ka emoole loa, iaia i huli ae ai ma kekahi kihi ma ke poo loa e pau mai ai o ka hale kanu pua, ku koke ae ana kekahi mea e noho ana iluna o ka noho laau ua ano nalowale loa ae i na lau pama ame na launahele e ae. a ike iho la o Mole ua alaiia mai kona alahele e Pilipo \Yenawota. Aole oia i moeuhane iki aia pu o Pilipo iloko o ka hale, no ka mea, aole oia i ike iki i kekahi o kela ohana loko o ka hale i kela ahiahi, o ka mea oiaio nae, he mau minute pokole wale no ko Pilipo o ka hoea ana aku ilaila; he wahi okoa no kona i konoia mai ai e hele a no kona manao nui e hui hou me Geteruda oia ke kumu o kona hele ana mai, mamua o ka pau ana o na hana oia ahiahi. O ka Pilipo hana no ia o ka nana hele ana mai e ake o ka ike ia Geteruda, ma ka puka o ka rumi aina kona komo malu ana mai aohe hoi ma ka holo kahi nui o kanaka, a i ka ike ana mai i kela mau kaikamahine iloko o ka malapua ,oia kona kumu o ka miki mua ana ae a ma kahi o kela noho i hoikeia ae nei a pee malaila mahope o ka launahele uliuli e ulu ana ahiki i ko laua hoi hou ana iloko o ka hale. Aka nae, i kona wa i ike aku ai i ko Geteruda hoi koke ana iloko a koe hookahi o Mole e nana ana i na pua, ulu ae la kona makemake e hui me ia a e kamakamailio me ia, a oia ke kuinu o kona ku koke ana ae a alai aku la mamua o ko Mole alanui e hele mai ai. Ku ae la o Mole a malaelae pono ia ike ana mai ana, a mai kaalo loa ae no paha o Mole me ke kamailio ole aku i ua o Pilipo e ole wale no kona paku ana mai me kona mau lima a pani pu mai la i ko Mole wahi e hele aku ai. e "Aole ou kuleana e alai mai ai ia'u," wahi a Mole o ka pane aua aku. . . . "Aohe no hoi ou maikai ke hoalo ae oe i ka ike ana mai ia u, wahi a Pilipo me ka leo haalulu, me he mea la ua piha oia i ka huhu a i ole ua ehaeha loa paha kona noonoo. "He kuleana ko'u e alai aku ai ia oe, aole pono e hoopaiia kekalii mea liana karaima me ka hookolokolo oleia.' 4I E Mole, e Mole hoi! e kala mai oe ia'u! e kala mai oe ia'u! 4, Ke hoomanao la no oe ma kela po a'u i hana aku ai i kekahi hana hoohaahaa loa ia oe. Ke lioike aku nei au i ka niea oiaio ua ona io no au i kela po a oi aku mamua o ka maikai no'u. me ko'u ike pono ole i ka mea a'u i hana aku ai ia oe, a no ia liewa la ea. e kala mai oe i kau wahi kauwa nei. U a hewa au! Aohe manao iki iloko o Mole e kamailio aku iaia, eia hoi o ka oluolu launa ole mai o kela noi ana mai a Pilipo me kela mihi haahaa loa—a oiai he kaikamahine puuwai waipahe loa o Mole no na olelo o kela ano, ua komo iho la ke aloha iloko na no Piiipo a hoopau ae la i kona manao paakiki uahoa. Olelo iho la oia iaia iho aohe ona kuleana e ahewa wale aku ai iaia, oiai nae ua ike no oia aole no o Pilipo e manao hou inai ana iaia a e hoihoi hou mai ai paha i ko laua launa hoaloha ana e like me ko na la i hala. Emi iki aku la oia iliope elua a ekolu palia kaina wawae me ka mahia loa ae la o kona helehelena huhu. "Ina hoi ha ua ike pono iho la oe i kou hewa, ea, e lilo ia i haawina e a'o aku ai ia oe mai ae hou oe i ka lama e nohoalii maluna ou o lilo oe i kauwa na ka ona " wahi a Mole o ka pane ana aku me ka oluolu me'he mea la he makualiine e a'o ana i kana keiki. E Mole. aole au e hana hou e like me ia—aole au e ona hou." wahi a ka Pilipo pane hoomalimali. "Alaila, e ae mai ana oe e huikala ia u, ea, no keia hana tapuwale ana a u ia oe—e olelo iki wale mai no hoi oe la ua kalaia au o ka ioaa iho no ia o ka maha i ko u uhane i hoehaeha I<feia mai kela nianawa mai a*u i hana hewa aku ai ia oe a liiki mai i keia minuie a kaua e hui nei. "Ina oe e huikala mai ana ia'u e ae mai ana anei oe e noho aloha hou kaua e like me ko kaua mau la mua e noho hoaloha ana a e hoihoi houia mai kela hauoli a kaua i hauoli ai; * wahi hou a Ililipo. Aohe pane koke mai o Moie; pii ae la nae ka ula ohelohelo ma kona mau papalina lahilahi a hulili ae la kona mau onohi maka poniponi me he hoku ahiahi la. Ua maopopo iaia aole loa e hiki iki ana iaia ke hookipa a hoolauna hou mai ia Pilipo ma ke ano hoaloha e like me na la mamua a laua e hui mau ana. Aoie ona makemake e hoopilipiii hou mai o Pilipo iaia o loaa kana mea e hooWalewale hou mai ai a c kaiii hou aku ai paha i ka puuwai i haawiia a pau holookoa no Kaletoda kaua mea aloha ia manawa. Aohe no ona hoihoi iki e iauna hou aku ine kekahi iala o keia ohana Teraepela. ka poe na lakou i kumakaia iaia ame kona luaui makuakane a iilo laua i mau mea ilihune i na la i hala, a no ka mea, 0 ka lakem hana epa ame ka lakoa hana lapmvalc haahaa loa ia laua ke kumu o kona hoopau loa ana i kona hilinai maluna o kela ohanaIa loaa ana ae o ka manao maikai ia Mole, i aku la: ct E huikaia aku ana au ia oe no kela hana hewa au, aka. o kou manao ana mai e noho hoaioha hou kaua e iike me ko kaua mau ia 1 hala, e hoike aku ana au ia oe me kuu manao kuio, aohe an e ae

aku ana ia manao ou. ua lawa kaua. a no ka me-a, ua maopo(K) ia'n ka mua ame ka hope oia hana. "He hana pono ka haawi ana aku o kekahi b«*h>ha i koiia hilinai n:aluna o kopa hoaioha. a eia nae. *iau no i hoohtolo la hihnai hemolele lo>a a'u i manao at o ka make o kekahi o kaua ka mea nana e hookaauale. a ke manao hou mai nei nae oe e hoomakamaka hoo ia kaua. "Aole keia he hana maalahi na'u e wehewehe aku ai ia oe, aka ua maopopo ia oe aole i hawahawa a i ole hoopaumaele iki ia ko'u mau lehelehe rae na huaolelo hoopunipuni mai ko'u hanauia atia mai. a nolaila. aole hiki ia*u ke hoike aku ia oe ma ke ano hoopunipuni he hoaloha au nou. oiai nae, ua ike iho au, aole ia he noho ana ma ke ano he hoaloha oiaio, oiai e like ole ana ko'u manao me kou, he ano hoopalaimaka paha ia ke olelo ae, he maemae ma na mal>a. aka, maloko he oia mau ka manaoino/* Aole i loaa ia Pilipo kekahi manawa ehaeha loa e like me keia. Ia lohe pono ana mai la a Pilipo i na oielo a Mole. ua tike ka eha i loaa aku iaia me kekahi kui i houia aku i kona puuwai, a hikaka aku la oia i hope. a mai hina loa aku paha ilalo ina aole i (>aa e mai i ke kumulaau pama e ku ana mahope ona. I kona ike iho iaia ia manawa me he mea la ua kuiia mai oia e kekahi mea ma kona puuwai, a ma kana mea o ka olelo ana ae mahope mai, aole loa i loaa iaia kekahi manawa ehaeha loa o kona noonoo e like me keia. I kona nana aku ia Mole ia manawa he akua wahine kona hoa like—ua like aku ko Mole ui i keia manawa me ka ikaika ame ka maikai o kona ola kino, me ka maemae a hiehie o kona kulana me na hoku o ka lani, a aohe no hoi he manawa hoohihihi e ae i loaa no Mole e like me keia manawa ana e hui nei a oia kana o ka namunamu ana iho: "Maemae Lihau po i ka lehua, Kupu kelakela i ka luna 6 Malama, Me he lama la ko aloha e ka ipo Ke hiki mai a hiki mai." "O. ua kupono no au e auamo i ka ehaeha a pau o ka'u hana hewa —ke apono aku nei no au i kou hoahewa ana mai ia'uP wthl ana me ka leo o kekahi mea iloko o ka ehaeha. A eia nae hoi. he keu aku ko'u aloha ia oe—ua hele kuu puu • noho aku la a paapaa ike aloha ia oe! O oe, ao oe wile no, ka met nana i paa kuu ola ame ko'u mau lima! "E Mole, e oluolu oe e kala mai ia'u—e ae oluolu mai oe e hoao au e hoihoi liou mai i ko kaua kulana o na la i hala. I "Ke hoohiki aku nei au imua ou a imua hoi ona lani e hoao nO | au e hana e like me ka hiki ia'u no ka hoihoi hou ana mai i kau hilinai ana maluna o'u. ina hoi oe e haawi mai ana i hookahi manawa, i hookahi wale. "E ike mai oe i keia manawa, ke kukuli aku nei au imua ou a ke kau nei kuu lima imua o na lani no ka hooiaio ana i ka'u hoohiki "Ua oki kou noi ame kou kukuli ana mai," wahi a Mole o ka papa ana iho; "mai hana mai oe me kela. a no ka mea aole wahine naau oiaio hookahi e makemake iki ana i kekahi kanaka e hoo* | haahaa ia. * "A eia hou, mai noho oe a kamailio hou mai e like me keia ma keia mua aku, a no ka mea, i lohe pono mai ou mau pepeiao, ua lilo au he wahine i keia la na ke kanaka okoa. "Eia ka he wahine manao mai no hoi au nau la hana niai nae hoi oe ame ko makuahine ika hana lapuwale ia'u me kuu makuakane. A nei iho la kaua la kaawale loa a mai manao hou mai oe ia'u he wahine nau ma nei mua aku !'* MOKUNA XXXIX. KU I KE 0 KE KAANINI NEI. Mamuli o kela mau huaolelo hope a Mole o ke kamailio ana mai, ku ae 1a o Pilipo iluna a maloeloe me ka piha loa mai la i ka huhu i keta [ inanawa. "Alaila ua hoopalau io ia no oe ?" wahi ana me ka leo haalulu. | He niau la pokole wale no mamua aku kona holo pu ana mai i Wakinekona me kona makuahine, a hiki ntai nae i keia manawa aole loa oia i mahui iki i ka lioolahaia ana o ko Mole hoopalau ana me Kalefoda a oia ke kumu o kona ninau ana mai. | Ma ka hapa hope oka hooilo aku i hala, ua hoopiha loaia ko Pilipo Inaau i ka huhu no ko Kalefoda launa mau me Mole a ua loaa no ka ! hopohopo iaia ia manawa e lioohuiia aku ana laua ma ka bcrita maemae 0 ka mare i kekahi la. 1 I keia manawa nae ana e lohe pono aku nei ia Mole ua hookoia kana mea i hoohuoi ai. a ike iho la oia i kona makaukau mua ole e halawai mai ana me ia keia puupuu ikaika e kaanini ai oia i ka eha. ua iilu inai la kona huhu me ka lili aole i kana mai, no Klefoda no ke kaili ana i kana mea aloha niai iaia aku. ; Aole i maopopo iki ia Pilipo ke hana malu nei o Kalefoda i kekahi hana e kaili ai ia Mole mai iaia aku; he kohu ole no |>aha kana noonoo hou ana mai no Mole, a no ka mea, nana no lK)i i haalele iho i ke ala fto ka ilihune, a i ka ike ana mai la nae ua pii ke kulana o ua kaikaiuahine ilihune nei, oia iho la ka wa e hoopilipili hou mai ai, Ua maopopo no ia Pilipo no Getenida Atola kona makomake ana, a no ka mea, iaia oia i hoohiki aku ai no ko laua mareia aku i kekahi ta, a oia no ke kumu o kona hele ana mai, aka nae, ua hiki n<» iaia ke kapae aku ia Geteaida nia kula ina e hiki hou ana iaia ke kaili hou i ko Mole noonoo a lilo iaia, i nohoalii ai oia maluna o Mole anie ka pomaikai nui i loaa ia Mole. "Ua hoopalauia anei oe?" wahi a Pili|x> o ka ninau palua ana aku, a ke haka pono mai la no hoi kona mau maka maku'e maluna o ka helehelena nohea e ku aku ana imua ona. Pii hou ae la ka ula ma ko Mole mau papalina no ka palua ana aku 0 ka Pilipo ninau iaia ia mea hookahi. Ua manao maoli no o Mole ua maopopo nuia no la hoi kela hoopalauia ana o laua ia Pili{x> a he ninau hoomaoe wale aku no la kela a Pilipo iaia, a no ia kumu oia i makemake ole ai e pane mai i kana ninau me ka wehewelie mai iaia i na mea apau e pili ana i ko laua lioopatau ana. No kona noonoo ana iho nae he mea pono e hoopauia aku ko Pilipo niele mau ana aku, no ka manawa hope loa a i kumu hoi e looa aku ai ka ike ia Pilipo he hana makehewa wale no nana ka nooooo hou ana mai e noho hoaloha hon ana laua e like me mamua, pane aku la oia me ke kuio: "Ae. ua hoopalauia au. E mare aku ana au ia Kakfoda Pakona nia ka la mua o lamiari ae nei." I keia wa ua haule iho la ke koi. Oke kanaka aua o Pilipo i hoioo ai no kekahi makahiki i hala ua kaa aku la iaia ka makana kiekie k>a, he makana hoi nana i makaleho loihi loa ai no na makahiki lehulehu 1 kaahope. Mai lilo ole paha i mea ehaeha loa aku i ko Pilipo noonoo ina ta he kanaka malihini ka Mole o ka hoike ana aku i kona hoopalau ia ana a e mare aku ana. aka, o kona hoike ana aku o kona enemi kahiko no, ka mea nana r hoohaahaa iaia maloko o ke Kula Nni o Havada. ke kanaka opio hoi i hooiaio iaia iho ma ka hana he koa wiwo ole, a o ke kanaka hoi e pii awiwi nei ma lee alapi» o ka waiwai, ka hanohano ame ke kaulana iwaena o ka poe koikoi a iwaena o ka poe waiwai, ua tik> loa iho la kela i mea eha toa no Pilipo. O! ua koikoi loa keia kmo e hiki ole ai ia Pilipo ke hoomanawanui; ua Hke keia me ka makani ino weliweH e uhtpa ana i kekahi kutanakarhale, he lono e u!upa ana iaia ilalo o ka luapo a e hoolile pu ana hoi iaia : i k&naka hoopupuleia o ka noonoo no kekahi manawa toihi * Ke ku ua Pilipo la me he kii mabata pnanuanu ta no kekahi minute a ot mahope o ka pau ana o ka Mole hoakaka ana. me ka hoao ikaika ana iloko iho ona e hoomahi i ka inaina e paila ana ia loko mamuli o ka piha loa i ka lih ame ka hnhu. (Aote I pātt.)