Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVIII, Number 50, 13 December 1912 — KE ALAHELE PONO E HANA AI. [ARTICLE]

KE ALAHELE PONO E HANA AI.

Sol. Hanohano, Ksq., Aloha nai:—E oluolu mai ia'u, inn he keona kekahi uo ka'u puolo e hooili uku nei, oiai ua ike iho au nin ka'u Kuokoa o ka la 29 o Novemaba i keia poomanao, halawai a na Demokuratn o ka Aiua o ka Ehaeha, alaila. hookumu iho la i keia mau n»ea, na Mose Holi i waiho aku i ka inoa o Elivrai i Kiaaina, hooholoia; Mose Holi e noi ana i ka ahaolelo kuloko e hoomauia ka olelo Hawaii; Moae j Holi no e hoole ana aole e hui aku na J l«l» o ke k?ilapu Demokarata ma ka | halawai noi kumuhana o ka aoao Re- j puhalika i kukala ai> nolaila, ua ike j iho la uu i nei mau kumu apau, aole ) o'u hoohalahala i na kumu ekahi ame | elua» ko'u hoohalahala. aia no ia ma ; ke kuniu ekolu. 0 WiU-aroton ka mea nana i kukala ! nmi ia halawai akea a na Rq>ubalika, j no ka noonoo ana i na noi kupono e waiho aku ni i ka ahaolelo e noho mai ana o keia kau, mai mahalo aa i keia kukala a na Demokrata, ina i noho ia hulawai akea a na Bepubalika a waiho mai la hoi na Deraokarata i ka lakou | mau noi a hooleia aku e na Repubalika, alaila kupono ia hoole ana, aole e hui me na Kepuhalika, aole i noho a i oie hoolaha mai ke kakauolelo o ke k&lapu Repub&lika ia halawai. }kmi e no nne ka hua niu i ka wa'uwa'uia elike me kana i kukala ai o ka la 29. No'u iho ame ka hapanui o na ma f i e noho nei, he like ole na manao o makou e noho nei, m\ ko'u naua ana « o'u mau hoa ma 7 i, aia ko lakou iini nui ma k* halawai akea & n'a Repubalika no ka noonoo ana i na noi i kupono i ko uiakou mau pilikia, oiai ke ioaa nei ia makou keia mau mea penei: he ?0e no ka ai (ppi), a ke loaa nei no hoi i na lahui e ae' ia haawina hookahi, elike me keia, Pake ame Kepani. 1 me» no oukou e ka poe e heluhelu ana i keia mau hoakaka. a loaa hoi ia oukou ka ike, penei, he 6c o ka paona iaiki, he eha paona a kela ame keia Pnke a i oie Kepani, ua like ia me 24c 0 eha paona. nolaila, he 46c ke koena i koe, a mai ia koena e hoopiha ai i ke koena o kona īuau hemahema, elike me iea. palena. ko(>aa ame na mea like. I ko oukou hookumu ana i keia man hoacaka f heaha ka mea mua e loaa ia oakou! Ka mea nma e ioaa ia oukou, tkahi. mai k& Poakolu o keia pule & 1 ka P«»ko!tt o kekahi pule ae, ehm la ia. a heaha hoi ka avelika o na paona >h* e'ai ia ana e ka Pake hookaUi. a ole, Kepani oka la hookahi f 17a hui i»u me kekahi l"ake a nieau i keia maa ue&u 0 kan» i olelo mai ai ia'u hookahi • ai ai i ka la, aole e lawa, aka lae, e hoi ae a eana aku i na paona eha \ na Pake e ohi aei, elike me ka nele i ekahi mea, peīa i ohi ia ai ia maa paona eha ,o k« ai ana, peaei, he

poou o ka 1». tta iike ia me evaia '•». me k» oJe, p<?bea aae hoi e htiī ke h«>o&alaha3x om no ka haawiea 0 na mea ajxau. fce T'v. peia o'a mau noa wa *i haol'», 4 pao&a kah.ki. - paoaa akaakai. ua like ia me 6 paon*. \< ka paor;3. ko<na o 7C»c. mAĪ ka 24k aa'a ame akaakai. 4«< waisbata. 4j«. ko«na hookahi k«oeta. e koe aaa, o kop«ta awie kope. e k«aī maoli 1 loaa i i maa mea. a i lawa ai no ia pu!e. Kope 13« o fca paooa, elaa paona kopaa. Tl-2c o kn paona, elua paona loe; na !ike ia me 23e au e kooiilo ai me kou tlala ponoi; a mamuii o ka lawa ole. pela e hoomanawanai ia nei nn palapu. ina na muomuu kekahi o kou mau manamaea a i o!e apahupahu ko» mau wawae. he nn*a pono e hoomanawani e he'.e i ka hana. pela me tja he!«*fcelena i kupono ole e hele i ka hana, he mea pono no iaia e hana. i lawa ai oia. pela no hoi makou na Hawaii. he 21 paona poi o kela ame keia pole e loaa ia makou, kuai maoli oe i palena, ko, kope, l*e o ka paona kope. j>alcna Sc o k» paona r eha paona 32e; ko ulatūa 2 paona. 5e o ka paona, 2 | paona !"<?; huina o kou hoolilo nQit , ponoi ia mau hoolilo, alaiia, lawa oe i i ka puie hookahi. ! O ka mea oi aku o ka pilikia. o ka ; poe i koikoi na pilikia, ua nele lakou i i keia mau mea, oia ka'u e noi nei i o*u | mau hoa ma'i o ke kaīapu Demokara- j ta e akaheie. e nee me ka maiie, mai ' lawe ku. a kaiele nialuna o oukou na ! alakai Deniokarata wale no, oJai he I nmu Demokarata noonoo maikai no ke- ! kahi i kuiike ole me ko oukou manao | alakai, o ko l&kou manao, e hoolawa houia mai na roa*i me na mea e hoikeia nei, a ina oukou e hooīe loa ana, a hana na Repubalika a na noi 1 kupono elike me kekahi o keia mau j hoakaka, ua maopopo loa, aole e lanakiia na Demokarata ma keia kahua I ma 'i, he hana paakiki ka loaa o ka j lanakila, keia ka mea i maa iloko o na h&na kalaiaina, oiai o na noi e noi ana o keia kau, he noi ia e hoolawa hou mai keia kau i haawina daia hou e hawa kupono ai o na noi a na ina'i, me ka nana ole ae ina he mau noi kekahi e hoopilikia ana i na noi elike me keia a'u e hoakaka nei ma keia manao. Ina paha ua kanalua na Demokarata no ka waiho ana mai i ka lakou noi no ka maKai nui o ke Kalana o Kalawao, ea, o ko'u manao ma iu ninau, mai noonoo nui ia mea, penei: Aia maloko o ke kahuahana a na Demokarata e olelo ana penei: Ke ahewa loa nei makou i ka hana a ka ahaoleīo Kepubalika i hala aku nei i ka hoololi ana, i ka Pauku 3 o ka Mokuna 2 o ke Kanawai 39 o na Kanawai o ke Kau o 1905, nolaila. ua lawa iho la ka noonoo ana o na alakai Demokarata o ke Kalana 0 Kaiawao nei no ia kumulmna, a he mea inaopopo, e hoohana mai ana na Demokarata i puka o keia kau ia kuImuhana, noiaiīa, ke noi nei au i na alai kai Demokarata, he mea pono e noonoo me ke akahele, hele me ka malie, mai huki ku, a mai nana ole hoi i keia ku* kala a Williamton o ka aoao Repubalika ,a ina oukou e na alakai o na Deniokarata e paakiki loa ana, aole oukou e komo mai ma keia halawai akea a na Repubaīika, elike me ka Williainton i kukala ai penei: Ua makaukau na aoao kalaiaina apau e komo pu mai a noonoo i mau noi a waiho aku i ka ahaolelo o keia kau, nolaila, un maopopo loa ina he mau kumu maikai ka oukou e na alakai Demokarata, he mea pono e hui mai, a i hana a hooko ole keia halawai akea a na Repubalika, alaiīa, e ku kela ame keia alakai nona iho. a hnna nona aine kona mau hoa ka'ilike iloko o kona ooao ponoi. a mai ku wale nae hoi na alakai me ka hana ole i mea e pono ai ka lehulehu oia hoi kakou na ma'i, a mai olelo iho 1 keia olelo, aole makou e komo ana i ka halawai akea. a na Repubalika, no ka mea, ia oukou e komo pu ole mai ai, a hana na Rcpubalika i na noi i kupono, a waiho iloko o ka ahaolelo o keia kau, a loaa mai he mau noi i kupono loa e olaolu ai na ma'i, ua maopopo loa, o oukou na alakai Demokarata, aia oukou he poe e haihikuia ana me na olelo he nui, a ia wa ananei © emi mai ai ka ikaika hoonee o ka aoao Pemokarata ma keia Kalana, a aole nohoi e hoolohe houia ka oukou mau alakai ana. a ma ia ano he mea pono I ia oukou na alakai ame ko oukou papa alakai e noonoo a hoopan i na mea i hooholoia e oukou, oia hoi aole e hui mai ma ka halawai akea. E hui niai ika pono. j E o'u mau hoa ma'i e. mai hukihuki, ; a mai manao iho o ka peresidena ame | kona papa hooko o lakou wale iho no ) ka poe hiki ke hooholo, e nana pu hoi | i na hoa kailike iloko o ka aoao DemoI knrata, oiai, he oi ae ko lakou mana i ko oukou, a aole o ka peresidena ame ' ka papa alakai ka mea oi ae mamua o i ka lehulehu, a ina aole el awe ia keia mau lioakaka e. oukon a noonoo me ke akahele loa. o ko oukou kuleana no ia. No na home hoi o makou. aole loa o lakou hoohalahala, oiai, he hoolawa mauia lakou me keia mau mea, poi. laI iki, uala kahiki, ko, palena, akaakai, ua lawa loa lakon, a no makou iho, aole e loaa ia makou ia mau mea, lilo iho la n© kahi 70e i ka poi, pan ae la no; ea, mai olelo iho oe e ka mea e heluhelu ana i keia epi»etole ua ino ka hooponopono ana a na luna o ke kah-ia ma*i nei, aole pel», aka, he like ole ka noho hookahi me ka noho lehulehu, a no ka lehulehu o ka poe e noho ana iloko o ka home, pela i kaanaia a) ke 70e a lo»a ai ia mau mea a'u i hoike ae la maluna. 31« keia mau manao hoakaka, ua lawa loa ka ike. Kou haaha», M. K. KELiniANAIHO. Kalana o Kalawao, Dee. 6, 1912.