Ka Nupepa Kuokoa, Volume LII, Number 40, 25 September 1914 — NO KA PONO KAULIKE O KA LEHULEHU. [ARTICLE+ILLUSTRATION]

NO KA PONO KAULIKE O KA LEHULEHU.

I ka poe kupono i ke kolio i>aioka o Ua A{>ana Kohn i-':na:uakaainma Elima, 0 ke Kalanakauhale a Kalana 0 Honolulu. Aloha nui ortkon: —Ke pnkr. hou aku nei au imim o oukou no ke kolu o ka manawa no ka mea. ua wae hou mai oukon ia *n i moho luna makaainana uo ko kako:t apana no ke kau koho haloka lanla e malamaia ana ma ka la 3 o Noveiraba, 1914 e hiki mai ana. Ua kamaaina ka hapanui o oukou \v.'n ko«* wale no U;i poe opiopio i ulu hon ae nei a lilo i poe koho haloka no ke kau wae moho i hala aku a 110 ke kau koho ba!oka nui e hiki mai ana ma ka mahina o Novemsba. 1914, ke kau koho baloka a oukon e haawi ai i ko onkou ik'iika hana 110'u a 110 ko'u man hoa pu kekahi iloko o ka paa haloka Repubal»ka, O ko makou l&nakila like. he m<>a ia e holopono ai( r.a liana nia k'n ahaolelo. Ua kamaaina au i na hnna o ka ahaolelo, aole ninau hoop.iapaa malaila. aolo ia he "Nanehai,'' aka, he kiAkioma/' ho mea i" maopopo kona oiaio me ka wenewehe oleia o kona ano, wahi a ka Buke Moleanahinua, a no kt< mea. na oukou no au i hoohanohano mai ina na kan ahaolelo o 1901, 1907. :me 1911; a he inea kaukanawai lioi 110 nn kau ahaolelo 0 TB7fi. IKSft ame ISB2, i ka manawa 0 ke; aupuni Moi o kakou i mnnlo ae, a nalō akn la me ke aloha nuiia. Nolailh, ua makaukau au 110 na hana o ka'ahaolelo, i hakalin wale no in oukon i ke koho iho Malia nae paha na .kanalua oukou ia 'u 110 kun oiaiO no ia un elemakule au ma ke„kino, aka, opiopio an ma na hnna o ka ahaolelo. he niakaukau i nn rplii qme na hoonee ana o ka papakonane o.na hana o ka 1 ahaolelo. Henha ka oukou i helulieiu jai no ka moolelo o ka ahaolelo o Tse | rittanfa 1 Aia maloko 0 ka halo o nn Ilaku he poe i oi aku na makahiki mniwia o'u he poe i 00 a kuonoouo kn noonoo, a pela no me na anpuni e ae o ka honua nei. Xolai)a, ihen e kau aku ai na manao knnalua 110'11? AoV> wahi kumu kupono e kanahia ni. 1100knhi wale 110 hnnn, koho like, koho lokahi, ka poohiwi i ka poohiwi, ka umauma i ka umauma a pela aku. lle noho ana kuokoa ko'u no'u iho. aole he haku maluna ae o'u, nō'n ko'u niau pono apau maloko. a inowaho, malm.a, a inalalo, nole a'n mea e weli ai oia ke ano o ke kanaka kupono na na hana 0 ka lehnlelui. Aole lie Uma oolea e kaomi iho ai ma ka poohiwi. E na hoa maknninaua, ke hoohuli ae nēi au 1 ka 'n mau hoakaka ana malunn o na moho e holo paonioni aku ana ma ke knu koho haloka lanla ma ka mahina o Novemnba, <> hiki mai ana 1 ikip ai on\ou i ke au iki ame ke an nui o na mea i hanaia e na lnna makaainana n oukon i koho ai no ke kau nhaolelo o 1913 i haia. tilua n<» mahele o na moho e holo paonioni akn Bn3, eono ma ka aoao RepubnHka, a he eono ina ka aoao Demokarata. Ma ka aoao Demoknrata nae, \e iiob hou nei o Jaek H. M. Kaniho, D. M. Kupihea ame E. .1. Mc- ( aniile?s, o lalson nei apau, he poe hole hole iwi la Hawaii aloha, n he poe kumakaia haahaa loa in onkou ka po-? koho haloka o ka Apau» Elima nei, a eia iho na hoike ē ai. Akahi —Ua hele kaapnni aku lakou nei imna o oukou ma Aa knhna haiolelo a ma na wahi halawai lohnlehn a kukala akn inma o onkpn k a i>oe leoho haloka. me keia hnaoleKk īna * lioho onkou ia ittakon a puka, alaila, p loaa ana ia *uikou ? ka poe ha na alanui he elna «lala no fea la haua hookahi." rehea. na loaa 10 anei ia oukoll ka poe hana alanni roahope mai o ka hooknn ana o ka ahāolelo o 1913. elua «lala n» ka la hana hookahi? Hel* S&moka! He man olelo imi haloka wa 1* iho no ia. aole he oiaio tloko olaila, »a "piiai io no oukon ka jh» kopono i ke koho baloks ia lakou. a he k| mea loaa i*. .ookim,-e kapae ioa ia lakoa ku??rkula, a e kpho i «a niohp o ka aoao HepuUalika. Elna —Na Kanka lrwia Kekahi iima makaainana n»ai Hilo mai. a o kekahi uo hoi o na alakai o aoao Demoka rata iloko o ka hal* © lunimak»ainana ma ke kau ahaolelo o 1913, i hookomo mai i ka Bil* Kanawai Heln 192 a ma ia bil& e olelo atta, e kahaia a e okiia ka ope 'a o ka hana ka-'

Irr ira. Uīo •' t, ■; f»''.ih.■ ,t | |j> a!?a. Maif»»>eat> nt h:ina o k.tjr hiU i | a *a po* t>em©karata t o kr | I i» an* ® ka op«'a 4 kane ba»a i «a like ia a» k» a an3l ij k o »>|-<* • o ka pna», hip». a pHi | , k-.T. a « k» pan o i* o ka 5-mo. iuft i ka.iaMa epiopīo ia. a. oiai. h* koii feaJa:i tu> na ksrai(»a o kekafc; |vv* «► < i; » Kuiaina, aka. i ka *a na<? noai ai e k<p KUaiaa, «>ia isjhp | n.okn mua aku ta ka o|>* "a. | K ka i>o*> kupono l ke kaho halaka. ti?ni ka }.M?la|M?!a ame ka lajmwal«? o k»»Li bs'a kanawai. aol* l i ik*»ia kona |.»a ma tta huke kanawai o Hawaii nei maHa aa* 1 j>aha, o mai k* |n>*» no iakow na inoa i hoikela mahina ae ; iun i ko lakou kakoo ana i k«>ia bita j aka. "**» pa« P«lu la>oo aohe tau "l'* ha|i>ala ke kea, ua ka elo kn ai," nolaiia, e kapae toa aku m htkou no ka manawa man loa. K nana buke moolelo o ka ahaolelo o aoao oTS. Kkolu —O ka Bih* Kanawai Helu ISI i lawt» houia mai ai e Kauka !rwin o Hilo. ka bila kauawai wehe uha o na hr,»kamnhin»> amo na keikikane. oia kekahi o na bila kanawai kn > ka hoo hilahila ain? ka hoola)mwale niaoli no »>a Woiia ano maoli, no ka mea ? w» e.lolo nei kela hila kauawai i ka wa e makeuiake ai kekahi keikikane a kai linmahine hoi e mare, aole e hiki ia luua ke mare mamifli o ka |>ala|>ala inare i loaa ia laua mai ka luua h;nwi palaj>ala mare mai aka e hele uuia laua imna o kekahi kauka i laikiai ia e weheia ko laua mau lole a ku 010 helohe imua o ke kauka. e nanaia ko laua mau wahi huna i knpono i na irakua ame ke kane ke nana, e lolelole ia e!ike me ko ke kauka makemake, aia a apono ke kauka e mare, alaila, loaa mai ka palapala mare, nani ka lihnliha, ka menemene i na ano kanawai a ka poe Demokarata he ku i ka ' 4 la puwale ona lapuwSle," pau loa na men ika lapuwale," a pela in ai ka inoa o keia bila kanawai. "Ka Bi!a Kanawai Wehe Uha a na T)emok.irata." Nolaila, e ka poe knpouo i ke koho haloka o ka Apana Elima. e ka pae loa i keia poe e holo hou nei m.*j ka papa hoomanao ae o ko oukou mau puuwai, a e kanu ola aku ia lakou no ka manawa pau ole. E nana buke mo olelo o ka hale kau o 1913 ,aoao 79.1. Eha—Ka Bila Kanawui Komisina ni i.aninau a oki poo makai i hookomoin e Benatoa Wirtz, hp Demokarata iloku 0 ka aha aenaae, ka Bila Kanawai na na i oki ke poo 0 kekahi mau mnkn'» Peinokaratj, mamuli o ko lakou ike 010 1 ]<a olelo Beritania, he makauUau no 11 ae ma ka hana, he hewa ka hoi k:< hooKomo iho i hoololi, oiai hoi, e ui i naninauia iua ka olelo Beritania amf j ka olelo Hawaii. "Pau pulu aohe l:m konu." Ola no oukou na Demokarata i ka p6n!6 iho 110 i ko oukou'mau maka a makapaa, a fi Haha poele ka j>apa ; o Honolulu he ino," nolaila. e hoopoir.n loa oukou i koia poe a pau e holo hou nei a e knuoha aku ia lakou "Oo liaek an<l sit down." E ka poe kupono i ke koho halolen o ka Apana Elima, ua manno au, un lawa keia mau hoakaka ana 110 kei« mauawa, a malia hoi, o kino pn au me kekahi poe o onkou ma k:i mahina o Okatoha, 1914 e hiki nvil ana. alaila, ma in manawa e hu'epau ia aku ai ka hs.na i na nihoniho." Hookahi nae o'n manawa i koe * kakan hou ai ia oukou ma na kolamu ahonui, leo ole o ke Kuokon, oia hoi, na kumnhana ame na hana o ka ah i olelo. H n:i hoa makaainana, e hoomanao nuni i ke'.n mau huaolelo i kimipaaia iloko o ka um.mma o ke kaunka aloha ainn oiaio. "Ma ka lokahi ka lanakila, Ma ka mahae ka haule." E lawe i ka lalani mua o keia m.r,i olelo kaulana, a hoohana aku ino ka pnipauaho ole, a malnna ae o na nie;» apau, na ke Akua no e haawi mai i:i eukou i ikaika oi aku e hana no ka pono o ka lehulehu. Ka onkou kanwa haahaa loa, a K. MAHOE, Waialua, Sepatemaba 17, 1914.

K. MAHOE.