Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIII, Number 3, 15 January 1915 — WAIHOIA KA PALAPALA KAUOHA Noi o Henry G. Smart i ka Aha e Hooiaioia ke Kauoha a ka Wahine [ARTICLE]

WAIHOIA KA PALAPALA KAUOHA

Noi o Henry G. Smart i ka Aha e Hooiaioia ke Kauoha a ka Wahine

No l<n niunnwa mna lun, maliopo iho o Ua niako aiia alui o A?rs. Aiinii'' T. K. Parker Sinart, i hooa niai ai i Ku ni;ni;uva a Ua lehnlelui, c IJ\<> al i knuu palapala kanoha i hana ai, 110 ho ano 0 Ua holo ana o kona mau walwai, ka palapala kauoha hoi i k-unailio iui ia ai a. i> i'aio ia akn ai iloko o uu ali'a hookolokolo maanoi noi; 110 Ka mea na iiooUomoia ao ia i 1 oko o Ka aha kaainnii. o ka apana liookolokolo ekalii, ma ka I'oalua m'i. I'a hookomo ia ao kola ]ialajiala kauoha hooilina, 1110 U<»kalii j)aln]>alu no», inma o ka aha 110 kona hooiaioia, ma I kc ano lu» palai»ala pololei, a i ku i [ ki» kanawai, a 110 k'a hoolohe uua i Ua | palapala 'noi, ame ka palapala lcau(/&i, 1 hoopuka ae ai o Limakauawai' W|hittiey i ke kauoha, o ka la lo o ka mahina ae nei o l'eberuari ka manawa e hoolohe ia ai ke "oi. sTaloko o ka palapala noi, e koi ana i>i i -ka Hha ; o huokohum inai o Henry Uaillanl Smart, ke kane wahino ninKe. Mfrc.l W. ('ai-l'.M* ame 01 a;* L. • Soren«on i mmi liooko kftuolia, i kulike ai me ka makemaUe o ka mea nana ke kauolia, elike me ia i lioariaiin īa ul inaloko o ka palapala kanolia liooiliua. Ma leela man'.'.wa hookahi o ka waIho ia ana ae o ka palapala kauolia no ka hooiaio ana imna o ka aha e ka Imi loio 0 Thonipsou, AViTder, "Milver- | l-on lA'iner. ua hookomo pu ia aku | lie palapala noi e irenry Ga?llar<l Sinart | e lioi ana e kohoia mai oiu 1 kahu no i kana keiki ponoi. ! Kohoia o Perry i Kaliu N r o ke!a j»alapala noi kahu, i hookoliu mai ai o Lunakanawai Whitney i ka Lunakanawai Perry i pau o l<a kiekie i kaliu 110 ke Ueiki oo ole, a ina keia ano iho la, e lilo ana ka īiiinakanawai l'erry i uiea nana o makaaīa mai na pono o ke keiki oo oTe, ina Ua manawa hoea mai ai, j ka hoolohe ia ana o ka i»alapala kauotia. l'a kaa mua ma ka aoao o Mrs. I\lliht ka hoōkomo ana i ko «oi iniiu 0 ka aha, no ke koho ana myi i kekahi Uahu kupono no ke keiki oo ole, a ma ka pule aku nei i ,hala, i hookoliu mal ai ka Lunakanawai Matthcw(nan, o ka aha Uaapuni o Hawaii, ma Kailua ia David L. Withiiifrton, o keia kulanakauhale i kahu, nolaila ma keia ano iho la, lie ekolu mau hoopii leaokoa o ku nei imua o na aha hookolokolo, T ]>ili i ka waiwai o Mrs. Sniart I maiee. O ka mua, o' ia no ka palapala nol a Mrs. Kniyht i ka aha ma Kailua, no Ue kaa ana aku o ka malamaia ana o ke keiki oo ole malalo o kona malu; I o ka lua, o ia ke uoi a Mrs. Knight no, (> liooponopono ia ka waiwa? o Ka mea 1 make, a o ke kolu o ia ke noi nia ka aoao o Mr. Smart, e hooia:o :a ka palapala kauoha hooilina. Ka Palapala Kauoha Ua hiki ole ke hoike nerpni>a nku 1 ko ano holookoa o ka palapala hooilina i hanaia e Mrs. Smart, mamuli o Ka loihi, aka nae, ke lawe wa:e la net no m ke ano nui i loaa aku ai Ka hoomaopopo ana i ka lehulelni no ua palapala kauoha hooilina la. 110 owalu ma umahele ano nui maloko o kela kauoha, elike me keia malalo iho nei: Ma lia mahele ekahi, e Kauolia ana ka niea nana ke kauoha e hookaa ia aku kona niau aie apan, a e ukula aiui hoi kona mau hoolilo me Ra I hookoe ole i »kelcahi o kona mau aiu, 'mai ka uku ia ana aku. | Ma ka mahele elua, e hoolli īioīooJtoa j aua ia i kona maii pono kino o kela !ame keia ano, ahiki aku i kona inau I lako hoonani, maluna o kana kauemaro, ITenry 0. Smart, a ina no ka |make o kana'kanemare, alaiia e holo aku i kana mau keiki e ola ana; a Ina aQie he keiki e ola ana, alaila e holo aku i kona makū'ahine ia Mrs. Eliza« beth ,T. Knight. ' Mahele ekolu, e hoakaka ana la f kena" hooili ana aku i kona mau pono hale. apau o kela amo ano, na kii, na buke, na pa anie na lako «lala, maluna o kana kane mare l'lenry Gaillard Smart, a iua no kona make e, alaila maluna o Kana.mau keiki, a ina aolo he mau keiki e ola ana, alaila maluna o kona makuahine. Mahele eha, e hoakaka !a, !na o make e ana ka mea nana ke kauoha mamua o ka mako aua o kona makuahine, Mrs. Elizabeth J. Knight, alaija

namun o l;a pa*i ana o ka mana » hanaia eia, inaloko o ltekabi palapala na ka ln 25 o Apoiila, 1912, a i koj)« ia nialoko o ke keena kope o ke an!inni, e hoolilo ana ia Alfre<l W'. <'arfer i kahn; a inalalo no hoi oka mana i loaa i ka mea nana ke kanoha ma'oko o iiii palapala la, m- *a man:i, 1 hooili a hookan akn ai ola 1 nn lonn 'iolookoa o kona mau waiwai apau, \ '<eia |>oe inalalo iho nei, e kanoha ana ; )oi i ke kahnwaiwai, mala?o o ka ma'ia o liela paiapala hookohn \aTni, e uNu ikii i nn lopa makahiki elike me kein:

1 l<e kane mare Henrv («. Rinart, aia e holo ik'u ai na loaa makahiki .:paii o kona' mau waiwai, elike me K*a 'oihi o kona ola ana; a i ka mannwa 1 oo ai o kaua nian keiki, e hnawiia ia 'akou pak?hi, i mahole o ka elua hapakoln o ka waiwai holookoa; a lna hol rio Ua make o kana man keiki, ine ke '<00 o ka lakou mau- pua, alaila e i]i ikii nialun'.i o lakou, iim innhelo o na inakua. lnn lioi no ka make mua o Henvy. fj. t, ulaila \ holo akn no ka wniwnl holookoa iualuna o kana mau keiki, une l<a lakou mau pua aku. Mahele elima, o hoakaka ana ia, ina •io ka inalu l īmia a make j>nha mahope nai o kona makunhine Mrs. .T. Kni|eht v i kulike ai me ka fliana i loaā iala nalnlo o kn pnlapala hookohu kahn, a na na mana e ae no hol 1 loaa lala ua ko ano be ona no*kona waiwai po•oi, nolailn mahope ilio o ??a pau ann i ka mana o kela palapala hookohu '{alni, e loaa aku no i kela f»oo malalo ho nei, ma ke dala mao;i, ina lakou ? ola ana. ia manawa elike me koia: In Henrv G. Smart, ke kane mare, ! I?;j0,p00; i kn maknakane hananna, T. S. Knight, $25,000; i ka makuahine lianauna, Havviet Dowsett, 15,000; } Ka nakuahine hannuna, Martha Dowgett, {>5,000 ; i ka makuahine hanauna, Annie 'virkaldv, $;"000; i' ka nmkualiine ha'iaunn Marion Worthinpton, $5000; 1 ka naknakune hanauna, Samucl l)ow»ott, ■>ōl)00; i kn makuihine hanauoa, Ev:i \Voods, $5000; i ka makuaiiine hauama, Helen Widenrann, $5000; i ka ma'iiiakane hnnauna, Ernest PaD'ter, $i»,•100; i k}j makuakan<« hanauna, .īame* I Parker, $5000; i ke kane opio, R. D. 3inart $5000; i ke kane opio, W. A. [ i?mart, $500(1; i kahi kane hon akn, F. ". Smart. $5000; i ke kaikoeke, IClla A. Smart, $5000; i ka hoaiianau, Trene \laguire $5000; i kn lioahnuan, (Tinr'otte Dowsett, $5000; i kona hoaloha 'a 8; C. Newton, $3000; i kona hoaloha ltarriet Brndfor<l, $:JOOO; ia Kaoo KaHkini, $500; ia Wnilaahia Kailikiii,.ssoo; ia Mar>' Silva Freitas, $500; i ia Alfred W. <'artcr i $10,000. Tna no ka make e o kekahi o !ca ioe i hoikeia ae nei malunn, alaila e ko lakōn mau 7viitana ilala īpau maluna o ke kane niaro, Henrv - ?t. Smart. l\ftihcle eojjo, e papa ana ia i ke 'vane niaie, % i kaimmau keikl, aole e 'ioolilo, inomki n hana aku pnha ma kekahi ano e ne i wahi e 1110 loa a?cu ii ko lakou mau knleana paknhi ina'oko o ka waiwai i honkftfra?a mnloko o ka palapula kauoha hoolllna, o 1a ka \ina hanai hololiolona ka Tarr;er Haneh na līawaii, a ina he manno morālti ko kekahi i kekaīii mea e p&a aua he kuleana iloko o ka aina lianai lioio'iolona, i olelo ia, e moraki aku ai, aole lioi i kekahi mea mawaho ion, I kuleana ole mai i kela alna. Mahele ehikn, e hoakaka ana. la, o ke kumu nui o ka hooili ia ana akn o ka waiwai maluna o ke kane mare o'ike me na mea i hoike mua ist ae nei, 'namuii no ia o na hana malkal' a S*e '<nne mare, i ka mea nana ke kauolia. Mahele ewalu, e koho ana ia Herivv Sniart, Alfred W, (?art«r am*f Alaf L. Sorenson i mau hooko katioba. Ua kakauinoaia ka palapala kanolia ma ka la 10 o īanuari. 1914, lmua o na hoike, oin o E. Pratt, *.arrv S. ' T lrioh aine William H. Lvmer.