Ka Nupepa Kuokoa, Volume LV, Number 44, 2 November 1917 — HE MOOLELO KAAO NO NA KEIKIALII EKOLU A KA MOI AME NA LEDE ELIMA O BAGEDADA [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO NA KEIKIALII EKOLU A KA MOI AME NA LEDE ELIMA O BAGEDADA

paha ua kamau walu aj»u waina nui a ulu ae la n<> I:-.: na mana<» e hoohauuli a j>ela lakoii e haiioii mai la. :i.»le paha <• lakou makemake e hele aku kekahi mea ilaila huohaunaele aku ai ia lakuii i nei manawa <» ka \-.<> <» ike wale ia ka lakuii mau hana. a lilo hoi ia i mea n<» lakuii e nema a i ole e kaulaiia ae ai i ke akea. l'-ia huu. ke manau nei au. e ka Mui, a<»!e keia l]e manawa kuj>on<» e hele aku ai e hoohaunaele ia lakou oiai i.akoii e lealea maikai ana." "Mai nana oe i ka houhannaeleia aku <> ko lakou manawa hauuli. e hele kuke aku <>e e hooko i ke kaiiolia me ka h<><>iiakaiia <»le. me ka hooku'iku'i o'.elo h<»u ole mai." wahi a ka Mui <> ka j>ane ana mai me ke okalakala. Mainuli <> k.eia kauoha ikaika a ka m<>i <> ka heie aku la no ia o ke Kuhina (iiafara a kikeke aku la i ka jjuka. a lie n:<»a j>uiwa no ka h<»i ia <> na mea aj>au la i ka lohe ana nni ia kikekeia ana aku. me ka h<»ihoi <»le o na lede ekoln. iv ia kikekeia ana ma ia manawa <> ka jx». no ka mea ke !ic!j aku 'a e kulu ke aum»>e fa manawa. l'a maoj>o?>o ae la <» ke Kuhina Nui (iiafara ka mea i 'ie'e aku ai a kikeke i ka puka mamuli <» ke kauoha a ka mui. I ka l<»iie ana <> S<>faea, a <>iai o kuna kuleana hana ia. u:t h.eie k< <ke aku la <>ia a welie mai la i ka puka. a oiai <>ia e j>aa ar.:t i kekahi ihoiho kukui i k<»na lima. a ua j>aj)a j)oiio loa :i<: ia ka malamalama iluna <> ka helehelena <> S<»faea ua ike ]>ou<, mai la ke kuliina nui i kona u'i. n<> ka mea. akalii no ■ .ia a ikemaka mai iaia, lie lohe wale n<>. Kun.iii mai la oia me ka haaliaa imua <> ka lede a ia aea ana ae i mai la : "H ka madame maikai. he mau kanaka kalepa makou ekolu <> ka hoea ana mai inei mai ke kn!anakauhale mai <> M<»sala aneane he umi la ae.nei i hala. lie nui ka makoii mau waiwai kalej>a <> ka lawe j)U aua mai a aia iloko o ka hale h<.>okipa i na malihini kahi i ahu ai. a aia ti<> h.-i makoii malaila e nolio nei. ' L a hoohalaia e makou he la okoa me kekahi kanaka ka'epa o keia kulanakauliale <> ke kon<> ana mai ia makoii e liele aku e ike iaia i keia la. "l'a hookipaia aku makou eia me ka maikai loa. ua haawiia mai kekahi paj>a ahaaina i lako me na meaai. a j>ela no liui me ka waina maikai loa. a oiai makou aj)au malalo o ka mana <> ka waina ua kauoha aku la oia i kekahi j>oe hulahula e liele mai e hoohauoli ia makou. "Mamuli <> ia mau lealea ua nanea l<>a makoii. a i ka hoomaoj)oj>o ana iho eia ka ua kulu !oa ke aumoe: oiai na mea kani e j>aaniia ana a e hula ana n<> h<>i ka poe ike i ka liula, a e uwaka ana no hoi na mea aj)au i kahiohio, ua iioea ae la ke k«>a kiai jjo. a koi ae la e weheia ae ka j>uka nona. a i ka Ik-iuo ana ua j>aa kekahi jx>e i ka hoj>uia : o k<> makou kumu • > ka j>akele ana. a e hoike aku au ia <>e lie haawina laki loa ia no makou. oia ko makou holo ana mahoj>e <> ka .hale a j)inaua maluna <> ka j>a a hoi mai nei, ina la j>aha o makou kekahi mawaena o ka j)<>e ij>aa aku la i ka h<>j>uia. "A ei hoii." wahi a ke kuhina nui maalea. "oiai mak<»u he I >• >e malihini i keia wahi, a ua nui loa j)aha lioi ka makou waina <> ka inu ana mamua <> ka mea kuj>on<>. he hoj)ohoj)o k<» maknu <• paa mai i ka hoj>uia e ka lua o na koa kiai j>o, mamua <> k<> makou lioea ana aku no ko makou hokele e noii<. uei. <>iai lie mama<> loa ia hale mai ne'i aku. " \ oiai lnoi e wai-wai ole ana no ko makou hoi ana aku no ia hale i keia manawa. <>iai ua paa mai la ka j)ukapa i ke pauiia. a <> ka mea e hoea aku ana malaila i keia manawa e waiwai <>le ana no ka he-ie ana aku. no ka mea. aia 110 ka iiemo mai o ka pukaj>a i ke kakahiaka nui. "< > keia ih<> la ke kumu la e ka mailame, o ko'u heie ana mai la e kikeke n<> ko makou lohe ana mai nei lioi i ka hauwalaau <j nei hale. i ko makou manawa <» ke kaalo ae nei ma ke alanui. a manao mai nei aole i moe ka j)oe o nei hale, ]>e!a i liele mai la e noi aku i ka oluoiu <> oukou kamaaina e huaumoe makou ma kekahi wahi <> kou hale nei. a ka la aj>oj><> hoi iā ea. alaiia. nana aku kahi e hele ai. ke oiuoluia mai nae hoi e koii hanohano." L'a maikai l«>a keia j>aani ana a ke kuhina nui i kana m.ahe 1 e hana me ka maalea loa. no ka mea. he maikai maoli no m-i mau olelo ana e nele ole ai ke komo iho o ke al<>ha i ka <<na liale. "Ina no ka makou aeia mai e komo j>u aku me oukou ma ka iealea j>u ana." wahi hou a ke kuhina nui maalea. e lioao uo makoii. e like me ka liiki ia makou. ke hoohauoli j)U aku i.a oiikoii i uku no ko makou hoohaunaele ana aku i ka oukou mau lealea: a ina no hoi aole o oukou makemake ia m;ik<»u e k<>mo j>u aku e hauoli me oukou. eia ka'u noi hope. e ae mai lioi ia makoii e hoaumoe malaio o kou kaupoku iiale a ka la apiipo hoi ia hoi aku no ko makou hale?" < >iai o ("iiatara. ke kuhina nui. e noke mai ana i ke kama:',io ua luaa loa ia Sofaea he mānawa kupono e hakilo aku ai i na kanaka e aku elua e ku mai ana. he mau kanaka kalepa n<< ka laua. elike me ka (iiafara olelo ana mai i ua o Sofaea. oiai <>ia e hakilo ana i ko laua mau ano ke ike ki uo oia he mau kanaka malihini loa laua iaia ana i ike mua <>le ai i kekahi mau kanaka e like me laua. L'a hoole aku la ua <> Safaea imua <> ke kuhina nui ana i maopoj><> <>le ai <">ia ia, aole la ka haku Wahine o k,i hale. aka ina e hoomanawanui iki iho ana lakou. a kali no kekalu manawa e hoi hou mai ana oia ilok<) <> ka manawa •'okole me ka haina no ka lakou noi. \!aila. hoi hou aku la o Sataea noloko o ka rumi, a hoakaka aku la i na mea i hoikeia ae nei mamua i na hoa hanau. a no kekahi manawa ko iaua noonoo ana no ka 'i..ua mea e j>ane mai at. ma ka ae a hoole an«t j>aha ī ke ; . i a na mālihiui. i ka hala ana o kekahi manawa ia lakou ma ke kukakuka ana. a oiai hoi lie jnau wah'me oluolu lākou me ke a'oha i ka jx>e e halawai ana nie na j)oj)ilikia a hele aku <• noi i ko lakou oluolu n<> ka hookipa aku. e Itke me ka akou i hana mai ai i na malihini. ekolu i hoea mua aku e noi i walii n<j lakou e hoauinoe ai īa jx>. ua liooholo !a lakou e ae niai i ūe noi'.a nei mau mahhiin h<>j)e ka hoea ana aku, a kena mai la ia Safaea e kn aku i r, ]x.e la a hookomo mai. > . i ka hemo ana mai o ka puka a hookomoia mai la kt K-lin'na Xui (iiafara, ka Moi ame ke j>oo o na kanaka i •.. ,; ; ia. haawi like aku la lakoii i ke aloha i na lede a ī na '.ce:ki;dii j>u. a no ko lakou manao mai he mau kanaka ka-'(•-pa waiwai io no la hoi lakou. panai mai la no hoi lā>:<'U i ke aloha ma <> ke kunou haahaa ana mai. • • ka moiwahine nae me kona ano kaj)ukaj>u alu ka • nea i pan'e mai. "ke hookipa mai nei makou ia oukou k.< mak< »u home nei nie ke aloha. a eia nae ka'u noi īa 'ukoii. mai ehaeha iho oukou ke nt>i aku au ui oukou ī : io. .kniu" hana maika'i a aloha ma ko <.>ttkou aoao mai. ' Heaha la kau mea i makemake ai e-liana aku makoii? • ke Kuhina keia o ka ninau ana aku, "heaha hoi ka ■ ;>ak< »u e hoole aku ai i ka oukou noi, e na lede maikai r " \ eia. i lohe Hke mai oukou," i pane mai ai ka moiualiine Zoheide," e nana wale mai no oukou.-a mai no a

k;imaiii<.»; e h"< <niana\vaMiii ]< »a onkuu a mai ninan iki mai ! n<< ka unk(Ai nian mea a j>au e ike ana a e hanaia ana ;>aha maloku «> keia liale. i mea e joaa aku;ai ia uuk<»u ke kumu. "A eia h< >u : mai kamailiu iki aku i kahi mea i j>i!i <>le ia « nk.iU. iiu keia kumu <» lulie aku auanei uiikou mai a mak("tu aku i kahi mea a uukou e hoihoi <>le ai e lohe aku. "II hooluhe ana makuu i kau kauoha. e ka mailame, i |>ane koke aku ai ke kuhina uui." n<> ka mea ao!e inakuU he jj<»e i maa i ka ninau wale a liuike wale aku liui i ka mea a makuii i kuleana ule ai e kamailio aku. "L'a mao]>uj>o aku la ia makoii k(ju manao. he mea uiaio nu kau i kmaiiio mai la aole kuleana o kahi mea e nana wa'e aku ai 110 i ko ha'i kee. oiai uae. he j>uu nui n<» ko ka mea awaha wale e haawe ana mahoj)e o ke kua. i Mah(;j)e ihu u keia kike olelu ana. kuhikulii mai la na lede i na malihiniVmaauliele <> ke kuluaumoe e noho nui ihu iluua o na noho, alaila hoomak<i 110 hoi na kamailio maluna o na kumuhana like ole. mahope ih.o o ka hoolaunai» ana mai e na lede o na malihini mua ekolu i nei iv.au malihiui lioj>e ekolu. alaila, k.ke kiaha like -ae la lakuu no ke «>!a <> na malihini huj>e. ( )iai ke Kuhina nui e kamailio ana ma na mea e huohaiioliia aku ai na noonoo o na ledc kamaaina. aohe ohohia wale mai <• ka moi i ke kamailio. ke noho hooj>u walie mai la n<> oia. aia nae iloko «> kona noonoo ka maha-! lo i ka u'i ame ka hiehie o ke kulaua o na lede me ka j>aa rula. ka eleu ame ka j)iha laiwale. oiai hoi na helehelena o 'na keikialii ekolu. ua makaj)o ko lakou mau ma ! ka, akau a j>au. ua lilo i mea hookahaha nui i kona n»»>-; 1100. lle niakemake nui kona ia manawa e maojiuj>< , « iaia ka'ni .. ia uiau kauaka <>j>io makahi o ka hele ana mai. ke kumu 0 ka jioitio ana <> ko lakoii maka ame ke kumu o ke kahiia ana o ko lakoti mau umiumi. na huluhulu kuemaka ame ko lakou mau lauoho a nemonemo. aka mamuli nae. .» k<» lakou hoohiki mua any aku imua <> na lede e malama ana lakou me ka hook<> j)ou<> i na mea i kau<>hiiia mai ai ia lakou, hooki j)U iho la oia i ko na manao ninau'aku. ... Mawaho ae o kei-a mau mea a jjau. iaia i noonoo iho ai 1 ka uui «» na meaai i hoolakoia e ahu ana iluna o ke j)akaukau. ka naui no hoi o na kiaha. na jja. na jiola na j>ahi. o a j>ela aku. me na lako hale nani o kela ame keia ano. me ke kuj)on<> o ka hoonohonohoia :ina o . a, ? ie keia mea ma k<>na wahi iho, ua hiki <>1 e iaia ke hilinai iaia ihu ua hauaia ia mau mea a j)au ana e ike aku ana maillll i o kekahi an<> hana mana kuj)ua. !a manawa ua loli ae la ka lakou mau mea o kamailio ana maluna <» na an<» lealea like ole. ame na an<> like ole o ka hoohauoli ana o kekahi j)oe ia lakou iho; ia wa 0 ke ku koke ae la no ia o na keikiali a ekolu iluna. a hoomaka uui iho e hulaluila ma ke ano i maa ia lakou, he ane luila hoi i ike nuia ole ia e na lede ame na malihini hope. a ua lilo ia i mea hauoli loa n<> na lede a he hana lioakaka loa mai hoi ia i na malihini hope ekolu. Ilakalia no hoi ia lakou a uoho nui iho la ilalo. ku koke ae !a hoi ka moiwahine a hele aku la e hoj>u i ka lima jo Amine a olelo iho la: • | "Lvu ae hoi j)aha ae iluna: e aha ana ka hoi <>e e hoomumule nei: mahoj)e olelo mai nei ka j)oe malihini he maukauka loa hoi kakou, mai lilo ka hoea ana mai la <> neia jjoe malihiui i mea tio kakou e hilahila ai a liūna iho i ka kakou hana i a'o ai a lehia." No ka maoj)oj>o ia i\mine o ko ka moiwahine makemake, o kona eleu koke ae la no ia'a ku ana iluna. a hoihoi aku la i na j>a, na jx>la. na meaai <> kela ame keia an<> e. ahu ana iluna <> ke pakaukau a pela me na j)ila a na keikialii ekolu <> ka hookani ana ma kekalii wahi. Aole <> Sofaea i noho wale mai e nana i ka Amiue'hana : kii aku la oia i ka j)ulumi a kahili aku la i ka opala o luua o ka j)apahele ma kekahi aoao. ho-a ae la i mau ihoiho kukui hou a hookomo hou iho la i kekahi mau j>auda | aala iloko o na ij>u gula mea ala, a lie puia hoi kau oloko iii ka nimi i ke ala o ka mea ala. | lka pau ana <> keia hana noi ae la oia ina keikiali maj kahi ekolu e noho ae iluna o ka punee ma kekahi aoao a i ke kuhina nui ame uo hoa oua e hoi ae a noho nia kekahi aoao. II e hoomakaukau ana keia no ka hoikeike ana i kekahi hana kamahao loa imua o na malihini. "I" ku ae hoi paha oe iluna." i kauoha iho ai ka moiwahine i kahi kanaka hana ipulej)o, "<> ka noho no kau a ka <>na hale, ku ae a haawi mai i ke kokua i makeinakeia aku ai ae e hana mai: aole pono i kahi kanaka i li*e ka ikaika me ka hale nei ke noho lomaloma mai." () ka eu ae la no ia <> kahi'kanaka hana ipu lepo me ke ano hikaka o ka mea i hapa hiamoe. a i ole i loohia e ka wai hoomalule kino, a ia ku ana ae ana a maloeloe kaei ae !la i kana aj)o ma ka j>uhaka, a ia j)aa ana. i mai la. ua makaukau au la no ka liana e kauoha īa mai ana e oukou, na alii." "Ua pono kela," wahi a Sataea o ka pane ana mai.' e ! kali iki iho <»e a loaa ae kau hana, a manao au aole no ' j>aha e hala ana ka minuke ou e ku ai me na mau lnna ou e paa ala mamua o ko umauma." 11e manawa pokole mahope iho o keia. komo mai ana o Amine iloko o ka rumi. me kekahi noho laau loihi. a ku'kulu iho la iwaena o ka rumi. | Alaila hele hou aku la aka puka o kekahi rumi uuku, j a i ka wehe ana mai. peahi mai la i kahi kanaka hana īpu I lepo e hele aku. j "Hele mai, e kokua ia'u," wahi ana. Hele aku la no hoi • ua wahi kanaka la a komo like aku la iloko o ka rumi, a 1 ka hala ana <> kekahi minuke a elua paha, oili hou mai ana. me ke kai ana mai i kekahi mau ilio eleele ua paa ko laua mau a-i i na kaulahao, a ma ia kaulaliao oia e kai mai ana ia laua. I.aweia mai la ua mau ilio la a waeua konu o ka rumi, j a ma ka nana aku a na kane a j>au ia manawa, me he ! uiea la. ua noke mauia ia mau ilio i ka j>ej)ehiia. no ka I mea. e kakau mai ana no ka moali huipa a i ole laau paha 0 ka liahau ia ana. a i ole hiliia ana. ()iai ka moiwahine e noho ana mawaena o ka moi ame | na keikialii, ku ae la oia iluna ia manawa a hookokoke • aku la i kahi kanaka liana ij)ulej)o me ka helehelena ku<»<>, a i aku la: ' "M j)ono makou e hana ika makou hana," me ke kani [ ana iho okeume he mea la ua piha ike kaumaha. Alai- ! la owili mai la i na lima o kona lole a hiki i ke kuekue, 1 a i kona lalau ana aku i ka huipa i haawiia mai e Safaea, i aku la i ke kanaka hana ipulepo: "[•] lawe aku oe i kekahi o keia mau ilio a'haawi aku ia' Amine. alaila hele mai oe me ka lawe pu mai i kekahi ili<> imua o'u.'' ' Ua hooko koke ia mai kana kauoha e ke kanaka hana ij)ulcj>o. a iaia i hookokoke mai ai ia Zol)eide hoomaka mua ae la ka ilio i ka uwe. a i ka huli ana ae e nana iaia nanā ae la ona maka iluna me lie mea la e noi ae ana aole e hili iho iaia. Aka nae aohe nana iho o ka moiwahine ia nan'a ana ae aiia. a komo iho la hoi ke aloha me ka menemene : i ka holoholona. o ka hoomaka iho Ia no-ia e hili i.ua.ilio 1a me ka huipa ana e paa ana ahiki i kona naenae ana, a aneane maoli e j)au ke aho. a i ka maopaoj)a maoli ana o kona mau lima. me ka nele i ka ikaika e hili hou iho ai. kiola aku la i ka huipa i kahi e. Alaila. hopu aku la i ke kaulahao a ke kanaka hana ij)Ulej>o e paa-ana a huki'mai la i ka ilio a kokoke. lalau iho la ma na wawae mua a haj)ai ae la iluna a nana j)ono iho la i'ka ilio. a pela no hoi ka ilio i nana ae ai iaia, a hookahi ko laua uwe like ana. •

Mah<i|K- ih*»-«> imki ae !a ka uioiwāliine Zal>ci«!o i kena hainaka a ilio !a i waiinakii o ka ii^«> niai k*»na he. āl'aila huiii iho la, alaiia liaaw'i liou aku la i ke kaulahau i ke kanaka hana ij)ti lepo a kaiH'ha aku la iaia e lawe aku ia ilio ma khi e a e lawe mai i kekahi ilio aku. j la manawa. me na helehelena kuualīilii na keikialii ame ] ka moi ame ke kuhina nui o ka nohu ana aku e nana i; kela liana h.ioinainoino a ka moiwahine. me ka ninau paka'ui iloko iho. o lakou uo ke kv\mu ko ka nioiwahiue pej>chi ana i ka ilio a oi aku mamua o ke kupono. a heaha la ka hewa a ka ilio i hana ai i kauia aku ai nei hoopai ; knik(ti maluna ona i aueane aku 110 i ka make. j <) keia iho la ka ka hana mua a ka nioiwahine o ka > oielo ana ae e pimo kakou e h'ana i ka kakou liana: He nauaina kupanaha loa keia i ka lakou ike aku ia manawa. j 0 ka ilio i hili ia ai hoihoi aku la ke kanaka liana ipu i lepo hoo])aa aku la iloko o ka rumi. a'iaia i hoi hou mai ai, lawe pu mai la i ka lua o na ilio e paaia ana e Amine . ma ke kaulahao, a haawi m;ii la ia Zoheide e ku aku ana j kali o ka law'eia mai. ! "E paa oe i kena ilio ma ke kaulahao. e like me ia au i, paa ai i kela ilio mua aku nei." i kauoha aku ai ka moi-! wahine hookalakupua, alaila. lalau aku la i ka luiipa a hoomaka iho la ka hili ana. e like no me ia ana o ka hili hoomaiuoino ana i ka ilio mua. I ka pau ana o ia hili ana, e like no me ia uwe ana o ka ilio niua, pela no keia, a mohope o ka holoi ana aku i .na waimaka o ka ilio honi! ilio la a liaawi aku la i ke kanaka hana ipulepo e' hoihoi e : hoO))aa iloko o ka rumi. Aole e nele ana ka hookahahaia aku o ka mea heluhelu no nei ano hana a ka moiwahine. a e ninau iho ana paha i ke kumu ; pela iho. e loaa aku ana ka ike mahope. , Ua palua hou ia iho ke kahaha iloko o na keikialii ekolu. i ka Moi. ke Kuhina Nui. ame 'lee kanaka i poaia ,110 nei 1 hana a ka moiwahine a lakou o ka ike maka ana aku. Aole J J hiki ia lakou ke mao]>j)o ia manawa i ke kumu o ko ka j ; moiwahine hana ana pela. 110 ka mea. i kulike ai me na ■ ! rula o ka hoomana Mahomeda .ua manaoia na ilio he mau >holoholona maemae ole. eia nae, mahope iho la o ko ka moi- ' wahine pc]>ehi ana. ua uwe pu iho la me ia mau ilio. holoi i ko laua mau waimaka. a honi ]>u iho la ia laua. | L'a oi loa aku keia hana mamua o ka mea hiki ia la,koit ke hoomanawanui, kamaiiio liilii iho la lakou mawae- ; na iho o lakoii. me ka ui aku a ui mai heaha la ka nianao !o ka moiwaliine ma ia pepehi ana a ]>aii honi iho. j Makemake loa ka nioi e mao]>opo iaia. nolaila hawana--1 wauii aku la i ke Kuhina nui e ninau aku. eia nae. aohe j hoolohe mai o ke kuliina nui. luili aku la kona alo i kahi : e a haawi mai la i kekahi hoailona iaia e kali a mahope, 110 ka mea, aole ia o ka wa kupono e hookoia ai kona makemake ! a e hoo]>au ia ae ai kona kahaha. { No kekahi manawa ko ka moiwahine noho malie ana imawaena konu o ka rumi, me he mea la e hooniaha asa | mamuli o ka noke ana i ka hili i na ilio elua a maopaopa j na lima. "! r . kuu hoaluinau, "wahi a Safaea o ka ]>ane ana mai. laole anei oe e oluolu mai e hoi ae ma kou wahi e n >ho ai. ji liana aku ai hoi au i ka'll apana hana?" | "Ae. e hoi aku au," alaila ku ae la oia iluna a hoi aku la a noho mawaena o ka Moi, ke Kuhina ame ke kauaka ;i poaia ma ka aoao akau a o na keikialii ekolu me kc k;i--j naka liana i]>u le])o nia kekahi aoao liema ona. ; Ua liamau na mea a ]>au 110 kekalii manawa; a halaja mauawa. a oiai o Safaea e noho ana maluna o ka noio ; mawaena- o ka rumi ia manawa. i aku la ia Amine: | ;• \i kfc kaikaina. ku ae iluna. ua maopopo ia oe ka'u mea : e liana aku ana i nei manawa." ; ( ) ko Amiue ku ae la 110 ia iluna. a hele aku la 110 ke--1 kalii rumi uuku i niamao mai ka rumi uuku aku kahi o na . ilio eleele elua i laweia mai ai; aohe no hoi i liuliu loa ia | na'.owale ana aku hoi hou n'iai ana me kekahi pahu uuku ; i /iilliia owaho me ka lo!e puahau ]>ahoehoe, a i kinohiiio!hnVme na lopi kilika mao ame gula. I W'ehe ae la oia i ka hoea ana mai imua o Safaea. a la- | we ae la he pila hapa. a haawi mai la ia Safaea. Lalau aku la o Safaea a inahope o kona ki ana ae a maikai na . kaula uwea, hoomaka ilio la e hookaukaiilele me ka 'lawe ']»alanehe ana i.na aha. a himeni pu 'ie la i 1 inanawa. ) () kana mele 0 ka himeni ana <1*: e pili w.ile an i ia i. : hodi;ieLia ( i hana ia aku i ka mea i nalowale. na r-lelo ku i ke aloha ho ka lakou mea aloha i nalowale mai ko lakou mau maka aku. a no ka ui loa o kona le'> ame ke ku no hoi j ! i ke aloha o kana mele o ka himeni ana ae, ua ku i ka ilihia maoli ua kanaka apau e nolio aku ana e hoolohe. i Ma ka hoomaopopo iho a na kane e uoho ana hoolohe ia manawa, ua haulehia paha keia mau lcde i ke aloha i ke- i kahi mea, a ua nalowale kti]>anaha nae ia mea, a uona Ke ■ mele a Safaea e himeni ana. ( j I I ka pau ana o kana himeni a hookani ana, haawi ma; | la i ka pila ia Amine me ka i pu ana mai. "E lawe .;ku ! oe i keia pila a e hookani iho me ka himeui ]>u ae. I Ua hele mai la au a nae iki me ka ha o ko'u leo n<: ka j j hookina loa i ka himeni ana. a 110 ko'u ilihia pu iho :a , . 110 hoi kekahi i ke aloha." i Hoomaka mua iho la o Amine e hoao i na kaua\a uwea ina he pololei, alaila. hoomaka ae la e himeni ma ia ku- ' muhana hookahi. he okoa ae nae hoi ka olelo o kana hi- • meni o ke.mele ana ae, a mamuli o kona piha loa 1 ke aloiha no na huaolelo ana o ka himeni ana ae hiki ole īaia ke hoomau aku. „ . i "Nani maoli no hoi oe e kaina 1 himeni mai la, 1 ma-' lialo aku ai ka moiwahine. "Ua ilihia maoli iho la au 110 ' ka lohe ana aku la i ka ui maoli o kou leo ame ka maikai o 11 a oielo o kau mele o ka himeni ana mai la, oia no I ne o »ka leo o ka Manu Kenere. i ka'u hoolohe ana aku la. I Ua liiki loa ia'u ke ike aku ua ilihia maoli oe me ka nui o kou aloha. pela oe i hf»oki koke ai i kau himeiii ana. Aole , anei pela I "Ae, oia, ua ilihia maoli iho la au no ka hoomanao ana | ae a ua piha pu 110 hoi i ke aloha e liiki ole ai ke hoomanawanui," i pane mai ai o Amine. I Owai nei mea a laua a i ole a lakou paha a.pau 1 «aloha 'ai' Aia iliea ia mea, ua make anei a i ole ua hoololi ano | 'e ia ae anei kona kino? Pela paha oe, e mea heluhelu e ninau iho ai. Pela iho a hoikeia aku ka nane huna a ka nioe. j | No ka nui o ka 'ikiiki .0 Amine no kela hlmeni ana iho' la ana, a 110 kona makemake e loaa ae iaia ka maha, wehej ae la oia ia mua o kona lole e komo ana, a mamuli c> ia ' wehe ana ae ana i ahuwale ae ai kona umauma a ike wa-, le ia aku la uo kekahi mau alina e kakau niai ana ma- j mua o ka umauma. he mau alina ona i lilo ai i mea hoo-1 kahaha i na noonoo o na kane a pau e nolio aku ana nana iaia. , I Aole i lilf» kela wehe ana ae ona i kona mau lole 1 mea e loaa ai ka maha maikai iaia, aka ua maule aku la oia j a waiho ana iluna o ka papahele. i la Zobeide ame Safaea i hr>lo aku e hapai ae i ko laua kaikaina a e haiiwi iho i ke kokua iaia, o kekahi o na keikialii j ka i huli mai e olelo i kona mau hoa kaahele i ka i' ana ā'ē'!: "mai oi loa aku 110 ka ka poho ina no kakou i uloe akit"'nei' 110 eia ka. he komo ana mai neī kela a kakoii ilōko nei e ike aku ai i nei mau hana hoo-; naluea noonoo!" , 1 ka lohe ana ae o ka Moi'ia mau olelo ana, neenee loa aku la oia a kokoke iaia. a nin'au aku la heaha la ka manao o na mea e hanaia mai ana a lakou e ike aku ana. "Heaha auanei o ka ninau mai hoi kau ia'u ua ike au." wahi a ke keikialii i hooho ae ai. "O kakou like iho la no ia a pau i ike ae la. Aohe i oi aku ko makou ike i ko,

ouknii. ua" liko a like kalenu puliiluhi i ium mau liana a uei mau \vahino." "Auweī -\~nlc ka <>ui<hu n6l«iko o keia lialo! "i uinau aku ai ka mui. Aole anei e hiki ia «»c ke hoakaka mai i ko ati«» 0 nei mau haua a lakuii nei o hana mai nei. he Ikuu ku i ka hoomainoino nuioli a'u e lealea ole uei no k<» u ikeniaka ana aku nei "l ; .a. e ka hoaloha e kahi aku ana au i koii kuhihewa. He ]u>e malihini wale no Uakuii a |>au iiu uei hale, aule 110, makuu i liuliu loa iho nei iloko ihm niaimia o ko oukuU komo ana mai nei: aka\ii ae la no hoi kakou la a ike i nei ano liana hoehaeha 1100:100 a nei mau le<le. lle niaikai ko lakou mau helehelena. ma ka hana nae hoi he mamao K>a mai ko lakou mau kulana maikai ae." L'a lilo nei mau hoakaka a kekahi o ua keikialii i mea hoomaluialnia loa mai ike pahaohao iloko ka niui. alaila. ninau hou aku la : ' "lCa. maia paha uoe ka i maupupo ule ae la hui u kekahi aku paha hui u oukou ka i maupupo. "wahi huu a ka moi. | Kunou aku la ke keikiali i kahi kanaka hana ipulepu e | neenee niai a k(>koke. a ninau aku la ina paha ua manpupu , iaia ke kumu o na ilio eleele elua i nukeia ai i ka hili me ! ka huipa, a no ke aha la i kakau ai na alina. me iie m.\, 1 la ka hoi ua nokeia i ka uwalu a pau umua u ka umauma jo Amine i ka mokuninku, he ike wale ia aku no na alina j i ke kakau mai. | "\l ka hoaloha." walii a ke kanaka hana ipu lepo o ka 'i pane ana mai, "Ke huuhiki ae nei au ma ka inua <> ke Akua ola, ina aole i maopo|)o ia ue kahi mea e pili ana i keia hana o ko kaua naaupu like ana m> ia. "J4c inea oiaio, eia au ke nolio nei maloko o keia k':!:innkauhale. aka mamua aku o ka la inehinei aku la. a«»le au i komo iki iloko o keia hale. o ka makamua l«»a ihu la i no keia. a ina lie kahaha k«»u nu kau ike aua mai ia'u il«»j ko o keia hale. owau pu kekahi e lealea «>le nei no ku'u I huikau pu aua iloku »> ke anaina a nei p«»e. ka mea na- ! na i hookahaha mua l«>a mai i ku'n nuuiiuu 1 ka manawa mua a'u o ke kom>» ana mai iluku nei, «»ia k«»'u ike ole i kahi kane," i paue mai ai kahi kanaka hana ipulep«»." Ua kuhihewa maoli nu ka moi a j>ela me na keikialii. no ia hale 110 la kahi kanaka hana ipu lc]»u. eia a i kana l:«»a--kaka ana mai akahi no a houpauia ae ka puhihihi «» ka mui ame na kane e ae a pau. nu ko lakou mana«» he lala ia «»ia no ia ohaua. a e loaa mai ;:na la h«»i kekahi ike mai iaia | mai 110 ka lakiui mea i makemake loa ai e inaup«»p«». N»> ka loiia ole o kekahi ike. a «»iai ka m«»i e makemake I loa ana e ike i ka hopena <» kona hookahahaia ana. i ak:i iUi i na kane e ae e akuakua ana: "K lakou nei. e hoolohe mai. he ehiku k«» kakoii nui. «)ia hoi na kane wale im nialok<» nei. a he ek«»!u waie n<» ke:a mau wahine. "Kia kou 111:1110. e kui mauli aku kak«»u ia l«»k«»u me k<» hookikina a huomaka'uka'ii pu aku. e h< ike mai lak«»u i na mea a pau a-kakou e ninau akū ai. a ma n«» !<•» lak«»u ln»«>ko ole mai i ka kakou n<»i me ka maikai. i' liana aku kakou me ka ikaika i mea 110 lakoii e h«»ike niai ai. () ke kuhina nui ka mea i ku-e mai i keia nianau o ka moi. a hi.akaka pu mai la i ka moi i ka h<»pena e loaa ana ia lakou, aole uae ma ke ano e ike mai ai na kanaka e ae |o ka moi <»ia. 110 ka mea. e makaala niau ana <;ia i kana kamailio ana ma ke ano he kanaka kalepa wale 11«» lakou apau. "K pofto e 11001100 me ke akaliele," walii ami "he uiau ! inoa kiekie k<» kakou e poiio ai e nal<» l<»a me ka ike <»le ia mai e lakou nei ae. "Ua ma<»po])o 110 anei ia oe. a i <»le ke h<»omana<» la n<» anei oe i ke kuntu i aeia m;\i ai kak«»u e kunm mai iloko nei no ko kakoii lioike ana aku 110 ia i ku kak<»n pilikia ia lakou, a ua ae aku n<> lioi kakou I*l e ka hemolele i ka lakou mau kumu <> ka hoike ana niai ? "Heaha ana 1 a ka lakou e olelo iho ai mawaeana ih<> <» lakou. ina e hahaki ana kakou i ka aelike. A eia hoii, oi aku ana ke ahewa e kauia ma.i. ana maluna <» kakou. iua e loaa ana kekahi ulia poino ia kakoii, lie h<»pena p<»in.> e loaa ana ia kakou niamuli o k<» kaknu liahaki ana i ka aelike ana. a, me ka honkikina wale ana aku ia lakmi e hai mai i ka kakuii mau ninau e wailin aku ana imua <» lakou? • "Aole pono e manaoia aku ia e k<»i nianli mai ana lakou e hoohiki aku kakou. koe wale ii<» a l«»aa ia lakmi ka manao aa e koi mai e niihi aku kaknii im ka liahaki ana ia hnohiki." 9 la manawa huki aku la ke kuhina nui i ka nmi ma kekalii wahi a kamailin aku la iaia me ka Ic<» liilii I«>a : "A<>le e loihi ana ka pouli ana <» keia ])<» a o ke a<» u<» ia ; in:i he wahi ahonui iki kekahi ilokn un. la manawa e lawe aki: ai au i keia mau wahine imua <>u. i k«>u wa e imlm ana I maluna o ka noho alii. a ia wa e lnaa aku ai ia <>e ka ike 1110 kau mea e makemake nei." lle mau olelo naauao keia a ke kuhina nui <> ka lmike ana aku la, eia nae, ua ku-e mai la 110 ka nmi. a i mai la i ke kuhina nui e nolio malie anle e kamailiu hou aku iaia 110 ia mea. me kona olelu pu mai aule liiki iaia ke kali hou aku 110 kekalii manawa. aka e hana kokeia kahi liana ia manawa e hooko kokeia ai kona niakemake. () ka ninau liou. owai iwaena o lakou ka mea p<>n<» e ninau aku ai i na lede. ( ) ka ka nmi i niakemako ai <» na keikialii ka mua e uinau aku ai. eia nae. ua 11«>i like mai la lakou apau e hookuu aku im ia lak<»u e imlm makap«» pela, a i ka manawa hope. hnnlmln ih<» la lak«»u <» kalii k.i naka liana ipu lepo ke ninau mua. K makaukau ana iiae ua wahi kanaka 1a e ninau akn i ka ninau e ])apau ai laknu i ka make. Imi hou mai la ka moiwahine ma kahi a lakou e noho nui aku ana. maho|>e 0 ko laua kokua ana aku ia Amine ma ka opaopa ana ahiki 1 ka pohala ana ae, a hoi hoii mai la ka ikaika me ia e like me maTnua aku. I kona lolie ana mai i ka nunui <» na leo <» lakou. i mai la me ke an<> luilui: lle aha keia mea a «nikou e kamailiu neir Heaha ke kuniu <> ku uukoii ho<»paaj>aa ana?" Alaila i aku la kahi kanaka hana ipu lepo iaia me keia mau huaolelo: "K ka mailame maikai. he makemake keia mau keoiiimana a pau au e ike mai la e n<»i aku ia <»e e j hoakaka mai i ke kumu <> knii liili ana ame ka uwe pu . ana me kela mau ili<» eleele, a pela h«»i me ke kumu <» ka pau I ana o ka umauma o kela lede i maule mai la i'ka wawa- . luia a linalina, kona umauma. "O keia mau mea ae la ka'u i īmiia mai nei e ninau aku ia oe. e ka melame, a e oluolu Imi k<»u hnnhaim e h<»akaka ma ; li pau ae ko mkou pohihihi. n<> ka niea, he pohihihi nui k<» j makou a pau e noho aku la n<» keia mau mea ae la. M I No keia mau olelo a kahi kanaka hana ipu lej»o ua hnolalapaia ae la ka inaina wela ji<»ko n ka Mniwahine a nana mai i la i na kanaka e nnnoho aku ana me ka helehelena makuknae a |>ane mai la: { "11 e oiaio anei. ena keonimana. "wahi ana. "ua koho mai ' oukou i nei walii kanaka e ninau ia'u n<» ka Imakakaia aku o ka oukou mea i makemake ai e ike?" | Ua ae like aku la lakou a j>au, koe ke kuhina nui aole i oaka ae kona mau lehelehe. Xo keia ua pane mai la ka moiwahine ia lakou me ka leo e hoike mai ana i ka nui «» kona ku-eia na aku, i ka i ana mai: ! <4 No ka mea ua ae aku makou ika oukou noi, a i mea e loaa ole aku ai ka ehaeha ilok<» pakahi o oukou. oiai o makou wahine wale iho 110. ua haa\yi aku makou i k<> makou ae ia oukou e komo mai. malalo o kekahi kumu aelike. nia hoi. aole oukou e.kamailio i ka mea a oukou e ike ana a i kuleana ole ai. o lohe aku auanei oukou i ka mea a oukou e lealea ole iho ai e lohe aku. , (Aole i pau)