Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVI, Number 9, 1 March 1918 — Page 7

Page PDF (1.72 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

HE MOOLELO NO NA

Hoahanau Ekolu

A I OLE O

Hawelia ke koa, a o Magarita ka

U'i ka manu Nunu Ahiu

            Oiai no nae oia e nanea ana i ka hele ahiki i ke ao loa ana a'e, aia hoi, lohe aku lā oia i ka halulu oloko o ka ululaau, a i nana aku paha kona han, ike aku la oia i kekahi mau kanaka elua. maluna o ko laua mau lio, ua aahuia laua a elua me ke kapa ili holoholona ; a ia laua i ike mai ai iaia nei. ua hoohuli aku la ka holo ana o ko laua mau lio no kekahi alahele okoa. aole nae he alualu aku o Marino ia laua, aka mau aku la no kona hele ana imua, ma ke alahele pololei e hoea aku ai i ke kak@la Melodiana.

            Mamuli nae o kona lohe mau aku i ka halulu o ka ululaau i kela mau lio, ana o ka manao ana i kinohi, aole oia e uhai aku mahope o laua. ua ku a uluhua maoli kona noonoo, nolaila hoohuli ae la oia i kona lio i ka akau, a hoomaka aku la e kuupau i ka holo, a ke nana aku i ua keiki nei, he aloalo hoi ia e hele la, mea ole ka hihipe'a oloko o ka ululaau.

            No kekahi manawa loihi kela noke ana aku a ke Keikialii Marino i ke alualu, ua hoea aku la oia i kekahi ponaha malaelae. i nana aku ka hana imua, ike koli'uli'u aku la oia i na kanaka hololio elua ma kahi mamao loa, he elua a ekolu paha mile ka mamao mai iaia aku.

            I kela ike ana aku o ua keikialii nei i na kanaka elua i kahi mamao loa, ia wa i pane iho ai oia i kona lio: "Akahi ka hoi ko'u hoonaukiuki i kela mau kanaka, e alualu oe ia laua ahiki i ka loaa ana, a hoihoi aku ia laua no kuu halealii," o ka hoopili ae la no ia o ua keikialii nei i na ke-pa ma ka aoao o kona lio, a hoomaka aku la e alualu, elike me ka mama apau i loaa i kona lio.

            Ua loihi no kela noke ana aku a ua keikialii nei i ke alualu, alaila komo hou aku la oia iloko o ka ululaau, a i ka oili ana aku ma kahi malaelae. aia ka oia iluna o kekahi wahi kiekie, a ike aku la oia i ke ku mai o kekahi hale nani, a hoomanao ae la keia, o ka hale kakela paha kela o ke Kilokilo Moneka, nolaila ua hoomaalahi ia mai kana huakai, i ka pololei o kana hele ana mai la a hoea i kahi ana i makemake loa ai.

            Oiai he inoino ke alahele e hoea ai i kela hale kakela, ua hala okoa he mau hora akahi no oia a hoea mawaho o ka pa o ua kakela nei, ke nana la oia ma o a maanei, aole on a ike aku i ka maaloalo mai o kekahi mea, nolaila hele okoa aku la ua Keikialii nei e huli i kahi o ka puka, a no ekolu manawa i puni ai o kela pa i ke kaapuni ia eia, aole wahi mea a loaa iki, he mania pu wale no na wahi apau.

            No kela ku ana o ua Keikialii Marino nei i kahi o ka hoka. a hui pu iho no hoi me kona ike ole aku i ka maaloalo ae o kekahi mea. hooholo iho la oia, he oi aku ka pono e hoi oia noloko o ka ululaau e noho ai, a mai kekahi wahi pouliuli i na laau, mailaila mai oia e noke mai ai i ka haki'o, malia o ike pono mai oia i ka hemo aku o kekahi mea mailoko lai o kela pa ; o kona pololei no ia ke hele mai ahiki i kona poliolo okoa ana iloko.

            Me kela manao iloko on a e hoi noloko o ka ululaau e kakali ai, hoohuli mai la ke Keikialii Marino i kona lio a kamoe pololei aku la no ka ululaau kokkoke loa, a oiai hoi ua keikialii nei e hele la, e kuu hoa uhaiaholo o keia moolelo, e hoihoi aku ka mea kakau moolelo ia oe noloko o ke Kakela Melodiana, heaha la na mea e hanaia mai la maloko olaila.

            Ke hoomanao la no oe e kuu makamaka heluhelu, ma kela manawa a ke Kilokilo Monika i wanana aku ai imua o Magarita, no na hana ku i ka lokoino a ke Keikialii Marino, maluna o Hawila, me na kuka palaualelo iloko o ua keikialii nei, e lilo aku o Hawila i kane na kona kaikuahine, a pela hoi e lilo aku ai ua o Magarita i wahine na ke Keikialii Marino, ua wanana pu aku oia, e hoea aku ana kekahi malihini no ke Kakela Melodiana ma ke ahiahi o kela la hookahi no, a he oiaio, ua hoea aku ua wahine nei, a ma keia manawa a kaua e kilohi aku la maloko o ua kakela la, aia ke Kilokilo Monika ke noho pu la me Margarita ame ka wahine malihini, o ua wahine malihini la, oia no ka U'i Peresila o Peresia, ke aikane aloha no hoi a Margarita, ka ipo hoomahie hoi a Malavalia, kela kaikamahine nana i aha'i ae i na mahalo ana a na kanaka, ma ke kahua hookuku ma Roma, no kona akamai palena ole i ka pana pua.

            Oiai na wahine ekolu e noho ana maloko o ke Kilokilo Monika, i ke ano o ka huaka'i hololio a kana mau kaikamahine ia wa i pane aku ai o Magarita :

            "Ae ia maua no hoi o ka hele ana aku nei ma ka maua huakai, he maikai wale no ko maua holo ana, a oiai e wehewelie ae ana ke alualu o ka malamalama, aia hoi, halawai aku la maua me ke Keikialii Marino, o ko'u kamailio aku la no ia i kuu aikane nei, ka Lede Peresila, a o ka u'i hololio kaulana hoi o Peresia, e hoohuli ko maua alahele no kekahi wahi okoa loa, o ka hoohuli aku la no ia o na lio o maua no kekahi alahele hou,  a iloko o ka manawa pokole, aia maua iloko o ka ululaau e holo la, me ka puahia nui, a o ka piha makaukau iho no hoi o ko'u hoa nei i ka hololio, he aloalo wale ia no, na hihia oloko o ka ululaau.

            "Ua hoomau maua i ka holo ana ahiki i ka oili ana iwaho o kahi malaelae, ua hooi loa mai la maua i ka holo o ko maua mau lio, a ma kahi paha he elua mile ka mamao, ua huli aku la maua ihope, a ike aku la i ua keikialii nei, e alualu mai ana mahope, o ko maua komo hou aku la no ia iloko o ka ululaau, a huli hoi pololei loa mai la no ke kakela nei ; a me he mea la, ma ko'u manaoio, ua hookolo pololei loa mai nei kela keikialii mahope o ko maua meheu, a aia paha oia mawaho kahi i ku ai."

            I ka lohe ana aku o ke Kilokilo Monika i kela mau hoakaka a Magarita, a pane aku la :

            "Auhea oe'e kuu kaikamahine, ua pololei na mea apau au i hoike mai nei imua o'u, a ua hookolo pololei mai nei ke Keikialii Marino, ahiki i ke Kakela Melodiana nei, aka ua hoaa nae oia i kahi o ka puka o ka pa, e komo mai ai iloko nei.

            "He ekolu ana manawa o ke kaapuni ana mai nei i ka pa me ka loaa ole no o ka puka-pa iaia, a iloko o keia manawa a kakou e kamailio nei, ua hoi aku oia noloko o ka ululaau, no ke kakali ana malaila, ahiki i ka hemo ana aku o kekahi mea iwaho, o kona manawa ia e ike mai ai i ka puka, a pololei kana hele ana mai.

            "Auhea nae olua e a'u mau kaikamahine, e hoolohe pono mai olua i na mea a'u i ike, i hoolalaia, a e hoohalua mai nei no ka hoopoino ana i ke ola o Hawila, ame kekahi hana puuwai eleele loa i hoolalaia e ku-e ana aia, a e hookau mai hoi i ke kumaha maluna ou e ka U'i Margarita, a o ia keia :

            "la olua i hala aku ai ma ka olua huakai hololio, ma ka hora umi-kumamalua o ka po nei, ua hoomaka aku la au e nana i na hoike ana a na kahoaka o ka lani, he oiaio, ua ike aku la au i ka hoku o ke Keikialii Marino, an@e ka hoku o kona kaikualiine o Vaioleta. Oiai no au e nana malie ana i na kahoaka o ko laua mau hoku pilikino pakahi, ike aku la au i ka hui pu ana o ke kaikunane me ke kaikuahine, a o ko laua wahi i halawai ai, maloko no ia o kekahi keena malu oloko o ka halealii o ko laua makuakane.

            "No ka haawi ana mai ia'u i ka ike, no ka laua hana, ua nana hou aku ia au i kekahi mau kahoaka e ae, a he oiaio, ua ahuwale mai la ka laua mau hana imua o kuu mau maka, me he aniani kilohi la, o ia hoi, e kukakuka ana laua no na mea e pili ana ia Hawila ame oe e kuu Magarita.

            "Eia ka laua mau mea i hooholo ai, e hele mai ke Keikialii Marino e kii ia oe i wahine nana, a e hooikaika hoi o Vaioleta, e pahele ma na ano apau i wahi e lilo aku ai o Hawila i kane nana. Ina nae e hooko ole ia ana ka manao lapuwale o keia keikialii maluna ou. me ka maalahi, alaila ua hoolala mua oia, e pepehiia o Hawila a make, malia o kona kaawale loa ana aku no kekahi wahi e ike hou ole ia ai kona helehelena. pela iho la e ku hookahi iho ai oe i wahine nana."

            Ia hooki ana iho o kela mau olelo hoakaka a e Kilokilo Monika, ia wa i hiolo makawalu iho ai kona mau waimaka, a nona hoi ka uwe, he hookahi ka uwe like ana nie ka U'i Peresila. no ke ku maoli i ka ehaeha, o na hana lokoino a ka puuwai eleele i hoolala ai no ko laua poino.

            Oiai hoi na kaikamahine opio e hookahe la i ko laua mau kulu waimaka o ka ehaeha, e kikoo aku kaua i kekahi hiona maloko o ka halealii o ka makuakane o ke Keikialii Marino ma ia kakahiaka.

            I kela ala o Vaioleta a aumoe loa, he mea kau la a lohi kona puoho ana ae ma ke kakahiaka, oia ka mea mua loa i ala, a komo i kona lole, pehea hoi e nele ole i ke ala kakahiaka nui, aia ka hoi iloko ka li'a ame ke kuko kahi i loku ai, e ake no a lilo mai keia Naita kaulana i hoa kaunu nona.

            I hakalia no a ala mai o Hawila mai kona haimoe ana, o ke komo aku la no ia o ua kaikamahine nei iloko, me ke pawai holoi maka ame na mea apau e pono ai ka hoomaemae ana, aia hoi maluna o ka helehelena o ua kaikamahine nei ka hoohie ame ka hooha'i, a i ka wa a Hawila i ike mai ai i ke komo ana aku, haawi mai la oia i kona aloha kakahiaka me ka minoaka no hoi ma kona mau papalina, a na ia hiona a Vaioleta i ike aku ai maluna o ke kanaka a kona puuwai i li'a nui ai, ua olu iho la oloko ona, a i wale iho la no, e paa ana ka pihi nui iaia, me ka noonoo ole ae nae, he i'a keia i ku mua i ka makau, a he manu hoi i walea i ka mukiki i ka wai ono o ka pua lehu. Oiai hoi o Hawila e holoi ana i kona maka, a e hoomaemae ana iaia iho, ua haalele mai la o Vaioleta i kona keena, me ke kono ana mai i ua o Hawila e hele aku noloko o ke keena hookipa, malaila hoi laua e luana ai, ahiki i ka makaukau ana mai o ka aina kakahiaka, he kono hoi a Hawila i haawi koke aku ai me ka piha ohohia.

            O ka hoomaemae hoi ia o Hawila iaia iho a pau, komo mai la i kona paalole, ia wa ioiliaku ai oia, a komo ana noloko oke keena hookipa, aole no hoi i li'uli'u iho, hoea mai la o malavalia, a he hookahi ko lakou luana like ana.

            Ua hoonanea iho la laūa nei me ke Kamaliiwahine Vaioleta no kekahi mau minuke, a oiai aia wale no maluna o Hawila ke koikoi ame ka ano'i a ua kaikamahine nei, a ua lilo hoi ko Malavalia hoea ana aku i wahi e hiki ole ai iaia ke kamailio mai i na olelo e paheleia ai ko Hawila noonoo, nolaila nonoi mai la oia i na keonimana elua, e hookuu aku iaia e hele no kekahi hana, a haawi aku la no hoi laua nei i ka ae, i kona kaawale ana aku, i huli ae ai no o Hawila,a ninau aku la i kana aikane ia Malavalia:

            "Heaha kau meahou o keia kakahiaka? Pahea kou moe ana i ka po nei? No'u iho, ua nanea maoli ko'u hiamoe ana ahiki wale no i ka puoho ana mai nei."

            No kela ninau hoomaoe hoi a Hawila, ia manawa i pane mai ai kana aikane : "Aole no a'u meahou ano nui i ike ai, aka nae ia kaua no hoi i hiamoe ai ma ka po nei, he maikai wale no ia moe ana aku a'u ahiki i ko'u puoho ana ae i ka hora ekolu paha o ka wanaao, a ia'u no a pili iho ko'u mau maka. o ka loaa koke aku la no ia o kekahi moeuhane. me he mea la ka hoi, o ke ano maoli no o na mea a ko kaua mau maka e ike aku nei.

            "Ike maoli aku la no au ia Peresila me Magarita e kau ana maluna o ko laua mau lio, aole nae me ko laua mau lole hololio o na wahine, aka he mau paalole ko laua o na kane e komo ana. I ka manawa i ike mai ai o Peresila ia'u, ua ani peahi mai la kona lima, e kono mai ana ia'u e hele aku, a no ko'u manao no hoi, he kino maoli no kela no ka'u mea i aloha ai, ua anehe aku la au e hele, o ka mea nae nana i hookahaha loa mai i ko'u uhane, mamua o ko'u haalele ana iho i ka'u wahi e noho ana. aia hoi, lohe aku la au i ke pohapoha o na kapuai o kekahi lio, aole no hoi i li'uli'u iho, oili ana no ke Keikialii Marino, maluna o kona lio ulaula, o ia no kela lio ana e kau ana ma nehinei. I ka manawa nae a Marino i ike mai ai ia'u, ua kaohi mai la oia i ka huhu me ka inaina, a no ka hoike okoa ana mai i kona ano maoli, unuhi ae la oia i kana pahikaua a paa iloko o kona lima, a hoani mai la imua o'u, me ka hoopuka ana mai i keia mau olelo :

            " 'E keia kanaka lapuwale, aole loa ou kuleana iki i kela mau wahine, aka owau ka mea i kuleana ia laua.' Aole o'u pane wale aku no kela mau olelo kohu ole a ka Keikialii Marino, aka ku malie wale aku la no au, nana iaia me ka nalu nui ana i ke ano o kana mau olelo, o ko'u manawa hookahi no hoi ia i ike hou aku ai ia Magarita me kona hoa, e holo ana me ka mama apau i loaa i ko laua mau lio, a mamuli o ko'u piha me na manao pihoihoi, me ke kuhihewa hoi, he mea kino maoli la no ka'u i ike aku ai, ua puoho ae la au, eia ka he moeuhane wale no ; a o ia ka'u meahou i lohe mai oe e kuu aikane aloha.

            "ma ko'u manao, aia kekahi mau mea ano nui iloko o keia moeuhane, a ke ninau aku nei au, heaha la kau wehewehe ana no keia mea?"

            I ka lohe ana o Hawila i kela meouhane, ua noke e ae la oia i ka akaaka, o ke ano hoopohala, a ua loihi @o kela noke ana a ua Naita Hoopahaohao nei o ka Luahuna Waiwi i ka akaaka akahi no oia a pane aku, i kona hoaloha :

            "He moeuhane kupaianaha i'o no kau, a no ko ike paha he akamai au i ka wehewehe ana i na moeuhane elike me Iokepa o Aigupika, ame Daniela o Babulona, pela iho la oe i hoomanao mai la, owau ka mea nana e akaa ae i na meahuna pohihihi, o ko moeuhane.

            "Heaha la hoi, ke hoakaka aku nei au, elike me ka'u i ike ai he pono, a nau no ia e ike mai, ke pololei nei paha ia hoakaka ana, aole paha, o ka'u nae, ka hooko aku elike me kou makemake ; nolaila eia ka'u hoakaka ana :

            "Ma kuu manaoio maoli, iloko o keia manawa hookahi a kaua e kamailio nei ma keia keena, aia ka Lede Peresila me ka U'i Magarita, ke hui pu mai la ma kekahi wahi. I keia manawa hookahi no hoi, aia laua a elua maloko o ka ululaau, a aia hoi ke Keikialii Marino mahope o ko laua meheu kahi i hookolo ai, me na manao hoohalua e loaa kela mau wahine opio iaia. O keia ka'u hoakaka no ko moeuhane, a nau ia e koho mai, ke pololei nei paha ia hoakaka, a i ole, ke hu nei paha i kula."

            "Ua kulike no ka hoi kou manao e kuu aikane me ko'u, o ka'u hoakaka ana no kena no ka'u moeuhane, o ka mea nae a'u e kahaha nei, o ia no ka hiki ana i ke Keikialii Marino, ke hookolo mahope o ka meheu o na lede opio, a in a ua haalele i'o mai kela Keikialii i ka hale nei, ia kaua no e nanea ana i ka hiamoe, i ka po nei, alaila, o kela kekahi o na kanaka lapuwale a'u e kanalua oe ai, a hopohopo iho paha, i ke kapa ana aku iaia pela, a he kohu ole maoli ke ano o keia hana."

            Hakalia no nae a pau kela mau olelo a Malavalia i kama ilio mai ai i kana aikane, komo ana no o Vaioleta, a ia laua nei i ninau aku ai, no kona kaikunane, hoike mai la ua o Vaioleta, ua hala aku ke Keikialii Marino no kekahi aoao o ke aupuni, mamuli o kekahi hana ano nui i pili i ke aupuni, a e hala ana hoi iaia he eono la mamua o kona huli hoi hou ana mai no ka halealii.

            Mamuli o keia hoakaka a Vaioleta akahi no o Hawila ma a hoomanao ae la i ka pololei o ka laua mea i hoakaka ai no ka manao o ka moeuhane a Malavalia, a uwiuwiki mai la ka malamalama uuku o ka hoomaopopo iloko o laua pakahi, aia i'o ke Keikialii Marino iloko o ka ululaau, aole hoi i hala aku no kekahi hana ano nui, elike me ka hoike a Vaioleta ia laua, eia nae aole ua mau kanaka opio nei i hoikeike mai ma ko laua mau helehelena, i kekahi wahi ano o ko laua hoohuoi, no ka oiaio ole o na olelo a keia kaikamahine opio i kamailio aku ai.

            Oiaio nae lakou nei e nanea ana, komo mai la ka Moi Ilumera, a no ka hoike ana ae i ko laua makee i kela moi, ua ku ae la o Hawila a iluna, a haawi mai la i ko laua aloha kakahiaka, pela hoi ka haawi pu ana mai i @a hoomaikai ana i ua moi nei, me ka pana'i ana aku no hoi o ka Moi Humera i kona aloha i na malihini a kana keiki.

            Ua noho pu iho la ka Moi Humnera me na kanaka opio maloko o ke keena hookipa no ka hoohala ana i kekahi mau minuke, ma ka kamailio ana, aia no hoi kana kaikamahine me lakou kahi i kamailio pu ai, a i ke kani ana mai o ka bele o ka rumi aina, o ko lakou ku ae la no ia iiuna, a hele aku la no ka ai ana i ko lakou aina kaahiaka.

            No ka hora hookahi paha kela noho ana a lakou e ai, a i ka maona ana, ia wa i kamailio ae ai na kanaka opio, he makemake ko laua e hele holoholo ma kekahi mau wahi kaawale mai ka halealii aku, o ko laua hele pololei aku la no ia noloko o ka ululaau e pili kokoke mai ana i ka halealii, a malaila i hu'epau ae ai ua mau kanaka opio nei i ka nui palena ole o ko laua aloha no ka laua mau ipo.

            Ua kamailio pu ae la no hoi ua mau kanaka opio nei i na mea e pili ana i ke Keikialii Marino, a i ka hoohuihui ana ae i ko laua mau noonoo i kahi hookahi, koho okoa iho la no laua, he mea oiaio loa, aia ua keikialii nei maloko o ka ululaau o Urania, kahi i hoomakakiu ai no ka hopu ana ia Magarita a paa iaia.

            Me na manao maikai ole he nui iloko o laua e nalu la, haalele aku la laua ialoko o ka ululaau, me ka manao e hele holoholo aku no kekahi wahi okoa, ia manawa i hoea mai ai kekahi leka i hoounaia mai e Vaioleta, ma o ka elele la, e lawe mai a haawi ia Hawila.

            Nana iho la o Hawila i na manao i kakauia maloko o ua leka nei, e kauoha mai ana o Vaioleta i ka manawa a ua o Hawila e ike ai i kela leka, e huli hoi koke aku oia no ka halealii, no ka mea ua makemake loa ua kaikamahine nei e ike iaia.

            O ka heluhelu hoi ia o Hawila a maopopo na manao oloko o ka leka i haawiia mai iaia, ia wa i pahola ae ai ka minoka ma kona mau papalina, a haha'i aku la i kona hoaloha i na mea apau, me ke koi okoa ana aku hoi ia Hawila e huli hoi koke laua no ka halealii, malia mamuli o ko ua o Hawila ae ana aku i ke kono a kela kaikamahine, pela iho la e loaa mai ai ka ike maopopo loa ia laua no ka hana a ke Keikialii Marino i hele aku ai e hooko.

            Aohe a Malavalia hoole ana aku i kela koi a Hawila, nolaila huli hoi pololei aku la laua no ka halealii, aia hoi ma ka puka o ua halealii nei, e ku mai ana kekahi wahine lawelawe, a ninau mai la ia laua :

            "E oluolu hoi olua e na keonimana opio, e hoike mai, owai la o olua ka mea i kapaia kona inoa o Hawila?" wahi ana me ka alaalawa ana o kana nana ana ia Hawila, alaila nana aku ana ia Malavalia.

            "O ka mea nona ka inoa au e ninau mai nei ea, owau no ia e pane aku nei," wahi a Hawila. me ka wehe ana ae i kona papale.

            "He nani hoi ia, ua pane mai la oe i ka'u ninau, nolaila aole no'u la makemake e ike ia oe, aka no kuu haku wahine no ia, a ua makemake nui ua haku nei o'u, e ike ia oe, a o kana kauoha ia'u, e lawe pololei loa aku au ia oe imua on a, a e oluolu hoi oe e keia keonimana, e hookuu mai i kou hoaloha."

            O ko laua nei komo aku la hoi ia a hoea noloko o kekahi rumi, alakai loa aku la ka wahine kauwa ia Hawila a kuhikuhi aku la iaia e noho aku maluna o kekahi noho nui, ia wa i huli hou mai ai oia hele no kahi o ka puka, me ke pani ana aku a paa, me ka mau no nae o kona ku malie ana malaila, a hoomaka ae la oia e wehewehe i ka uhimaka e alai ana i kona helehelena, a pela hoi me kekahi mau mea hoano e ana i huna ai i kona ano oiaio maoli, a i ke kaawale ana ae o ia mau mea apau ike koke aku la no o Hawila me ka hoohewahewa ole, eia ka o ke Kamaliiwahine Vaioleta no keia.

            Me ka helehelena hoohie, pane mai la ua o Vaioleta i ka i ana ae : "Manao au la, e hiki ana ia oe ke ike mai ia'u iloko o kela mau mea hoano e a'u o ke kiola ana aku la, eia ka aole, oiai ke ike aku nei au, ua hoopiha loa ia aku oe me ke kahaha, no keia halawai pu ana o kaua," me ka lalau ana aku o ua kaikamahinealii nei i kekahi noho, a uwai aku la a kokoke mamua o Hawila.

            "Auhea oe e Sa Naita mamua o ko'u hoike ana aku ia oe i ka manao a'u i makemake ai e ike ia oe maloko nei o keia keena, ke noi e aku nei au i kou oluolu, e hoomohala pono oe i kou mau noonoo apau, i hiki ai ke loaa maoli aku ka hoomaopopo ana ia oe no ke ano maoli o ko'u manao."

            "Aia hoi paha a lohe mua aku au i kou manao, alaila hiki ia'u ke ike iho i ka waiwai ame ka waiwai ole o ka hoomaopopo ana, aole paha he mea hiki i kekahi ke ike i kana mea e hana ai, ke ole oia e maopopo mua i ka manao o kona hoa olelo," wahi a Hawila, me he mea la, aole he wahi ano maikai ole iloko on a, no ka hana a keia kaikamahinealii.

            "Ua maikai kena pane au e Sa Naita, a mamua nae o kuu hoike ana aku i ko'u manao, ka makemake nei au e hoohiki mau mai oe, i kou wa e lohe ai i ua manao nei, aole oe e hoike hou aku i kekahi mea okoa, mawaho ae ou, o e a owau o kaua wale no ke lohe ia mea."

            "Ke haawi aku nei au i ko'u ae, a o ua ae ana la a'u, maluna no ia o ka hanohano o ka oihana naita a'u e paa nei, a ua maopopo no ia oe e ke kaikamahine, o na olelo hooia a kekahi naita oiaio, maluna o kana oihana, he olelo ia i oi aku kona laahia loa, mamua o na olelo hoohiki a na kanaka, ka mea hiki wale no ke uhakiia, elike me ka loli wale o ko'na kanaka ano."

            "He nani hoi ia, ua haawi mai nei oe i kou ae, maluna o ka hanohano o ka oihana naita, nolaila e lilo na paia o keia keena i hoike, no kou hooko pololei i kau hoohiki. E hoolohe mai oe i ka manao a'u i makemake ai e hoike aku, o ia keia" : Alaila hua'i pau mai la ke Kaikamahinealii Vaioleta i ka nui o kona aloha no Hawila, e hu'epau ana i na meahuna a kona puuwai e hiipoi la, me ka hoike okoa ana mai, ua hiki ole maoli iaia ka hiamoe ma ka po aku mamua, i kau a mea o ka li'a, ke kuko ame ka makemake e lilo o Hawila i kane nana, a ia kuu ana iho o kana hoike ana, ia wa ninau okoa mai la :

            "Ua lohe pono aku la oe i ko'u manao mai ka mua ahiki i ka pau ana, i hakalia wale no ia oe, o ka pau ae la no ia, nolaila pehea aku la la ia kikoni ana, ua ku aku la anei i ka piko, kahi momona?"

            I ka manawa a Hawila i lohe pono aku ai i ka manao o keia kaikamahinealii, ia manawa i opuopu ae ai a hanupanupa na manao kupouli iloko ona, no ka mea aole loa oia i moeuhane mua e waihoia aku ana kekahi manao o kela ano, a no kekahi mau sekona pokole, aole e hiki i ua o Hawila ke pane koke mai, aka nae, mahope iho o ka uumi hoomanawanui ana i kona mau manao maikai ole apau, ia manawa i hoomaka mai ai oia e kamailio i ka pane ana mai :

            "No kau ninau e kuu haku, no kou manao, in a paha ua kulike ke kikoni ana a ko kaua mau puuwai, ke hoike aku nei au i ka mea oiaio loa, aole e hiki ia'u ke ae aku, no ka mea ua paa mua ka'u hoohiki me kekahi mea okoa, a o ua hoohiki la, aohe mana ma ka honua nei nana e mawehe ae, a no ka mea no hoi, ua haawi aku au i kuu puuwai iaia wale no, o ka make wale no ka mea nana e mawehe ae ia hoohiki paa."

            I ka lohe maopopo ana mai o Vaioleta ka mea hoi i kapaia ka Pua Lilia o Hungaria, ua ulupuni koke ae la oia me no noonoo uluahewa, hoike mai la hoi kona helehelena i ka piha inaina, alatla ku ino ae la ua kaikamahine  nei Luna a keehi iho la hoi i kekahi o kona mau wawae iluna o ka papahele me ka pane ana mai me ikaika.

            "Mamuli o kou hoole ana mai nei imua ponoi o kuu alo, aole oe e lilo mai kane naʻu ke hoike aku nei au imua ou me ka hookamani ole, ke hoohiki nei au ma ka inoa o na uhane lepu apau, aole loa e moe kuu mau maka ahiki i ka hookeia ana o koʻu makemake. E hookolo aku ana au mahope o kou meheu iloko o na la apau o kou ola ana, o ka make wale no ka mea nana e kaohi mai ia'u. mai ka imi ana aku i na alahele ap@@ e hookoia ai ka iini a kuu puuwai, a e hoohokaia ai hoi kou manao, e lilo aku oe i kane na ka mea au i hana aku ai i ka hoohiki me ia. "E lohe hou oe wa, aole he mean nana e alalai mai i ka hiki ana ia'u ke hjooko aku i ka'u hoohiki, a malia i wahi paha e hiki hou ole aku ai ia oe ka hoopakiki, he mea pono no ia oe ke lohe, e imi aku ana au ma na alahele apau. i wahi e kaawale loa aku ai kela wahine i haawi aku ai i kou puuwai iaia. a me kela mau olelo hope, i haalele awiwi iho ai ua Pua Lilia nei o Hunegaria, a koe wale iho la no o Hawila, maloko o kela keena, a oiai aole he kohi o kona noho hookahi wale ana iho no, ku ae la oia iluna a hoi aku la noloko o ke keena hookipa, kahi ana i manao ai malaila oia e hui pu ai me kana ai kane me Malavalia.

            Ua loaa i'o aku la o Malavalia ia Hawila maloko o ke keena hookipa, a oiai e kakali mai ana o Malavalia o ka lohe i ke ano o na mea i kamailioia mawaena o kana aikane ame Valoleta ua hooninau mai la oia i ka meahou, eia nae, ua pane hoolalau wale aku la no o Hawila, me ka puai ole aku he hookahi mea, o na olelo a ke Kaikamahinealii Vailoeta iaia ; o kana wale no nae i olelo aku ai i kana aikane, o ia no ko laua haalele iho i ka halealii ma ke kakahiaka ae o kekahi la, huli hoi pololei aku noloko o ka ululaau o Urania, malaila laua e ike pono ai i na mea e pili ana i ka moeuhane a Malavalia, a laua hoi i hoakaka ae ai i ka manao o ua moe nei ma ia kakahiaka, no ke Keikialii Marino.

            Ua maikai keia manoa o Hawila i kona hoaaloha, me ka haawi koke ana mai o malacalia i kona ae, nolaila he hookahi a laua hana o ia no ke kakali ana aku o ka hoea mai o ke kakahiaka o ke kahi la mai, o ka haulani no ia o ko laua mau lio, noloko o ka ululaau ka pahuhopu.

            Oiai he hana molowa na laua ka noho malie wale iho no maloko o ka helealii, hoi aku la laua nei maloko o ko laua mau rumi. no ke komo ana i kekahi  mau lole hoonalonalo no laua a ia oili ana mai kamoe pololei aku la ka laua hele ana no ka kulanakauhale, ma ke ano holoholo, a makaikai i ke ano o kela wahi.

            O ko laua nei hele nae ia a hoea no kekahi hale hokele, komo wale aku la no laua nei iloko ua hele no hoi ua hokele nei a piha i na kanaka ame na naita e kailewa ana no na phikaua a ua poe naita nei ma ko lakou, aoao a ua hele hoi lakou a kahiʻohiʻo oiai he hana nui ka inu rama maloko o ia hokele a o ke kumu piha nui ia no hoi ia e na kanaka.

            I aiea hoi e loaa ai he wahi kumu kupono ma ko laua nei aoao, no keia komo ana aku maloko o ka hokele, hele pololei aku la na kanaka opio a ku ana mamua o kahi kuai rama, ia wa i kauoha aku ai o Hawila i ka mea kuai rama e lawe mai i mau kiaha waiona no laua, iloko o ka manawa pokole loa, "No kau ninau e kuu haku, no kou manao, in a paha ua kulike ke kikoni ana a ko                   kaua mau puuwai, ke hoike aku nei au i ka mea oiaio loa, aole e hiki ia'u ke ae aku, no ka mea ua paa mua ka'u hoohiki me kekahi mea okoa, a o ua hoohiki la, aohe mana ma ka honua nei nana e mawehe ae, a no ka mea no hoi, ua haawi aku au i kuu puuwai iaia wale no, o ka make wale no ka mea nana e mawehe ae ia hoohiki paa."

            No kekahi manawa loihi kela noke ana aku a ke Keikialii Marino i ke alualu, ua hoea aku la oia i kekahi ponaha malaelae. i nana aku ka hana imua, ike koli'uli'u aku la oia i na kanaka hololio elua ma kahi mamao loa, he elua a ekolu paha mile ka mamao mai iaia aku.

            "ae he hoaloha pilipaa au nona.aka. aole au e hoike aku ana i kona wahi e loaa ai ia oukou. ahiki i kouu lohe mua ana aku i ke kumu o ko oukou makemake ana e ike iaia in a he manao iloko o ka manawa pokole hano ia koukou, e ka halawai ana me ia he aloha @@ha"