Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVI, Number 9, 1 March 1918 — NA LONO LIKE OLE E PILI ANA I KE KAUA MA EUROPA [ARTICLE]

NA LONO LIKE OLE E PILI ANA I KE KAUA MA EUROPA

I Koikoi ka Hoopa'i o ke Aliikoa i Hoo'.e • i ke Kaua aku ia Kelemauia | NEW YORK, Foh. 2.',.—X 0 ka lioolo ! ana aole o kaua ~aUu ia Koleniauia me ka nana 010 ao i kana i hooliiki ai o l»oo- : ko aku i ka Amenka niau koi ina kona | ano he makaaiuana a he aie l;ona i ka- j na haūa, ua hoopania ke Kapena Dnvid j Henkes o ka pualikoa helewawae unii- : kunianiaono Amerika inai ka oihana koa aku a ua hoopa'iia o!a he 25 makahiki : hoopaahao. Ma ka oleloike e ku-e aua ia Kapena Henkes pa ik?ia kona hoao , ana e haalele i kona koinisina a ua pi- ' nepine kana hoike ana ae ma ke akea aole oia e hakaka ana nb ke ku-e ana ako i kona niau pilikoko ame na maka- j maka maloko o na pualikoa Kelemania. j I ka nele ana o ke aponoia mai o kana | hoihoi ana aku i kona komisina ua pi- j nepine karra inau ke kakau | ana aku i ka Akukana-Kcnerala e hoa- j kaka nua i kana mau kunui 110 ka inake- ' make ana e kaawale mai ka oihana koa J aku. | Hahaea ke Kaua ia Mai o na Amerlka ' 'e na Kelemania; i: WASHINGTOts T , Fe)>. 25.—Ma ka Poalima, ka Poaono ame ka la aku la i nehinei ua la hnhana loa o ke kiia ana mai o na pu kuniahi a ka enemi maluna | o na niahele o ka laiiia e paaia ana tj na j koa,Amerika maluna o ke kāhua kaua ma ka hapa komohana a ua pnnaiia aku ia e na pu kuniahi mai ua }>apu aku a j ua koa Amerika ine ka luku nui ia aku ( o ka enemi, o keia ka hoike i hoopukaia ae ma ka po aku la Phala e ke keena kaua, elike nie ka lono i loaa niai ianei mai ke kaliua kaua niai a na koa Auie,rika maloko o Palani. Ua' ike'a ma ka lono "kelekalapa i loaa inai aia maluua , • mahele o ka laina e paaia ana e na : leoa Ainei'ika ke kale!ē nui o na noonoo awa- a' na Kelemania nianiun o na pualiko'a o iia aupuni huiia e ae a.lie liilii ioa; ka holopono o ka l.ikou kaua me ikalii i lilo aleu ia lakou ma ke kaua ; 'āna. * • . Ma ka' Poalinia aku la i liala ua hoi'lioi m'ai na Keleniama i ke kileowaena o ke ki ana i ka laleou mau pu lniniahi mialuua o ka ma'hele a na koa Aincrika ma ka akau aku o Tours. Ua kiia aku na 'pukunialii niai na papu aku a na Anieiika me- ke koikoi o na poino i lia- ' ijaia aku ma ka aoao o ka enemi aliiki j i' lia pio ana o ke kani hou inai o na pu I; ilkuniahi a na Kelemania, ua hooliamau I Itia iii'' aku paha a aolo paha, , j i ike v nul0])0p0 ia. | i Hoa'uheeia Aku na Koa Hoomakakiu ! ā ka Enemi | j : ' Ma ka po Poaliina ua lioh pono ke k'ai ana niai a na koa lioomakakiu Jve-, lemauia a komo maloko o ka laina o na ; uwea ooi hoohihia a na koa Anieiika, ■ ein\ nae, ua ike e *ia aku a lioauheeia akū lakou. . |: tfa Hana na koa hoomakakiu Aiiierika no ka hana ana i na pa uwea ooi • lioohihia mai ka po PoaUma nmi ahiki i ; ke aiinioe ana o ka po aku la i 'hal'a' mē ; ka ' hoopilikia ole ia mai. " j: " Ma ka la aku la i nehinei ua liuhana • loa nie ka hoomalia' ole ke kiia ana mai o -na pū kuniahi niai na-papu inai a na j •K.clemania olike me ka maa.man ia la- J kou .ka ikeia niamua aku, a ua panaiia j; ! aku, ia ki ana mai a lakou e na pu kuniShi a im koa Aineiika me ka pināiūai' ; ! a hikiwawe loa. " " Iloko o ka inanawa o ka liaka!:a ana mā ka la aku la i nehinei okolu maū koa Ainerika i manuheu liilii, ma kā touo i loaa mai ianei niai ke Kenerala . 'refshing mni ma ka Poaha aku, he ewalu .mau koā lielewawae i eha mahuneliune. Aohe hoike a ke Kenerala Persliing no na koa i oha a i niake paha mai lā Wai' i loaa inai ianei māl iaiā mai. * ■ ' . I,awe limanui ia na Mokupuni Alānd e ke' Aupuni guedena PETROGRAD, Feb. 25.—E lawe aua i. ka manawa kupono loa a Euiia i ike ilio ai iaia iho ua hoopioia a ua hiki o!e ke kaua 'hou aku inalalo o na kauoha a '■ kelēmauia lanakila, ua hooleleia mai la" [ nā-pualikoa Suedena a lawe aku la i na ' • Mokupuni Alan>i ine ka hoopioia o na j pualikoa Kukini e ku-e aku ana ia lakou malaila. j He mau inokupuni pili kokoke loa j inai lakou i lee aupuni Finland, na ke j alawai Skiteth i hookaawale ia lakou j mai Fiuland aku. Ua hookaawaleia la-j kou mai ke aupuni mai o Suedena e j ke kaikuou<j Aland, he iwakalua-kuma-malima mile ke akea. lle mau moku'puui lakou i onaia e ke aupuni Suedena | mamua ahiki i ka hoolilOia ana mai ia Kusia malalo o ke kuikahi i ka 1809. He lahūi Suedeūa ka hapanui i noho mau maluna o ia mau mokupuni a lie aneank iwakalua-kūmamalima kaukani ko lakou nui malaila. Aia keia inau mokupuni ma ka ouku o ke Kaikuono o Bothnia o ka waiwai 0 nei mokupuni he kahua kaua ano nui ! no ke kupale ana iloko o ka wa kaua. i Makaukau o Pelekane e Hana i KekaM j Mea no ka Holopono o ke Kaua ATLANTIC PORT, Fel>. 9.—Ua hoea mai ianei inai f kekahi awakuinoku Pe-1 lekane mai ka Ela Rea«ling, ka Haku a , lunakanawai kiekie o Beritania Nui a j Komisiim> kiekie a elele aupuni kuikawa , i : Anierika nei. JEa ka po aku la i hala ma kēkāhi tfiau olelo- aua o ka ae ana i mai e hoolahaia e ka Prk fv.) 1 hoakaka īnai ai oia i ko ka lahui Pelo-. kane ku makaukau maū mo ka hoomaiiawanui me ka nana ole i ka nui o na >

pilikia ame na hookaumaha e hoea māi ana a o alana aku i kela me keia mea i men e lona ai kn.hopenn kupono wnle no i makemnke in no kein knun woliAveli. O kn īimnaopaa e homau aku i ke kaua ana aliiki i ka loaa ana o ka ho pena lanakila ua prta loa iloko o na noonoo o ka lalnii Pelekane ma kona manawa i haalele nku ni elike no me ia mai mua mai, wahi a kaun hoaknka. Hoomāka Hou ia ke Kaua Maluna o na Eukini COPENIIAGEN, Feb. 19.—Ua lioomaka hou ia ke kaua niawnena o Kelemania ame Ru6ia, ua a'e ao la na pualikoa Kelemania ma kela aopo o ka Muliwai Dvina a ke ka'i ae la imua me ka kaua ole ia mai, ke enii hope ae la ke koenn iho o na pualikon Rukini, a i ole ke haawipio ae la paha ia lakou. Ua ka 'i ae ln o Kelemnnia me ka hoike maopopo mai no o kona honliui ma ke akea, Austro-Hungāry, o ka mea e nanaia aku ma ke ano he mokuahana koikoi loa ua lioohuaia mai ia hopena mawaena o Berlin ame Vienna. Ke hakilo mai la ua Aupuni Huiia a pela me an aupuni i konio ole i ke kaua no kekalii mau lioāilona e lioike maopŌpo mai ai i. ko Ausoturia kahua e ku ai me keia ku-e aku la o na Kelemania i ko lakou makemake'āme ka lakou i hoolaha ae ai ma ke akea. Ke A'o a ka Nupepa ia Berlin lie mau la lehuloliu aku nei i hala ke a'o mua ana mai a kekahi nupepā Auseturia ia e lioakaka āna i ko Auseturia ku-e i ka hooūka hou ia 0 ke kaua ma ka hapa liikina, lie han» 1 ku-e i ka makemake o kela ame keia kanuka Auseturiā. He olelo hooinaka'uka'u no ko Ausefcuria Mookaawale iaia mai ka liui »na me Kelemania ka *i hoolahaia ae a ua hookoikoiia na olelo e hoakaka ana no kA makemake o ka laliuikhiiaka Ausēturia e hānaia ke kuikahi malulua me Rusia. O keia liooināka hoū ia ana ō' ke kaua e ūa puālikoa Kelemania ma ke kahua kaua o Rusia Akau ua hoolahaia ae ia e ke kuhina kaua mai Berlip mai, kalii nana ia hoolaha i hōike ae ua a'e ae la na puālikoa Kelemahia nia le'ela aoāo o ka Muliwai Dvina ma ka Poaono, o ke kauoha e nee aku na pualikoa ua lmawi ia ae mā ka.manawa i pau ai o ka lioomaha'ana o ke. kaūa. He lono niai Stockliōlm mai a i lawe iā īiiai ka Nupepā Sooial Demokarnta mai, ke hoakaka lina o ke kaūa nui mua a ua 'Kelemaniā e akū ana e hoopōlōleiia aku ana ia māluna- o nā pualik'ōa Bolslieviki e kiai mai la ma Ēsthbniā,' ka'aina e kōkoke aku anā ia Petro'grji(V. " KaUā na Kukini Mawaena Iho no o Lsikau. LONDON, Feh. 19—Me ia ike inai uo i ka hooniāka hou ia ak'u o ke kaua ;o Kelemania, i ka nana aku aia ke ka- , l'ele iiui o ka nōonoo o na kenerala o ke Aupuni Bolsheviki maluna o ka īiōomalu ana i na liāunaele ilio o RŪsiā, a e liōomau' aku i kā lakou kāua anā i niea e loaa āi ia lākōu ka nolio mana ana niāluiia ō ka laliui kanaka Rukini holoo)cōa, inā no e lawēiā niai aua ia e iia Keleniania i a'e āku la i nei ; niaiiawā mā kela aoao o ka Muliwāi Dvi'uāi Me ka nana olē mai l ko' lakou pōino mai walio aku nei aia no nae lakou ke liooiiiāu la i kē k'āūa'aūa maw'aen'a iho o lakoū. Ūn loa. ko Kuaia īiiahāe , māinuli o na kūlōko, 0 ke kulāna hoojiouopoJio aupuni ūa huikāu a ha'u'naele, a o na hana luku wale mawaena ihō o ka lāhūi ke paliōiā la mā o a ināa- , nei. ... 'Ma ka' 1 (^n o kel ekahipa liope lōa- mai Petrogi Ail mā 'kā po nēi i 'hoikeia māi ai ka hāūlepiō anā o ha pualikoa Pōlani i na pūalikoa ā ke aupuni Bōlsheviki ma kahi kōkōke aku i Minsk. Ma keia wahi i hāulepi'o ai ka maliele eono o na pualikoa Pōlaūi me ka nūi hewahewā o na ol'&' i poino. Ua oleloia ma 'ia loho * hookahi' puālikoā ō na Po l lani i luku holookoāi^. E lawe ana o lapana ame Amertka he ( Mau Keehinjdiaiia LONDON, Fel). 26.—Ua makaukau o lapana e hooko aku i kekahi lyina no ka hoopakele ana i ka' Ilikina no ke ku-e i na hana i ike ole fā aku a Kelemania maloko o Siberia* ,£llke me kn lono kelekalapa i loaa 'mai ' iāuei 'ma'i Harbin mai. Ma ia manawa like ua lawe mua ia e ka hana e ke'ake'a ana i iea" hoolilōia o ke awakuniokū o V)a(iivoBtok i kahua hoolūlu nō na mokuluu Kelemania a i kahua no ua mokukaua ona e liaua pu ana me ka Rusia apono maii O keiā lono Kōpe ua loaa mai jnai Tok'io mai. ' y Ua haalelē aku ka mokulawehae Amerika» nō Vladivostok, kahi o ke kuhina Amerikā Francis ame nā kanaka Amerika e laweia mai ai noluna o ka niokukaua no ka hoōp'akele »nā ia lakou. Ua.hoike ia mai ma k» leuō kelekalapa 'mai Harbin mai āia na Kepani ma ke kulana e. I&we ae āi i kekāhi mau keehina e kū-e' āku fā Bibēria, inaluna o ke kahua aia s ka hilinui a ha aupuni huiia maluna o Japana.no ka.hoopakele ana i ka maluhia o-ka Hikina, a ua lilo ; kela mau haunaele kūloko ma ka. akau o Mongoli» i mea hooweliweli aku i k» inaluhia o na aupuui ma ka hikina holookoa. O lapaua, nia ka lono mui Harl.in mai, no ka maiiawn loihi koua hooniakaukau ana e komo mai iloko o Bi- . bcriu ina e hoohua mai ana ka.hauna-

elo inaWko o Ru;siii i ka liopenn o i inaia ai ke kuikahi ninlulna kaawalo i , t > ; Kolemania e lilo ai o Rusia i knim.-i t > ! hoolakoia aku ni kn enemi mo na lak,, ' ai ame na lako kaua. I I kulike me ka louo i h<tī.l<eia in:u ~ ka lapana liann i hoolala ai koi.'o i»n n„. ' ke oki ann i na alanui kaanhi o ln.lo ' ana mawaena o Sil»eri no ke keaki'K :i: :i I nku i ka hnna hou ana a nn Kelenul; i:i I i laina liou e lilo ai ia i alanui kaanki e halilinli akū ai ka palnoa iloko o Kel.mania mn'ke alaliele aku o Rusin a n<> ke keakea pu ana lioi i ka hoohanaiu j o na awakumoku ma ka Pakipika e nu I Kelomaiiia no kona mau mokuknna. I Muopopo ke Kumu i Nalowale at Kekaj hi Mau Moku > I BERLIN. Feb. 26.—Ua hoi mai U I mokukaua kokua Wolf i ke awa mai.o I pe o kona luku ana i na moku ma n:i Moana Atelanikn, Inia anie ka l'aki pika. Ma.ke ano»A'c makana no ko l.i kou mau hana kon lon un hookauin itl;u e ke Kaiser maluna o nn aliimoku nmo na ko-lu na kia liao hoohanohnno. IV hooninlnia ka mokukaua )»ov,:i VSTŌIf eke J?apena Nerger. Ua law.m mai eia, 400 mau kolu o na moku n un i' āupūni huiia aine ka na aupuni i konm I 010 i ke kaua, mawaenn o ia poe Hm lehu wale na koa paele Pelekano i l.i weia mai itia ke ano he mau paali.u» inai ua mokuahi mai i ho'olakoia ino na pu. ITe mnu ukana waiwai nui kokahi ' ana o ka lawe pu nna mai. j Ua hopuia eka mokukaua Wolf koj kahi mokukaua Pelekano, ke Turritoll:». l' a hoohanaia maloko o ke kaikuono o 'Aden. Ua halawai mai me keia inoku kekahi moku Pelekane i hoolākoia imna pu a ua hoopiholoia ia e kona ni;ni ko-lu ponoi i ka wa*i ikein ni aohe hiki ke holo a pakele. 0 ka Emepera W&hine Alexandra ka Moho a Kelemania no k» Nohoalii LO;NIX)N, Fel>. 2ō.—He lono moahoii «ka i lona mai innei ma ke aliiahi lo.i aua iho o keia la o ke Keiierala Rru gevitch ka men hookohuia i alihikaua nui e ko Anpuni Bolsheviki no ko pani nna ma kahi o Hnsign Krylenko. Mai Berliu mai keia nuhou o ka loaa ana mai, a e hoakaka hou ana ua kukalaia ae e Bruyetvitch ko.kahi niana hooko a ua kauohaia aku na Kukini npau e ka un nhiki i' ka hopenn. Aia maloko o kokalii louo kelekalapa 1 na Nupepa Morniiifi; Post kekahi niaii mea ano nui hou e hoakaka ana iio ko kahi hana a Kelemania e hoihoi hou ao i ke aupuni moi o Rusia. B hoakaka aua ka lono kelekalapa a ka Nupopa Post o ka Emepeia wahine Aloxnn-l>a ka'moho punahele a Kelemania no ka nohoalii o Rusia. [ O ka Emepera Aloxan*lra, ka C/.:ir wahine, o ke kaikninahine oin n .IV, ke l.)uko kiekie o llesso. O ko I>n ke kiokio pu no kn keknhi moho no k:< liohoalii Kukini.