Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVI, Number 10, 8 March 1918 — Page 7

Page PDF (1.76 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

He moolelo no na

Hoahanau Ekolu

Ai Ole O

Hawaila ke koa, a o magarita ka u‘i ka Manu Nunu Ahiu

            No keia pane kikoola a malavalia imua o ke kanaka malihini, ua ano piena ae la ua kanaka nei, a ia wa i lulumi mai ai na naita e ae e nonoho ana maloko o kela keena, me ke ku ana mai hoolohe i ka laua nei mau olelo, a o ia ka manawa o ke kanaka malihini i pane mai ai ma ke ano pakike:

            ‘A‘ole anei oe i ike e keia naita powa, owau keia ka naita Murata, ka mea i kapaia, ka Weli o na mauna Urania? ‘A‘ole anei oe i lohe mua, owau ka mea i kapaia, ka haokila makeneki, ka mea nana ka pai ho‘okahi ma ka opi aoao o ke hea huluhulu a hoi kona ola iloko o ka iwikuamoo? Ehoomaneoneo mai ana anei kau mau olelo pakike o ka hookeikie kuu inaina e loaa aku ai oe e keia kanaka powa i ke pai mahanahana ma ke kumu o ko mau pepeiao e ike hou ole ai oe i ka pumehana o ka la?

            No ka nui maoli o ka leo o ka Naita Murata, ua lohe pono aku kona mau hoa ia wa i noke ae ai lakou i ka huro he mau leo huro hoi e pai ana i ko lakou hoa a na kela mau leo o kona mau hoa i hooi ae i ka uilani ana o ka manao o ka Naita Murata a hui pu iho hoi paha kekahi me ka hoomoenoe iho o ka Malaga waina oi loa aku kona hooio me ka noke okoa ana ae o ua naita nei i ka lelele iluna o ia no oe o ka moa ulahewa e hookikakaha ana me ke ake e ike aku i ka loaa he hoa paio nona.

            Ua hoopioloke koke ia ae la oloko o kela keena ma o na olelo ke i ke kaena a ka Naita Murata a mamuli hoi kekahi o kona mau ano aia hoi na naita he nui ke holo ke la i o a i nei a no ka hele mai la o Malavalia a paila i ka inaina no keia naita malihini o ke kapa ana aku iaia he powa ua ku koke ae la oia iluna o ka lewa me ka hoopuka ana aku i keia mau olelo.

            "Ke hoike aku nei au ia oe e ka Naita Murata he pono e punuku koke ia ko waha a paa i keia manawa ano Ihea kou wahi i ike ai e keia kanaka powa ua haiwahawa kuumau lima i na hana ekaeka elike ma kau e kapa mai nei iau he powa kau hana? O oe ka i kaulana ma ke ano he kanaka powa ekaeka loa oe noloko o na ululaau o Urania nolaila e paa ko waha e pono ai. O ike auanei oe i kou mihi!"

            Ho, ho!" ahi a ka Naita Murata i hooho ae ai ma ke ano pahenehene. "Heaha oe e kena wahi keki omo waiu imua o ke alo o ka Naita Murata? Ina i manao oe e ana pahikaua pu me au ea he wai auau ia no ke keiki oloko o na ululaau o Urania. ‘A]ole anei oe i lohe owau ka hiena me ke kae aea maloko o Rusia holookoa ka mea nana i paipai aku i na poo o na naita he kanaiwa kumamawalu a lilo lakou i mau pio na ka ikaika o kuu mau lima punahele nei. E nana mai ko mau maka nunui a e ie no oe me ka hoohewahewa ole o keia kaei gula au e paa nei ma kuu puhaka he hoailona ia no ka ikaika ame ka wikani o ko‘u mau aahuki alaila wehe ae la ua kuka la i anapa mai ai kona kaei gula a maluna o ua kaei nei e kau ana na kii o na poo kanaka na naita hoi apau i hauulehia malalo o kona ikaika ame ke akamai ma ke kakele ana i ka lakou mau pahikaua

Mokuna XXIV

            Ua lawa kela hoikeike ana mai a ka naita murata i kona kaei gula me na poo kanaka he kanaiwa kumamawalu i mea aole nae ia haawina i loaa ia Malavalia aka ke ku maile la oia ma ka lalapa o kona houpo me na manao uilani e kakele pu me kanaka a ke kaena nui wale malai o ka mea ia e hoohaahaa ia ai o ka mea hookiekie.

            Me ka manao hopo ole o ke kanaka koa o aku la o malavalia i kana pahikaua imua alaila poha aku la kona leo i ka i ana aku  "Mai kuhihewa oe i ko hoikeike ana mai la i ka nui o ka poe i haulehia malalo ou a i pau paha i ka make ia oe he mea ia nou e makau aku ai i ke ku ana imua o kou alo e kena kanaka powa aole loa he puuwai keia hoopihaia me ka hao kila o ka hopoole a i hoike aku au me ka hookamani ole o ko poo auanei ka mea e piha ai ke kanaiwa kumamaiwa o na kii e kau maluna o kena apo gula me ke kowaliwali hou ana ae a Malavalia i kana  pahikaua i ka lewa a pane hou aku la

            "Ina he ikaika kou ea ke kono aku nei au ia oe i keia manwa ano e hele koke mai imua o kuu alo a e hoike aku no au ia oe i kekahi haawiana a‘o kupoo no ka poe hookiekie apau a ia manawa auanei oe e ike iho ai ua lawa ka hoaloha o Hawila me ka ikaika no ke kupale ana i ka inoa laahia o kana aikane.

            Aole he mea hou aku e kakali ai oiai ua lawa na huaolelo i hoopulaia e kela ame keia pakahi o laua e paila ai i ka inaina wela iloko o ua ma kekeikikane nei o ka manawa iho la no ia i hemo ae ai ka pahikaua a ka naita murata a nee mai la imua o Malavalia me ka makuakau e hoikeike ae kona akamai e ku ai hoi kana kaena oia ka helu ekahi o ka ikaika ma Hunegaria apuni.

            Aia ua mau moho la. Me ka hulili i ka inaina a no ka nui o na naita maloko o kela keena ua hookaawale aku la lakou ma kekahi wahi kuono e nana mai ai i ka pato ana a kela mau naita o lakou me ka oi o ka laua mau pahikaua.

            I waena o kela poe naita apau. Aole he hookahi o lakou i ike mua ia Hawila koe wale no ko lakou mau manao hoohuoi aole mae he mea nana e hooiaio mai no ka pololei o ka lakou koho ana nolaila aia no o Hawila ke hakilo pono loa mai la i na kiina kakapahi a ka naita murata a pela hoi me na kiina a kona hoaloha.

            O kana mea e ike la me ka hoohewahewa ole ma ka ikaika ua oi aku ka Naita Murata imua o Malavalia aka ma ka eleu ame ka piha makaala aole i lihi launa mai ka naita murata ia Malavalia Ma ka ikaika o ka hahau ana mai i kana pahikaua. He lohe maoli ia aku no ka hu o ka makani i ka pahi a ka Naita Murata ua lilo nae ia ikaika i kea ole mamuli o ke kaulana eleu a palamimo o na pale ana a Malavalia, a aole no he ikaika o ka ulolohi o ka maka o ka pahikaua a Malavalia ma ka puuwai o kona hoa paio.

            No kekahi mau minnuke loihi kela noke ana a ua mau keikikane nei i ka paio aole he kaa o ka lanakila i kekahi o laua ua like no a like a ke noho mai la hoi ka nui o na naita me ka pohihihi loa iloko o ko lakoi noonoo no ka mea nana e ahai ae ana i ka lanakila ma kela paio ana.

            Oiai nae he poe wale no kela i ao i ke kakapahi a lehia ua ike hoi i na kiina apau i pili i kela hana a ia lakou e nana mai ana i keia mau nata e hoikeike ana i ko laua akamai me ka manao e lanakla kekahi maluna o kekahi i ka nana aku ua nui ko lakou mahalo ika makaukau maoli o keia mau kanaka aka nae o ka hapanui o lakou ua haawi okoa ae la i ko lakou mahalo ia Malavalia i ka eleu ame ka palamimo o kana mau pale ana no ka mea ina no he kanaka hapa iho oia o ka makaukau aole loa oia e pakele aku i na hauna pahi a ka Naita Murata e hauhau mai ana iaia me ka ikaika.

            No ka hora okoa kela noke ana o Malavalia ma i ka paio me ke kaa ole o ka lanakila ma kekahi aoao ia wa i ku okoa mai ai kekahi o na hoa o ka naita murata a kauoha mai la ia laua nei e hoomaha oiai ua hele na aoao a elua a pau ke aho a ua maikai no hoi ia i ko laua nei mau manao nolaila hoi mai la o Malavalia a noho iho la ma ka aoao o Hawila a hoi aku la no hoi ka Naita Murata a noho ma kekahi wahi i waena o kona mau hoa.

            Pehea la kau hakilo ae nei i kau mau kiina ame na pale ana a maua i papalealea mai nei me ka naita murata i ninau aku ai o malavalia i kana aikane.

            O keia ninau ana aku nae a Malavalia ia Hawila aole ia me ka leo uuku aka me ka nui maoli no o kona leo e lohe mai ai ka poe apau e noho ana maloko o kela keena a ike koke mai la o Hawila i ke kumu o keia ninau hoomaoe a kana aikane no ka hoala ana aku no ia ika hoonau kiuki ka huhu ame ka piena iloko o ka Naita Murata a o ia ka Hawila i pane aku ai

Auhea oe e sa naita ma kau hakilo makaala loa ana aku nei i kau mau hauna pahikaua apau pela hoi kau mau pale ana he keu aku a kaluaole ua like pu oe ma kau hoohalike aku me kekahi kumukula e ao ana i kana haumana.

            No keia mau kukai olelo mawaena o malavalia ame Hawila ua noke okoa ae la na naita o hunegaria i ka akaaka me ka leha ana aku hoi o ka lakou nana ana no kahi a ka naita murata o rusia e noho mai ana me kona mau hoa aohe wahi mea a puai leo no ka ike paha aole kona hoa paio he ua a he holona ma ke kakapahi aka he keiki ia i ao a ailolo a ke hopohopo loa la hoi oia no ka hoea mai i ka wa hookoia ai ka olelo a malavalia iaia mamua aku oia ka piha ana o na kiipoo e kau maluna o kona kuapo gula.

            No ka noke hoi o kela poe naita i ka akaaka o ke ano pahnehene puapuai mai la ka ula ma na papalina o ka in a ma kona onohi maka a oni ino ae la na koni ana a kona naita murata haakokohi mai la hoi na kuakoko o ka inamau aakoko alaila poha mai la kona leo i ka pane ana mai

            Ua heheaia naha oe e kena kanaka o kou manao ana e hoonahoa mai imua a kuu alo a kapa iho ia oe he kumu a owau kau haumana I wahi e pau ai kou kuhihewa a e ike ai i kou hoohalikeia aku me kamalii liilii e ku koke mai imua o ke kahua paio i keia wa ano ke hele nei na aakoko o kuu mau lima a konikoni i ka hoohana ole ia o ko lakou ikaika.

            i hakalia no a pau pono na olelo a ka naita murata i kamailio mai ai imua o malavalia o ka niniu poahi ae la no ia o kana pahikaua ma kona aoao a nee mai la imua a iloko no hoi o kela mana wa hookahi i ku mai ai o Malavalia iluna me ka hooniniu pu ana ae i kana pahikaua a ke nana aku i ua mau keikikane la aia kekahi ke hookikakaha mai la ma ka aoao akau a ke hooikakaha aku la hoi kekahi ma ka aoao hema.

            Hakalia no a halawai ae ua mau noho nei i kahi hookahi o ka manwa iho la no ia i hookui ae ai ka laua mau pahikaua a ua mau kanaka nei a ke nana aku ua oi pakela ae ka hahana o keia paio ana a laua i ko ka manawa mamua aku.

            Aia no o hawila ma kona wahi mua kahi i noho ai a oiai oia ka mea nana i kamailio aku ia malavalia i ka like loa o ka naita murata me he hauman ao hou la imua o malavalia ua lilo ia mau olelo i mea e hookomoia aku au na manao lili kohu ole iloko o na hoa o ka naita murata nolaila ia hawila no e nanea malie ana i ka nana i kea paio kakapahi mawaena o kana aikane me ka naita murata ku anano kekahi o na hoa o ka naita murata ma kona aoao a pane mai la in a olelo kikoola i ka i ana mai.

            Heaha la ka keia luahine i pane hoohaahaa mai nei i ko makou alakai e makemake ana paha i pauku laau no kona kikala wahi ana me ka hookokoe ana mai o kana nana ana.

            Aohe ma ka olelo e ikeia ai ka ikaika aka e hoao ana oe e hele mai imua o ka luahine malia o hiki ia oe ke makaala i ko waha i ole ai e haawi ia aku kekahi haawina ao kupono e hiki ole ai ia oe ma keia hope aku ke pupuahulu ma ke kapa wale ana aku no i kekahi poe au i malihini ai in a olelo kupono ole wahi a hawila me ka hoomakaukau koke ana iho iaia.

           

 

 

Poe e hoonaukiuki mai la me ko laua nei mamo ole aku, e hana I kekahi mea maluna o lakou a I ka ike ana mai o na naito o Hunegaria, aole he komo aku o ka hoohaukiuki I loko o laua, a I wahi hoi e ike maoliia ae ai ka hiki ana I kela mau kanaka ke ku mai imua o lakou nei me ka lanakila. Hele okoa aku la kekahi naita, a pa ʻi aku la ma ka poʻojiwi o Hawila, me ka pane ana aku no hoi I keia mau olelo o ka ala e hakaka

I hele mai la au no ke noi ana aku ia oe, ina ua lawa oe I ke akamai kakapahi ea, ua aa loa au e ku imua ou. Malia e hiki ana paha ia o eke hoeha mai iaʻu. kekahi hoi o na naita o ke Keikialii Morina o Hunegaria nei. A I ole, he wahi keiki omo waiu wale iho no paha oe. O ka maau hele ana mai nei no ko makou kulanakauhale.

Huli pono mai la o Hawila imua o ka mea e kamailio aku ana iaia, a me na olelo kikoola a keia kanaka, pane mai la

Ua lohe nui au ma koʻu aina no ke kaula o na naita o Hunegaria nei, ma ke kakapahi, a he hanohano nui ka I loaa I keia la, mamuli o koʻu halawai kino ana me lakou, ia Manawa I noke mai ai na naita o Hunegaria I ka huro no keia pai aku o ke kanaka malihini I ko lakou akamai, a laila hoomau hou aku la no o Hawila I kana kamailio ana

No kau kono hoi ea, ke haawi aku nei au I koʻu ae, no ka mea pela wale no e loaa mai ai ka ike iaʻu. I ko oukou makaukau, aka I hapa io no kou ike ea, alaila ehia ka hoi mea hilahila, I ko oukou haulehia malalo o ka mea au I kapa mai nei, he wahi keiki omo waiu.

O keia kanaka I aa mai la e ana pahikaua pu me ka kakou koa opio, he naita oia noloko o ka papa ekahi o na naita kaulana loa o Hunegarita, a o ke kumu no ia o ka hoonana ana mai no kona kaulana ana, he mea ia na Hawila e hopo iho ai, aka o ka huluaa loa ia o ua keiki nei, oiai ua lawa oia, e hiki ole ai I kekahi mea ke paʻI I kona poo, elike no hoi me ia a kaua I ike maka ai I ua o Hawila, ma ke kahua lealea ma Roma, I ka hoohaahaaia o na kanaka kaulana apuni o Europa, I hoea ae no ke kahu lealea, no ka hookelakela ana I ko lakou kulana.

Me ke kanalua ole Iloko o Hawila, haalele aku la oia I kona wahi e noho ana, a ku kaawale mai la iwaena o kela keena, a o ka Manawa hookahi no hoi ia I lawe ae ai o ka naita Henegaria I kona kulana, a aia ua mau moho nei ke haka pono aku la ka nana ana o kekahi maluna o kekahi.

O keia Naita Hunekaria, o kona inoa o Basiliko, ka mea hoi a ko Hunegaria apuni I hookau aku ai I ka inoa hoohanohano maluna ona, ka Naita Oniu Pahi o ke Kapa Kila Dala ; a ina paha I maopopo I ua kanaka nei, o Hawila ka mea ana I aa aku la e hookelakela I na akamai o laua, ina aole loa oia e aa e hoonahoa aku imua ona, aka no kona ike ole pela wale no keia manao uilani o ka hookelakela I ala mai ai iloko ona, o ka mea nae ia e pau ai kuhihewa

Ua lohe no keia poe naita, ua hoea mai o Hawila, a aia hoi oia ma ka halealii kahi I noho ai, a no ia kuhihewa o lakou, aia no o Hawila imua o kea lo o ka moi, ua manao loa no lakou, he kanaka okoa keia, a he ike hookohukohu wale iho no I ka oihana naita

Oiai hoi ua mau naita nei e ku la me ka makaukau, a e haka ana hoi ko laua mau maka, me he mau pipi bulu la, e kakali ana hoi o ka lele mua aku o kekahi maluna o kekahi, ia manwa I poha mai ai ka leo o ka Naita Basiliko me ka leo okalakala

Ke makemake nei au e lohe I ka inoa o koʻu hoa paio, I hiki ai iaʻu ke kakau aku maloko o kaʻu buke hoomanao, no ka loaa ana iaʻu o ka hanohano o ka paio pu ana me oe maloko nei o keia keena me kou lilo ana he pio na kuu pahikaua.

Aole ka I maopopo koʻu lilo I pio nau, pau e ai nei no ia oe, kou lanakila maluna oʻu. He keu no aia au a eha ia oe, a I makemake oe e lohe I koʻu inoa, ia Manawa au e hoike aku ai, aka nae hoi, no kou makemake e ana mai la e lohe I koʻu inoa, e hoike aku no au, malia he mea ia e lawa ai na kikoni ana a kou makemake.

He malihini au ma ko oukou kulanakauhale nei, aka ma ka aina aʻu I hele mai ai, ua kappa main a kanaka iaʻu, ka Naita Eleele, aka hoi, I na kanaka o Hunegaria nei, ua haawi mai lakou I kekahi inoa hanohano loa oia no ka Naita o ke Kapa Kila Omaomao, a o ka naita hoi e kuewa hele ana I loko o na ululaau mehameha kanaka ole

Auhea oe e kuu hoa lealea, ina e haulehia au malalo ou I keia la, alaila o oe auanei ka mea mua loa nana I hoohoka mai I ka ike am eke akamai kakapahi, o ke kanaka hookahi. Nana I hoohaalulu aku I na kihi eha o ke aupuni o Italia

No kela mau olelo hope a Hawila, ia wa I ike aku ai oia I ka loli ano e nana ae o ka helehelena o kona hoa paio, a pela no hoi I kuhau aku ai ka nui o na naita ihope, no ka mea, ua komo koke aku la na manao hoohuoi Iloko o lakou, o Hawila, ka paha keia, ka mea a lakou I lohe wale ai I kona kaulana, no ka mea oia hookahi wale no ke kanaka, I kau aku ka weli ma na kihi eha, o ke aupuni o Italia, aole he mea e ae.

I ka Manawa hoi a Hawila I ike mai ai I ke kahuli ano e ana ae o ka helehelena o kona hoa paio, mai kela ano kahiko mai, me he mea la aia ka hophopo ame ka mihi iloko o ua kanaka nei, no kona aa ana aku iloko o kona kuhihewa, e paio me kela naita malihini, ia wa I pane aku ai o Hawila iaia

Auhea oe e kuu hoa paio, mai lilo kaʻu mau olelo I kamailio aku nei imua ou, I mea e hoopioloke ia ai kou noonoo o lilo auanei ia I kumu e lealea ole ai ka kaua paio ana, aka e waiho aku oe I na ano maikaʻI ole apau mai ia oe aku pela wale no e hiki ai I kou mau hoa ke ike mai, ua ku kaua maluna o ko kaua mau manaolana pakahi iho, e ahaʻI I ka lanakila ma keia paio ana

Mamua nae o ko kaua kakele ana ae I ke kahua mokomoko ea, ke hoike e aku neino au imua ou, I kaʻu mau kiina pahikaua maluna ou, a nau hoi e hoomanao mau, I pakele ai oe, no ka mea he hana keia naʻu I aʻo mai kuu mau la kamalii mai, ahiki wale no I ka loaa ana o keia hanohano iaʻu o ke ku ana imua o kekahi o na naita kaulana o ka papa ekahi o na naita o Hunegaria nei

O kaʻu kiina pahi mua loa au e hoomanao iho ai, o ia no ke kikoni kakiwi ana aku a ka welelau o kuu pahikaua ma ko lae, a e kuni aku ana hoi au I ka huapalapala, ka hauna pahi punahele hoi a ko Arabia I aʻo mai ai iaʻu a lehia, he kawa naʻu I lele a opu.

Eia ka lua o kaʻu mau kiina pahikaua, e kuni aku ana au ma ko papalina hema me ka mahina hapa poepoe o Tureke, me ke kiina weleu pahikaua a ke Suletana o Aigupita

O ke kolu, e paʻI aku ana au maluna o ko umauma palahalaha I ke kii o ke keʻa o ka hoouka kaua hemolele o lerusalema, ma ke kakiwi pahi kaulana loa a ka moi puuwai liona o Alebiano

O keia mau hana ekolu la, o kaʻu ia e hooko aku ana ma keia lealea ana a kaua, aka hoi I hiki ole iaʻu ke hooiaio aku I ka pololei o keia mau mea aʻu e hoike aku nei imua ou, a imua hoi o kou mau hoa, mamuli o kou nui akamai, I ka pale ana I kuu pahikaua, alaila e kii mai oe a oki aʻe I kuu pepeiao akau, I pani ma kahi o ka pepeiao o ka naita. Rukini aʻu I hoailona aku nei, o kaʻu puaa ia o keia ʻaina malihini.

Nolaila e hoomakaukau ia oe iho a e pale me ke akamai apau I loaa a oe, pela wale no, e hoea ole mai ai I ka hookoia ana o kaʻu mau hoailona, e kuni aku ana maluna ou ka elua o kaʻu mau puaa o keia aina, o ka lalau iho la no ia o Hawila, I kana pahikaua ma kona aoao, a hoomaka ae la e hooniniu mamua o kona alo, o ia no oe, o ka huila, a laila o ka hoomaka iho la no ia o ua mau keikikane nei e hookuku I ko laua akamai kakapahi.

Aole a kaua hoohewahewa ana e ka makamaka heluhelu I ka nui makaukau maoli o ua mau keiki nei ka hele la a hoonoho lua ke o ia i muliwa a iloko o ka lele makawalu o ka laua mau hauna pahi me ka pale ana hoi o kela ame keia pakahi o laua i pakele ai mai ka loaa ana mai i ka hauna a kona hoa aia hoi hooha ae la o Hawila me ka leo @

            Ahaha kaa mai la ka helu ekahi ma kou aoao no ka mea ua kau aku la kau kuni ma ko lae a he mea oiaio i ka huli ana aku o na mea apau a nana ma ka lae o ka naita Basiliko e kau mai ana o ka lae o ka Naita Basiliko i ka weleiau o ka pahikaua a Hawila ua hooi loa ia ae la @ kulana makaala me ka hooikaika pu ana mai no hoi ma @ ano apau e pa lihi mai o Hawila i kana pahikaua @ @ @ loaa mai paha kekahi moku kukonukonu maluna @ @ hoa a ke nana aku i ua mau keiki nei ke lele wale la no ko laua mau kino i o a ia nei aia hoi ka laua mau pahi ke @ la a ke kapalili la ma ko laua mau aoao a iloko o ka imo ana a ka maka aia hoi lohe hou ia aku la ka leo o Hawila i ka pane ana ae.

            "Helu elua hou no au no ko hiamoe hiki ole ia oe ka pale i ka kiina pahi a ke akamai Aia ma ko papalina hema ke kau la ke @ o ka mahina hapapoepoe o Tureke a i lohe hou oe ea o ke kiina pahikaua iho la ia a ke Suleana o Aigupita nolaila e hana ke akamai a nui i makepono ka inoa naita i kapaia aku ai maluna ou in a aole ea alaila ua ahona ka hele hou ana e ao alaila hoonahoa mai."

            Huli hou aku la na mea apau a nana ma ka papalina hema o ka naita Hunegaria he mea oiaio loa e kau mai ana ke kii o ka mahina hapa poepoe nolaila aohe manaolana i koe no na olelo kaena hooia a ua kanaka nei aka he pio @ malao o na keehina wawae o ka kakou koa opio.

            Elike no me ka Hawila hana o ka hoohaehae a me ka hoonau kiuki i kona hoa lealea pela no oia i pane hou aku ai.

            Aole no kela paio ana aku la a kaua ua kaa mua ka lanakila ma kou aoao mamuli o kou hiamoe nolaila he @au lanakila i koe e upu aku bei aia imua pono o ko umauma e kahakaha aku ana au i ke kii o ke kea o ke kaua hemolele o Ierusalema."

            Elike pu me kakahi hona i hele a pololi loa pela iho la ke ano o ka Naita Basiliko ke nana aku no ka mea aole i pau pono aku imua on a o ka holo okoa mai la no ia o ua kanaka nei imua o Hawila a hau mai la i kana pahikaua me @ ikaika apau o ka mea apiki nae he alo wale ana iho no na ka kakou koa apio kikihi ana kona hoa paio i hele a ulupuni i na noonoo hehena a ia huli hou ana mai e noho aku ana o Hawila me ka makaukau o ko laua noke iho la @ ia i ke kakapahi a he mau minuke kakaikahi wale no ia @ ana ae o na pahikaua a laua aia hoi poha hou ana no ka leo o hawila i ka pane ana ae.

            Kaa hou no ka lanakila ma kou aoao no ke kolu o ka manawa no ka mea ua kuni aku la au i ke kea o ke kana o Ierusalema ma ko umauma a no ka nui o ka eha i @ i ka Naita Bsiliko ua hina o koa aku la oia ilalo ua hele hoi omua o kona palule e komo ana a ula pu i kekoko a i ka wa i weheia ae ai omua o kona umauma e kau mai ana ka hoailona kea nolaila ua hooiaio ia na mea apau a e Hawila i hoike ae ai mamua o ko laua paio ana ka mea hoi nana i hoopilipu aku i ka hanu o ka poe apau i lilo he mau hoike ikemaka no ko laua nei paio ana.

            Iloko o kela manawa i momoku mai ai ka nui o na maika maloko o kela keena no kahi i hina aku ai i ka hoa paio o Hawila ilalo a i ka ike ana hoi o Hawila ame Malavalia aia ke nana pono la kela poe i ka poino o ko lakou joa o ko laua nei oili aku la no ia iwaho a hele aku la no kekahi wahi okoa e hoohala ai i ko laua manawa ma kela la.

            Ke makaikai a ke nana pono loa la na naita o  ka akoakoa ana aku imua a ka naita Hungeraia me ka nana pono ana aku in a paha ua pololei na mea apau i hanaia aku maluna o ko lakou hoa elike me na olelo a ka naita malihini a he mea oiaio loa ua hookoia na hoailona a pau no ka mea maluna o ka lae o ua naita nei e kau ana ka hoailona V. O ka Mahina hapa poepoe hoi o Tureke e kau ana ma ka papalina akau a o ka hoailona kea e kau ana mamua pono o ka umauma.

            Oiai ela põe naita e nana ana i na mea i hanaia aku maluna o ko lakou hoa kakahi hoi o na naita akamai a lau lana loa o Hunegaria no hooniho loa ia mai lakou anau me na manao kahaha no ke akamai luaole o ka naita malihini a oiai e kaheawai ana ke koko mai na wahi aku i eha o ko lakou hoa ua hana iho la lakou i na mea e palekana ai oia no ka mea aia iaena o kela poe naita he poe akamai loa kekahi o lakou i ka oihana lapaau.

            I ela põe naita hoi e lawelawe la i na mea apau e pono ai lakou hoaloha e waiho walie aku kaua e kuu makamaka heluhelu ia lakou pela a e hookolo aku kaua mahope o ka meheu o ka kaua mau koa opio e hele la no kekahi wahi okoa aku o ke kulanakauhale he mau moho  lanakila e hiki ole ai i ka poe apau i malihi i ko laua mau ano ke hoonahoa mai.

            I kela manawa a Hawila ame Malavalia i haalele iho ai i ke keena inu eama oloko o ka hokele ua hele pololei aku la laua no kahi a moe ana o ke alanui no ke kulanakauhale aole nae i loihi loa ia hele ana aku a laua nei ike aku la laua i ka puuluulu o na kanaka ma kekahi wahi o ka lakkou hana mae aole he maopopo ialaua.

            I wahi nae e ike pono ai i ke kumu o ka akoakoa nui ana o na kanaka ma kahi hookahi hele pololei loa aku la lana nei a hui pu aku la me kela puulu kanaka eia ka o ke kumu o ka piha a kela wahi i na kanaka oia no ka hoea ana mai o kekahi wahine kilokilo a e noke ana oia i ka wanana no ka hoea mai o kekahi kaua huliamahi aole he  loihi o ka manwa e kakali aku ai mai kela manawa aku.

            La laua nei no a ku mahope aku o kekahi poe kanaka ike io aku la o Hawila ma he luahine iwaenakonu o kela puulu a lohe aku la no hoi laua i ka wanana ana ae  o ua kilokilo nei.

            E hailu mai e ko Hungeraia nei a e hoolono mai hoi i ka leo o ke ola ke hoike aku nei au imua o oukou aole he @ o ka wa a oukou e kakali ai mai keia manawa aku e @ ia no ka aina holookoa iloko o ka hookahekoko weliweli i ike ole ia kona lua elike me ia mamua.

            E pa mai ana mai ke kukulu hema mai he makani puahiohio ikaika loa a mai ke kukulu akau mai hoi he ahi ame ka pahikaua nolaila e hoomanao e na keiki a kanaka he poina nui a hoea mai a e loheia ana ka pihe o ke kumakona mai kekahi pea a kekahi pea o ka aina.

            Eia maloko nei o keia o keia kulanakauhale ka mea i @ e ka ikaika aohe mea nana i pai i kona poo. O ua kanaka ikaika la au e hoike aku nei imua o oukou ua kapaia kona inoa o kuikahekili o Pahaohao o ka luahuna Waiwai a o ka muli loa o na Hoahanau Ekolu O ua kanaka nei @ ka mea nana e lawe mai i ka poino maluna nei o ka aina aole e hala keia wananan au e hoike nei imua o oukou.

            Auwe ke ike nei au iaia aole oia i kaawale aku ma kahi mamao nolaila o ka aloha no ko oukou apau ua @ aku la no oukou i ka mea ano nui e hoea mai ana e lawe aku a malama a mai komohia iho na manao hoomaloko iloko o oukou no keia mau olelo no ka mea e hookoia ana ia me ka oiaio loa.

            Hakalia no a pau kela mau olelo hope a ua luahine kilokilo nei o kona nalowale honua iho la no ia me ka maopopo ole o ke ano o kona nalowale ana i kekahi mea a oiai ua hoopiha loa ia aku kela aha kanaka me na manao pilihua no na mea a lakou i lohe ai ua puhee koe aku la kela aha kanaka e huli hoi ana kela ame keia no kona home iho me ka nalu nui ana i na mea apau i hoikeia aku ia lakou e ka wahine kilokilo.