Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVI, Number 10, 8 March 1918 — NOKEAHA I MAKEMAKEIA AI NA KOKUA ANA? [ARTICLE]

NOKEAHA I MAKEMAKEIA AI NA KOKUA ANA?

floko o keia manawa o ke kaua, ua konoia mai i:.': niea apau e haawi i na kokua ana, i wahi e pono ;ii ko kakou mau pualikoa ma na kahua kaua, e p:.io ku-e aku me na enemi, aole no ke ake ana i k;i lianohano. i ka waiwai ame na waiwaipio o ke k,-ua. aka no ke kinai ana aku i na hana liiku wale, n; hana pakaha wale, ame na hana hookelakel?. i li .kahuaja iloko o ke aupuni o Kelemania e nofiQ n. .na' maluna o ke ao holookoa. ■\puni o Amerika Huipuia i keia la, eia na makaa' iana ke haawi nei i na kokua ana no ke Ke'a L aula. a eia maloko nei o keia kulanakauhale ke h.Mia nei ko kakou mau makamaka ili keokeo me - k: ikaika maoli, me ka haawi ana elike t me ka mea hiki no keia waihona Ke'a Ulaula, me ka manaoio, ma ka loaa ana o na mea kupono i na koa, iloko o k- ia wa o ke kaua, e mau aku ai ka ikaika o ko l.v:ou paio ana me na enemi, a e komo pu aku ai 1 ii. i kakou i ka paio like ana no ka lanakila o keia! k;;r:a ma ko kakou aoao. s | \ole keia kaua e hooukaia mai nei no kekahi k .iui hookahi, aka he kaua ia no ka pono o ke ao, h< lookoa, ke kaua i konoia mai ai kela ame keia m a i makee i ka pono, ka oiaio ame ka rtoho kuo-k«-.a ana o ka makaainana, e lanakila maluna o na linna pakaha a luku wale a kekahi mau aupuni» i makee wale no i ko lakou mau manao ma-ua o ka lokoino ame ke aloha ole i ka hoa kanaka. No keia kumu, ua konoia mai kakou na makaainana Hawaii-Amerika, o kakou kekalii e haawi i na k< >kua ana me na manao kui'o, 110 ko kakou mau k.>a ma na kahua kaua i keia la e paio mai la me na enemi. Eia ma keia kulanaka\ihale ke Ke'a Uiaula, ā ma ke poo o kela hana kokua o Mr. A. L. Castle, kekahi o na keiki hanau o Hawaii nei, e haawi ana i kona manawa kaawale apau no ka pono'o keia hana, me ke kaahele ana mai kekahi wahi a i kekahi, a kakou e hoohewahewa ole ai ke olelo ae, o ko kakou mau hoaloha iwaena o na ili keokeo, kekahi poe e kokua nui nei no ka waihona Ke'a Ulaula. Fchea hoi kakou na kanaka Hawaii, ma keia hana e ikeia ai ko kakoū makee no kā pono o ka poe e kaua inai nei no kakou, aole o ko kakou noho wale iho no a nana aku i ko kakou mau hoa lahui e haawi ana i na kokua no ka waihona Ke'a Ulaula, n. ka inea o kakou pu kekahi.e ohi ana i na pomaik. i, mamuli o ke kaa ana mai o ka lanakila ma ka n. ao o na aupuni, e kaua ku-e aku nei i na hana h'.ku hoomainoino o ka pepehikanaka, kekahi hoi 0 na hana i ike ole ia maloko o ka moolelo o na aupuni naauao o ka honua nei i keia la. No ko kakou mau koa, no na koa o na aupuni e k .iia pu nei me Amerika, no na ohana iloko o ka p >ino o na kanaka i molia aku i ko lakou mau ola v.n ka noho kuokoa a hoopilikia ole ia mai, no lakou ī konoia mai ai kakou e kokua aku ma ka haawi ana elike me ka mea hiki> no keia waihona. He mau ahahui Hawaii ko kakou e ku nei ma keia kulanakauhale, a ma na mokupuni, no na hana k' -kua, e laa me ka Ahahui Kaahumanu, ka Ahahui Oiwi o na Wahine, ka Ahahui Kalama, kā Ahahui Poola o na Wahine, a he mau ahahui lehulehu e ae r.o hoi o na wahine ame na ahahui o na kane; i ka nana aku nae ma na mea oiaio e ikeia nei iloko o keia mau la, aole kekahi o keia mau ahahui, i ku nni imua, a lawe aku i ke kokua anā i ke Ke'a l' : aula, i hana ano nui iloko o keia manawa kupi]:kii e halawai nei me kakou he alo a he alo; a e i-.'u hoi ma kekahi mau hana maopopo loa no ko kakou makee i'o e kaa ka lanakila o keia kaua ia kakou. Ria iloko o na hoomana like ole o kakou ma Haw;.ii nei, he mau ahahui lehulehu, ano kā manawa (. ku okoa mai imua, elike'me na hoahanau o ka Kkalesia o Kaukeano e hana mai nei, a hookahua 1 ua hana kokua iwaena o kakou iho, no ka waihnna Ke'a Ulaula, ina paha aole ma ke kokua niaoli ana me ke dala, aka ma ka humuhumu ana aku i na lole» ame kekahi mau mea e ae e pono ai k' kakou mau pualikoa. lloko o kela ame keia makaainana aloha aina a ak >ha i kona lahui iho, aole loa e hiki iaia ke hoohewahewa'i ka ike ana aku, i ka hana nui i kau iho nuiluna o kona poohiwi, iloko o keia manawa kupilikii, o ia no ka hana ana aku no ka pono o ko kakou mau pualikoa e kaua mai la no kakou ame ko kikou aina. Aia lakou iloko o ke ehuehu o ke kaua e noho mai la, aia iloko o na poino ame na p »pilikia, ame na auwe ana, no ka paio ku-e ana aku no kou pono ame ko'u, pela iho la no anei kakou ē ktfhafiā wale aku ai, a o ko kakou mau pono ame ko kakou mau hauoli wale no ka kakou e nāna ai? Me ke kanalua ole no nae ke olelo ae, he heluna nui no iwaena o kakou na kanaka Hawaii i haawi ac i na kokua ana no ka waihona Ke'a Ulaula ma ke ano malu imua o kā 'poe i hoea aku imua o .lakou c noi ai i na kokua ana no keia waihona, o ka ke Kuokoa e kono okoa aku nei ia kakou na Hawaii, e hookahuaia ka hana Ke'a Ulaula iloko o ko kakou mau ahahui, a e ku okoa mai iinua, a hoike ma ka hana, i ko kakou makee i'o i ka pono, o na koa i molia aku i ko lakou mau ola no kakou ame ko kakou mau ohana. Me ka hauoli keia pepa ke olelo ae, i ke ku okoa ana mai o na w r ahine o Waimea, Kauai, a kukulu i ahahui no lakou' ma ka inoa ka Ahahui Ke'a Ulaula o na Makuahine Hawaii o Waimea; owai hou ae ua mau makuahine o na Hawaii ma kekahi mau i apana e ae «puni keia Teritore e ku mai imua no keia hana kilakila a hanohano loa e haaheo ai keia lahui kanaka? Ua kaulana kakou na kanaka Hawaii i ka lokomaikai» ka oluolu ame ka hookipa, e kakali anei kakou a kahea okoa ia aku? Ano ka manawa e

hoikeike ae ai i ko kakou ano oiaio maoli, ma ka hana, aole hoi ma 'ka olelo. Ua makaukau ke Kuokoa nei, e lawe mai i na kokua manawalea 'apau a na Hawaii o na kuaaina, ina aia ka manao aloha a makee iloko o lakou no keia waihona Ke'a Ulaula, no ka pono o ko kakou mau koa, a e hoopuka mau ia akii hoi ko lakou mau inoa ame ka lakou mau kokua ma na kolamu nei o keia pepa i kela āme keia pule, a na makou e ■ hoihoi aku i ke keena poo o ke Ke'a Ulaula ma keia ! kulanakauhale, a e loaa aku no na likiki a mau pepa hooia lala paha mai ke keena poo aku o ke Ke'a Ulaula maanei. Ina'he mau manao kanalua kekahi, a maopopo ole paha no ke Ke'» Ulaula, ua hamama mau ke keena o ke Kuokoa, no kela ame keia e hele mai ai e ninau a e haāwiia aku no na hoakaka piha ana me ka hauoli mai keiā keena aku. E oki i ka pepa hooia nialalo iho nei, a e hoouna mai i keia pepa, e hoikeia āku no .ka loaa ana mai o na kokua apau i ke akea; a ke ICuokoa e manaoio nei, aole e hoea aku ana keia noi no kekahi hana pookela loa, ma na pepeiao kuli.

I KA NUPEPA KUOKOA Honolulu Ke hoouna aku nei 5u i ka'u kokua no ke Ke'a Ulaula nona ka huina o $ Inoa Wahi noho

E oki i ka pepa hooia maluna ae? a hoouna mai i keia keena, me ka hoikeia aku o ka inoa o ka poe I na lakou i hoouna mai i na kokua no ke Ke'a Ula- i ula i keia pepa, ma na kolamu o ke Kuokoa nei. . j