Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVI, Number 10, 8 March 1918 — E KAPU AKU ANA KA WAIONA MA KEIA MOKUPUNI Kakauinoa ka Peresidena Wilson i ke Kuahaua no ka Hookapu Waiona Maanei KE KALIIA AKU NEI O KA LOAA MAI O KE KAUOHA He Manawa Wale no e Kapu ai ka Waiona ma Oahu nei ma Keia Mua Iho [ARTICLE]

E KAPU AKU ANA KA WAIONA MA KEIA MOKUPUNI

Kakauinoa ka Peresidena Wilson i ke Kuahaua no ka Hookapu Waiona Maanei

KE KALIIA AKU NEI O KA LOAA MAI O KE KAUOHA

He Manawa Wale no e Kapu ai ka Waiona ma Oahu nei ma Keia Mua Iho

O kn poka pa-lni nann i hoopioloko a» i ka noonoo o ko Honolulu noi poe, Ho» ko o koin muu In, o ia no ka lona ann mai o ka lono i keia kulanakauhale ma ko aliialii aku la o ka Poaono i hala, mni ka meaknkau mai o ka nupepa Star Bulletin nm Wakiuekona, e hoakaka ana i ke kakauinoa ana o ka Pere»idena WilHon i ke kuahnua, e hookapu loa aoa i ka waiona ma ka Mokupuni o Oahu nei, a ke kakali wnle aku nei no koo* nei poe, o ka hoea inaoli mai o ka hoike ma ke nuo pili oihana, i na luna oihana ,federala e noho nei um kela Teritorfe. He hoomaka wale ana no keia no knihoee o ka hookapu waiona i mauaoia no Hawaii nei, no ka mea aia maloko o ka ahaolelo lnhui ka bila hookapu walona no ke Tef-itore holookoa, aka nae nialalo o ke kuahaua a ka Peresidena, 0 Oahu nei wale 110 halii i kapu; aia * lilo maoli mni ka bila hookapu waiona 1 kannwai, o kn wa ia e kaiehu loa ia nku ai ka Moi Alekohola inai Hawaii al<u nei. Aia a hoea maoli inai i Hnwaii nei ko kuahaun u ka Peresidena o hookapu ana i ke kuaiia o ka waiona ma keia mokupuni, nlaila mnopopo pono kona mau ano npau, ina paha he hiki no i n& maknainana ke malama i waiona no lakou, aka no keia manawa, eia na mea apnu iloko o ka pohihihi e noho nei. 0 ka Ahahui Kalepn o Ilonolulu nei, ka mea nana ka olelo hooholo i hoouna i Wnkinekona, ua ninauia mui ia ka manao o ke Kenerala Wiaser, kā mea e noho uei niannei ma ke poo o ka oihaua kon, a o kana pane, o ia no ka hookapuin o ka waiona ma keia mokua oiai ua nui ka poe ma ka aoao e hooikaika ana e kapu i'o ka waiona maanei, ua hiki ole i ka Peresidena ko alo ae, koe wale no ke kakau ana aku i kona inoa malnlo o kekahi kuahaua, e hookapu ana i ke kuai ame ka inuia o ka waioua, mn kahi he elima mile ke kaawale mai na kahua hoomoana aku o na koa. He Hoomaka Ana Keia e Kapu 0 keia kuahaua hookapu waiona a k* Peresi<lena Wilson o ke kakauinoa ana aku la, i)o ka hookapu ana i ka waiona ma Oahu nei, e hoea i 'o mai ana i ke kapu ana o ka waiona ma na ano apau, no ka mea e kaa aku ana ka hooko ana, no ka malamaia o kela kauoha malalo o na kanaka o ke aupuni federala • noho nei maanei ,a e komo pu mai ana hoi ka oihana koa, ma ka hakilo pono ana i na wahi e ku-e ana i kela kauoha, e hiki ole. ai i ka poe hookuli e pakele mai ka loaa pouo ana aku i na kanaka 0 ke aupuni. E Kapu Ana Maloko Nei o ke Terltorft Ma ka lono kelekalapa o ka hoea anii mai ma ka Poaono aku la i hala, e pili ana i ka bila hookapu waiona no Hāwaii nei, e hoakaka ana ia i ka waiho ana ae o ke komite o ka aha senate i ka hoike, e haawi ana i na apono ana, no ka hooholoia o kn bila hookapu waiona no ke teritore holookoa, a. oiai ua apono mua ke komito o kn hale i keia, bila, nolaila aole he 'mea pohihihi ke koho koke ana aku, e ukali koke m*l ana ka bila hookapu waiona no ke Te» ritore holookoa, mahope o ke kuahau» a ka Pereaidena. 1 ka manawa i pahola ae ai o ka lono ma na wahi apau o keia kulanakauhale ma ka Poakahi nei, ua kokoke loa niai 1 ka manawa' e kniehuia aku ai ka Moi Alekohola mai keia mokupuni aku, • loheia ana na olelo like ole iwaena o ka poe iloko o ka oiliana kuai waiona, a pela hoi iwaeua o ka poe inu waiona, oiai hoi ma kekahi aoao, o ka hauoH ame ka hoihoi ka mea i loheia a i ikela aku, maluna o ka poe i hooik&ika e hoea

mai i kā wa e kāpu ai ka.waiona ina Hawaii ,nei. IIA ilHHawa Waie no e Kāpa Ai Ma .ka manawa o ka lōaa ana mai o a hoike, no ke kakauinoa ana aku o ka ! J eresiclena Wilßon i ke kuahaūā iippkawaioua ,aole he mea ma Honolulu īei i maopopo iki i ka wa e hooinaka ■iku ai ka mana aea o kela kuahaua, he Jiookahi nae manaioieohokoho i oili ae, ua o ka leka la a Mr. MeK. M'"lellan ■ ka loaa ana mai i ka Ahahui Kalepa aa ka Poakahi nei, ma na mea i hooi Kiopopoia ma Wakinekona, lie umikumamalima la, i haawiia no kā -ī6<s iloko o ka oihana kuai waiona. ■ mmomakaukau ai ia lakou iho, n<> k;i in onee koke ana akii i kā lākou waiwai niamiiā ae o ka iho ana mai o na lima o kfe kāū&wai maluāa o ka lakou oihana. Ma kela Poakahi, he keu aku ka nui 0 kk .waioni i kuaiia, no.,ka manao paha o {»oe inu wāiona, he niaiiawā pokole wale no t koe, alaila paa ka waiona, a hoi kekahi P ka hoemi una mai 0 kekahi mau hale k;uai waiona 1 ke kumukuai o ka ramā, aiā ka pono o ka p'au āku o ka wāionā. e lilo, mamūā 0 ka pahola ana mai o ke kapu mā Oahu nei. I ka ninauia ana aku hoi i ka poe e lnwelawe nei i ka oihana kuai waiona māloko nei o keia kulanākāuhale, o kā :&kou wāle no i pāne ae ai, o ia ko la- j ou hooko aiia aku elike me ke kauoha J ke aupuni. j Oiāi iiae fe hopohopo ~anā kekahi poe • o ke ppnikuia o ka hale hana bia ina 1 onolulu nei, ua hooie ae nae ka poe ■okp p kela eihana, piai he mau hana ehulehu liou ae no kekahi e hiki ai lie 'ioomauia aku kā hoohana āna i kela iale, e laā ka hooināhūaliua ana ae i ka lana ana i kā hau; a hookomo aku palia „ kekāhi hāiia hoū 3fte iiialpkp olaila. sfā ke āno niii īiae ke .olelo ae, biā koonei poe ke kakali aku nei, me na ifaanao pihoihoi o. ka ple, no Jka iioea mai p ke kope o kela kauohā, ina iio ka hiki n'o i nā niakaāināhā ke ho6lāko i waipnā ho lākPū, ālāila e kū&i Bhi nna kekahi ppe i ka waieha i keid mau la, e waihe malie ma .na hpme;aka, inā he haha ku-e kanawai ia, alāila, he hanā naaupp-ke iuai ana i ka v;aioiia a hoahu.