Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVI, Number 15, 12 April 1918 — "E ALU KA PULE IA HAKALAU." [ARTICLE]

"E ALU KA PULE IA HAKALAU."

Sol. Hanohano, Eaq., Honolulu, Oahu. —Aloha nui jk:—'E oluolu nui mai oe e lawe aku hoi i na olelo o ka olelo hooholo a ka Ahahui Kula Sabati o na Mokupuni o Maui, Molokai ame Lanai, i hooholo ai me ka lokahi, ma ke kau o ia aha i nolio ai ftin ka Luakini o Ka'ahumanu, nia Wailuku, MaUi, Fcberuari 27, 1918, i mrtu m'eaai no na pa'j>aaina o ka Nupepa Kuokoa, i ai iho ka iehulehu heluheiu o ke Kiloliana Pookela a ka Lahui, a noonoo ae' o ka noe aha o ke a ti o ka manawa. Olelo Hooholo Oiai, eia ke ao holookoa iīoko o ke kaua weliweii i ike ole ia mamua ilokd o ka moolelo o keia ao,* i oi pakela loa aku ka weliweli mamua o na kaua i ho J ikeia ma ka Baibala Hemol'ele, ame na kaua nana i holoi kekahi hapa o Euro-i-ke au ia Attila, a miahope mai na kaua kuloko ma Euelaui, na kaua i alakaiia e Julino Kaisaro o ke aupuni mnna nui o Ronia, a inahope mai na kaua i ke aii ia* Napoliona nana i luku iho o p]uropa a kokoke e neoneo he keneturia a oi i kaahope ae nei, a i oi āku hoi mamua o ke kaua huliamahi o ka Akau ame ka Hema o Amerika, i ke aU' ia Aberahama Linekona, a iloko no hoi o ke ola ana o kekahi poe o kakou, i oi aku mamua o na kaua ma ke ke'a no lia keneturia ekolu malalo o Kikeke, ka pliuwai liona; Godfrey o Bouillon o Farnni aine Baiawina, kona kaikaina, a'me na alakai lehulehu e ae, ke kaua ma-waena-o na Kristiauo o Europa ame na Mahometa, 110 ka hoihoi hou ana' mai i ka heiau hemolele mau leriisa-. leiua, ina kahi i ku inua ai ka luakiiii o Solomona, a hoohalikeia na kaua a Kamehameha ka Na'i Aupuni, me he la'he ole no ia imuā o na niiliona 1 puali koa kaua e mokonioko mai nei'ma na paiena hikina anle lienla kOmohaua o na Aupuiii. Huiia o Geremania, Auaeturia, Bulegaria ame Tureke, e ouou niai ana ā' ko lakou inau miliona koa āiua ame moana, na ahikanana o ka lewa ame na keiki aiwaiwa o ka hohouu, e hoao ana me ko lakou ike, ikaika, mana, a noeau apau e luku, lawe pio, lawe pakaha, hehiku a hoolilo i kauwa kuapaa na koa aine na inakaainana o na aupuui malamalama e noho hoomalu ia nei hoi e na alakai e uoonoo ana i ka pouo kaulike, ka pono holomua o ka poe apau, me ka naua ole i ka ili, ke kulana,'ka nui, ka liiiii, ka ikaika, ka hopepe, e ake ana e noho laulea 'ke ao' holookoa me ke kuikahi ame ka inaluhia, e lanakila hoi ka oiaio o ka pono Kristiano laahia 0 ko kakou Ilaku i liookumu ai ma keia honua, inaluua o ua hana oehaa 0 lea pouli. . E ko hoi ke kuahaua kaulana a Kamehameha ka Na'i Aupuni i kukala ai, "Mamaiahoa kauaWai, , ' , oīa hoi: ''E hele ka eleinakule ame ka luahine a inoe 1 ke ala, aole niea uaua e hoopoiuo." Ka pouhana o ka hoomāna Kristiano i ike le'a ia e ka liona o ka.Moana Pakipika he keneturia i hala ae nēi, a i powehiwehi ia oiai<!> i na kiionohi o ka pilikua lima kakau.ha o Pcrusia, a moopuua a Attila ka puuwai koko o Europa i na la m&'mua aku o ka olino aua mai o ke alaula ō ka pono Kristiauo.

Nolaila e hooholoia e keia Ahahui Kula Sabati o na Mokupuni Huiia o Maui, i akoakoa māi: E komo pu aku nā' luna uui ih'e na lala apau o ka Ahahui Kula Sabati o ke Kalāna o Maui, e kuhina pu a e kokua i na alakai a kē aupUni niakua o Auierika''i hoonoho māi ai ma Hawaii nei, i keia wa kaua, no ke a'o ana me ke kuhikuhi ana i ka 'āi pa- [ kiko ame ka hoomakaulii ana ma na [ niea apau i nianaoia he kiipono, na meā pili ika ai ame ka i ha ka]pa komo ame na inea e ae i hilinaiia he inau *ko- [ kiia ia ma ko kakou aoao i na koa o na 1 au|»uni Miialamalama • huiia o Enelani ame kona mau panalaau; Pai'āni; lapana, Kina, Belegiuma, Pothgala, Serevia; Italia, Amel'ika, anie na aupuui liilii iehulehu e ae i haawi niai i ko lakou mau kakoo ana mā ka āoao e paio ana no ka lanakila o ka uohoua māluhiaj no ka manawā pau ole, o na lahui like ole o ke ao nei>, na aupilni lioi e ake aku nei e hoopakelē ae i na miliona o na Teutonā i liemo ole na aaa o ko lakou mau niaka a i hoomaōpopo ole hoi i ke kuahaua a Pēresidena e olelo aua, he k«iua,keia no ka liōopakelē āna mai i ka lahui Teutona mai na kupee māi a na alihikaua puni koko o Perusia i hauhoa ai ia' lakou iho. Maluna ae o na mea apāu, o ka kakou mau leo puie, e pii aku ia ma ka nohoalii o ka Makua maua loa uo ke kokuā a lioopakele ana i ko kakōU mau miliona koa wiwo ole e paio mai nei ilo]ko o ke auu ame ke koekoe, e hoomauawānui paualio ole ana i na-inea like ole o ke kahua kauā i loaa ka lanāklla "māii i ke ke'a ō Kristō, i nolio ihaluhia mau ke ao holookoa, ma keia mua aku, ,a loāa ia lakou na Teutona me kakou pu na koa o Kristo, aihe ka kakou uiau pua, ka maha niāu, me kā maluhia poo'kela o keia muā aku. Pelā ke Akua e kokua mai ai ia kakou; Amene. Hookonio.a heluhelu ia e ka-Mea Hanōhano J. W. Kalua iMa ka la 1 o Maiaki, A. D. 1918, im'uā o kā Ahahui KuIa Sabati o na Mokupuni Huiia o Maui, a apono lokahi ia e ka aha. CHAS. K. MAKEKAU, - Kākāuolel# o ka Aha. Laliaina, Aperila |5, l9(8..