Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVI, Number 15, 12 April 1918 — HALA IA MAU MAKAAINANA I MAHALO NUI IA [ARTICLE]

HALA IA MAU MAKAAINANA I MAHALO NUI IA

lloko o na hora kakaikahi wale no o kekahi mai kekahi mai. i hooneleia mai ai o Hawaii nei, me kekahi o kona mau makaainana i mahalo nui i:i, mamuli o ka pauaho ana mai o James B. Castle ame Benjamin F. Dillingham i keia ola ana iloko o,na la hope o ka pule aku la i hala; ka mea hoi n«:ia i hookau mai i kekahi mau haawina kaumaha mc ka minamina iloko o kekahi mahele nui o na makaainana o keia Teritore, a Hawaii nei o keia la i aie nui ai i na'pono ame na pomaikai holomua a kakou e hauoli nei, i keia mau kanaka ko'iko'i a kuonoono o ka aina, i hiamoe aku la i na luhi ame na inea o keia ao. Ma ka moolelo pakahi o keia mau kanaka iloko n na oihana kalepa ame na hana hooholomua iloko nei o ka aina, ua nana aku laua iamua, me na manao paa e oili mai na pomaikai ma na wahi i ike nma ole ia ka \yaiwai, a he mea oiaio loa, elike me na mea oiaio i pili aku i ka laua lawelawe.oihana ana. ma na wahi apau a ko laua mau lima e hoopa ai. na wahi hoi i hoohanaia aku ai ka 1010 o ko laua mau poo, ua oili mai ke gula, ua hoopomaikaiia aku ka nui ame ka lehulehu o ka poe i hui 'pu aku me laua iloko o ia mau hooikaika ana apau. No \lr. Benjamin F. Dillingham, mai ke;;anuu haahaa loa oia i ku ai, mai ka luina moku mai, ahiki i ka lilo ana he kupakako noloko o ka halekuai. aka nae ua p'ii malie mai oia mai ke kulana haahaa mai ahiki i kona kau ana ma ke anuu maluna loa. ma ke ano-oia kekahi o na kanaka kuennono a waiwai ina Hawaii nei. ll< »ko o na la e waiho ana ka Mokupuni o Oahu nei. he aina panoa, pela me ka hapanui o na mokupuni e ae. aole i ku malie o Mr. Dillingham ma kekahi hana hookahi, aka ua kikoo aku kona noon. >o imua. a elike me ka uilani o kona mau manao o ke kanaka Amerika oiaio, ua hoomaka aku la oia e hoolilo i na wahi waiho wale, a waiwai ole, i wahi nui o na pomaikai; o ke alahele mua e hoea ai:u ai i ka hopena ana i makemake ai, o ia no ka lioala ana ae i ka Hui A{ahao o Oahu; iloko o ka manawa pilikia o ka aina, me ka nui ;o na hoopoliala ana, eia nae, ua kapae ae oia i na noonoo a}>au no ke poho ame ka holomua ole o kana hana, a haawi pau aku la i kona manawa, kona ikaika, e 3iana pu ana me na kanaka, e ai pu ana me lakou,a e hoikeike ana i kona mau ano oluolu he nui, na ia mau hana, i haawi aku i na manao kupaa iloko o na mea apau, e ku like me ia, ahiki i ka hopena. Ua paa ke alahao kaaahi, ua hooholoia na kaaahi. ia manawa i wehe hamama ia ae ai ka ipuka, > na hana waiwai iloko nei o ka aina. Ua hoomaka koke ka mahi ana i ke ko, ua kukuluia na halewili, a i keia la. o ka Mokupuni o Oahu nei kekaiii o na wahi waiwai loa, mamuli o na hooikaika pauaho ole ana a Mr. Dillingham, ma ke poo 0 ka hui alahao, i kokua pu ia aku e Mr. James B. Castle ame kekahi poe kuonoono e ae o ka aina. Ua lilo o Mr. Dillingham i kanaka waiwai a ku ?r onoono. ua hiki iaia ke noho me ka hana ole he mau makahiki lehulehu ae nei i hala, aka nae no ka makee i kona mau hoa kanaka, no ka makee pu i ka pono o kana mau pihana apau ame korta maa i ka hana, aole oia i noho wale ahiki i kona moe ana aku la, akahi no a kuu ka luhi. (.) na alahao kaaahi i hanaia, o na mahiko i kukuluia ae, ma na wahi like ole maloko nei o keia Teritore. aia iloko o ia mau hana apau o Mr. Dillingham. ua haawi aku i ka noonoo o kona poo, ua haawi aku i na hooikaika ana, a ua haawi aku i kana mau dala. I ke komo kino ana o Mr. Dillingham ma kekahi hana. aole oia i nana no koila pono wale iho no, aka no ka pono o ka lehulehu apau o ka poe e komo pu aku ana me ia. Aia iloko ona ka hoopono ame ka pololei, a no kona mau a.no*oiaio apau, ua hoikeike ae oia imua o kona poe iloko o ka hana hookahi, i kona hookomo ana i kana mau dala apau ma ia hana, e loaa ole ai na manao kanalua Hoko o lakou, aia he manao epa o ke kolohe iloko ona. Ua hoolilo aku oia he mau haneri o kekahi poe 1 poe w r aiwai a kuonoono; ua hoolako aku oia i ka liana na ka poe he mau kaukani, a mailoko mai auanei o ka puuwai o kela poe he nui, e oili mai ai na manao mahalo oiaio no ke kanaka nana i hoopomaikai aku ia lakou. He nui kana mau hana kokua manawale'a i haawi ku ai me ka puuwai lahalaha, a o ia mau hana ku i ke aloha, o kana mau hana hooholomua a hoowaiwai i ka aina, a hoopomaikai hoi i kekahi poe lehulehu, ua kukulu iho oia i kiahoomanao nona mahope nei, i kumu alakai na kakou e nana aku ai, a lawe mai i kumu hoohalike ma ka .kakou mau lawelawe oihana ana. Elike me na ano i loaa ia Mr. Benjamin F. Dillingham, e kikoo mau ana ka noonoo imua, o ka haawina hookahi ia i loaa ia James B. Castle, kekahi o na makaainana alakai o keia Teritore. u a halawai oia me na haawina o ka holomua ma Hawaii nei, mamuli o kona hoohana ponoi ana i kona noonoo ame kana dala, a iloko o ia holomua, i hoopomaikai pu aku ai oia i kekahi poe lehulehu, a lilo i poe kuonoono i keia la. » Aole wale no, i loaa iaia ka holomua ma kana mau oihana apau i lawelawe ai, aka ua hoopomaikai ia aku o Hawaii nei ma ia mau oihana, a ua hoopomaikai pu ia aku hoi na makaainana o keia Teritore. Aole o Mr. James B. Castle i imi wale aku no i kona pomaikai ponoi iho, aka i na pomaikai pili laula o ka lehulehu. Iloko o na oihana-i komohia aku iloko o na kulana kupilikii, ua ku ae o Mr. James B. Castle ma ke poo o ia mau oihana a hoo-

kele aku no ka palekana mai na pilikia mai, e wehe hamkma ana hoi i ka ipuka, no kekahi poe e hahai aku ai mahope o kona meheu, o ka mea oiaio i ikeia, o ia no ko lakou ohi ana i na pomaikai, o na hua a koifa hooika'ika ana. Elike me Mr. Benjamin F. Dillingham, ka hoopono ame ka pololei ma na hana apau, pela iho la no ka haawina i loaa ia Mr. James B. Castle, e ku ana a paio me na alalai apau, e ku mai ana mamua o kona alahele, ma kana mau lawelawe oihana ana, e makaala ana i na lawelawe apakee pili oihana ana apau a ka poe e hui pu ana me ia, a ma kekahi olelo ana ae hoi, e ku mau ana ma ka aoao o ka makaala, mai na pahele ia mai, e alako ana i kona noonoo, malalo o ke alakai hewa ia. Ma na hana kokua manawale'a, oia pu kekahi i heluia ma ka papa like me Mr. Dillingh'am, a maliina o keia mau makaainana a mau kamaaina o Hawaii nei, na aie nui ana a keia Teritore, no na pomaikai holomua e ikeia nei i keia la, a na aupuni naauao e nana mai nei me na manao makaleho no Hawaii.