Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVI, Number 15, 12 April 1918 — HE MOOLELO NO NA Hoahanau Ekolu A I OLE O Hawila ke Koa, a o Magarita ka U'i ka Manu Nunu Ahiu [ARTICLE]

HE MOOLELO NO NA Hoahanau Ekolu A I OLE O Hawila ke Koa, a o Magarita ka U'i ka Manu Nunu Ahiu

Ke kani koele la ka lakou mau pahikaua, ke loheia la na leo hookikina mai kela ame keia aoao mai, ua lele aku la ke kani koele o na meakaua a lohe ka poe maloko o ke Kakela Melodiana, ia wa i liqlo mai ai o Oto Beriana ame na naita ēlua o Hunegaria i lilo i mau aikane na Ilawila, a ia lakou i ike mai āi i ka paio o ko lakou mau alakai me na kanaka o ka moi o Hunegaria, ua holo aku la lakou he hookahi ka paio ana, a iloko o ka hapalua hora wale no, aia hoi aole he hookahi kanaka ma ka aoao. o na eleīe malūna o kona lio, aka ua pau loa lakou i ka haule ilalo, a e waiho mokaki mai ana hoi iluna o ka lepo. Me ka nana ole aku i ka hopena i loaa ia lakou, kaiioha aku la o Hawila i kona mau hoa, e hoi mai lakou noloko o ke kakela, a ia lakou i hoea aku ai imua o na naita he kanakolu o Hunegaria e hooluana mai ana, haaWi aku la oia i ke kauoha ia lakou, e hele e nana i ko lakou mau hoa maWaho o ka pa, a o ka poe i make loa, e kanu aku i ko lakou mau kino make, a o ka poe i eha, a e kamau ana no ke ola iloko o ko lakou mau kino, e lioihoi nrai ia lakou noloko P ke kakela, i haawiia aku ai na lapaau alia, e hoomamaia aē ai ko lakou mau ehaeha. ' ' • Ia hala ana aku hoi o na naita o Hunegaria malalo o ke alakai ana a Oto Beriana, e kanu i ka poe i pau i ka make, a e hoihoi mai hoi i ka poe i eha, ia wa i huli ae ai o Ilawila a olelo aku la i kana aikane ia Malavalia: "Ke manao nei au, he hana maikai na kakou, ke kukakuka ana no ko kakou kulana kupale, no keia po, oiai ke hali'ali'a e wale mai nei no ia'u, e hoea hou mai ana he mau hoopilikia ana malūna o kakou; aole no keia pilikia i hāla aku la he pilikia uuku ia; aole hewa o ka hoomakaukau e mamua, he oki loa ka noho nanea, a i ka wā auanei e hoea mai ai o ka poino, e lilo āna i hana nui ma ko kakou aoao ke kupale ana aku." Ua apono mai la o Malavalia i kela manao hoakaka o Hawila, nolaila hoi aku la ljiua noloko o ke kakela, me ka au'a ana aku he umi o na naita o Hunegaria e noho pu aku me laua, ma ke kukakuka aha i ko' lākou kulana 'kupale, no ka manawa e hoea mai ai o ka poino. ' Aole no hoi i loihi kela hele ana aku a Oto Beriana me na kanaka e nana i ka hopena <i kau aku maluna o na naita o Hunegaria i lukuia aku ai e Hawila ma< a pau i ka make, na huli hoi mai la kekahi poe o lakou, me ka hoihoi ana mai i ka poe e kamau ana no ke ola īloko o ko lakou mau kino, a no ka poe hoi i pau i ka make, aole he hana e ae, o ke kanu wale akū no ia lakou, ūa lilo aku la kekahi poe kanaka ma ka eli ana i na lua. No ka pono hoi o ka poe i hoehaia, ua eleu mai la o Magarita ame Peresila, i kokuaia inai e na wāhihe' kauwa lawelāWe, ma ka hana ana aku i na mea e hoopauia ae ai ka ehaeha o kelā poe, ma ka haawi ana aku i na'lāau kupono, a he tneā •diāib > ', ua komo pu mai na Kilokilo Sidia ame Monika ma kā lapaau ana ia lakou. Oiai hoi e haawiia ana na kokua ana i ka poe kakaikahi i pakele mahunehune mai ko lakou'mau ola, ua akoakoa aku la o Hawila ma apau maloko o ka rumi aina,.a laweia mai la hoi ka waina ia lakou e-na kauwa, no ka mea he rula maa ia ma kela aina, ma na hora o ka auwina lā, he manawa ia no ka inu waina ana, mahiua o ka hoea ana niāi i ka aina ahiahi. .. Oiai hoi ua poe nei e inu ana i ka waina, a e hauoli ana, x ua hoike hou ae la na naita Hunegari i kp lakou mau manao hilinai 'a paūlelē maluna o Hawila, me ka hoopuka ana i ka lakou mau olelo hophiki, aole loa he mea nana e pale ae i ka lakou hoohiki, o keumake wale no. la lakou nei-.nae e nanea ana i ka hoonoenoe a ka waina, komo mai la o Magarita a nonoi mai la i ko lākou oluolu, e haalele iho ialoko o ka rumi aina, i hiki ai i na kauwa ke hoomākaukau mai i na meaai maluna o ke pakāukau no ko lakou aina ahiahi; a o ia ka Hawila o ke ku ana ae iluna, a i āku la im.ua o kona mau hoa: ' . "Auhea oukou e o'u mau hoaloha, ia kakou e haalele iho ai i keia keeha, ke makemake nei āu e hoi aku kakou holoko .0 ke keeha hokipa. I ko lakou hoea ana aku noloko o kela keena, ia wa i hoakaka kokē mai ai no o Hawila i kona manao, o ia kon?i hopohopo loa, no ko lakou kulana kupale, me kona olelo ana mai, ua paa loa kona manao, mahope iho o ka hala ana o ka manaw kupono, me ka huli hoi hou ole aku o na elele a ka rhoi i hoouna mai ai, e n,ana i kona pbe nāita ame ke keikialii, aole ana e nele kona 'hoouna hou mai i kekahi mau pualikoa nui hewahewa, no ka hoopuni ana i ke kakela, a i ole lawepio aku me ka mana o na meakaua; a o kekahi no hoi ana i hopphppp lpa ai, e kii aku ana'ka Mpi Humera i mau! kpkua ma kpnā aoao mai kekahi mau, wahi mai, nolāila ua hopohopo loa oia, no ka hiki ia lakou kakaikahi ke ku mai a paid iniua o kekahi mau pualikoa i pa-umi ae ko lakou nūi, āme kb lakou ikaika. I O ka hope loa o kana mau mea i hoakaka mai ai, o ia no kona manao ana e hoopanee i ka hoihoi ana 'aku i ke keikialii imua o kona makuakane, ahiki i kona huli hpi ana mai ma kana huakai me Malavalia no Italia, oiai ua hooholp mua laua, ma ka hora umi-kumamalua o kela poe, e haalele ifio ai laua i ke Kakela Melodiana, a holo awiwi aku.no Italia, 110 ka huli hou ana i"na makaukau ina ko lakou aoao. Ia lakou hoi e noho iho ai mahope, e nāna aku na mea apau maluna o Oto Beriana, oia ko lakou alakai, a o kana mau kauoha apau, o ka lakou ia e hoolohe aku ai me ke pakike o J % a e ku hdi lakou me ka makaukau mau i na wa apau, a ina e hōea e mai ana ka enemi, mamūa o ko laua huli hoi ana mai ,alaila e hpao lakou e paio aku no ka hoopakele ana i ke Kakela Melodiana ame ka poe apau e noho ana maloko, aka hoi i hoea ole mai ka pilikia ahiki i ko laua hoi hou ana mai, alaila he pomāikāi nui ia ma ko lakou aoao. Ma kela wahi o ka Hawila hoakaka ana mai i kona mau manao, komo ana no o Magarjta, aia hoi kona mau waimakā ke hiolo makawalu la ma kona mau papalina, me ka hele hoi o ka helehelena a piha me ke kaumaha, a o ia ka ua manu nunu nei o ka pane āna akū: "E hoomanao oe"e kuu mea i aloha ai, ua pale ae au i ke 1 kou manao, a na ia mea i kono okoa ae nei ia'u, e hele mai | noloko nei o keia keena, no ke ka-ua ana aku ia oe, e noho j niat, āole oe e hookuū hookahi mai ia'u e noho me keia poe kakaikahi, no ka mea ua ike no oē, aole he mea nui e ae iloko 0 kuu nopnpo p oe hopkahi wale, no. » '•la'u ka hoi e manao aku nei, ua kokoke loa mai na hora o kuu hauoli, o kou wa iho la ia e uhu ae ai e hele hou no Ttalia. a owau auanei ka mea nana e noho hoomanawanui aku ilokp o na manao ulu-ku o ka iiakuko'i hoomanao inau āha noii. Ka i no paha, e hooko mua ae kaua i ka beritā a kāua i hoopaa ai, a mahope aku e hookoia ai kena manao Viele ou-no Italia. eia ka e hookau hd« mai ana oe i na hookāūmaha ana maluna o'u. "E hoomānao oe e kuu mea i aloha ai, ua pale ae ai i ke aloha o ka .makua mahope, hē hookahi mea nui iloko o kuu puuwai, o oē', o oe wale no, eia ka e hookomo hou mai aha

oe ia'u iloko o na inea anie na kaumaha, me ka maopopo ole ia'u o ko kaua hopena ma keia mua aku. "Ina oe e ae mai ana i ko'u manao, alaila e hoouna koke aku i kahunapule i keia manawa, no ka hele ana mai a hooliie ae ia kaua i hookahi iloko o ka berita o ka mare, a hoaumoe hou iho kakou ma ke kakela nei i keia po, a na ka la apopo ia e noonoo no kau huakai hele no Italia, kela aina a'u e poina ole ai i kana mai} hana hoomaewaewa maluna o kaua, he keu no la, e hooko mua ae kaua i kela berita laahia loa. a kaua i molia aku ai i ko kaua mau kino, a mahope aku e hehi hou ai ko kaua mau wawae ma ka lepo o Italia, eia ka, he okoa loa kau mau mea e manao nei. O ko'u manao ea, e hoomanawanui hou iho kaua, aia a ka la apopo, alaila noonoo aku kau huakai hele e manao nei.''

No kela mau manao hoakaka o Magarita, hopu okoa mai la o Hawila a puili aku la imua o kona alo, me ka honi hōomau ana iho maluna o na lehelehe o ka mea ana i aloha ai, imua ponoi o na maka o kona mau hoaloha, e nana aku ana ia laua, ua hiki ole : loa i ua o Hawila ke pale ae i ka hana a ke aloha ē hu'e pau ae aria iloko o kona puuwai, alaila pane mai la ua o Hawila me keia mau huaolelo: I "Auhea oe e kuu Magarita aloha, ua maopopo ia'u kou mau manao apau, o kaua like no iloko o ia manao hookahi, | nāē, noiea hooko ana aku i ko kaua mau iini ame ke koiikoi a ko kaua mau makemake, pela au e manao nei e , kii aku i makaukau no kaua, a lawe mai e noho pu me kaua, i hiki ai ia kaua ke olelo ae, ua lani iluna, ua honua ilalo, aohe mea nana e hoonioni i ko kaua mau noonoo. No kaua ka makemake, e hiki ana ia lakou nei ke hooko mai, a'no lakou hoi ka makemake, na kaua e hookp aku, pela wale no e hiki ai ia kaua ke paa'mai i na kanaka, mai ke komohia ana aku iloko o na hana puuwai ēleele, o ka pakaha ame ka haowale, me ka hoopilikia ana maluna o ka poe nawaliwali. "Eia kekahi kumu nui o ko'u manao aha e hele pu maua me Malavālia rfo Italia, ke nana ae nei au iwaena o ko kakou huina, āole i lawa ka ikaikā ma~ko kakou aoao e paio ku-e a.ku ai ihe kekahi puali koa ikaika e hoouna hou ia mai ana no ka lawepio ana i ke kākela nei; ma ko maua hoea hou ana aku auanei no ka aina hanau, e hiki ai ia maua ke lawe mai i mau pualikoa nui, no ka hoopu'ipu'i ana ia kakou, aia a loaa ka ikaika hou ma ko kakou aoao, alaila hoi paha manao ae ka palekana, a'kohu ka noho ana aku, aohe mea e hopohopo ai. "Nolaila malalo o na kumu kupono a maikai loa, elike me ia.a'u i hoakaka aku la imua ou e kuu Magarita aloha, e ae mai oe me ka maikai ia'u e hele ma keia lutaka'i, no ka mea aole kaiiā i' oili aku ma kela aoao o ka moana kupikipiki-o, o ko kauā eila 'ana, aia a hala ae keia kualau o na poino e hookokoke mai nei, a puka aku kaua mailoko mai o ia mau poino, ia wa āuanei e hookoia ai kou makemake, nolaila e uumi me ka hoomanawānui, i na hakli'iku'i pioloke iloko ou, a e ae mai oe me ka laelae e hookuu ia'u ma keia huaka'i a'u i hooholo ai me kuu aikane nei f " "Aole e hiki.ia'u ke haāwi e aku i ko'u ae i keia manawa, aka aia a pau ka kakou ai ana i keia ahiahi, ia wa kaua e kamailio hou ai no keia huakai hele au e manao nei, a ua makēmakē no au i na wahine kilokilo e noho pu 'mai me kaua, a in'a e apono mai ana laua i kou manao hele no Italia, a e hoopāneeiā hoi ko kaua hoolilo koke ia ana aku i hookahi iloko o kā berita o ka mare, a huli hoi niai oe, ma ia 'ano wāle no au e ae aku ai, a i kokua mai laua i alaila e mare mua ia kaua e pono ai, ua ikeia aku auanei, eia ka, i ka wā e hooiikaia āku ai o kekahi kaua ana, e poino ana kekahi o kaua, ā poho ma'uwāle hoi na hoomanawanui ana, ame na mahaolana ana no ka hauoli." "No ka hoomama ana aku i ko Magarita mau manao, haawi mai la o Hāwila i kona ae, me ka hookuu ana aku i kana aloha, e haalēle māi i kela keena, a ia manaw;a i huli hou'āku ai o Hawilā, imua o kona māu hoa, a la e hookuu kela anaina kukakuka a lakouj aia a loaa he manawa ma kēla āhialii, alāila kahēa hou aku oia ia lakou e akoakoa hou mai imua o koha alo. ike ae la kaua e kuu makamka heluhelu i ko Hawila manao, q ia no ka huli hoi ana ihope i kona aina hanau; a ke kaohi aku nei hoi o Magarita,e hpoko miia ia ka mare mmvaena o laua; maiiiua o koiiā heioko ana aku i kela ,mariao hele ma kāna huaka'i. I kela hookuu ana ae o ke anaina kukakuka a Hawilā me kona mau hoa, Ua. kani koke mai la ka pu puhi, e kahea mai ana ua makaukau ka aina ahiahi, o ko lakou nei puka pololei aku la no ia mek a hele ana aku no kahi o na pakua i hele a luluu i na meaai i hpomakaukauia mai e.na kauwa lawelawe o lee Kakela Meloeliana. Ia akoakoa pono ana aku o na mea apau maloko o ke keena aina, o ko lakou noho iho la no ia ai, aia hoi maluna o kp lakou mau helehelena apau ke nana aku he nanaina hauoli Wale no, aka nae no Magarita ame Peresila, ke hoike okoa mai la no ko laua mau helehelena i ke kaumaha, a kaua no e ka maka'maka heluhelu e hoohuoi ole ai i ke kumu o ia kaumaha o na leele opio, no ka uhu no ia o Hawila ame Malavalia e huīi hoi no Itlia, a e haalele iho hoi i ka laua mau aloha mahope. Aole i loihi kela noho ana iho a Magarita%ne Peresila e ai, ia wa i ku ae ai o Magarita iluna, a kamailio aku la i keia mau olelo: "E na keonimana maikai, ke nonoi aku nei au i ko oukou oluolu, e hookuu mai ia'u ame Peresila mai ka papaaina mai, a e hoomau aku oukou i ka ai ana i na mea apau i hoomakaukauia, ā o ka oukou mau mea apau e makemake.ai, e hoike aku imua o na4j#uwa lawelawe, na lakou ia e hooko mai," alaila haawi mai la i kāna kunou ana, me ka haalele ānā iho ialoko o kela keena, a puka aku la iwaho, aia no hoi o Peresila ke hele pu la me ia. Ma kela hele ana aku a na lede opio, ua hoi pololei loa aku la laua noloko o ka rumi o Maga r ita, a malaila i hoomaka aku ai lia Manu Nunu nei e kamailio imua o aikane:* " "Auhea oe e kuu aikane aloha, kuu hoa hoomanawanui hoi o ka alo ana iloko o na pilikia he nui, ua lohe au i ka manao o Hawila, o ia no ka haalele ana iho i ke Kakela Melodiana npi i keia po, no kekahi hana ano nui, a e ukaji aku ana me ia ma kela huakai kana aikane o Malavalia. "Ua hoike mai o Hawila i kona mau manao apau imua o'u, a ua ike au he mea pono i'o no ia laua ke hele ma keia huakai, aka o ko'u rriakee aku no hoi i ka'u aloha, pela wale no au i au'a aku ai, e hoomanawanui ka huakai hele a no kekahi wa okoa aku no ka mea "Eia loko ua enaena, Ua haku'iku'i i ka lihilihi; Ua pehia a ua eha, I ka eha lima ole a ke alpha." , ) "I koiiō aku nei au ia oe e hoi mai kaua,iloko nei o kuu rumi, no ko kaua kukakuka pu ana ae i ka kaua mea pono e hana ai, no ka mea ua ike no oe e kuu aikane, aia maluna 0 Hawila ka lelepau ana o ko'u noonoo i na manawa apau, a pela no hoi paha me oe maluna o kau aloha, a o ko'u manao maoli, o ia no ko kaua hipuu mua ia ana a paa iloko o ka berita mare me ka kaua mau aloha, alaila hpokuu aku ia laua e hele»ma keia huakai a laua e uhu nei, ua ikeia aku auanei keia noho ana aku o kaua, malia aia he mau poino e hoea mai ana, o ke poho no ia o ko kaua mau manaolana." . I ka lohe maopopo loa ana aku o Peresila i n hoakaka a kana aikane aloha, ua pane mai la oia me ka leo haalulu: "O oe no o kaua ka mea e hookoia ai ko kaua mau iini, no ka mea he leo hooloheia kou, a ke maliu mai no o Hawila 1 kou manao, o ka pau iho la 110 ia, nolaila aohe au ui ana mai ia'u, o ka mea e holo ana ia oe, ua holo ia ia kaua, a i nele iriai no, he nani nele ana ia, imua ponoi no o ke alo i hoikeia aku ai ka manao." Ma kela wahi o ka laua nei kukakuka ana, ua koino mai la ke Kilokilo Monika, a imua ona i hoike piha aku ai o Ma-

garita i na mea apau elike no hoi me ia a kaua i ike mua ae nei, i na mea i kamailioia o Ma£ārita ame Hawila, a i ka lohe pono ana o ua kiiokilo wahihe nei i na mea apau, ia vva oia i pane mai ai: a O ka manao o ke kau£ mākua a olua no ka huli hoi hou i Itālia e 'kii ai i na makaukau e lawa pono ai ke kulana ku-. pale ma ko kakou aoao, he manao maikai loa ia, a he kalaiaina naauao hoi. -* "No ko olua manao e hooko koke ia ka mare mawaena o oukou, o ka'u pane, e hoomanawanui ia mnao, no ka mea ma na hoikeike a na kahoāka o ka lani imua o maua i keia ahiahi, ke hookokoke loa mai nei ka manawa no kekahi kāua ku i ka weliweli loa, e hooukaia ai mawaena o kakou i me na enemi; aia auanei a nohoalii mai ka maluhia, ia wa e hookoia ai ka ii.ni a ko oukou mau puuwai pakahi. | "Nolaila e a'u mau kaikamahine aloha. mai au'a olua i na kane a olua, aka e hookuu aku <i hele, no ka rriea p ka manao a ke kane makua a o!ua, o ka ke Akua hooponopono ana iho la no ia, ua poniia o Hawila, i mea nana e hooko aku i j kekahi mau mea !e|ntlehu e pono ai, a'mi oiia la auaiiei e oili mai ai he mau ano h'&u maluna o ka aina." •' T ka wa a Monika i hooki iho ai i kana kamailio ana mai, aole e hiki ia Magarita ke pane koke aku he hookahi huaolelo,, aka no kona helehelena nae ua hele ia a haikea, e hoike okoa mai ana, aia oia ke hakoko la me na noonoo like | ole iloko ona, aka nae i ka hala ana o kekahi mau sekona, | akahi no a loaa i ua o Magarita ka manawa e kamailio mai j : ai i ka pane a ( na ae : j "Auhea oe e Monika kuu makuahine hookama, ka mea i hoi a'u i noho aie aku ai malalo o kou lokomaikai; ua lohe au i kou mau manao hoakaka mai ka rtiua ahiki i ka pau , ana, a ke haawi aku nei au i ko'u apono ana ma iaa ano , apau elike-me kou manao. Ua ike no au, ua maikai ko Ha- i wila manao e hoi hou no Italia e'kii ai i inau makaukau ma | .ko kakpu aoāo, aka nae pehea hoi e hiki ai ia'u ke hookuu ; aku iaia,' no ka mea, o ka iini hookahi wale no a kuu puuwai j , e noho aku la, o ia no ko'u hoohui koke ia ilo"ko o ka berita o ka mare : me ia. | "No kekahi mea ano nui au i hoakaka mai nei no ko maua { nohō ana o ia hoi ko'u lilo i mea Wawahi aku i ka maluhia o ko maua noho mare ana, niamuli o ka punihei aku malalo o na hoowalewaleia mai, ke makemake nei au e hoakaka pono mai oe imua o'u i na mea apau, me kou huna ole aku i kekahi mfca." "Ae, he nani ia ke ninau mai nei oe ia'u i keia mea ano nui i pili i ko olua ola ana,. a e hoike aku ana no au ia oe e kuu kaikamahine, elike me ka ike i loaa ia'u ma ka hoike ana a na kahoaka 6 ka lani, o ia keia: "Aia a hala ae k? kaua huliamahi, i kokoke loa e hoea mai iloko o na la helu wale no mai keia manawa aku, alaila ia wa auanei oukou apau e komo kino aku ai iloko o ka enaena o na hoouka kaua ana, i ike ole ia ka lua ma ka moo-1 lelo o Hunegaria nei, aka i ka hoi hou ana mai o ka maluhia maluna ō : ka āinā', ia wa auanei e lioohuiia ai oukou apau iloko o ka berita o ka mare maloko ponoi nei o na paia o ke kakela nei. "E noho pu ana kakou ma ke kakela nei no kekahi jiiau mahina, a iloko o ia maiiawa, e kukulu o Hawila i home nani no olua ma Rokenekai, aia ā pāa ia hale, o ko olua' wa aūanei ia e huli hoi aku ai no ko plua onehanau. Oiai ,np i nae kakpu e nphp ana ma ke kakela nei, e kipa mai ar»a na naita kaulana a huapala mai na wahi like ole mai o Eu r opa, a aia iwaena o ia mau naita, ka mea nana o'e e hoowalēwale ; māi. E hiki ana no ia oe ke kupaa imua o ka mea hōowale- I wale; a ia kakou auanei e hoi āku ai a noho ma Rokēnekai,'' ia wa e hooi loa ia mai ai ka ikaika o ka mea hoo\valewale e pahele i kou noonoo, a no na mahina loihi a kakou e noho j ai malaila, e hiki hou ole ai ia pe ke kupaa, p kou lilo no ia i ka hoowalewaleia, a e noho. aku ana oe ma na kaiaulu o Farani. • ■ 1 "O keia manawa e lilo aku ai oe iloko o ka hoowalewaleia, o ia no ka manawa e u aku ai o ko kane ma na ale apii -1 pii o ka moana, np ka lūku ana i na powa na lakou e holapu , ana i na kapakai o Italia, ma ka lakou hana lūku o ka pakaha ame ka haowale, nolaila o keia iho la ke ano o ka'u hpakakā imua pu e kuu kaikamahine, a nau e ike i ka oiaip I āme ka piaip ole o keia mau mea, ma keia hope aku." i | Iloko nae o kela manāwa i lohe koke ai lakou i ke | kani aiia mai o ka leo o na pu puhi e hoohewahewa ole iho ai lakou i ka manao o kela mau o-le, me he mea la, e hoolale koke mai ia, no ka hooukaia aku o kekahi kaua hahana, a ilōko o na manao pihpihpi i holp like aku ai na mea apau mailpkp aku p ke kake}a, a ku ana iwaho o ka pa, a 'oiai, ke hpplele pau ihp la ka moiwahine o ka po, i kona ! malamalama maluna o ka honua, ua hiki ole ia lakou ke hoohewahewa'iho, ma ka ike maoli ana aku me ko lakou māu māka, i na'naita he nui, e kau ana maliina o ko lakou mau lip, a e hoopuni ana hoi mawaho o ka' pa o ke kakela. ! Oiāi no na mea apau e nana aku anā me na manao pihpihpi i ka hana a kela ppe, ia wa i lele iho ai kekahi o lakou mailuna mai o kona lio, a hele pololei mai la i kahi a na j wahine opio e ku aku ana, aia hoi ma ka lima akau o keia naita kana ko'i kaua, a ma kona. lima hema hoi kana pu a i ke kokoke ioa ana mai o ua naita nei, akahi no ka LJ'i Magarita a ike aku me ka hoohewahewa ole, eia ka ' ' o kana aloha np, ka mea a kpna puuwai i pana kapalili ae i ai, me he mea la, e i pkoa ae ana i keia mau lalaiii mele ar' ;ka poe haku mele: "E hiu no au a na'u oe, Lawe no au a lilo." "Ea, e kuu Hawila aloha, heaha keia hāna nvii a oukou e hoomakaukau mai nei, he keu aku ka hoi ko makou puiwa,' | i ke kani ana mai nei o ka pu o-le, e manao loa ana ka hoi makou, ua hoea mai la na enemi, no ka hoouka ana aku i kekahi kaua hahana loa," wahi a Magarita i ninau mai ai. ] "Ke hele ae nei i keia manawa e kani ka hora ehiku, nola-! ila he manawa keia no ko makou ike ana aku i ke kino o ke Keikialii Marino, a mahope o ia manawa, e kukakuka ai ka\kou, no ka maua huakai hele no Italia, a mahope aku p ia j kukakuka ana, e npho ai ka makou halawai koa, no ka noonoo ana i na makaukau apau ma ko makbu aoao, o ia hoi, e hoonohonoho aku ana au i na kanaka na lakou e kiai i ke kakela nei, a pela hoi na kanaka na lakou e hoihoi aku i ke keikialii no ke ālo o kona makuakane. I I "Ua hooholo ko'u manao, i ekōlu makou e hele no Italia,' owau no hoi, o Malavalia ame Oto Beriana, a o na alakai,' na laau e hooponopono i ke ano o ko oukou kulana kupale | mahope nei, oia no ka Naita Kāmorofa ame ka Naita Sepa- j nia; nolaila i hele mai la au nō ka ninau ana aku i na wahine kilōkilo, ina paha ua makaukau laua, no ka hookipa ana aku i'na naita apau, no ka ike ana i ke kino o ke Keikialii Marino, no ka mea ke nee nei ka manawa imua." | I ka lohe ana mai o ke Kilokilo Monika, i kela mau olelo a j Hawila, ia wa koke np i pane mai ai o.ia; j I "Ua makaukau maua i keia manawa, p ka'u wale np e| | kauoha aku nei ia oe, e kii aku i elua mau kanaka, no ka hele ana mai nie maua a hapai mai i ke kino o ke keikialii noloko o ka rumi hookipa, maloko olaila kakōu e nana ai iaia. I Huli aku la o Hawila hele, aole no ke kii ana aku i na naita o Httnegaria, aka no ke kii ana aku no i kona mau hoaloha oia o Malavalia ame Oto Beriana, a ukali nui aku la 'mahope o na wahine kilokilo noloko o ka rumi kapu o ke kakela, a iloko o na minuke pokole loa, aia hoi ke kino o ua keikialii la maloko o ke keena hookipa kahi i waiho ai, me ke kauoha ana mai o ke Kilokilo Monika ia Hawila, e kii aku i na naita Hunegaria, e hele mai e ike i ke alii opio o lakou, he manawa pokole, ua hele oloko o ua keena nei a piha i na naita Hunegaria, a ke ike āku la hoi lakou, i ka nape malie o ka hanu iloko o ke Keikialii Marino, eia nae aia maluna o ka helehelena o kekahi poe o lakou, e hoike

okoa mai ana, no ko lakou piha me kalioihoi ole no kela hoi hou ana mai o ke ola iloko o* ke'kino' o ke keikialii, no ka *nea «a oi aku ko lakou e make oia niamua o kona ola ana akti, he keikialii omokoko, me kā hoopitikia i kona mau makaainana. Oiai hoi na mea apau e haka pono ana ka lakoii nana ana maluna o kfe kino o ke keikialii, ia wa i poha mai ai ka leo o ke Kilokilo Monika i ka pane ana mai: "Auhea oukou e na makarriaka ame na hoaloha, ke ike nei kakou apau, ua hoi hou mai ke ola iloko o ke keikialii, elike me ka u i hoike mua aku ia oukou. nolaila ua kaawale aku ka rtake mai iaia ae t a e hauoli kakou no keia haawina pornaikai i loaa iaia, aole hbi'bia i niake elike me ka uuki.u i koho mua ai. "He nani hoi ia, ke ike pono nei oukou me ko oukou niau maka ponoi, aia no ka hanu ola iloko o ke Keikialii Marin<>, o ko'u manao maoli t e hoihoi ia aku oia noloko o kuna halealii iinua hoi o ke alo o kona makuakane ame koua kaikuahine, a o ka poe, na lakou e hoihoi i ke keikialii, o na naita ponoi no ia o Hunegaria nei, a na lakou no hoi e liuakaka piha aku i na mea oiaio no ke ano i halawai ai ko lakuu alii opio me keia poino, aka nae, ke haawi aku nei au i manawa no ko oukou hoakaka ana mai i ko oukou mau manan, ina paha ua kulike ia me ka'u i hoike aku nei, aole paha. ho mea ttiaikai ke kukauka like ana, a hooholo i ka mea pono e liana aku ai no ke keikialii:" Ua nui na manao i hoakakaia ae'i kela ame keia mea maloko o kela keena no ka mea pono e hana aku ai no ke keikialii, a i ka hala ana o kekahi mau minuke o kela kamailiu ana o lakou, ua hooholoia iho la me ka lokahi, at>le e lioihoi koke aku i ke keikialii no ke alo o ka Moi Humera. aka e waiho malie 110 iaia maloko o ke kakela, aia a huli hoi mai o Hawila ma. mai ka lakou huakai hele no ltalia. ia wa e noonoo hou ia ai na mea e pili i kona hoihoi ia aku iu> kona halealii. Ua kukakuka hou iho la no lakou, no ka pono o ka poe e noho iho ana mahope, a ma ia kukakuka ana, i hooholoia ai, oka Naita Maka r ofa ame ka Naita Sepania na alakai. oko ! laua māu leo wale no ke hooloheia, ma ka laua mau mea ! apau e makemake ai e hanaia aku, malaila wale no na kanaka apau e hoolohe aku ai, ua maikai kela ika manao ona ' mea apau, a ke huli hoi hou mai o Hawila ma. o ka pau ana ia o ka mana o kela mau kanaka, a hoi hou aku ka mana ma na mea apau iloko oka poho oko Hawila lima. ♦ Ma kela-wahi i hookuu ae ai kela anaiiia kukakuka, me ka haawi ana aku o Hawila i kona'poe naita aj)au e hele aku no kahi o ko lakou mau lio, malaila e kakali mai ai iaia. no ka hoea aku, o ke ku ae la no ia o na mea apau iluna. a puka aku Ia no hoi iia naita iwaho, aka ka-ua mai la nae ka U'i Magarita i kana aloha i ka pane ana mai: "E ae mai oe e kuu Hawila, e loaa he wahi manawa pokole no'u e kamailio aku ai ia oe, mamua o kou hele ana aku ma kau huakāi, a haalele hookahi iho hoi ia'u mahope nei." ia wa no hoi i haawi aku ai o Ilawila i kona ae. a ua hele like aku la me ke kuikuilima pu ana, noloko o ka rumi moe o Magarita. Malaila ua mau opio nei i noho iho ai a kamailio me ka oluolu loa, me ka hoakaka piha ana aku hoi o Magarita imua 0 Hawila, i na niea apau a ke Kilokilo Monika, i wanana mai ai no ko laua manawa e hooiiuiia ai iloko o ka berita o ka mare, a pela hoi me ko laua hookaawale hou ia me ka hoea ana 'mai hoi o kekahi hoowalewale nui imua o kona alo. a o ia ka ua Manu Nunit Ahiu nei o ka pane ana mai: "E kuu aloha poina ole, ]>ehea la e hiki ai ia'u ke manaoio aku i ka oiaio ame ka pololei o ka wanana a ke Kilokilo Monika ? "U'ā ike no oe e kuu īīawila, i ka nui palena ole o ko'u aloha ame ka makee ia oe, o ka make wale no ka mea nana e hookoo ae ia aloha o kaua, eja nae hoi. ua wanana e mai oia, no ko'u haulehia aku iloko o kekahi hoowalewale, ka mea a'u i maopopo, ole ai." "O ka mea au e ninau mai nei ia'u e kuy aloha, o kekahi ia o na ninau pohihihi loa, e hiki ole ai ia'u ke haawi aku ia oe i ka haina oiaio, aka nae ē kuu aloha, ke hoomanao nei au i kekahi moolelo o kela au kahiko loa, ma ua moolelo la, e hoike ana ia, i ka hewa ana o ka honua nei, ma o ka wahine la, ka mea i punihei wale aku i ka hoowalewale ana a ka mea kolohe, nolaila o ko'u manao ea, e hoopoina loa aku oe 1 na olelo a ke Kilokilo Monika i kamailio mai nei ia oe, a e kakali aku kaua me ka hoomanawanui, malia na ke au n<» o ka manawa e hoike mai i na mea oiaio apau. "O ka'u wale no e hoolana aku nei i kou manao e kuu aloha, e noho me ka hoomanawanui, a e huli hoi hou ae hoi au no ka aina hanau o kaua, a elike 110 me koii ano mau ka oluolu me ka piha waipahe, pela no oe e noho iho ai me ka hooluolu mau aku i ka manao o ko kaua mau kanaka. mai ka poe ola a i ka poe i hoehaehaia, na ia mau hana auanei au e pepehi aku i na ano uahoā iloko o lakou, e lilo mai ai kela poe kanaka i jioe pipili o ko lakou nooiioo nou. "O kou malama maikai ana ia lakou me ka oluolu loa, o ka mea iho la 110 ia e lilo ai oe i opuu momi makamae loa iloko o ko lakou noonoo, e hoopihaia aku ana hoi ko lakou puuwai me ke aloha nou, e kapa okoa mai ai lakou ia oe, lie moiwahine no lakou. | "Mamua o ko kaua hookuu ana, o ka'u mau olelo hope, o ia no kou noho āna, elike no me ia mai kinohi mai, ua ike no oe i ka iiiea pono e hana aku ai, aia hoi a hoohuiia kaua i hookahi iloko o ke apo o ka mare, ia wa auanei e hiki ai ia'u ke kau kanawai aku ia oe, no ka mea ua kuleana au maluna ou, a pela hoi oe i kuleana mai ai maluna o'u." « "Ke mahalo nui aku nei au i kena mau olelo aiiau." wahi a Magarita i pane mai ai; a pehea la ka loihi o keia huakai au 110 ka aina hanau o kaua, alaila huli hoi hou mai oe 110 Meloeliana Kakela nei?" Ma ka'u mea i manao ai.*a i hoolala ai no hoi, o Malavalia o makou ke huli hoi e mai ana, ma ke ahiahi o ka la apopo, a ma ke ahiahi hoi o ka ha o ka la, e huli hoi mai ai maua me. ,Oto Beriana." "Aole no ka a kana mai ka loihj o kou hele e manao ana ka au he mau wahi la kakaikahi wale ae nei 110, eia ka o ka hala okoa no ia o ka pule," alaila hiolo mai la na waimaka o Magarita, me ka hoomau hou ana mai no nae i ka:ia kamailio ana: "He nani hoi ia, ke hele nei oe, e hele ine ka hoomanao mau mai ia'u, no ka mea o na la eha au e kaawale aku ai mai ia'u aku, ua like pu ia me na makahiki eha, nolaila "E hele me ka poina ole, • E huli e ke alo ihope nei." O ko laua nei kamailio hoi ia ahiki i ka pau pono ana o na mea a laua i makemake ai, ia wa i kamailio hou mai ai o Hawila: . . :. .. "Ua kokoke loa mai i ko'u'manawa e haalele iho ai ia <>e e kuu aloha ihope nei, nolaila e' mu-ki hope kaua a hele ae au," a kohu pono iho la kfeia f maū 'īalānii niele: "Malia aia nāīja, Ka hale noho a ka iini, Noweloia i pati pono. Na iini a ka makemake." Ia manawa i haawi ae ai ua mau opio nei i na muki aloha ana, e hoomaumau ana hoi, a ia ma-o ana ae o ke kuaua «» ko laua aloha kekahi no kekahi, i oili like aku ai'ua rfiau opua nei iwaho, me ke kuikuilima pu ana, ine ko laua hele like ana aku noloko o ka rumi hookipa, me ka olelo ana mai hoi o Hawila ia Magarita e hele aku e kauoha i na naita apau e hoakoakoa mai maloko o ke keena hookipa, oiai ua kokoke loa mai i kona mailawa a haalele iho ai i na paia o Melodiana Kakela, a hele aku no na kaiaulu aloha o Italia. īa'akoakoa ana mai hoi o na naita imua'o ke alo o Hawila, ku ae la oia iluna, a kamailio mai la i keia n iu lelo hoa- ! kaka: (Aole i pau).