Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 3, 17 January 1919 — KA HOOMANA NAAUAO O HAWAII [ARTICLE]

KA HOOMANA NAAUAO O HAWAII

E na kauwa a ke Akua kiekie loa iloko o kuu lahui Hawaii ponoi, o ia hoi oukou na kahunapule i poniia, na hai euanelio i poniia aine na hoahanau I apau o na Hoomana Naauao apuni keia' paeaina, āloha oukou. j No oukou e na ohana o ke Akua 'a i puni keia paeaina i hoehaia e ko kakou niau nianao kanaka ponoi iho, o ia na liana oki 'kahunapule, o ia na liana oki hoahanau, o ia na hana hoopaapaa, o ia na hana e hoowahawaha ana kekahi i kokahi, o ia na hana e ku-e ana i k<» aloha ana aku i ke<kahi, a i kahi, o keia mau hana apau loa e hoomauia nei no na makahiki loihi, aole loa o'u manaoio ua kauohaia mai 'kakou e ka Baibala Ilemolele e ku-e aku i ko ke Akua niakeniake. ~\ Eia ma ka Ekalesia o Kealaula o ka Malamalama nei, e noho kahu ia nei e ka Makua John Kekipi, o keia ka inoa i 'kainaaina ia niakou, a i keia manawa. o Rev. John Kekipi Maia, a ke noho nei maloko o ka hale i kukuluia -e na hoahanau no ka ekalesia, he ku'kui maloko, he wai inaloko, he hale hoomaha maloko, he lulu kahu maloko, a he mau kokua e ae kekahi mawaho mai, i komo nialoko o keia hale, o keia mau mea ae la apau na ke kahu ia o 'ka ekalesia, o 'keia ka na hoahanau e hana nei, no ke kahu, eia lie mau leo nui mawaena o makou o na keiki q ia na hoahanau, he kuleana nui ko 'ke kah\i o ka ekalesia ma ke ano he makua no na keiki ekalesia, e konio mai a e hooponopono i ke kuinu o ko makou Jeo nui ana.

Ina aole oia e komo mai a hooponopono pu me na hoahanau, na kahunapule i okiia, na kalmnapule e noho nei, na kahunapule e hana nei i «ka hana ame na kahunapule e hana olft nei i ka hana, ame na ohana apau o ka Hoomana Naauao e haalele wale ia nei, a e hookupaa ole ia nei iloko o na hana maikai a ke Akua, alaila ua maopopo loa ke hana nei kakou i na hana hoohaahaa loa i ko ka>kou lahui Hawaii alolia, no ka mea, iloko ponoi o ko kakou laliui Hawaii, e ha 'i aku nei kakou i ka nani -o ke Akua, a kaikou e hanā pono ole nei, 'ke hoeha pu aku nei kakou i na kahunapule Hawaii ame na hoahanau o na ekalesia Hawaii aloha apuni koia paeaina o na like ole, he oiaio na hana hoomana Akua ana iloko o ka Hoomana Naauao, aka, 0 na manao o ke kanaka ame na hana ■ hoohemahema ia o ka pono kaulike mawaena o na haipule, o ia 'ke kumu o ka 1 nui loa a palahalaha o keia mau hana ku-e e ikeia nei iwaena. o ( ka ekalesia 0 ka Hoomana Naauao. O ke kumu o ko'u hoike i ko'u mau manao ia oukou e na hoahanau t o ka Hoomana Naauao maloko nei o ka nupepa, o ia ko'u ike ana i kekahi manao ma Tca la" 10 nei o keia mahina, o olelo ana ua lulu mai nei makou i mau kenikeni na ke kahū o'ke Alaula, aole a'u olelo pela, e olelo hou ana, ua kauoha afe nei oukou na hoahanau o ke Alaula e lulu i mau dala uku loio, aole no o ia'ka pololei. Me keia ka'u i olelo ai: Ma 'ko makou ike ana i na hoolaha nupepa ua koi mai nei o Kekipi ma o kona loio la e uku āku he huina dala 1 nui, nolaila ua, hoike. mai ko makou kaliu, Rev. W. E. Ekimana o ka Ekalo- ' gia o ke Kilohana o ka Malamalama, llilo, Hawaii, he mau dala ua luluia a waiho ia iloko o »ka banako o Hilo, nolaila ina"e nee loa aku ana keia hana hoopii imua, alaila ma ka aoao o ka Ekaleaia o ke Alaula, o ia na hoahanau, e haawi aku kakou i ke kokua ana i •keia mau dala, e y imi aku i loio a paio aku no ka pono o ka ekalesia. Ma keia wahi, ua hookomo iho au i ko'u nianao penei: Ua oi aku ka pono, na Kekipi e ai i keia mau dala, aole na ka loio a na ke diabolo, ina nae he manao ko ke 'kahu no ia mea, no keaha la 1 kau leta ole ae ai i Hawaii, i ko maikou kahu ia Ekimana, o keia ka pololei, ēia no au ina ka aoao o ka ekalesia, a o na hoahanau. Nolaila, e kuu lahui Hawaii, ke ku-e mai nei oukou i ko'u mau manao hoolaha, fiole keia o ka hana e ulu hou ~ai ka lahui elike me ka manao hoakaka a ka lunahooponOpono o

ka. nu])epa o ke Kuokoa aku nei i hala, ame ka Lopi'kana uo hoi i lioolana mat ai i ka lahui Hawaii, e ala like kakou a imi i na hana e ulu liou ai ko kakou lahui, he kokua nui loa ko'u i ka laua mau hoakaka, ke liaua like kakou, o ka like ma ka manao, like ma ka olelo, like ma ka hooponopouo &na i na hana pono i kupono i ko ke Akua makemake, e apono ana au i ko Mr. Hanohauo manao, e hoopau i ka hoomanaiii; owai ke hana a e hoopauf 0 oe e kuu lahui kanaka Hnwaii, no ka mea, aia maluna ou e Hawaii keia ninau ano nui o keia makaliiki 1919 e nee nei. Nolaila eia ko'u manao hoakaka: 0 kekahi mahele ano nui o ka hoopakele ana ia lahui, eia ponoi no ia iloko o ko kakou poholima, eia he lehulehu o na kahunapule Hawaii ma na ekftlesia o na hoomaua like ole, e a V mai nei i na olelo Hawaii ponoi, ia kaikou i na makuakane ame na makuahine ame na keiki kupono i lioomaopopo, i na olelo a'o maikai a na kahunapule, nolaila, e na makua, o oukou aku hope o na kahunapule e hoopololei ana i na olelo a ke Akua i na keiki, e manao oukou e na makua, o ka mua loa a oukou e haoa ai, mai na kahunapule āme ua makua, ame na keiki ol ia ka hookaawale niua ana i ko kakou mau akua kii a hoopau pu i ko ikakou hoomana ana ia mau mea, no ka mea he mau mea ku-e ia i ka makemake 0 ke Akua kiekie loa, ka mea i kuleana i na hale halawai aphu loa, e ku mai nei apuni keia paeaina, aole no ua akua e. Nolaila e na makua e makaala pu i na lole aahu o na keiki, aole loa he maikai o ka ea ke loihi ka pili ana i ka ili, pela hoi ka po, e moe ana na keiki iloko o kahi huluhulu, ina e loihi loa, aole he. holoiia o ka lepo, e hohono ana a inoino ka hanu ana, oiai e pulo'u ana 1 kekahi manawa, a paapu ka ea, nolaila mailiai loa ka makaila ana i keia inau mea e poino ai keola kino, ina e hooponoponoia keia mau mea o ke kino ame ko ka uhane, he mau mea keia e kokua nui ana i ka lahui. Ke hooki nei au maanei me kuu manaolana e hana li'ke kakou e na ekalesia apuni' keia paeaina i keia hana nui maikai, malia paha he mau manao mai-

kai hou aku 110 hoi kekahi, nolaiia o ala like o ka ekalcsia o ka lloomana Naauao a hui pu mo na fkalosia apuu o llawaii, a alakai i nn hana niaikai »» ola ai ko kakou lahui kuu».ku llnwaii. kakou pakahi apau ko alolia o ko Akaa ola mau. 8AMUEL KALl'A. Ke Kilohana o ka Malaninlanm, Hilo, Hawaii.