Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 11, 14 March 1919 — E AE AKU I KA UWALO A NA WAHINE O HAWAII [ARTICLE]

E AE AKU I KA UWALO A NA WAHINE O HAWAII

.! k . < • keia mau la a ko kakou ahaolelo kuloko < .];«-• mai nei. o kekahi ona bila ano nui i hoalaia ;.r •• ,-ii r.a manao ohohia me ka piha makee iloko o - m.-ika.iiiiana. oka oi loa aku iwaena ona wa--r. ia w> ka bila e haawi ana ika pono koho ' ka ina makaainana wahine o keia Teritore, a ki Ku- k-n e manaoio nei, ua koi aku ko kakou makaainana wahine i ko lakou kuleana, ma- • na kahua kupono loa, e lilo ole ai ko kakou : kaukanawai, i poe kumakaia i ko ka- • . mau makaainana wahine, mamuli oka hoole ; - aku ika haaw r i ana ia lakou i keia pono. Maluna o na kahuahana kalaiaina i hoopaaia ai ) i-;a ame keia moho, e alualu ana no kekahi noho k" , . k»t kakou mau hale kaukanawai, ma ke kau i.ak'.k«> kalaiaina aku nei i hala, ua ae aku lakou i::]t:a <» na niana koho haloka o keia Teritore, e ;..'i.-i .vi aku ika pono koho baloka i r?a makaainana ahiiu*. kekahi o na maunu pahele kii baloka ikaika ■ a nana i liookau aku i ka hanohanō maluna o kela >s.;:a:oa ame keia lunamakaainana, e noho mai nei īi.-k" "ko kakou alxaolelo i keia mau la; ano ka ]•■ •• 'ko ana i ka lakou hoohiki, a no ka makee ana i ■ i e kaana pu na wahine ma na ninau kalaiaina . :n:i aj>au oloko nei o ka aina, ma na mea pili i k.. kak"U hooponopono aupuni kuloko ana, he i.uleaua k.. na makaainana wahine, e koi aku ai, a e i:\vak» aku ai imua o lakou, e hooko mai ia hoo- : aa ana. nia ka haawi ana mai i keia pono koho i-a-"ka. j l a l<.i3]i na makahiki a na wahine i noho mu-j niii'e aī. me ka loaa ole he leo, a he kuleana ia 1. k u e kenio pu mai ai iloko o na liana pili i na !:■•■ aupuni kuloko ana o kakou, oiai nae • lak"U kekahi poe kuleana nui, ma ke kaana pu ; il*«k*» na ninau apau i pili aku iko ka lehu!v'n:: ]•' »n«»; aole hoi e nanakeeia aku lakou, mamuli < k" iak"ii wahine ana, a kaihi-ku ae na makaai:.;»na kane i ka mana iloko o ko lakou mau lima, e i ana aku elike me ka lakou i ike ai he pono. l'a liiki ole i'o i ko kakou mau makaainana wal.ine, ke ])ua'i leo ae, ma na hana kalaiaina kulok". mamuli o ke kuleana ole o ko kakou ahaolelo t ul. k" <> ka wa i hala maluna o ka mana koho ba- • •ka. "iai he mana ia i loaa wale no i ka ahaolelo 1 ni o Amcrika Huipuia, aka i keia la, eia ia mana • : k . <« kn kakou ahaolelo kuloko; o kakou ponoi i. • anei. ka pc»e na lakou e hoonele aku i na wahine keia Teritore i keia pono nui? L"a hoalaia mai kekahi mau ku-e ana no ka haawi k< »kc ana aku i ka pono koho baloka i na maka;.:nana wahine. mamuli o ka loaa ole o ka manawa : awa pono e hoopaaia ai ko lakou mau inoa, i kulea::a ai i ke koho baloka o na luna oihana o na Ka?ana ame ke Kulanakauhale; ina pela, ma ke kanawai i pili i ka hoopaainoa ana ka hooponopono; a i:;a he hana hiki ole ia, alaila, o na wahine i hiki ia ;ak"U ke-hoopaa i na inoa mamua ae o ka wa e ] li > haloka ai. o lakou ke koho, a ma ke koho ba- !• ka mahope aku e koho ai kekahi poe wahine e ae, 1 e » 'i ae ka loaa ana aku oka hapa omoomo palaoa ::iamua o ka nele loa. ana. Ua like no ka naauao, ka makaukau ame ka ike o : a makaainana wahine i ke kaha ana i ko lakou ir.au haloka. elike me ia a lakou i ike ai he pono, e na makaainana kane; ua hiki loa keia ke ikeia ku. inamuli o ka lakou mau lawelawe hana ana, !.-»a na mea e ae ; auhea na kumu kanalua ame na l.umu ku-e ko'iko'i no ka hiki ole ana ia lakou ke L ««kau like ia ae me na kane ma keia ninau mana 1. >ho baloka Ke manaoio loa nei keia pepa, ina e haawiia ana 1 a pono koho baloka i na wahine e ko kakou ahat ielo kuloko o keia kau, e hoea mai ana kakou i ka ike ana aku i ka paaniia o ke kalaiaina ma keia n:ua aku. ma ke kulana keonimana, a o ka mea oi loa aku. o ia no ka loaa ana o na manao makee i'o i;«>ko o kakou, e ike aku i ka poe kupono maoli na lak« »u. e hookele mai i na hana o na aupuni kuloko; a<»le hoi na ka poe i ake wale aku no i ka hanehano 0 kela mau oihana, a i ko lakou pono wale iho no. He bila kekahi i hookomoia ae e ka Mea llanol:ano Jarrett. e .waiho ana na na mana koho baloka «. keia Teritore e hooholo mai i keia ninau; ina no kn puno i'o e loaa ka mana koho baloka ame ka tle i na wahine. Heaha iho la ka manao nui o ka ui ana aku la i na mana koho o keia Terit,ore, < iai. o oukou no e na lunamakaainana āme na senat. >a na makaainana; ya paa oukou malalo o ka oukou hoohiki, e hooko i na kahuahana o ko oukou aoao kalaiaina. o kekahi o ia mau kahua}iana, o ia keia mana koho baloka o na wahine? Ke olelo nei kekahi mau hoa o ka hale o na lunamakaainana, i ku-e i ka haawi koke ana i keia ]H>no i na wahine, aole lakou i kauohaia mai e na v ahine. o ko lakou mau apana i hele mai ai, e hooikaika 1 ka bila o keia ano, ua poina anei lakou i ka mea a ko lakou piau aoao kalaiaina pakahi i l:ukala mau aku ai me ka leo nui imua o na mana koho o keia Teritore, p ko lakou wale no ka aoao e 1« aa mai ai ka mana koho o na wahine? He ma- . nnii ]>ahele kii baloka wale no anei ia, ai ka hoea ana mai i kahi o ko lakou hoao ia no kahi o ko i kikou hooko i'o, o ka wa iho la ia e pepelu ai na aieln. a imi ae i wahi e pakele ai, ma ka hoopaneeI nee ana. a i ole. ma ka waiho ana aku, ma ke koho 1 aloka. e hooholoia ai keia ninau? K haawi aku i keia pono koho i na makaainana ■wahine. e oili mai auanei ka la a Hawaii nei, e haal.eo ai no kana mea i hana aku ai, no ka hapai ana , ae i ko kakou kulana kalaiaina ma ke anuu kiekie ieo ka maemae ame ka hoopono.