Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 11, 14 March 1919 — HE HOAKAKA AKEA I KA POE KOHO BALOTA O KA MOKU PUNI O HAWAII. [ARTICLE]

HE HOAKAKA AKEA I KA POE KOHO BALOTA O KA MOKU PUNI O HAWAII.

j Solomon Hanohano, Esq., Lunahoopoj nopono o ka Nupepa Kuokoa; Jle ka I mahalo:—Oiai ke nee nei na tf?Tna o ko A»kou Ahaolelo Kuloko, ke makeniake nei au e noi a.ku i kou oluolu, ina he walii kaawale kekahi o kau-nupepa, uo ka hoike ana aku i ke akea, i ike mai ka i«oe kupouo i ke koho balota o ka Mokupuui 0 Hawaii, a 0 kekahi mau mana koho balota'o ka Mokupuui 0 Hawaii, ua waiho mai nei ia'u a i na hoa hnnohano o ko kakoij ahaoielo nei, e hooioli ia ke kanawai kx>ho balota 0 na lunakiai o ka Mokup\ipi 0 Hawaii. .Ma ke kau; ahaolelh f 1937, ua •ii'dpflfjiiai ka Mea Shho%kiio B. H. Ker," lekolio i ka bila kanawai helu 11 0 ka hale, 0 ia hoi, e hoololi ana i ka pauku 1512 o na kanawai i lioohuihui ia 0 Jlawaii, 1915, 110 ke koho ana i ka papa lunakiai 0 ke Kalana 0 Hawaii, ehiku j lala 0 keia papa, e koho ia penei: | 1 no ka apana o Kohala Akau ame i Kohala Ilema, 1 no ka apaiia 0 Kau, 1. j 110 ka apana 0 Puna, 1 no ka apana 0 Hamakua, 1 no ka apana 0 Koua Akau <um* Kona Hema, 1 110 ka apana 0 Hilo ( Akau me llilo Ilema, 1 luuakiai holol T a waihoia a'ku lieia bila kanawai i ke komite munieipnl county me Hvil ! siM vice, ma ka la £6 o Aperila, 1917, aono 1180, House Journal, 1917, 0 ia keia poe: Hon. E. K. Fernan<lez, L. L. .foseph, .1. K. Kula ame L. An<lrews. Aole he hoa hanohano 0 ka Mokupuni 0 Hawaii i komo iloko o keia komite. Nolaila, ma ka la i hoike mai ai ke koniite e waiho i keia bila kanawai īna kn papa, a aponoia, mai keia la mai ahiki i ka hookuu ana o ka ahaolelo, he G la wale 110, ua loaa ole ia 'u he manawa e hookomo ai i bila kanawai iloko 0 ka aha senate; oiai ua ae aku au i ka mea hanoliano e kokua aku i kana bila kanawai e hooholo loa ia iloko o ka aha senate, ina e hooliolo niai ana ka hale 0 ua lunamakaainana, oiai, ua hoike niua aku au i ka poe kupoho i ke koho balota o 1916 i hala, e kakoo rio au i ka j hool'oli ana i ke kānawai 0 ke koho ana 1 na lunakiai. I ko'u hiki aua mai i Hot\olulu nei mamua o ka wehe ana o keia kau ahaolelo 1919, ua loaa mai la ia'u ua palapala noi lehulehu, mai ka Mokupuni o Hawaii, e noi mai aua he mea .pono e kokoia na luiiakiai o kk Mokupilni 0 Hawaii, ma kela me keia apana, a mau apana paha elike me ke kanawai 39, Jlf)os, mokui\a 6, paukii 12.

He mea nui no ka noonoo pono ana i ka pouo o ka lehulehu, ma o ka poe kuonoono me ka poe ilihune e koho a e wao ae kela 7iie keia apana i ka lakou kanaka a mau kailaka o na aoao kalaiaina e holo ana i lunakiai no ko lakdu apana, a mau apana no na hooponopono holomua. E hoomanao e ka poe koho, ua hookumuia ko kakou hooponopono aupuni kalana ana ma ke kau ahaolelo 1905, a mai ia manawa mai ua koho kakou i ko kakou wau lunakiai, elike me keia mahope ae hei: 1 māi na. apana o Kohala Akau me Kohala Hema, 1 mai na apana o Kona Akau mc Koha Ilenia, 1 mai ka apana mai o Kau, 1 mai ka apana n£ai o Puna, 1 mai ka apana mai o Hamakua, 2 mai na apana niai o Hilo Akau me Hilo Hema. Ma ke kau ahaolelo o 3013, ua hoopauia ke koho ana i na lunakiai elike me ia maluna ae; a e hoololi hou ana i ke kolio ana, i na lunakiai, o ia hoi: Ekolu lunakiai mai na apana o Kau, Kona Hema me Kona Akau, Kohala līenia nie Kohala Akau, o ia hoi ka apana koho lunaniakaaiiiaua elua. Ekoht luiiakiai mai na apana o Puna, Ha makua, Hilo Akau ame Hilo Hema, o ia ka apana koho lunamakaainana ekahi. lloko o keia mau makahik> i h'a-la, ua ike a hooinaopopo kakou ka poe koho, i ke kulana o keia uiau makahiki i hala, ua nele kekahi mau apana o ka : kou i kekahi kanaka mai ko lakou apaua mai, e nana a e kiai i ha pono laula 0 ko lakou apana iho, a e kokua aku hoi 1 ko lakou poe koho, ua pau ioa na lunakiai i kekahi mau apana. Nolaila, mamuli o kuu noohoo ana me ke akahele, me ka nana ole i ka pono pilikahi o kela me keia, aka, he mea ]Vono e haawi a e kokua aku i ka makemake o ka lehulehu, e koi mai ne», a e noi mni nei i na senatoa m'e 6a juua--uiakaainana, e hoololiia ke kanawai e kn nei. Nolaila, ma ka la 3 o Maraki, 1919, ua hookomo aku au he kanawai e hooloß ana i ka pauku 1512 ,ua kanawai hoohuihuiia o Hawaii, 1915, e kohoia na lunakiai o ke Kalana o Hawāii, penei: 1 mai na apaua o Kohala Akau me Kohala Henva, 1. mai na Apana o Kona Akau me Kona Hema, 1 mai ka Apana mai o Kaiij 1 mai ka apana niai o Puna, 1 mai ka apana mai o Hamakua, (ua hauie ke pa'i ana ma ka bila), 1 mai ka Apana m'ai o Hilo Akau; 2 ka Apana mai o Hilo Hema, 1 lunakiai holopuni. Ua waihoia mai keia bila kanā'wai ma | ka lima o na senatOa o ka Mokupuni o | Hawaii, komite wae, oia hoi ka Hon. j J. W. Russell, R. Hind, S. L. Desha, | G. P. Kamauoha. i Ma keia la 10 o Maraki, ua noonoo a kuka keia komite i keia hiia kanawai, h ma keia kuka ana ua hoopaneeia ho

fcekahi manawa, malie o loaa mai kekahi Jtiau manai alakai mai na mana koho balota mai o kela me keia apana; nolaila, he mea pono i kela me keia apana,e hoike koke mai i ka wa mua loa e loaa ana, i īia senatoa o ka Mokupuni o Hawaii, i ke kupono a kupoho ole o ka hoolioio ana i keia bila kanawai. Owau iho no ka oukou kāuwa, G. P. KAMAUOHA, Senatoa Apana Ekahi. Maraki 10, 1919.