Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 15, 11 April 1919 — HE MANAO HOOPOLOLEI. [ARTICLE]

HE MANAO HOOPOLOLEI.

Mr. Sol. Hanohano, aloha kaMa: —E oluolu hou mai i kauwahi kaawale o • ka. kaua hiwahiwa, ke'pookela a ka la-1 hui, no kela wahi poomaiiao e kau ae la maluna, nana lioi ia e uwila aku, ma na welelau o ka honua, mai Hawaii a ka . mole olu o Leluia, o ia iho keia: I ; Ma ke Kuokoa okala2B o ka mahi-1 na i hala i ike iho ai au i ka hoolaha j a H. K. Eagle Flag, e olelo ana, "Ka Hale Kukui o Makapuu ka Helu Ekahi," he mea oiaio, o ia ka helu ekkhi o i ke kiekie ma Hawaii nēi, a he ikaika 1 hoolele fcona o 28 mile ka mamao', oiai ia e a ana i ua po apau; he ekolu ona! uwiki, he 7 mile kona oi aku ia Kalaupapa Light Station ame Kilauea Light Station, oiai keiā. mau halekukui elua e a-'ana i na po apau, hookahi no uwiki j a he 21 mile. ko laua ikaika hoolele, ma na ihoiho kukui ko olq. Oiai he 620,000 (eandle power) ihoiho kukui o Kalaupapa Light Station, a he 240,000 (eanille power) ihoiho kukui o I Kilauea Light Station, pehea la i oi ole j aku ai ko Kalaupapa kukui mamua o ko i Kilauea, oiai he oi ae kona mau ihoiho kukui, a ina e mai ana ko Kalaupaj)a mau ihoiho kukui a like me ko Kilaue<a kukui, Wnao au, emi loa mai ana kona ikaika hoolele; nolaila ma ke ; ano nui ke olelo ae, o ka Hale Kukui uo ' o Kilauea ka oi. | Ma ka Nupepa .Kuokoa okala 4 o keia mahina, poomanao "Eia Mai ka j Oiaio,'' i kakau ia eka lioaloha oka j oihana hookahi, Atr. Robert lana Reiil, ( keeper. T)iamond Head Light Station, a eia ko'u manao hoopololei, elike me ke poomanao e kau ae la maluna: Ua ike au, a ua maopopo i kau mau mea apau i hoolalia ai, e pili ana i na kukui like ole, anie kau kukui e nōlio hana nei, a'u e kaena mau nei, ke 'kukui nani o j Hawaii nei, ka inea nana i hoopii aku i ka wela ia oe. Nolaila, e ka hoaloha. maikai, iua ka'u mau mea'apau i hoi'ke ai imua oke akea, 0 ia keia, ke knkui nani o Ilawaii nei, io ia wale no ka'u, aole kekahi mea okoa ae, o ka nani wale uo, oiai ua maopopo ia'u na rula o keia oihana, o ia hoi, he kapu loa ka hoolaha ana i na mea e pili ana i ke kukui. O.ke poo nui wale no o ka oihaoa kuj kui ipia Hawaii nei ka mea hiki ke hoo- | laha i ke akea, e pili ana no na. kukui, oki loa aku na limahana malalo ona, j koe wale no keia, ina he aeia, niai iaia mai. Nolaila, ua lawa no au i ka nani o. ka'u knkui, aole au i ke kiekie, aole .i ka haahaa, aole i ua eandle power, aole 1 ka ikaika hoolele, aole i na mea like ole apau, aka, o ka naui wale no ka'u makemake, e noho no au iloko. o ka •nani, me ke aheahe malie. Na oukou no ia e noke mai ma na ano apau, he o ia mau no ke keiki o Kilauea, aohe wahi i nianuheu iho, no na eaiulle ]iower o Kilauea a'u i hoopuiwa aku ai ia oe, a pela hoi imua o' ka lehulehu, ua maopopo ia'u na mea apau. Nolaila, i 'kumu e maikai ai na kalaimauao. ajtn, ma keia kumuhana, ua 'hiki no i keia makapeni ke hoohepa iho īna kekahi ano, oiai he mau mea liilii wale no ia, aohe ia he meā. ano nui i ko'u noo.noo. Oiai ma ko makou station ijei, ua la ko ia mau buke, ma na ano apau, elike hoi me kau i olelo mai nei, i kahi moku panaua ole, eia ianei ke panana nui, he wahi panana liilii kau, aole i helu ia, aka, o ua rula o ka oihana ka mea imna i kaohi mai i ka hoolaha ana aku i ke akea. Ua poina paha 90 no keia TuJ*a, aole palia,, e nana ma ka aoao 15, Publishing Information, ma ka buke Instmction to 4 Employees of tlio Ciiiteil States, Light House Serviee, hele uo hoi a poina oe, auwe no hoi ke aloha e; na 'u iho e poina 11 a ka mea hou, oiai ua kahiko kou mau la iloko o ka oihaiia, he 12 makahiki a oi, a ua hoolako mai ke aupuui ia kakou ine na buke like ole, e pili ana no keia haua. Nolaila 0 ka Halekukui 0 Makapuu ame ka Halekukui o Kalaupapa, he nui ' puinai 'a wale iho 110, he olohaka 010-

ko, ao!e hoi elike me ka halekukni o Kir lauea, he liilii haokila makeueki, kani pono i ka puka. linahao. K ua makamaka ame tia hoaloha e heluhelu ana i ka Nupepa Kupkoa, o oukou' ko 'u poe hoike, ma kā 'u niau. niea i hoōlaha ai, i. ka pouo ame. ka pb" no ole, oiai o ka nani "wale 110 ka'u kaena ai, mai kinohi mhi ahiki i kein mauawa, aole kekahi niea okoa ae; nmlia paha. he nani i'o no kekahi maU halekukui a'U i ike'ole' ai,'āka, kaen'a 110 au ma ka 'u, elike me ka 'u hoike, ma ka helu i hala. Nolaila ke kaena mau uei no au, a mau loa aku no. o ka halekukui o Kilauea ka nani, ka u'i, ftpuni b Hawaii nei, ua lawa keia mau kalainianao aha me ka maikai; ke haawi aku nei keia makapeni i ka nmhalo iā H. K Eagle Flag no kau mau hōik'eike 1 e pili' āna no keia kumuhana, a pela pu no hōi an e haawi aku nei i ko 'u mahalo ia PhiUp Kepilino, keepei- Pauwela Point Ligh't Station, 110 kau mea niaikai, e pili ana ia Kjlauea nei, ma keia la hoekahi, no nti e.melle power ame ke kikala upeliupeliu o'ke kaikamahine Palaiii o Kilauea nei. He mea oiaio kan i olelo mai nei, o Palnni ke aupuni, a o Parisa ke kulanakauhale, ke kūlnnākāuhale nani o ke ao nei, kahi o keia īeukui i hele niai ai, pela no kona nani e ku Uaaheo nei, i ka piko waena o Waialeale, kuahiwi kaulana o Manokalanipo . Pela pu no au e haawi nei i ko u ma-

hnlo ia R. I. R., keiki 'kiai kukui o Leahi Kaimana Hila, no ko'u wahi moku panaūa ole, ame ka halewili, aohe meahana oloko, e oluolu oe e lawe aku i ka'u mau hoomaikai palena ole, no na huke, na lawa au ma iia ano apau. ITa lawa keia mau kalaimanao ana hie •ka maikhi, o ke aloha no ko oukou, ke h'uli hoi nei ke keiki o ka halekukui uani 'o Hawaii nei. Haina ia mai ana ka puaua, •l.'a hann noeau ia e Palani, Me iīa wai hoohiu like' ole. Me ka Lunahooponopono ko 'u mahalo nui loa, ame na keiki oniu hua kepau o kou papapa'i ko'U adieu. o*rau mau 110, PETEH KAMAN'O, Kilauea Light Slafion, Apr. 1, 1919. • .— O Sonny Cunha kekahi o na moho e •hauwawhia hiai nei i hei mau la no ke kulana kakauolelo no ke aupuni kulanakauhale a. kalaua o Ilonolulu.