Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 34, 22 August 1919 — AIA HOI, E LAWE MAI AUANEI AU I KA INO MALUNA O KEIA WAHI, A MALUNA O KOONEI POE KANAKA. I NA MEA HOOPOINO APAU I KAKAUIA ILOKO O KA BUKE. [ARTICLE]

AIA HOI, E LAWE MAI AUANEI AU I KA INO MALUNA O KEIA WAHI, A MALUNA O KOONEI POE KANAKA. I NA MEA HOOPOINO APAU I KAKAUIA ILOKO O KA BUKE.

Aiio, e Hanaii lahui aloha a inakoe ia o'u nei. ka ookou kauwa haahaa 3r»a nei, no ko kakou pono no, a pomaikai }aajja hui holookoaia, no ko knkou ola hooaa ana, peJa no au e panee aknaku 7iei i na olelo a 'o, paipai 8 a hoolaaa a Owau mau }oa ōku r..i, ko kahoa pa kaua a puuhonua e hoaka ai me ka paulele kapekepeke ole, a he oiaio, e apo koke mai no auanei *ona ihiihi i ka "kakou mau mohai maU!ihe 1 n ole ina trale no ka3<ou huiia e Laakoakoa holookoa ia kakou ma kfe ano a malalo o hookahi iuoa wale iho ii », Lahui Hawaii. 1 hoiko a : hooiaio na'u imua ou e Ha*raii no ka'u olelo ana aku a imna ou ano, e apo koke mai no aua iei Kona ihiihi i ka kakou raau mohai manuhe'u ole, a penei no ia: Akahi. Mamuli no o ko ka Makua mau loa iini, ua haawi mai la Oia i kekahi ehaeha o'eo'e ikaika loa mahope © ko'u kua, no 35 la me ko 'u manao kuhihewa, ua loaa ia la au i ke anu, oiai, he hookahi wale no o'u aoao e hiainoe ai, a aohe no he hiki ia'u ke liiliua ? i ihope o ka noho barber, ke hele e kahi nmiumi, a oiai au e pule ana me ka ikaika me ko'n hoakaka ana aku imua o kuu Makua laui, ua kioia a hookaawale aku hoi au i ka 'u moekolohe, ona rania, uihue, piiiwaiwai, hoopunipuni, i(nihala a pela wale aku, a uohea mai hoi keia }<ilikia aai winiwini i kau kauwa nei? A emoole loa, ia wa like loa 110, nr» r amalama ae la kuu noonoo, ji i hou aku la a"u i kuu Akua, j»enci: A ina no Kou makemake e hoouna ia'u kau kauvra nei e hele imua o Kou ekaleaia e hapai i ka hiiia o kau kauwa i hana ole ia no 11 malama i hala, alaila, e hele no au me Kau kauoha. Aka lioi, e oluOĪu mai Kou heniolele, e akaa aku i'keia eha welenia mai kau kauwa haahaa loa aku nei, a he oraio, ua lawe aku Oia i knu eha, a ua ola au a loaa ka malia, ahiki mai ano; a ua hooko au i ka'u haoa, ua okiia ka hoahanau, no kona mihi ole elike ine ke kanawai o ka ekalesia; a he la niahope mai, ua hoihoi hon ia mai oia. ma-ke ano he hoahanau ka ekalesia, me ka mihi ole i kana a heaha ka hopeua"? Eia, iloko o ewalu pule wale no, he ma'ilolo he Tr.ak*jKJ, a hoi aku la i ka opu o ka ' ionW. pau ia. Alua: Hoomaka nu e kakau aku imua ow. e Hawaii lahui, i ka euanelio oiaio hookahi wale iho no a ko kakou Haku a Hoola mai ka 1!H)0 ahiki i ka 1910, komo au i keia hana a 'u e paaua nei, no "ha ila, ua hoopau au i ka'u kakau ann eku inma. ou e Hawaii lahui, i ke kau koho haloka ku-e waiona, a o keia ka'u kuhihewa mua loa i hana ai. ma o ko'u manaoio ana, na kuu naaHao omilumilu la no ame kuu makaukau huhewa la >»u kakau ana la, eia ka aole; a he ike ana i ke kuli o ko'u mau pepeiao a elna, no aneane ehiku pule, a oi; a pau t,o hoi kamia o ke kaulimaia nna, aohe Y«ono iki, a oiai au e pule hooki ole ana i kekahi po o ka la 11 o Oct., 1914, ua hoomalamalama mai la kuu Akua i kuu noonoo, a i aku la au, penei: Ina o ke kuli i kuu mau pepeiao mamuli mai ii" ia o ko'u hooki ana i ka hoike m»u ar.a aku i Kau euanelio loli ole imua e k<>'u lahui, aiaila, ma ka inoa hemolele loa o Kau Keiki o lesu Kri.Hto, kūu lloola, e oluolu mai Oe e lawe aku i knu lawehala ana, ua hewa loa au, a e hoola mai Oe ia'u ano, a he mēft oiaio loa. ua akaa ae Oia i ke kuli o ku"u raau ■j>ahu kani, ia ala ana ae ia wanaao, ahiki mai ano. Akolu: Iloko o Oet., 1915, no ka noi makee i ka 'u mau bebc elua, no ko laua noho a ai ole i ka'u mau meaai i hoolako ai na laua, ua pii ae la ieo 'u ena, a kau aku la i kanawai na laua e nmlama ai penei: Mai keia la'aku, e lohe aku, e a'n man leialoha, aole loa au e ae e pii hou olua iuka i bahi o Auntie ma. O ka Poakahi kela, la 26, a ma ka PoaOno mai no, la 31, kani ana ke kelepona. O bebe .lohn, na haki ka wawae,

i piila e ka otomobile. TJa hiki aku au a ike i kun aloha, e mau ana no kOna 01.1, | l» pelru 'uo koi tia maka, ua haki eha oihe omua, a na haki i 'o no ka wa wae hema. T*a hoi mai aU i ka hana me ka luuluu, a i ko ? u koi ana aku i ko makou home, e hianwe mai ana no ka lua o ka'u mau lei, oia wale no, a i kokoolua i ka nhane: a ma kela po an i ninini ako aī i ka'u haawe o ke kaunmha mo "ka mihi hoaa ana ma o a maanei, a i itc kulu o ke auinoe. akaki no lofta k<a'u kinaunau o ka haina ana ia'u mau luhi. Mai pii hou olua i kahi-o Auntie ma, a nia ke Sabati ae pau ka pule, pir ana an. e ike i kuu bebe poino, a mihi āku ia au i ka'u apiki apau, a he 24 la uiahope mai, ua hoihoi mai la au j kuu John opio; ua ola a pau ka pilikia ahiki mai ano. Aha: *Mai keU ae ana a'u e haiao Aku im«» <ru i ka 1914, ahiki i Sov. 1917, ua. hoohuakeeo a nuha ia iho la 'u 7ibaiH\ no ka nui loa o ke akamai © na Hawaii i ke kaltūtnanao aua, nie ke a < 0 o ke akamai ame ka naauao o na Hawaii i loaa na hoonaauao kiekioia • a na o lakoU ka poe i kupono loa e ko wo 'kauhaie, a e a 'o ai i na Hawaii i ke fino o ka malama ana i ke ola kvno, a pela e ulu bOU ai keia lahui, a hui pu

liho no hoi me ko'u maka'u a hilahila i na niaka ou e Hawaii, no ko'u ku maU 1 i aku e knahaua o ko'u ekalesia, a o ka , euanelio oiaio hookalii wale no keia ma ! Hawaii nei. I Nolaila, ua hooholo loa iho la ko 'u naau haakei hoomalolo loa au, aole e h{ūao hou ia oe, ua lawa au; a he mea pono e waiho malie aku naa no oe e au nou iho, oiai, he pookela aku kon' noeau i ka'u hopipi a hune. a i loaa ole aku kon kiekie i ka'u hemahema hookolo ulolohi. j A heaha ka ke Akua i haua mai ai ia'n 'iloko oka imo ana a ka maka? Ela, he kanaka nia 'ilolo loa au, ma ke < kakahiaka Sabati, Sept, 22, 1918. aku nei. A hoaha na kumu ? A eia wale iho no: O ka piha o ko'u naau i ka haakei ame ka haaheo, me ka noonoo akahele ole, he mea paahana wale iho no iloko o ko ke Akuā lima. hd'ka pōno i ame ka hauoli laula ou e Hawaii lahui. J E ike a e hoomanāo oe. o keia mau • aowe ame na popilikia i hooku 'i a ha-! lawai mai me a'n, e hoonaauao iho ka-j kou ia kakou penei: O ka mua, ua koho & ua wae ae kona kupaianaha ia 'u hemaheuia nei elike tne ka ka uhane, ma 0 Paulo la, penei: J E na hoahauau, ua ike oukou i ko | oukou heaia ana mai: Aole koho nui ia ka poe akamai ma ke kino ,aole i nui ka poe maiau, aole i nui ua 'lii; aka, ua t koho inai ke. Akua i ka poe naaupo o keia ao i hoohilahila ia i ka poe aka- j mai*. ua koho mai hoi ke Akua i ka poe | nawaliwali o keia ao i hoohilahilaia i; ka poe ikaika, amo ke kuaaina hoi ka | ke Akua i koho mai ai ame ka mea hoo-1 wahawaha ame na mea i ike ole ia i' anai aku oia i na mea i ikeia. 1 Kor. 1 1:26 28. A i ko'u koho a waeia ana ae, healia ika 'w Iwina e hana aku ai nou e Hawaiif Eia no, e haiao aku ia lakou i ka misiona a ka Haku a lesu. E ha'i aku in lakon i ko lesu aloha ame Kona lokomaikai nui. E lia'i aku no Kona hooko piha mai i Kana mau hooiaio ana he nui 1 ka poe e aloha aku ana laia, a malania i Kana mau kauoha. Nolaila, e oiuolu, e Jeha ae kakou a e naua, a e ike i ko kakou iwihaiao o keia la ma ko'u lae ano. E lawe mai auanei Au i ka ino maluna o keia wahi, a maluna o koonei poe kanaka, i na- mea hoopoino apau i kakauia iloko o ka buke a lakou i helnhelu ni iinua i ke alo o ke alii o ka luda. 2 Oihalii 34:24. l T a oili aku keia olelo uahoa ma ke ano o ka olelo hooholo iho la ia, a ke alii o na Alii, a ka Haku hoi o na Haku e'hooili ai no ka hoolohe e malama ole o. na,J;upuija o ka Iseraela ame ka luda ina kauoha ko lakou Akua i kakauia ai maloko o na buke a lakou i mau ole1g ē a'o mau ia ai lako*u i na la npau 'loa o ko lakou ola ana. I ole »i lakou e alakai hewa ia e ko lakou mau kuko iho, a e lilo ai ia mau mea i n'iea e hoomahuahua mau ia ai o ko lakou iuaiua mau ia ai, ahiki i ka piha ana o ko ke Akua kialia o ka inaina, elike me ia mainua ae nei. I r a pakele a malele loa ae auanei oe e Hawaii lahui aloha o'u nei, mai keia hauna kakauha a ke Akua mana a ika ika, e puana nei me ke poliihihi ole maluua o ke koena mailuilu o ka laeraela ame ka luda? Aole, aole loa. No ke aha mai? Ano ka mea, Kana no kakou i hana mauiuli o Kona niakemnke, a hoonoho iho i ko kakou poe, kupuna maluna iho o Hawaii aina, elike j no mo Kana hoonoho ana. iho i na lahui o kft laeraela anie ka luda ma ka aina j o Kanaaua, a haawi iho no i kanawai j no lakou, e pulama inan ai no ke a'o. ame ke kuhikuhi ana ia lakou i mea e hookiekie, a e hookaulana mau loa ia ai o ko lakou aina, apan pu me ka lahui.

pela pu no me oe e Hawaii i kena Li, ua n'o ua kumu maikai ia oe, m haawi mai i kanawai nou; ua n«ākinaki a hauhoa no oc rna kou puana-i iho, nu? kou hookikiua 010 ia n>ai e Ia; a ina na hooweliweliia mai «e .e na'lii ou, ma o kou mau kupuna la, oiai oe e noUo pio ana malalo o lakou ia wa, a nokeaha hoi eka hanauna hou o Hawaii lahui, e ku nei ine ho lola 'a ua ia nei, a he hepa na ke alii. Ke kuhi'aku nei a knhi mai kakou i ke kumu o ko kakou pahemo ma ka h» elo, ma na ano apau loa, o ko kakou oia honna ana, na na mikanele o ia ka u i ka 1895, a na ka poe mahiko a poe kalepa; a no ka uui o na lahui bnkau nei mo oe e Hawaii, nolailā ,aole e ulu. ka lahui, aia no a he rnare nou e Hawaii i ka Hawaii, alnUa uhi hou oe e Hawaii, a he pono.e ho'o uua i poo keiki Hawaii i ke kuia a ° kauka, alaila, ola h-ou kakou. E pofro e «komo kahi mau Hawaii, h 1 haumana uo ke kula nui o Kamehameha i elua a i ekolu paha iloko 0 ka papn kahu waiwai, alaila, hiki ke a'o ia na ike kiekie loa i na haumana ou e Hawaii. O keia mau noonoo akamai a- uaauao loa ou e Hawaii kuauli, he l,ua ole ia o na uoeau o na noeau i ko kakou uoouoo maoli aha iho, eliko no hoi me na rtiea maa maoli a kakou e ike a e lohe 'aku ilei; a aole loa e hiki ke hoopaapaaia kela, o ia maoli no ka puana ana o ka poe laula, a kuhohonu o ka naauao, he pololei loa kela. Aka, hoohoa mai ia mau tausan.i ; poe Hawaii naauao atae ia tau?ani onamiliona ou e Hawaii, o ka ma 'i keia ea, e huli e hoonaauao ia kakou iho me Parao, a pehea ka ka pono! Eia no, e mihi lahui kakou mamua loa ae, alaila he mau mea manuahi wale mai no keia a kakou e hoomau aku nei i ka poonao. JO£N M.