Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 45, 7 November 1919 — He Moolelo no MAGURETA a i ole Iloko o na Wiliau a ke Aloha. He Moolelo i Piha me na Haawina o ka Ehaeha. [ARTICLE]

He Moolelo no MAGURETA a i ole Iloko o na Wiliau a ke Aloha. He Moolelo i Piha me na Haawina o ka Ehaeha.

"Hc nani i;<i. ua hoike mai nei oe ia'u i keia la. he kuleanā ko'u ia oe nia ke ano he wahine mare, ua aloha mai hoi oe ia'u me kuu i»uu\vai apau, akahi au a hoike aku ia oe niea oaiio loa, o in mea i kuleana ai oe, o kuleana iloko olaila. p'ela hor kdu--kisfleUnĀ-' ? ana mau mea a;»au : i .keia la, \ liooliiōloia ae ai na mea alalai ;.pau maiwaeina aku 'o kaua, a ma keia hope aku, i hookahi V aua ina na ann apau," alaila hapai okoa ae 1a o Reginola i;< a hoonoho iho la mamua o kona alo? oiai'hoi oia e hoonūu'aku ana i na maka nohea o kana Magnreta. . Ma kela aliiahi ana iho, i ka akoakoa ana aku o na mea a:>au maluna o ke pakaukau no ka aina ahiahi, o kekahi ia .. na mana'wa hauoli loa iloko o kela ame keia pakahi o lakou. o Kanani kekahi i hoike okoa mai i. kon.a ano hauoli, a īa lakou i hoi ae ai noloko o ke keena hookipa, no ka hoolu.iua ana iha ke ano i&'Hea, ua nui na mea i kamailioia 11., ka wa i "hala, me ka h'oala ole ia mai o na mea-e pili ana ia Noela Kauwila. kela kanaka nana i hoopilikia i ke ola ana o na wahine elua. (') ka mea ano nui loa a lakoli i kamailio ai ma kela aliinhi. o ia no ha mea e pili ana i ka moolelo o Magurcta ame Ka loaa ana o kona makuakane, a ua nui na mea i hoolalaia, v.« ka lakou iViau hiea e hana aku ai, arne ko laleou nolio ana. Iloko no lioi o kela kukakuka ana i Hoakaka aku ai o Keu r inola i kona manao. no kona huli hoi i Parisa me kana wr.hine, ma 'ka la hope o kela mahina, mamuli o kona makemake loa. e w.āiho koke aku i na koi ana i ka Avaiwai o Dela'. ina. e kaa mai malalo o ka inoa o kana wahine. a o kekahi kumu 110 hoi o kona makemake ole e noho loihi loa 111.1 Kipalakiku. 110 kona noonoo niii no i kana mau haua ma!<.k<« o ka halema'i ma Pari«'i. l"a hoala pu mai o Reginola i kekahi nianao. 110 ka hok» :)• o ka p oropck'a Kadina me laua no Parisa, no ka hooiaio :.t.a aku i kbna mare. ana nie ka makuahine o Magureta. 1, .1 'a ka ua poropeka nei o ka pane ana ae : , , "i ul'nii ou aku' ana au inahope o ka olua huakai e kuu mui! keiki. a u'a hooholo iho ko'u manao, e noho aku au nia :">ia kahi kokokt i ka'u kaikamahine, a 110 ka'u hana m«i hiki ioa 1 ke lawelkwēiA ma kēkahi wihi. me ka naua ole. ina \-i ma I J ātisa. a ma Amenka nfei paha." "l.'a kaa ke eo ia oe e kuu makuakane, ma kou hoakaka 0 ana niai l'a i'keia māiiao," wahi ā Magureta i pane ae ai. "O k<>'u manao maoli, niahope iho o'kott loaa ana ia'll. o i i no k«» kaua hoi līke' ana'no Pārisa e noho ai. a maloko o k'.kalii keena nui o ke kakela o kuu kupunakaue, malaila oe e lawelawe ai'i kau mau hana apau me ka oi aku o ka holo!>ono o na laweiawe hana ana, .aole hoi tna kela keena haiki 1 !<<aa mai ai i»c ia'll i keia kakahiaka." • Mawaena o kaiia e'ka makamaka lieluhelu. he keu aku k< : a a ka meS t kitpaiaflaha, eia Va o ke kanaka, i iuaina loa ia e ka v»ua noiia kekāhi ō na kakelā nani iWa Parisa. aole e mare aku i kahA kaikamahine, oia aku ana ka mea e nolio ipaloku o kelu kakela; a C 'hooh'ā'na aku i na lako kakau a ko kanaka kahakii. kaulana. ' l 'a paa kuu mauaō,.ia maiia e haalele iho ai ia Kapa- !. kiko uei. e lāwe pu ana maUa ia Kanani ame Alika, uolaila : !:o Likou \va e a"koiikt)a aku ai i kahi hookahi, aole he mea <- lele ai o ka 6111. 'mk ka nolio ana o kekahi he walu" okoa, ]>ela h..i kekahi he tf*ahi ukoa." i pane liou mai ai no o Ma;_Mirc?a i kona makilakāiie. "Ina pela, ke hauoli loa tiei au, 110 ka mea e mau aku ana iin Kn'u ike ana i kuu kakauolelo, ka mea a'u i nana aku ai, ine lie kaikāinahine 1a na'u, a o ka mea oiaio 110 nae, he mau kaikamahine oUui a eliia na'u, aole o olua makua e uc. Mwau hookahi Avale no." Aole a Kanaui pane 110 kela mau mea e kamailioia ana n;i\' aena <.► M ai;urt:ta irie. kona makuakāne, aka leha aku la nae kana nana ana'ma kaiii a Laulani e noho mai ana. a ike nku la oia i !ka heie a pii ka ula ma na papalina o koiia '.H>ah»ha. nolaila i wahi e hoala ole ia mai ai na kamailio ■iiia e pili ana nona. ku ae la o Kanaui iluna, me ka nonoi ana aku i kona mau lioa e hookiiu mai iaia, o kona hele aku la ii'.i ia 110 ka hoonaloiialo ana i na 11001100 maikai ole ona. 110 koua kaawale mai ia Laulani aku. Hoko «.» kela. liiahina holookoa, ua hoohala o Reginola me i laua manawa ma ka hele makaikai ana ma kela ame keia wahi. no ka mea o ka manawa mua loa 110 keia o ko lauai hoea ana ma kela kulanakauhale, malia palia he manawa hou aku no laua e hoea mai ai malaila, 110iaila aolie hoomaunauna,, wale ana i ,ka manawa maikai, .īka e paa mau ka ma ka makaikai ana, inainua ) Ka huli hoi hou aua aku no Parisa. I ka uana aku, iloko e» kela mau la a laua e liele maka;kai ana, akahi no laua a ike iho, o ka huakai kupono loa ia ? kapaia. he hoohala ana i ko laua inau la mahina meli, a-.le hoi elike me kela' Kuakai a lauja no Parisa. he kulana kela a keka.hi 1 kuleana ole aku ai i kekahi, koe wale 110 ' a ka inoa. MOKUN'A XLY. Ma kek,aji.j. |ji mahope mai o kela akoakoa ana o Kcgiri ila ina. ma ka honie o kona kaikuahine, ua hoea aku la ka i "ropeka Ka«.liua-.maloko. o kona keena. hana, nie ka hoor>;iliahaia mai o kon» nioonoo. iaia i ike aku ai i.ka waiho ir.ai o kekahi wa-hi lekā loihi nve-ke-kanikau C kau ana nia- " : : v;:; ' ' " .; ; . ... Ke 11001100 la oia.'āōle ona ohauaJiookahi i koe e ola ■ v,a. a«jle 110 lioi onamaii hoalolia pilipaa loa, nolaila me na i'va haalulu. lalau āku' la oia i ka. .\ya-hi leka a wehe ae k-.- aia lioi inaloko o kela he warhi okoa aku, aia ma-k-ko olaila ka leka kahi i waiho ai. Māwaho nae o ka wa-hi M'aioko i ike iho ;: aj pia.i.kekahi mau (i . ana ' lie leka kela i kakauia e Ane ilikona,-kona noalianāu* ua aa aku i kekahi poe> mahope o kona make ana, pela iho la • ii' .ouna polole?" ia mai ai iaia. ' .: ' ' , ' 1 Me.kela paia'oha'o no i i*a',itianao jāt\c) .niii imaloko 0 keia ''\alii leka elua! uhae. ap Ui 1 n,i manao o ka leka-i lcak,atri». a oenei na manao ano nui; "I kuu kaikunan'e ho&hanau Uilama Kadina: Aole e hiki - • ke ka:)'a 'Uou akit ' ia ōe he kaikunane hoahanau aloha o'.:u nae he o iia mau uoko'u aloha nou, aole ia i kaawale ae mailoko aku, o ;kuu puuwai. Oiai nae lie mea ano nui lpa ka'ti e kakaw akii nei ia oe. e komohia iho ai na 11001100 maik.ii ole ilokO' oti no'u. ua kaohiia mai au, mai ka hua i patt a ia aku i ka iiiii ame "ka liohonu o ko u aloiia ia oe. Auhea ' e Uilama I\,adina, e ..hoopihaia aku ana oe ine ke kahaha niamnli o. ka iiee ana, aole maluna o ka mea oko.a aku 1 1 ahewaia n'i) iftakē ana o kau wahine. aka malun.a no ia " u. a owau v'. a-e no ka'i kuleana i, na aUewaia uiak no ki l oolilo ana a|> T Vi i i ]«ea,;c4e. q ' \.V, r ' .. , tV , r I kela manawa ?u i hūli hoi niai a*i niai >P.insa ma'.+mauiuli o ke kaiiioha a kon makttakane.- i kona wa' e waiho un.i ' ka nia'i, ua kau m'Hii aku ko'u mailaolana, np ka hoea ifiai

, i ka la a'u e kapa maoli aku ai ia oe he kane na'u, eia .nae, oiāi. e kakāli ana o ka hoea mai i ka hookoia aua o ka -iini a kuu puuwai, loaa iho la ka ike ia'u ua lilo kahiko' kou puuwai i ka mea okoa. ua hoea wale mai 110 oe i Amenka nei | me kou kino, a:ua waiUo aku i kou puuwai mahope i Parisa, nolaila e ike mai oe. i ka wa i maopopo ai keia mea 'ia'll. ua hoopiiia mai ka lili anie ka inaina iloko o'u nou a 110 'ka au i inare aku .'ii. y*'.\"lT.a hoea mai na leka lehulehu ma tta inauawa apau a nā [ mokiialii iliai ai niui Parisa m.ai, i kakauia e wahine; t a e hopuna.anii 110 lioi oe i kau mau leka iaia, o kela maa | leka loa. aole he hookahi i hoea aku imua o ko waliine i pela loaa ole ana mai o kana leka ia oe, aka ua kaa ! mai W(6h ?āpai\ malalo o J-:o'u nialu, ua pau i ka heluheluia 1 . a'u. a puhiia ,i ke ahr mā]oko o ko'u rumi pouoi. "O na ano maikai apau iloko o'u, ua auhee aku la, mahope •> kela maop.o.io ana, ua mare mua-'pe i ka wahine, a o kuu e lilo inai oe i kane na'u, a e koho mai oe ia'u 4?vvaHUie'in\arc nau. ua weluwelu liilii ia. lloko o ko'u.inaō ka liU. ka huhu ame ka inaina ia oe, 110 ka -¥nb r a } att < ' ; i v ]ialfa 'mai ai ia'u, ua hoohana aku al au ma na ano apau e ik6 liou ole ai oe i kekahi leka mai kau w.uhine mai, pehi hoi kona ike ana, i leka mai ia oe aku. "I ka make 'ana aku o kou makuakane. a i ka manawa lioi i niaopopo ai ia'u. kou la e haalele iho ai ia Amerika ue', ■ huli hoi aku n<> kahi au i haa'ele aku ai i kau wahine nia I J arisa, hpuun'a aku la au lie kelekalapa iaia ma kou inoa. e kau'mai maluha o kekahi mokuahi no Amerika nei Aole k>a i loaa ka manao hooliuoi i ko wahiiie. aia kekalii nia'u h.iiia e a ma ko'u aoao, 110 ke:a kelekalapa 1 loaa aku ai iaia, lioiaila kau mai la oia maluna <> ka mokuahi, a oiai oe ma ka t 'o-ma. o ; a pu 1:0 kekahi. oiai nae ohia inaluna o iia mokuahi like ole. . "I kona.hoea ana mai 110 Xu loka. ua lie'e pololei' mai | la oia 110 ka home o k-.iu makuakane. eiike me na mea i kauohaia iiku ai i'aia maloko o ke kelekalap.a. K noho ana 110 au ma ka hale i kona wa i hoea mai ai, 110 ka mea ua hoonoho mai oe ia'u. 110 ka hoo;x)iiopono ana i ka poe apau e npho aiw he man kauwa. I. a hvoiaui:a n ai la o.a iaia iho,.ma ke ano he wahine mare nau : a oiai u.a liele au a piha loa ine uā uiauao lili', noke aku la au i ka aka pahenehene imua ona, me ka olelo ana aku. aole oia he wahme m-ipe nau, aka ua , hala aku oe 110.ke Komohana. .a i kekahi e kii tnai aha oe ia'u, a lawe aku ma ke ano he w.ahine mare. U.a noke akti au i ka hoonuinui iaia. ma ke ano he kolohe j wale 110 kou iaia, a 110 kona puni waie ana-mai-.no, e, ili ' aku fta hookaumaha aua maluua oiia e pono ai, nie kona noouoo liou. o!e aku ia oe. oiai ua paa ka hoo:)aJ.au inawaena o kaua. . ; i "Ua noke oia i ka uwe me l:a ehaeha o■ko'iia naau. 1 i ka lohe ana i ka'u mau olelo ku i ka lokoiuo i noke aku ai -i ke kamailio iaia, in<Tka hu ana mai 110 hoi o ko 4 U aloha nona, a hooivjalielie H.ku % au iaia, e haawi 110 au i Ica ; n inau ieokua Hiia iaia ahiki i kona huli hoi liou ana aku imua o kona ohana, a ua maopoj>o ia'li, e aneane aku aua oia e ; ■lanau i kana bebe. j "Xo ko'u kamailio aku iaia 110 k.a'u mau kokua, ua nana ' :rai oia ia'u me na maka huhu. a'u e aa hou ole a.i e ku aku imua ona mahope. mai, a haalele mai I,a ōi|i iāUi, me.ka lavye «.•'e aku i na kokua a'u i waiho aku ai imua pna. Aole 110 nae au i noho pouliuli i kona wahi i noho ai, uo ka īiiea 11A hoolimaliuia aku au i kekahi mea 110 ka hoomakakiu ana i ko wahine. a lie ekolu mahina mahope mai, hanau inai la | oia he kaikaniahine; ; i "Ua loohia iho Ja au i ka ina'i mahopē niai ? me ko'u lo.he hou o!e i kekahi mea e pili ana-iaia, aka nae. 1 ka.olUoUi ana o ko'u ma'i, liele okoa aku la au e īiiuau i ka haku hale ana i hoolimal.ima aku 'ai. o ka pane i-loaa mai ia'u. ua ■ make ko wahine; noH:a mea e wili mau ana kti.,nia'i hiia, j mahope mar o ka hanau ana o kana hehe. ! "Ma kekahi po. ua haalele iho la oia i ka hale, a i kona huli hoi ana aku 110 kona rumi hoolimaliiha aole ka h>ēbe me ia. ua oi loa niai'la no hoi ka ikaika o kona ma'i, ahiki i kona niake ana. Ua noke ka poe i hoe.a imua oua i ka j ninau iaia 110 kana nie.a i liana aku ai i kana bebe, aole nae 'ona-hoike iki ia lakou, o kana wale no e noke 'mau aua i | ke kahea iloko o kona mau hora hope o ke ola ana, 0 ia ka , inoa Uilama ame Magureta. ! "Ua waihoia koua kino m.ake maloko o 'kekahi wāhi hoi ;..hu o »a kino make, 110 ke kakali ia, nialia o lipea niai na I hoalohā, a hoihoi aku 110 ko lakou mau ilina ponoj, aole nae 1 he me.a i hoea mai, nolaila ua kii okoa aku la au i kona kino, a hoihoi ae ma ka ilina ma Garinawuda, a maluna o kona he. i kukulu iho ai au i kekahi pohaku mabala. nie ka huā<.lelo Magureta i'kakauia malunā olaila. ' "i'lia ka make ke hookokoke loa mai nei ia'u, mauiua iiae 0 kuu make ana aku. aole e loaa ka maha i kuu uhane, āhiki 1 ko'u hoike an.a aku ia oe i ko'u hewa mii. He oiaio, ha | mare aku au i ka'u kane, aka o kuu aloha nou, he o ia niau ia ahiki i kuu inoe ana aku iloko o ka lua knpapau; o ke kumu wal(3 110 o kuu mare an.a. 110 ke kakali ana aku ia oe 110 kekahi manawa loihi, a i kou 11001100 ole ana mai ia'u. manao ae la au. aole 110 paha he wahi noonpo iloko ou 110'u. "l r a ike au i ka nui ame ke ko'iko'i o ka hewa a'u i hana aku ai ia oe, a i ko wahihe. Ua inihi anei au.no ia hewa? •Aole he mea i niao])opo ia'u. Me he mea la, ia'u e liuli : aku ai ihope i kela iiiau makahiki he nui. ua lilo ia mau ma- • kahij<i i mau makahiki 110 ka hoomahuahua mau ana ae i ''ko'u mau ano lapuwale. ahiki i ka nele loa ana o milii iloko o'u, 110 ka'u mau mea i hana ai. 1 "Mamua o ka loaa ana aku o keia leka ia oe, e hoi mua • ku ana au iloko o ka-opu o ka honua, aole au i makemake 1 i kau mauMiuik.ala ana mai. he hāna hiki ole loa ia, o ka'u I v, alc 110 e nonoi aku nei i kou oluolu, e hoao e hoopoina i i na mea o ka wa i liala. Na kou kaikuahine hoahanau— | AN'ie \VILIKOXA." - - ■ I ka pau aua o kela leka i k.a heluhelu. noho nialie loa iho la ka Pc>ropeka Kadina, me ka nana pono ana i ka leka e paa ana iloko o kona lima. aia hoi jna kona mau maka. ka nauaina o ka holoholoha ahiu. no ka mea ua hele oia a uluI piini me ua mauap hehena. 110 ka m&opopo ana.i na hana a kon.a kaikuahiue jioahanau maluna o kaiiā waliiiie āiohā, •aka nae i ka hāla ana o kekahi mau minuke loihi', akahi np n hoi pono niarkona noonoo maikai. ia manawa oiā i hookahe ,aku ai i kona mau waimaka o ka ehaehā. • V". -Ma kela la holookoa, aole loa e liiki i'aia ke lāwelāwe i kekalii hana. o. k'a, noonoo nui wale no iloko ona, o ia ka mappopō ana iaia o ke ano i kau aku ai o ka make maluna o kami wahine.; he. make hoi'iloko o ka ehaeha. ke kaumah« am-e ka pooilikia, mainuli mai o ka hana a kekahi wahine, i Oi 'ākii ke ino ame ka lapuwale imua o ke diabolo. . ■ lvi.? ma ka manawa hookahi ana i haālele iho,ai i ka honie-o kona makuakaiie 110 ke āke aku ē ike i ha maka o 1 ana wahine aloha, o ka nianawa hookahi iā a ka enemi i hoouna aku ai i ke kanoha i kana wahiiie, e haalele.ph akn i kona home, iaia i hooinanao ae ai i na ehaeha a kana wahine i auamo āi. he keu aku a ke kaurrtaha maoli.o k'.nii manao. oiai ua holo mai. kana wahine 111? ka manaoio te 00110 keia. eia ka he ena. a o kekahi mea oi aku o ka eh . 1.1 o kona noonoo. o ia 110 kela mau olelo ku i ka lokoino a k«v\i kaikuahine hoahanau i hoopunipuni aku ai, aole he aloh-> oiaio iloko oia nei ,110 kana wahine, aka ua J,awe wale mai no iaia ma ke ano i mea ua lawa kela mau olelo, i ni<* q S wawahiia aku ai ka puuwai o kana wahine. Ale ike i loāa 111 aT i ka PQrpoeka Kādina, 'ua . aneane oia'e lilo i kanaka Heh'ena,. owai hoi i'a mea nēle ole o na manao o kela ano, i ka hoomao'popo aku j/kā nui o na ehaeha ame na auwe i auamo ia e kana wahine, mamuli o

t.a punihei «a!e ana inai i na pahele a ka enemi; a o ka mea ia' i oieloia ai-ha wahine, o ko lakou inajjria,vua oi v a4sn ke ino inma o ka inaina o ka liona wahine. < ♦ Ke hoomao]'.cfy>o la ua o Kadina, o ke kuūui i maf»popo ole iii ua h.apai kana wahine, eia ka ua lilo mua kana mau !eka > it'k ; a mea lokoino, nie kona hilinai kuhihewa aku i kona kaikuahin,e hoahanau lie pono keia. eia ka, he riahcsa iloko o ka aahu hulu hipa, 110 ka luma'i ana'i ke ola o kana wahine opio. ?.<?-•. . v'< Jua ke o!a no.i no kela wahine, pela ka loaa ana nuii o ka ike i ka ,Poropeka Kahina, jio ka hopena i kau aku maluaa 0 kana Magureta, ina aole oia e hoohakalia iho, i ka lawe aua ae i ua keehina apau, e auamo ai kona kaikuahine hoahanau i na ehaeha o ka hewa āna i hana ai, ua make nae oia, aohe mea hiki iaia ke hana aku, a he hana pāakiki no hoi ka hiki ana iaia ke hoopoina i na hoomanao ana no kela mau hana. No kekahi niau la maliope mai, o kā loaā ana o kela Ickā 1 ka Po:opeka Kaelina aole 'he maikai iki o ke ano : o ua i-oropeka nei, ke lioea aku no.konaikeena hanp,; ahiki i,ke i.onio ana aku.o na nianao hoohuoi iloko o Kanani, aia kekahi pilikia nui i ioaa i ka poropcka. koe aku nae ka maoj)opo ana iaia o leela pilikia, no ka mea aole ua poropcka nei i kamailio iki aku iaia i na mea e pili ana i ka leka a kona kāikuahine iioahanau. . \ kanuuiawa nae i h'uli hoi mai ai o Magureta me Regino;a liiai ka iaua huakāi makaikai mai. akahi 110 a nalohia ;«ku kela. ano niaikai ole o ua poiopeka nei, aole nae ia inaialo o kekahi kuipu okoa, aka no kona hoomanawanui. me ka hoao ana e hoopoina i na mea maikai ole ana i maopopo loa ai no ka hopena 6 kana wahine. Ma kokahi aliiahi. oiai o Mngureta e noho kokoolua ana _i.ne.kona 'n:takuaka:fe. oiai o .ki.* a inanawa mua loa i loaa ai i un }K)r'opoka nei. he wa niaikai e kamailio mai ai i kana kaikaniahiiie. wa. oia i hoike mai ai ma ke atiu iiui. no ka. niake ana o kona niakuahine, me ke koi pu ana inai iaia. e.hele laua i 'kahi'o ka ilma i wwiho ai„ iilamua o ko lakōu liaalele ana iho ia Kaleponi no Palani. "A'aila iia ni;»*;;io anei kuu makualnne ua hana hewa loa i'a aku oia? O ka manao anei ia o ka mea ana i .kapa iliO ai' iaia. i 'kiiu . makuahine aioha' kuu niakua hookahi w£ĪC nd "O'ka mea oi aku o ke kaumaha. ina paha i maopopu iaia, he d ia iri.au no ko'u aloha ame ke kupaa mahope ona. ina aole oia e āuamo i na ehaeha he uui. aka ua punihei wale .niai oia -i na olelo hoopunipuni haku epa a ka mea i piha : iue_.ua manao .lokoi.no.'' "Maliā paha ma ka. manawa a keia wahine i kakau mai ai ia oe/u;l ike oia i ka ehahea ame ka hewa o kana mea i Uana 11," i pahe aku āi o Magurela me ka leo maiie. "Ua oi ae ka ppno o ko'u ola ana elike me ke. ano o na niea a kuu makuāhine i auamo ai me ka ehaeha. mamua o ke ola ana o ikeia'wahine lokoino. ka mea i hana hewa loa mai ia oe anje kuu niakuāhine. a o ka mea hoi nana i kaili aku i ka hauolii mailoko ae o olua pakahi." Ke kokōke aku nei kela i ko lakou manawa e haalele ih'o ai lā Kapalakiko, nolaila i ka hala aua o kekahi mau la mahope i.nai, a i ka pau ana hoi o ka lakou mau liana apau i kā hooponopono. haalele iho la o Magureta ma ia Kapaiākiko lio Nu : loka. me ka ukali pu ana aku o Laulani me iakoii mp kela huakai. Ua liio kela liolo pu aku o Kanani me ko'ia kaikunane no ParLsa i mea hookaumaha Un aku i ,k»: .1 a'.ilani noouoo. aole oia i makemake e kaawale aku o Kanām-i kahi niamao. nie ka loaa ole o kekahi mau olelo b6piatia no ka hoea mai i ka a e hookoia ai ka ijni o koua"" puuwāi. o ia "no ka lifo ana mai o Kanaui i wahine marc nana. ..■•(.,/iai iiae he mau maliina wale no ka make ana aku o Kauwila, 'he liana kohu ole loa nana, ke noi anā ia Kanapi e mare mai me ia, nolaila e hoomanawanui ana no oia ā hoea mai i ka manawa kupoUo, ia.wa e huai aku ai i na inēaliuna iloko o kona puUwai. : I wahi nae e'maopopo pono ai ia I.aulani kana mea e hāna aku ai, hele okoa aku la'oia e hui kukakuka pu me Rfcgi'K>la, me ka hoike piha ana aku j ka moolelo o ko laua kukal>uka anā. maluna o ka ninau oki mare, a i ka maopopo ppno ana ia fteginol'a u na mea apau. ia \va i pane mai ai: •'fv hoonmnawanui oe iloko o keia mau mahina, a iloko o ua mahina eono a ewalu paha. e liolo pololei ae oe no Paris«. a inā/.ke maUNla no kou hoohihi i kuu kaikuahine. mai lnuia ia mea aka e kamailio ae ia'u, e haawi no au iaia inalal'» o kau hoopakele ana. no' ka mea ua paa loa kuu mann:», 1 e loaa ana ka nohona nauoli ana i kuu kaikuahine, Tny .oeMawae.na o kaua iho. aole loa no o'u hoilioi ia | lv.inū i|y. nia kela nia.">awa a'i-i ī ninre aku ai i kuu kaikuahi '.'o. manao ih ) .«•• h«,« au. e r..akce an.i oia i kana w tVsr:i 4 * e.ā' ka oia ki 'i > 'ia k;:ii -a lapi:w«:iv: -'oa, i oi aki! k« īiio imua o na lu»'.«.-l:o'lt,ua;" •* ' ' Uaiioolaha loa ia mai ko Laulani manao. nianiuli r» kela in'au hōakaka a Reginola, eia nae aole no i lilo ke kaawale ako i) ka aina niamao, i mea maikai i kona nooiioo, oiai ua loihi na la o ko laua pili ana, a ua komo maoli no hoi ke aloha iloko ona. i hoomahuahua loa ia ae mamua o kela alolia kahiko no kona hoa paani o na la opio. •Ma kela huakai a lakou no Nu loka, e loaa nui ana ka manawa ia ī.aulani ame Kanani e kamailio ai mawaena 0 laua iho, ua lilo ia i mea liauoli no Laulani, a i ko lakou hoea ana ma Nu loka. he hookahi pule okoa a lakou i hoohala ai ma kela kulanakauhale, me ko lakou hele ana e makaikai i' ka he kupapau o Magurcta, ka wahine a ka Poropeka Kndina, a o ka makuahine no hoi o ka mea nona keia moolelo. Aole he hana pohihihi na lakou nei ka liuli ana i ka he o Magureta, ua loaa aku la ia, elike no me na mea i kuhikuhiia ai makolo o ka elka, anie ka heleheleua o ka mea 1 piha i ka huhu, i hele aku ai ka Poiopeka Kadina. iinua o ke kanaka nana e malama ana i ka pa llina, a kauoha aku la e wawahiia ka pohak.u mahala i kauia maluna o ka he o kana .vvahine, a i kpna huli hoi hou āna mai no ke kulanakauhale. i haawi aku ai oia i ke kauoha i ka mea hana kiafiooinānao, e hana i kekahi pohaku-maikai'feā.'a- :; € it kak'ati' ak'u hoi. i ka inoa pihā o kana wahine, a kukulu aku ma kahi o k.a, pphaku mahaīa ana i kauoha aku ai e wawahi. ; Hc Wahi h>na ano ole wale no keia ma .kona aoao. o ka ineā liiki itae ia ,i ka Port»pcka Kadina. no ka hoikeike ana V ka niii p kona aloha. no kana wahine, o kona mau la opip.- - . I ka lioea ana.mai i ka 'la e haalele ilio ai ka niokuah' i ke awa o Nju lōka. ua akoakoa aku la lākou āpaū nolun.\ o kela mokuahi, i ka nana aku. aia na mea apau iloko o ko lākou mau manao hauoli. no kela huakai au moana, a o Laulani hookahi wajc no ka mea-ikeia aku o ke kaumaha m.a konā lielehelena. o Kanani no kekahi iloko o ia haawina hookahi, eia nae e hoao mau ana oia e minoaka, i ple ai e ike mai kona mau hoa i kona auo maoli. | Heliapaha nae koē. haalele iho ka moku i ka uwapo. lalau la. e ka lima o Kanani, a huki aku la rna,kal/n e ,fqhc ole ia ; mai ai ka laua mau kamailio. a i akii la i keia niāu olelo: ! "E aku ana oe e Kanani no ka aina mamao noj kekahi mau mahina, a ke lana nei ko'u manao, i ko kaur. haaw r i ana ae i ke aloha hope, aole ia no kekahi rpanawa loihi loa. no ka.mea ua ae aku nei au i ke koho a Reginola. e, hele aku e ike ia oukou iloko ae nei o ke kau , E hol'o i'o aku. an<ji au ? L lilo anei o : c i niea kokua i kela j•*:/ ?' I * i "t"a'niappopk'no W o<f e t,aulān.i!- ( '.ala maii ka tjauoli' iioko o'u. no kou hoea āe. hēialia auanei kāu riu»r/ e hopohopo ai no*U ?" wahi *a Kanani rtc'kc ku'io, eia nae, kulou īho la j

koiia poo ilalo, no ka nana j»ono loa aku o l.aulani nia kuna niaka. nie niea la.. oldo atflc IK' ikumu e ae o kona holo jikn i Pafisa, mv«ka"iitu nii ia 'Uona al<»ha, iua o Kanani. • -** *•> Kc olu la o Laulani i kona ike.ana aku i kela ano uinluna ,o Kanani. a ninau liou aku la: "Oiai kauji e nuhp,kaa}\alc ana, me ka moana akea inawaena nana o pale āna ia kaua, e oluolu ana anei qc e kakau mau mni ia J nr ,J " ! "Ma ka inokuahi mua loa, e'haalele aku ana ia l'arisa/ * mahope o ko'u IK-oa ana aku ilaila. e upu ae oe i kekahi leka mai a'u nini. no ka mea aia mau iiiiL ; a£ j t i»H 1 meahou o ka aina nei mai ia oe mai**'alaifa'cueu ae fa kona mau lehhlehe, elike me ke ano mau o na hoaloha e kaawale aku ana o kekahi mai keKahi aku. lloko « ke.'a nimiawa. i kāni mai ai ke pakini a ke kuene. e hoike ana ita kokoke loa mai i ka manawa e hnalele iho iai ka niokuahi i ka uwapo. he hoailona hoi e hoike aku ana i ka poe mahina o ka jiioku. aole. lakou he mau ohua. e hoi noluna o ka iu)laila o ka .haawi ae la no ia o ke aloha hopn. a ihp.aku ia o l.aulani nohinn o k*a uwapt>. a mailuna aku o ka uwapo i haawi aku ai oia j ke aloha ani hinaka i | kona mau hoaloha, oiai ka moku i hoohuli poiu» aku ai ka ihu i ka moana, a iloko o na minnke helu wale no. aia ua I o 1-aulani ke ku hookahi maluna oka uwapo. j lluli hoi pololoi aku la oua o l.aulani no k(jua hokele. me ;kona mehameha maoli. me he mea la. aole ona hoaloha ma ■ke'a aoa«» o ka moaua Akelanika.. j Ma keia huakai a Ma£urcta ma no Parisa. he keu ka malie o ka moana, nolaiia aoie he nui o ka poe ma'i maluua o ka moku. a i ka hoea ana aku no i ke la kulanakauhale. ua • hoouna mai la o he kelekalapa i Nu loka. e hcHtc I mai ana ia I.aulani. ua luiea aku lakou me ka maalahi loa. ; me ka pilikia ole ma kekahi ano. No l.aulani hoi. i walii e hoopohiaia ai na nooiioo niaikai ole iloko ona. no ke kaawaie ana aku «» Kanarti i kahi mamao, a e hoopoinaia ae ai 110 hoi na hoomanao ana ih» kekahi i mau mea, ua hoolilo nui oia i kona manawa. ma ka lawej lawe ana i kana mau hana ponoi. me kona e holo- ; pono kana niau niea apau e lawelawe aku ai, inamua ae o kona manawa e haalele iho ai ia Nu loka, i ole ai e lele kona oili. oiai oia e kaawale aku ana no kekahi manawa i maopopo ole, kona huli hoi hou mai. ! He mau la kakaikahi wale 110. mahnpe oka h«"kea ana aku o Keginola ma. i Par,isa. ua hele aku la oia nie ka Poropcka Kaelina. imua o ka loio nana e hooponopoiio ana i ka waiwai |o Dclavina. a waiho koke aku la no laua nei i na Jiooiaio. m» (ka lilo ana o Magurela i moopuna poiioi na ka otia uona j ka waiwai. , Ma ka nana akahele ana oka loio ika palapala mare, ame I kekahi inau hoike e ae, ua hoopau loa ia kona pohihihi, a Jhaawi mai la i kona hooniaikai i ua keonimaua. 110 ka hoea j ana mai i ka wa e kaawale aku ai keln waiwai mai ko'na • niau lima aku. | Me ka houliakalia ole iho, ua hoomakaukau koke iho.la jka loio i ka palapala noi imua o ka aha. no ka hooponopoiio- : | ia o ka waiwai o ka mea i niake, a oiai aia na hooiaio apau ,! ke waiho la maiaio o ka maiu o ka loio, ine ke ala ole he i j mau ku-e ana ma kekahi ano, ua hooholo mai la ki alid, o ■| Magfurctn hookahi wale no ka hooiliua oiaio i kue e ola ana ! J o Dclavina, a e holo aku na Waiwai apaii iaia'. i ike kaa koke ana mai no o kela waiwai ia MagtirCU< ua i hookaulaua kuke ia ae la koua inoa ma ke ano oia H<ckahi > u na wahine waiwai loa ma I'arisa, na ia waiwai} i hapai >! akti iaia. kana kane ame kona makuakane, a kau. pū, me k'U. »| poe hanohano a waiwai o kela ajna, me. ko lakuu. nei konlu : j nui aku iloko o ua auaina a ka.poe haiiohano. j , No Kanani nae, aole ona ae i ke koikoi mai a kona kai- > I ke-eke e hele pu lakou iloko o kela mau anaina, lia ike uo l j oia, aole i pau kona mau la o ke kanikau, ō kekajii no lioi, > aia no kona noonoo ihoj»c o Nu loka, nolaila e kakali hi.K>i manawanui*'no oia, i na la o kona hauoli. a hala afe na lii o kona kaumaha. . Ma ke ano nui ke olelo ae. ua* hauoli maoli 110 o Kanaui, , nm ka noho ana aku me kona kaikunane, ua lilo kela hoot loli ana i kona walii e noho ai i mea e ola maikai māi ai , kona ldtm. o Uekahi kumu paha hoi o kela maikai iaia, aole he mea a 'kona poo e no'onoo ai, ua kaa aku ka niakaaia ana ( mai i kona poiio ame ka ]>ouo o kana kāikamahiiie, iiialaiio , o kona kaikunane. I ka hoea ana mai o ke kau wela, hualele iho la o l ia Nu loka, a hōlo aku la no a i koiia \Va i liili,'ac ai . i me Kanani. ua hiki ioa iaia ke ike aku, i ka pilia hoīhoi o , ua wahine opio nei, aia niai na an'«V"iloko oiia. . 110 ia nei, a i hakalia no a kuu pono iho ka maluhilulii o kann liuakai liele, o kona hoopa koke aku la 110 ia imua o Kanani; e lilo mai i wahine nana, aole no hoi o Kanani i hoohakalia i ihp i kana pane, aka haawi koke mai la i kona ae. no ka mea ua like ka pana ana a ko laiia mau puuwāi jv»kahi. a ua pau hoi ka niea nana e ake'ake'a nm> iionlilo M i ana aku ia laua ilio i hookahi iloko .o ke apo o ka marc. ()iai he ekolu niahina okua i kue e kakali ai, alaila piha i ka makahiki., mai ka niake ana akii D Kauwila, ua ka-tia i mai la o Kauaui, e hoomanawanui aliiki i ka piha aua o ua mahina ekolu. he oiaio. i ka wa i piha ai kela mau niahina. . ua inalamaia ae la kekahi mare hanohano maloko o ke kakela o Magurēta. a mahope koke iho o kela Hiāre- ana, . ua haalele aku la o Laulani me Kanani ia l J arisa, a liuii j lioi mai la no Aiticrika, no ka hoohala ana i ko laua mau !|ia mahina meli. j Ua hala okoa he niau mahina oko I.aulani ina kaahele ana ma Amcrika, alaila huli hoi hou aku la laua no Parisa, |a oiai aole he ehana i koe ma Atijcrika, e lele ai ka oili, ua i koi ikaika mai la o Rcginola ia Laulani, e noho like no ■ lakou ma Parisa, o Kanani no hoi kekahi i koi ikaika mai J i kana kane, 110 kona niakemake. e noho kokoke aku oia ! nie kona kaikunano, ua maikai kela manao i ko Laulani noonoo. nolaila kuai aku la oia i kekalii aina waiho wak e pili kukoke aku ana i ke kakela o a kukulu ae jla i home Ho laua malaila. a nu na makahiki lehulehu inaI hope mai, i hoohala ai kela mau ohana a elua iloko o ka hauolK > ♦ | 'Moko o kela mau makahiki oko lakou nolio ana, aia mau j no ka Porrpeka Kadina. maloko o kekahi keena nui, i liaa- | wi ia aku upna e kana kaikamahine. i wahi kakau no kanamau i huke lehulehu, a hoouna aku ina na wahi apau o ka honua. me ka makemake nui ia. ! Ona kauWa,kahiko, hoi keia. na laua e malaina ani ike kakela. i ka manawa i lohe aku ai, e hoi aku ana u Magureta ke kaikamahine hookahi wale iho 110 a ko laua haku wahine, 'ua hoepiha loa ia aku laua me ka hauoli, a ua nolio hana • aku hoi malalo o ko laua hku liou. me ka pilia niakee e haua wale aku no i na mea e hoomahuahuaia ae ai ka pipili o ! ne mainao makee niawaena p lakou^ I Uoko o kela noiio marc ana o Magiircta me kana katic. ! ua hoohua hiai la oia he ekolu mau keiki, he elua mau keiki- ! kane a hookahi kaikamahine, ua lilo kela mau keiki i nionii ' iniua o ko lakou mau mākua, a kapaia ko lakou mau inoa pakiihi o Uilama Kaelina, o Laulani. a o ke kaikamahine. ioKanani. ' | Ua hoea mai la kaua eka makamaka heluhelu ika hopena 'o keia moolelo, he moolelo hoi i piha me na haawina a'o no ke ano o ko kakou ola ana. a ka mea kakao. e, manaolana nei. aole i makehewa ka hoopukaia aua akt4 o keia mooielo, aka e ike ana k.akou ,j, ko kako.\i t inau !a*lu «naikai ole. elike me ia. i ikeia, ai. .nn; ka j»oc i kuleana iloko ip keia moolelo. ā e 1 lawe mai lioi i ua iuea y tnaikai ipau. \ ' mea e huonaau,*io:n ai kakou". a e kiola nkii i nn nien niitfkniole. ' ' ; j . KA HOPI-NA. ' ' ;