Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 47, 21 November 1919 — Kokokee Hookoia ko Kakou Makemake [ARTICLE]

Kokokee Hookoia ko Kakou Makemake

Ma ka mahina ae nei o lanuan e pau ai na he mahema o ka makeke kulanakauhale, 110 ka weh< a'.ea ia aku imua o ka lehulehu. no ka lawe ana a< i ka lakou mau meakuai malaila, a no ka heie an; ile 110 hoi o na makaainana e kuai i ka lakou mai «,-ea apau i makemake ai. < ) ka holomua ame ka holomua ole o keia ma keke. aia no ia maluna o ka lehulehu o na maka amana o Honolulu nei. aia maluna o ka poe l£wa

i a, ka poe mahiai,• ame ka poe hanai holoholona ; ■ā mnkuu nae e m?maoio nei, e loaa ana ame na kakoo ana .i keia :mak<*e,: 11191 ka iehu4chu mai, ma ka hoonee ana aku i kana mau hana->mua. Hc oiaio, eia na hui lawai'a o na KepanJ,-i nohe). irana ia e. kekahi poe kuonoōno o keia kulaiiakauliale, ke ndhoalii nei māluna o na makeke o kdkoU i keia wa, pela lioi me na ame na Kepam i; lioolimalima ina pakaukāu kuai i'a; o ke J kula r ana. la lakou, i wahKe hoemiia mai ai ke i'a, he hana paakiki no ia; aka nae ina ma kekahi ino , t hiki ana i keia niakeke kuUnakauhale, ke -•oolako iaia iho me na ia u na.ano like ple, pe ā loi mē na io holoholona, a kuai aku 1 ka lehulehu ne tia kumukuai oluoU'» alailā e hoea niai ana i a mānawa o kela mau makeke, e hookaulike mai hi na kumukuai o ka' lakou māu inēakuai apail; » <a hoea an.a mai hoi iā i ka loaa ana he pomaikai i >a lehuleliu. nia ka liiki atia* ia lākou ke kuai i ka a. ka pipi ainC. na lniaai, me na kumiikuai make?'Vn°. . ; - Mc We'kahi kumuwaiwāi o kanalima kaukani daa.'elike me ia i hoolalaia ae ai e Mr. lihen P.-Low, i i kohoia ae ai hoi kekahi kqmite mailoko mai o a ahahui ame na kalapu o keia kulanakauhale, •: nanaoia, e hiki ana ke hoolakoia keia makeke hoM ne na meakuai kupono no kekahi manawa: o ka nea oi loa aku n:ic o ka palekana. o ia no'ka hooako ?onoi ana o ke.a makeke i mau waapa lawai a iho. 0 nku an-i i na kanaka lawa'.'a; e hoolinalinia aku hoi i kekahi mau lokoin, a e hoo>'ria aku me na kanaka hanai holoholona, ina e oaa keia m.au makaukau apau, me ke kanalua oie ;e olelo ae, ua hoea mai i ke ku ana 0 ka na ke kahua paa. no ke paoiiioni ana .aku'.mē na ;iakeke e ae. i noho iha'na ia e na hui lawai'a e ku »ei i keia wa. , . . . Aia na kulanaKauhale inmui ma kekahi mau wa'hi' na Amerika. ua ikeia ka holomua maoli o na ma:eke o keia aiio ;e hiki anā i ke kanaka lawāi a ke awe 'ouoi 'ae i kana i'a ma ka makeke. a kuai aku ka lehulehu. me ke kumukuai maikai; elike -no ne kana kumukuai e hoolilo aku ai i ka poe kuai 'a o n.a makeke; peia no hoi nā kanaka mahiai i ;a lakou inau'huaai. na kanaka hanai holōholōna, ne k'a uku ana i kekahi uku-emi loa' no'ka hoohmainia oke pakaukaū; aole hpi e papalua. a e paparolu ae ke kumukuai a ka lehulelui e uku aku ai 10. ia Jiiau mea,.-'a.. o, ka poe 0 nā .makeke ,k$ joh» i •a pomaikai oi ae r aole o ka poe ,na. l.akoiv maoli a mau waiwāi. ' 0 ke kulana iho la ia o'keia makeke kulanakaulale p kakou e ku āku ana, nolaita he poma'ikai :cia e loaa ana ina mea apāii. Hele no'na kanaka Jawaii i ka lawai a, a lawe ae i ka lākou i'ā ma ieia makeke, me kd kuai olt aku i na Pake, na \epani, t»o ka hoopukapuka ana. uiai, c . oUi % ai akou i na pomaikai nui. O na kanaka hanai holoA olonā 110 hoi. na kanaka mahiai, ā nvan oihāna ae paha, uā loaa like keia pono ia liakbu, ne k'e kaukā'i % ole aku e loaa he poe kuai mai' i kā akon-.māu waiwāi, lia nui kapoe kuai, ke wāihoia >e ia mau mea imua p ka lehulehu, fnc rta kumUvtiaj kupoiio. \ ; L'a lawa ko kakou piilapuia āna niai e ka Jjoc 0 \a makeiee e ku nei i keia wa, ma kā uku āna t na Niunukuai kiekie o ka i'a, ka pipi ame na meākuāi ; ae. a kakou ho e olelo maoli ae ai, ua like pu nā <umukuai e kāuia mai uei ma na makeke, me ka liao maoli ana aku-no i na data a ka lehuiehu, no a itakeke o ka poe hoopukapiika waiwai. O ke aku e kuaiia nei i kēia maiiawā e na liiii lauaia, i'na liale h.anā i'a elike me na ineā i hooiuyopo\>oia.. he elima W f alc nō keneka' ō k'a j)āōii'a, ke kuaiia nei nae ka makeke, ma kahi o ka iwaka-lua-kiiinamaHma keneka o ka paoiia. lle kaulikiE uuei keia ano hana? Aole loa! Ko keia kumu a m<j kekalu mau. kumu lehulehu e ae he nui, e pau ko kakou uku ana i na kumukuai pipii o keia ātlo, ma oke ku ana ae o1 Ā makeke hou; a ina paha ne I- o kakou kuai aku i na i'a inai na makeke kahike mai, aoie ia me.kela kumukuai kiekie, aka me ke kumukuai enii mai. Aole he olelo ana no k.a poe wāiwai, a nui o ka lakou dalā, he mea liilii loa Ika nihāu-kumukuai ia lakou, aka no ka poe uuku o kahi loaa. ka .poe nele rto hqi» elike mē ka hapanui o na, Haw.aii, ua 'pilikia maoli, a ua hoonēleia aku lakou, me kekahi inau i'a, i maa ia lakou i ka ai ana, np ka hiki ole ke'kuai aku, he. uuku ka lakou..<Jaia. He makeke keia. no kā khUlēhu, . nplaila .ua ili ihq ;: ;VtkoT:. niahina. o~ ke& ame:\&\&>makaāināna,'kā' \M aiia'ina ha ālāhele a^att-e hōlorhtiā-ai keia mākekekulān ākaīiHāle a-e t ka nāviakou iVgulā^i; m^*wa. y p;gii 6 W; Oiāi iia a'o mau āk#keia pepā \ pdola e kauka'i ana i na hāna o na uwapo, e hooikaika ma kā huli ana e loaa na hanā paa na lakou, a i ole, e hoi ma na kuaaina, a hooikaika aku ma iis hana i maa i keia lahui l<anaka, no ka hoolilo aiw ia lakou i poe lako a kuonoono oka noho ana; aka nae ua lilo ia mau a'o.ana i mea hoolohe ole is mai, no ka mea ua pipili paa ka noonoo o na kanake 1 kela hana; ina pela, mai hoolilo ia oukou i po( alakai hewa ia e kekahi mau alakai, o na hui unio na, aka e hookaokoa ia oukou iho, me kekahi htii no oukou ponoi, e nana ana i ka pono o na lima hana pōola, a e makee pu ana hoi i ka pono o m haku hana. Na ka maikai aiianei oka oUkou mat hana, na ka manao makee iloko o oukou no na haki hana. na ia māu iiieā,.e liapai ae ia oukou iloko e -na mahaloia e■ na h.ak'u hana, e. lako mau auanei ou kou i ka hana; a e ipaa hoi na ukuhana maikai* m< ke kauka i ole aku, rna, ka plohani ana, e toaa mai a ia pono. ~